Θεσμοθετείται η εφαρμογή του νέου προγράμματος «Smart Readiness», ύψους 150 εκατ. ευρώ για επιδότηση με τη μορφή επιταγών («voucher») εργασιών εγκατάστασης υποδομών έξυπνων δικτύων και μετρητών σε 120.000 μονοκατοικίες και πολυκατοικίες. Παράλληλα διευρύνονται τα προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ» για νέα και υφιστάμενα ιδιωτικά κτίρια, ώστε να συμπεριλαμβάνουν επιδοτούμενες εργασίες ανακαίνισης και εγκατάστασης φωτοβολατϊκών στέγης και των άλλων συστημάτων παραγωγής ΑΠΕ, με υπουργική τροπολογία που κατατέθηκε και ψηφίστηκε στη Βουλή.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ecopress.gr, προβλέπεται η «παροχή κινήτρων στα υφιστάμενα κτίρια, προκειμένου να καταστούν «έξυπνα» για τη σύνδεσή τους σε υποδομές κοινής ωφέλειας και για εργασίες αναβάθμισης ως προς την εγκατάσταση δικτύων οπτικών ινών, την αναβάθμιση κοινών συστημάτων συλλογικής λήψης σήματος ευρυεκπομπής και την εγκατάσταση καλωδιακών υποδομών σύνδεσης όλων των μετρητών των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ύδρευσης), που συνιστούν γενικά έργα πολιτικού μηχανικού».
Ειδικότερα με την υπουργική τροπολογία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών και άλλες επείγουσες διατάξεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης προβλέπεται ότι:
Το πρόγραμμα: «Ετοιμότητα Υποδομών για Έξυπνα Κτίρια» («Smart Readiness»)
-Θεσπίζεται το πρόγραμμα με τίτλο «Ετοιμότητα Υποδομών για Έξυπνα Κτίρια» («Smart Readiness») από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο χρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0., και υλοποιείται από την ανώνυμη εταιρεία του ελληνικού Δημοσίου «Κοινωνία της Πληροφορίας Μονοπρόσωπη Α.Ε.» (ΚτΠ Μ.Α.Ε.). Σκοπός του προγράμματος είναι η ενίσχυση κτιρίων μέσω συστήματος επιταγών (voucher), που διατίθενται στους δικαιούχους για την αντιστάθμιση του κόστους εγκατάστασης υποδομών, προκειμένου τα κτίρια να καταστούν «έξυπνα».
Ο συνολικός προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε περίπου 150 εκατ. εκατ. ευρώ, από τα οποία τα περίπου 120 εκατ. ευρώ προέρχονται από τους πόρους του Εθνικού Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει έως το τέλος του 2026 ή μέχρι εξαντλήσεως του προϋπολογισμού του και θα χρηματοδοτηθούν εργασίες σε περίπου 120.000 κτήρια στην περιοχή παρέμβασης.
Οι περιοχές παρέμβασης
Σύμφωνα με τη νέα νομοθετική ρύθμιση ως περιοχή παρέμβασης, λογίζεται η περιοχή που περιλαμβάνει όλα τα κτίρια από τα οποία διέρχεται ή πρόκειται να διέρχεται έως το 2026 δίκτυο που αναπτύσσεται μέσω ιδιωτικών ή δημόσιων επενδύσεων, που δύναται να παρέχει ευρυζωνικές υπηρεσίες άμεσα αναβαθμίσιμες σε 1 Gbps, καθώς και οποιοδήποτε άλλο κτίριο βρίσκεται σε απόσταση έως χίλια (1000) μέτρα από τα ως άνω κτίρια. Με το προωθούμενο πρόγραμμα παρέχονται κίνητρα, με τη μορφή επιταγών («voucher») στους τελικούς χρήστες για γενικά έργα πολιτικού μηχανικού, που δύνανται να αξιοποιηθούν από όλους τους παρόχους υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (επικοινωνιών, ευρυεκπομπής, ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και ύδρευσης).
Οι επιδοτήσεις
Βάσει των παραδειγμάτων που έχουν γίνει γνωστά από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, μια πολυκατοικία 4 ορόφων με 6 διαμερίσματα μπορεί να επιδοτηθεί μέχρι του ποσού των 1.140 ευρώ, μια διώροφη με δύο διαμερίσματα με έως 480 ευρώ και μια μονοκατοικία με έως 240 ευρώ.
Επιλέξιμες εργασίες
Στο πλαίσιο του προγράμματος θα επιδοτηθούν εργασίες που περιλαμβάνουν:
-την εγκατάσταση δικτύων οπτικών ινών εντός του κτηρίου με σκοπό τη διευκόλυνση της παροχής ευρυζωνικών υπηρεσιών υπερυψηλών ταχυτήτων σε όλους τους χώρους του κτηρίου (διαμερίσματα, γραφεία, καταστήματα κλπ).
-την αντικατάσταση μεμονωμένων συστημάτων τηλεοπτικής λήψης και παλαιών εγκαταστάσεων συλλογικής λήψης με αναβαθμισμένα κοινά συστήματα συλλογικής λήψης σήματος ευρυ-εκπομπής και την αφαίρεση των αχρησιμοποίητων κεραιών και καλωδίων τηλεόρασης.
-την εγκατάσταση υποδομών για τη μελλοντική διασύνδεση των μετρητών των δικτύων κοινής ωφέλειας (ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου) με το κεντρικό σημείο συγκέντρωσης των υποδομών ηλεκτρονικών επικοινωνιών του κτιρίου.
Δημιουργία Μητρώου Εγκαταστατών
Παράλληλα η νέα νομοθετική ρύθμιση προβλέπει τη δημιουργία Μητρώου Εγκαταστατών από το οποίο οι Δικαιούχοι θα μπορούν επιλέγουν τον Εγκαταστάτη που θα αναλάβει την πραγματοποίηση των επιλέξιμων εργασιών. Η δυνατότητα ένταξης στο Μητρώο Εγκαταστατών θα παραμείνει ανοικτή καθ’ όλη τη διάρκεια της δράσης. «Οι διαχειριστές δύνανται να επιλέξουν τον εγκαταστάτη που θα αναλάβει την υλοποίηση των εργασιών από το Μητρώο Εγκαταστατών. Οι επιλεχθέντες εγκαταστάτες υποβάλλουν αίτηση χρηματοδότησης για λογαριασμό των δικαιούχων της ενίσχυσης της παρ. 1, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του προγράμματος, την οποία αναπτύσσει, τηρεί και διαχειρίζεται η ΚτΠ Μ.Α.Ε.» αναφέρεται στη σχετική ρύθμιση.
Η νομοθετική ρύθμιση
Το πλήρες κείμενο της νομοθετικής ρύθμισης έχει ως εξής:
Άρθρο 4 Πρόγραμμα «Ετοιμότητα Υποδομών για Έξυπνα Κτίρια» («Smart Readiness»)
- Θεσπίζεται πρόγραμμα με τίτλο «Ετοιμότητα Υποδομών για Έξυπνα Κτίρια» («Smart Readiness») από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο χρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0., και υλοποιείται από την ανώνυμη εταιρεία του ελληνικού Δημοσίου «Κοινωνία της Πληροφορίας Μονοπρόσωπη Α.Ε.» (ΚτΠ Μ.Α.Ε.). Σκοπός του προγράμματος είναι η ενίσχυση κτιρίων μέσω συστήματος επιταγών (voucher), που διατίθενται στους δικαιούχους για την αντιστάθμιση του κόστους εγκατάστασης υποδομών, προκειμένου τα κτίρια να καταστούν «έξυπνα».
- Επιλέξιμα είναι όλα τα κτίρια εντός των περιοχών παρέμβασης, όπως νομίμως εκπροσωπούνται από τους διαχειριστές τους. Ως διαχειριστής νοείται ο ιδιοκτήτης μονοκατοικίας ή ο εκπρόσωπος των ιδιοκτητών πολυκατοικίας. Δεν είναι επιλέξιμα και εξαιρούνται του προγράμματος τα κτίρια ιδιοκτησίας των φορέων γενικής κυβέρνησης της περ. (β) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143).
- Οι διαχειριστές δύνανται να επιλέξουν τον εγκαταστάτη που θα αναλάβει την υλοποίηση των εργασιών από το Μητρώο Εγκαταστατών. Οι επιλεχθέντες εγκαταστάτες υποβάλλουν αίτηση χρηματοδότησης για λογαριασμό των δικαιούχων της ενίσχυσης της παρ. 1, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του προγράμματος, την οποία αναπτύσσει, τηρεί και διαχειρίζεται η ΚτΠ Μ.Α.Ε..
- Κάθε εγκαταστάτης, αφότου αυθεντικοποιηθεί με τους προσωπικούς κωδικούς του και τα διαπιστευτήρια της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (taxisnet), σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν. 4727/2020 (Α’ 184), εισέρχεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και αιτείται την έκδοση της επιταγής για λογαριασμό των δικαιούχων, που τον έχουν εξουσιοδοτήσει. Η ΚτΠ Μ.Α.Ε. διενεργεί έλεγχο της τήρησης των προϋποθέσεων συμμετοχής στο πρόγραμμα και, εφόσον επιβεβαιώσει την επιλεξιμότητα των τελικών δικαιούχων, αυτοί λαμβάνουν την επιχορήγηση.
- Η ΚτΠ Μ.Α.Ε., ως υπεύθυνη επεξεργασίας, διασφαλίζει την προστασία των δικαιωμάτων των προσώπων, της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο, βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 (L 119) [Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων) και του ν. 4624/2019 (Α’ 137)].
- Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία, οι όροι, ο ειδικότερος χρόνος υλοποίησης του προγράμματος, τα αρμόδια για την υλοποίηση όργανα και κάθε άλλο ζήτημα σχετικό με τη διαχείριση, παρακολούθηση, χρηματοδότηση, υλοποίηση, λειτουργία και εκτέλεση του προγράμματος, η σύσταση και οι λεπτομέρειες λειτουργίας του Μητρώου Εγκαταστατών, τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για τη λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του προγράμματος, οι απαραίτητες διαλειτουργικότητες και ρυθμίζεται κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.
Έργα ανακαίνισης και ΑΠΕ στα “Εξοικονομώ”
Με άλλη διάταξη στην ίδια τροπολογία διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής των προγραμμάτων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, προκειμένου να συμπεριλαμβάνονται σε αυτά και ευρύτερες παρεμβάσεις ανακαίνισης με στόχο την αισθητική και λειτουργική ανακαίνιση και αναβάθμιση αυτών.
Το κείμενο της νομοθετικής ρύθμισης έχει ως εξής:
Άρθρο 5 Χρηματοδοτικά και άλλα κίνητρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης νέων και υφιστάμενων κτιρίων – Εξουσιοδοτική διάταξη – Τροποποίηση παρ. 4 άρθρου 10 ν. 4122/2013
Στην παρ. 4 του άρθρου 10 του ν. 4122/2013 (Α’ 42), περί βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, προστίθεται νέο δεύτερο εδάφιο και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής: «4. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπουργών προκηρύσσονται προγράμματα που αφορούν παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, περιλαμβανομένων και κτιρίων κατοικιών, λαμβάνοντας υπόψη τα βέλτιστα από πλευράς κόστους επίπεδα ενεργειακής απόδοσης. Στο πλαίσιο των ανωτέρω προγραμμάτων δύνανται να περιλαμβάνονται, ως συμπληρωματικές, και ευρύτερες παρεμβάσεις ανακαίνισης για την αισθητική και λειτουργική ανακαίνιση και αναβάθμιση των κτιρίων και κτιριακών μονάδων. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται ο προϋπολογισμός του σχετικού προγράμματος, οι επιλέξιμες κατηγορίες κτιρίων και οι επιλέξιμες κτιριακές παρεμβάσεις, το είδος της χρηματοδότησης και το ποσοστό αυτής, τα κριτήρια επιλογής των έργων για την καθεμία, οι ωφελούμενοι από το πρόγραμμα, ο τρόπος πληροφόρησης του κοινού για το πρόγραμμα, η διαδικασία υποβολής αιτήσεων υπαγωγής σε αυτό, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, η προθεσμία υποβολής τους, η διαδικασία παραλαβής, ελέγχου, αξιολόγησης και έγκρισης των αιτήσεων, η διαδικασία παρακολούθησης της υλοποίησης των επί μέρους έργων που έχουν εγκριθεί και πιστοποίησης των εργασιών που έχουν εκτελεσθεί, ο τρόπος καταβολής της χρηματοδότησης, οι υποχρεώσεις αυτών που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα και οι συνέπειες μη τήρησης των όρων και των προϋποθέσεων του προγράμματος, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του προγράμματος».
Υλοποίηση των προγραμμάτων από το ΤΕΕ
Με το προτεινόμενο άρθρο 6, παρέχεται η δυνατότητα ανάθεσης στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.) δράσεων αισθητικής και λειτουργικής ανακαίνισης και αναβάθμισης κατοικιών, σε συνδυασμό με δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης κατοικιών και αναβάθμισης αυτών με τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
Το πλήρες κείμενο της νομοθετικής ρύθμισης έχει ως εξής:
Άρθρο 6 Ορισμός του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας ως φορέα υλοποίησης προγραμμάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Εξουσιοδοτική διάταξη – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 102 ν. 4821/2021
Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 102 του ν. 4821/2021 (Α’ 134), περί δράσεων που ανατίθενται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), διευρύνεται το αντικείμενο της εξουσιοδότησης και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται να ανατίθενται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), για τις δράσεις της εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτιριακό τομέα, της ενεργειακής απόδοσης και αναβάθμισης κατοικιών με τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), της μείωσης εκπομπών ρύπων που συμβάλλουν στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και της επίτευξης καθαρότερου περιβάλλοντος, καθώς και της αισθητικής και της λειτουργικής ανακαίνισης και αναβάθμισης των κατοικιών σε συνδυασμό με τις ανωτέρω παρεμβάσεις, καθήκοντα υλοποίησης και διαχείρισης του εκάστοτε σχετικού προγράμματος, ιδίως δε η διαχείριση και υποστήριξη του πληροφοριακού συστήματος, η διαχείριση και αξιολόγηση των αιτήσεων, ο έλεγχος των δικαιολογητικών, η συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές, η εισήγηση προς τον φορέα του προγράμματος για επίλυση τυχόν προβλημάτων που ανακύπτουν κατά τη διαδικασία και η ενημέρωση για την εξέλιξη του προγράμματος, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του. Τα παραπάνω καθήκοντα ασκούνται σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τους συναρμόδιους φορείς. Με την ίδια απόφαση, μέρος των καθηκόντων υλοποίησης και διαχείρισης του εκάστοτε σχετικού προγράμματος δύναται να ανατίθεται στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε.».
