Την τεχνολογική «ορμή» που εκδηλώνεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα σπεύδουν να στηρίξουν και να κεφαλαιοποιήσουν τα ήδη υφιστάμενα επενδυτικά ταμεία, αλλά και μια νέα γενιά funds, με τις καινοτόμες εταιρείες του ελληνικού βορρά να κερδίζουν το δικό τους κομμάτι στην πίτα των χρηματοδοτήσεων, όπως προέκυψε κατά τη διάρκεια συζήτησης στο συνέδριο «Η καινοτομία στη Βόρεια Ελλάδα και οι φορείς που τη στηρίζουν 4.0», στη Θεσσαλονίκη, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Στην πόλη δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή δύο επενδυτικά κεφάλαια, το «Northern Greece Investment Fund» (ΝGIF) και το TECS Capital Fund.
Όπως επισήμανε εκ μέρους του NGIF ο Νικόλας Τακάς, το fund, που έχει συγκεντρώσει κεφάλαια ύψους 30 εκατ. ευρώ από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ) και ιδιώτες επενδυτές, πρόκειται να κάνει άλλες δύο τοποθετήσεις, σε ισάριθμες καινοτόμες εταιρείες, από τους κλάδους της υγείας και της διαχείρισης αποβλήτων αντίστοιχα.
«Το NGIF επενδύει με “tickets” ύψους από 1 έως 3 εκατ. ευρώ σε τομείς όπως η ενέργεια και η διαχείρισή της, τα τρόφιμα και τα ποτά. Έχουμε κάνει ήδη δύο επενδύσεις, σε μια νεοφυή επιχείρηση με εφαρμογές Ίντερνετ των Πραγμάτων (ΙοΤ) στη βιομηχανία, την ενέργεια και τη ναυτιλία (σ.σ πρόκειται για την Pragma IoT AE) και σε άλλη μία στον τομέα της υγείας (σ.σ. την Elisabeth Plus).
Οκτώ επενδύσεις έχει μέχρι στιγμής χρηματοδοτήσει το TECS Capital Fund και έπονται άλλες δύο, όπως επισήμανε ο εταίρος του, Σωτήρης Σιάγας. Η γεωγραφική εγγύτητα, είπε, είναι πολύ σημαντική όταν επενδύεις σε εταιρείες στο αρχικό στάδιο, οπότε το γεγονός ότι το TECS έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη το καθιστά ιδανικό εταίρο για επιχειρήσεις που εδρεύουν στην περιοχή -παρότι δεν υπάρχει κάποιος γεωγραφικός περιορισμός ως προς αυτό. Από τις οκτώ επενδύσεις που έχουν χρηματοδοτηθεί μέχρι στιγμής, οι επτά έχουν έδρα στη Θεσσαλονίκη και μόνο μία στη Θεσσαλία. Η στόχευση του fund είναι σε εταιρείες που αναπτύσσουν προϊόντα και υπηρεσίες στον τομέα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.
Δεύτερο fund από τη Metavallon ενόψει
Και δεύτερο fund, το οποίο θα μπει στην αφετηρία με 22 εκατ. ευρώ, «σηκώνει» το «Metavallon», που επενδύει σε νεοφυείς επιχειρήσεις πρώιμου σταδίου, όπως γνωστοποίησε ο εταίρος του, Γιώργος Καραντώνης. Μάλιστα, είπε, μέχρι το τέλος του 2024, τα κεφάλαιά του ενδέχεται να φτάσουν στα 45 εκατ. ευρώ, ενώ το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για το Metavallon 2 είναι μεγάλο, με αποτέλεσμα 100 προτάσεις startups να βρίσκονται ήδη υπό εξέταση.
Αναφερόμενος στο πρώτο ταμείο, ο Κωνσταντίνος Καρβουνάκης, principal του Metavallon, υπενθύμισε ότι αυτό είχε ξεκινήσει το 2018 με κεφάλαια ύψους 32 εκατ. ευρώ και 29 εταιρείες, οι οποίες -μαζί με τα χρήματα πoυ επένδυσε σε αυτές το Metavallon- έχουν αντλήσει συνολικά περί τα 100 εκατ. ευρώ. «Και τώρα ξεκινάμε το δεύτερο μας fund, περίπου αντίστοιχου μεγέθους με το πρώτο, στοχεύοντας σε τουλάχιστον 20 επενδύσεις, με “ticket” 500.000- 1 εκατ. ευρώ» διευκρίνισε ο κ. Καρβουνάκης.
Επενδύσεις σε εταιρείες με ελληνικό στοιχείο από το Big Pi
Επενδύσεις σε πραγματικά καινοτόμες «εταιρείες με ελληνικό στοιχείο», υπό την έννοια ότι είτε τις έχουν ιδρύσει άνθρωποι που θέλουν να επιστρέψουν στην Ελλάδα είτε πρόκειται για επιχειρήσεις που έχουν έδρα στη χώρα και θέλουν να βγουν προς τα έξω και να αποκτήσουν παγκόσμια εμβέλεια, πραγματοποιεί το Big Pi, όπως επισήμανε ο operating partner της, Γιώργος Σαλιάρης Φασσέας. Η Big Pi, που ιδρύθηκε το 2018, ανακοίνωσε πρόσφατα το δεύτερο fund της, το Big Pi II, ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο έχει επενδυτική στόχευση σε νεοφυείς επιχειρήσεις με προϊόντα «βαθιάς τεχνολογίας» (deep tech) και ισχυρή πνευματική ιδιοκτησία. Το Big Pi II θα επενδύει στα αρχικά στάδια (seed stage), με ποσά που κυμαίνονται από 1 ως 3 εκατομμύρια ευρώ.
Το πρώτο fund της εταιρείας, με παρόμοια στόχευση, χρηματοδότησε 23 εταιρείες. Ο κ.Φασσέας μετέφερε ακόμα την εξαιρετική εμπειρία του από τη συνεργασία με το ΑΠΘ και το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών.
Απαντώντας σε ερώτημα σχετικά με το νέο fund για τις επιστήμες υγείας, που ετοιμάζεται να ιδρύσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων ως το τέλος του 2024 (βλ. σχετικό σημερινό τηλεγράφημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ) ο κ.Φασσέας χαρακτήρισε ως πολύ θετική αυτή την πρωτοβουλία και πρόσθεσε ότι ο χώρος της υγείας είναι ένας χώρος που το BIg Pi «κοιτάζει», παρότι στην Ελλάδα υπάρχει ακόμα συχνά χάσμα ανάμεσα στην ιδέα και την έρευνα καθεαυτήν και στη μεταφορά της στην αγορά και τη «μετατροπή» της σε χρήμα.
H περίπτωση του Uni.Fund
Σε 23 εταιρείες, εκ των οποίων οι 18 έκαναν follow-on, έχει επενδύσει το Uni.Fund, ενώ στοχεύει σε άλλες δύο, όπως επισήμανε o CEO του, Γιώργος Σαπέρας. Βασική στόχευση του fund, το οποίο έχει συγκεντρώσει κεφάλαια 30 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων έχουν επενδυθεί τα 22 εκατ., είναι τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, ενώ από τις 23 εταιρείες στο χαρτοφυλάκιό του, οι τρεις εδρεύουν στη Βόρεια Ελλάδα. Πρόκειται, όπως είπε, για εταιρείες, που «όταν ξεκινήσαμε το 2018 είχαν τζίρο 300.000 ευρώ και οι τρεις και 11 εργαζομένους κι αυτή τη στιγμή ο κύκλος εργασιών τους έχει φτάσει τα 8 εκατ. ευρώ και οι εργαζόμενοι τούς 120». Ο κ. Σαπέρας γνωστοποίησε ακόμα ότι τα 22 εκατ. που επενδύθηκαν έχουν κάνει leverage (μόχλευση) «τρεις φορές τα λεφτά τους», ενώ οι εταιρείες που στηρίχθηκαν έχουν δημιουργήσει συνολικά κοντά στις 500 θέσεις εργασίας. Σημείωσε, τέλος, ότι το Uni.Fund βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση και δεύτερου fund, ύψους 50 εκατ. ευρώ.
Προς δημιουργία εξειδικευμένου ταμείου για τις επιστήμες υγείας, με αφορμή και την επένδυση της Pfizer
Σε διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση, για τη δημιουργία ενός εξειδικευμένου επενδυτικού ταμείου, με κεφάλαια ύψους 120 εκατ. ευρώ και με αντικείμενο τη χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρήσεων στον κλάδο των επιστημών υγείας στην Ελλάδα, βρίσκεται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΙF), ορμώμενο και από επενδύσεις όπως αυτή της φαρμακοβιομηχανίας «Pfizer».
Αυτό γνωστοποίησε ο project manager του Equifund, Γιώργος Γιακουμάκης. «Ορμώμενοι από την παρουσία της Pfizer και το γεγονός ότι υπάρχει τεχνογνωσία στην Ελλάδα, βρισκόμαστε σε διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση, ώστε να διατεθούν χρήματα από το νέο ΕΣΠΑ, για να έχουμε ένα ξεχωριστό, στοχευμένο fund, ειδικά για τις επιστήμες υγείας, που θα μπορούσε να λειτουργήσει πιθανώς μέχρι το τέλος του 2024» σημείωσε ο κ. Γιακουμάκης.
Το Equifund, γνωστοποίησε, έδωσε -μέσω των εννέα συνεργαζόμενων επενδυτικών ταμείων- χρηματοδοτικά κεφάλαια σε συνολικά 133 επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων μόνο 17 στη Μακεδονία και τη Θράκη, άρα το ποσοστό συμμετοχής τους επί του συνόλου είναι χαμηλό.
Συν δυο νέα funds σύντομα στη Θεσσαλονίκη
Στα νέα επενδυτικά κεφάλαια που βρίσκονται στα «σπάργανα» ειδικά στην περιοχή της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και στη συμμετοχή της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΑΤΕ) σε πρωτοβουλίες, που στόχο έχουν να μπει η Ελλάδα στο «ραντάρ» και των ευρωπαϊκών funds, αλλά και να παραμείνουν στην Ευρώπη οι ευρωπαϊκές startups, αναφέρθηκε η διευθύνουσα σύμβουλος της ΕΑΤΕ, Αντιγόνη Λυμπεροπούλου.
«Ήδη έχουμε δύο funds (σ.σ. Τα N.G.I.F και TECS) και σύντομα θα υπάρξουν τρίτο και τέταρτο, με έδρα τη Θεσσαλονίκη» σημείωσε και πρόσθεσε πως η ΕΑΤΕ έχει λάβει τεράστια τεχνογνωσία από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων. «Έχουμε συγκεκριμένα προγράμματα, που κατευθύνουμε σε διαχειριστές για τη σύσταση νέων επενδυτικών ταμείων» είπε, ενώ πρόσθεσε ότι η ΕΑΤΕ έχει λάβει τα τελευταία χρόνια πάνω από 100 προτάσεις από οντότητες που επιθυμούσαν να ιδρύσουν funds και ήδη λειτουργούν 15 νέα επενδυτικά ταμεία (AEΔΑΚΕΣ), σε όλους τους τομείς και τους κλάδους, τα οποία διαχειρίζονται συνολικά κεφάλαια ύψους 470 εκατ. ευρώ.
Η κα Λυμπεροπούλου επισήμανε ακόμα ότι η ΕΑΤΕ θα προσπαθήσει να φέρει και νέους θεσμικούς επενδυτές από το εξωτερικό, όπως ήδη προσήλκυσε από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (σ.σ. Το κρατικό fund Mubadala), όχι μόνο για τα κεφάλαια, αλλά και για την τεχνογνωσία που μπορούν να εισφέρουν στο ελληνικό οικοσύστημα. Γνωστοποίησε δε, ότι συνεργαζόμενη και με άλλους ευρωπαϊκούς φορείς, η ΕΑΤΕ σχεδιάζει να χρηματοδοτήσει νεοφυείς επιχειρήσεις της Ευρώπης, ώστε μεγενθυνόμενες να παραμείνουν στην ΕΕ, αντί να «μεταναστεύουν» πχ, στις ΗΠΑ, εις άγραν κεφαλαίων και επιχειρηματικής προοπτικής.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΑΤΑ συνεργάζεται με τα funds/επενδυτικές τράπεζες «Tesi» (Φιλανδία),«Vaekstfonden» (Δανία), «kfw» (Γερμανία) και BPI (Γαλλία).
Από τη Βόρεια Ελλάδα το ένα τρίτο των επιχειρήσεων που έχει στηρίξει η EBRD μετά το 2018
Από την περιοχή της Βόρειας Ελλάδας προέρχεται το ένα τρίτο των περίπου 170 επιχειρήσεων, που η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) έχει στηρίξει στη χώρα μας από το 2018, σύμφωνα με την αναλύτρια Βανέσσα Στάχτου, από το τμήμα χρηματοδότησης και ανάπτυξης ΜΜΕ του οργανισμού.
Πρόσθεσε πως η EBRD ξεκίνησε πέρυσι το πρόγραμμα «Star Venture», με στόχο την υποστήριξη start ups και την ενίσχυση του οικοσυστήματος καινοτομίας στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα 18μηνο πρόγραμμα, που μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες κάθε επιχείρησης, το οποίο προσφέρει -μεταξύ άλλων- διασύνδεση με μέντορες, συμβουλευτικές υπηρεσίες, πρόσβαση σε δίκτυο business partners της EBRD και στήριξη για την άντληση κεφαλαίων.
Στον πρώτο κύκλο του «Star Venture», το 60% των ωφελούμενων -τέσσερις εταιρείες, οι Cyclopt, Keyvoto, Natech, Terracom- έχουν ως έδρα τη Βόρεια Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της Ηπείρου, και συγκεκριμένα τις πόλεις Θεσσαλονίκη, Πτολεμαΐδα και Ιωάννινα.
Η κα Στάχτου συμπλήρωσε ότι η ΕBRD διαπίστωσε εξαρχής ότι υπάρχει δυναμική στη Βόρεια Ελλάδα κι αυτό την ώθησε να δημιουργήσει γραφείο στη Θεσσαλονίκη το 2019, με στόχο- πρόκληση και για τα επόμενα χρόνια τη στήριξη των επιχειρήσεων μέσω συμβουλευτικής και την εκπαίδευση των επιχειρηματιών, ώστε να αντιμετωπίσουν αποδοτικότερα τις εξωγενείς προκλήσεις του τελευταίου διαστήματος. Η κα Στάχτου υπενθύμισε ακόμα ότι η EBRD δέχεται αιτήσεις καθόλη τη διάρκεια του έτους για τη συμβουλευτική, αλλά και στο κομμάτι του banking και της χρηματοδότησης.
Την ενότητα συντόνισε ο επικεφαλής ανάπτυξης καινοτόμου επιχειρηματικότητας της Εθνικής Τράπεζας, Σπύρος Αρσένης, ο οποίος επισήμανε μεταξύ άλλων ότι η Θεσσαλονίκη και η Βόρεια Ελλάδα συνιστούν μια περιοχή πολύ δυναμική σε επίπεδο καινοτόμου επιχειρηματικότητας, αλλά αυτός ο δυναμισμός δεν αποτυπώνεται απαραίτητα στην άντληση κεφαλαίων.
Άνω του 1 δισ. ευρώ οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα στον τομέα των πληρωμών και των POS
Ξεπερνούν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ τα κεφάλαια από το εξωτερικό, που επενδύθηκαν την τελευταία τριετία στην Ελλάδα στους τομείς των πληρωμών, των POS και του ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως επισήμανε ο CEO της NBG Pay, Χριστόφορος Χατζόπουλος.
To 51% του μετοχικού κεφαλαίου της NBG Pay, η οποία αγόρασε και διαχειρίζεται 250.000 POS της Εθνικής Τράπεζας και έχει αναπτύξει σημαντικές συνεργασίες στο ηλεκτρονικό εμπόριο, πωλήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στον κολοσσό της EVO Payments, Inc, έναντι τιμήματος 158 εκατ. ευρώ. «Με άλλα λόγια, 158 εκατ. ευρώ ήρθαν πολύ εύκολα μέσα στη χώρα. Τελικά δεν είναι τόσο άπιαστο το θέμα των επενδύσεων» είπε ο κ. Χατζόπουλος, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι ο χώρος του fintech (χρηματοοικονομικής τεχνολογίας) είναι ακόμα σχετικά μικρός στην Ελλάδα και υπάρχει σημαντικό περιθώριο για ανάπτυξη. «Ίσως πρέπει να σκεφτούμε πώς θα δώσουμε περισσότερα κίνητρα για να “φυτρώσουν” εταιρείες fintech» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζόπουλος, ενώ ως προς τις προϋποθέσεις που αν πληρούνταν θα έφερναν ακόμα περισσότερες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, ανέφερε τέσσερις: πρώτον, το να αποφασίσουμε, ξεκινώντας από το επίπεδο της πολιτικής, πόσο θέλουμε την τεχνολογία και τις τεχνολογικές επενδύσεις στην Ελλάδα και πόσο αυτές βοηθούν και υποστηρίζουν την κοινωνία. Δεύτερον, να επενδύσουμε στο ανθρώπινο ταλέντο και τα πανεπιστήμια, τρίτον, να βελτιώσουμε το περιβάλλον (πχ. το φορολογικό πλαίσιο) και τέταρτον, να κάνουμε περισσότερα στο επίπεδο της χρηματοδότησης. «Θα άρχιζα από το να το θέλουμε. Αν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις, θα έρθουν πολλοί ακόμα» υπογράμμισε.
Εκτός Θεσσαλονίκης επεκτείνει τη δραστηριότητά του το hub της Cisco
Επισκέψιμο από πελάτες από όλον τον κόσμο θα είναι στο μέλλον το Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Δεξιοτήτων της Cisco στη Θεσσαλονίκη, όπως γνωστοποίησε ο διευθυντής του, Νίκος Λαμπρογεώργος. «Το Κέντρο ιδρύθηκε το 2020 και είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί ήμασταν ανάμεσα στους τρεις πρώτους που επέλεξαν τη Θεσσαλονίκη, για να δημιουργήσουν μια τέτοια υποδομή. Το αποτέλεσμα έδειξε ότι ήταν μια πολύ καλή επιλογή, γιατί ακολούθησαν πάρα πολλές μεγάλες εταιρείες. Σύντομα θα ξεκινήσουμε μια νέα δράση και το κέντρο θα επεκταθεί, παγκόσμια πλέον. Από τον Οκτώβριο του 2021, έχουμε δεχθεί χιλιάδες επισκέψεις, από συνεργάτες και πελάτες που προέρχονται από όλη την περιοχή, από το Κόσοβο, την Αλβανία, τη Σερβία, από την Τουρκία από την Μάλτα και την Κύπρο. ‘Αρα έχουμε πετύχει την εξωστρέφεια του κέντρου και γι’ αυτόν τον λόγο φέτος είπαμε να το επαναπροσδιορίσουμε» εξήγησε.
Ως προς τους παράγοντες που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην περαιτέρω ανάπτυξη του οικοσυστήματος καινοτομίας και των startups στη Θεσσαλονίκη, τη Βόρεια Ελλάδα και ευρύτερα, επισήμανε ότι θα εστίαζε σε τρεις λέξεις: συνεργασία, εκπαίδευση και καινοτομία. Ως προς το πρώτο, επισήμανε την ανάγκη να «χτιστεί» ένα οικοσύστημα γύρω από τις μεγάλες εταιρείες, που έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή, με κοινό στόχο την εξωστρέφεια και την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων. Ως προς το δεύτερο, επισήμανε ότι υπάρχει ανθρώπινο ταλέντο στην Ελλάδα, αλλά χρειάζεται σωστή εκπαίδευση, ώστε οι απόφοιτοι των πανεπιστημίων να είναι έτοιμοι να μπουν αμέσως σε μια γραμμή παραγωγής. Για το τρίτο, επισήμανε ότι δεν έχει νόημα να παράγονται στην Ελλάδα προϊόντα που είναι διαθέσιμα και αλλού: «χρειάζεται να φτιάξουμε καινοτόμα προϊόντα και λύσεις, γιατί η πραγματική καινοτομία αγοράζεται και εξαγοράζεται» κατέληξε.
Στην πολύ στενή σχέση της Microsoft με τη Θεσσαλονίκη, αλλά και στο γεγονός ότι ορισμένα από τα μεγαλύτερα success stories συνεργασιών της στην Ελλάδα, όπως αυτό της Apifon, έχουν έδρα στην πόλη, αναφέρθηκε η Κατερίνα Καντεράκη, εκ μέρους της Microsoft Greece, Cyprus & Malta.
Πρόσθεσε ότι, κατά γενική παραδοχή, στην Ελλάδα δεν επαρκεί το ανθρώπινο ταλέντο και η χώρα θα πρέπει να γίνει πιο εξωστρεφής και να έχει το κατάλληλο πλαίσιο, ώστε να προσελκύσει εξειδικευμένους εργαζόμενους και από γειτονικές αγορές, να υπάρξει εισροή ταλέντου και να συνεχιστεί το έντονο brain gain, που έχει αρχίσει να παρατηρείται. Η κ. Καντεράκη αναφέρθηκε και στις υπηρεσίες που η Microsoft προσφέρει στις ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις, στηρίζοντας την ανάπτυξή τους εντός και εκτός των συνόρων.
Το συνέδριο συνδιοργανώθηκε για τέταρτη χρονιά από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το πρόγραμμα NBG Business Seeds της Εθνικής Τράπεζας, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, το ΟΚ!Τhess, την Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, το ΕΚΕΤΑ, το Τecs Capital, το Athens Center for Entrepreneurship and Innovation (ACEin) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το Κέντρο Αρχιμήδης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, την Endeavor Greece, το Uni.fund, το Metavallon, τη Bayer Ελλάς, το ΕλληνοΑμερικάνικο Εμπορικό Επιμελητήριo και την Ελληνική Τράπεζα Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την ευγενική υποστήριξη της πλατφόρμας για νεοφυείς επιχειρήσεις Microsoft for Startups Founders Hub.
