Μετρητές ηλεκτρικού ρεύματος
Μετρητές ηλεκτρικού ρεύματος
Πηγή Εικόνας: Photo by Tim Mossholder - pexels.com

Μέσα στην (πιθανότατα) χειρότερη ενεργειακή κρίση παγκοσμίως και με φόντο τις υψηλές τιμές του ρεύματος για όλους, μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης ένας μεγάλος διαγωνισμός προμήθειας που θα αλλάξει τη ζωή μας: η εγκατάσταση των έξυπνων μετρητών ρεύματος σε όλη τη χώρα!

Πρόκειται για ένα έργο που θυμίζει σύγχρονο «γιοφύρι της Άρτας», καθώς η Ελληνική Πολιτεία προσπαθεί από το 2013 (!!!!) να προωθήσει και να οπλοκληρώσει την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών ηλεκτρικού ρεύματος. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η Ελλάδα είχε υποχρέωση, με βάση κοινοτική οδηγία, να εγκαταστήσει ηλεκτρονικούς μετρητές στο 80% του συνόλου των παροχών μέχρι το τέλος του 2020 αλλά προς το παρόν έχει καταφέρει να το κάνει αυτό μόνο σε μικρά και πιλοτικά περιφερειακά έργα – που εν τούτοις αποδείχτηκαν χρήσιμα για την ωρίμανση της μεγάλης προμήθειας….

Και αυτό γιατί στην πραγματικότητα επί χρόνια για τη δουλειά των έξυπνων μετρητών σφάζονται παλικάρια….

Έτσι λοιπόν, οκτώ χρόνια μετά την προκήρυξη του πρώτου διαγωνισμού για την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών στην Ελλάδα και έπειτα από αμέτρητες αναβολές, η Διοίκηση του ομίλου ΔΕΗ και του ΔΕΔΔΗΕ κατάφεραν να επανεκκινήσουν το φιλόδοξο project που θα οδηγήσει στην αντικατάσταση όλων των υφιστάμενων μετρητών με έξυπνους σταδιακά, με ορίζοντα περάτωσης το 2030.

Οι επικεφαλείς στη διοίκηση των δύο (ενός στην πραγματικότητα) ομίλων, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα και την πολυπλοκότητα του εν λόγω έργου, επανασχεδίασαν το διαγωνισμό από την αρχή, διαμορφώνοντας προδιαγραφές που ανταποκρίνονται στη σημερινή ψηφιακή πραγματικότητα και στο ευρύτερο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού του ΔΕΔΔΗΕ, ενσωματώνοντας βέλτιστες πρακτικές για τη διασφάλιση της επιτυχημένης ολοκλήρωσης του εν λόγω project.

Σημειώνεται εδώ ότι οι τεχνικές επιλογές για τους μετρητές δεν είναι ουδέτερες: έχουν τη δυνατότητα να αποκλείσουν συγκεκριμένους τύπους και άρα ενδιαφερόμενους. Αυτός είναι και ένας από τους πολλούς λόγους που ναυάγησαν προηγούμενες προσπάθειες διαγωνισμών…. Αυτή τη φορά όμως και με δεδομένο ότι οι προδιαγραφές θα βγουν μέσα από ανταγωνιστικό διάλογο με τους ενδιαφερόμενους ενώ η διαδικασία προβλέπει περισσότερους του ενός προμηθευτές με εχέγγυα ικανότητας αλλά όχι σφικτά κριτήρια αποκλεισμού, η διαδικασία φαίνεται να προχωρά (αν δεν υπάρξει τρικλοποδιά μόλις ανοίξουν οι φάκελοι…)

Ποιοι είναι οι ενδιαφερόμενοι όμιλοι – εταιρείες

Δεδομένου ότι πρόκειται αφενός για έναν από τους μεγαλύτερους διαγωνισμούς εξοπλισμού στη χώρα και αφετέρου κρίσιμο βήμα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας (αλλά και οδηγό για αντίστοιχες μελλοντικές επεκτάσεις – νέες συμβάσεις μετρητών στην πορεία), ο διαγωνισμός που έληξε αργά το βράδυ της Παρασκευής, προσέλκυσε τo ενδιαφέρον, όπως γράψαμε, των μεγαλύτερων εταιριών παροχής ολοκληρωμένων λύσεων για την ενεργειακή αγορά παγκοσμίως.

Πιο συγκεκριμένα, στο διαγωνισμό συμμετείχαν:

– Η ITRON, κορυφαία εταιρία στον τομέα μετρητικών συστημάτων με έδρα στις ΗΠΑ με πελατολόγιο που περιλαμβάνει 8,000 πελάτες-ΥΚΩ( Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) διεθνώς η ITROΝ θεωρείται η κορυφαία εταιρεία παγκοσμίως στον τομέα των μετρητικών συστημάτων. Η ITRON διαθέτει εργοστάσιο κατασκευής στην Ευρώπη με μεγάλα έργα αναφοράς σε Γαλλία, Σουηδία, Γερμανία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο. Η Εταιρία υπέβαλε φάκελο με την θυγατρική της ITRON SPAIN.

– Η Landis+Gyr, με έδρα την Ελβετία, ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές έξυπνων μετρητών παγκοσμίως. Έχει υλοποιήσει μεγάλα έργα σε Γαλλία, Ισπανία, Ηνωμενο Βασίλειο, Αυστρία, Ολλανδία και στις Σκανδιναβικές χώρες ενώ διαθέτει μονάδα παραγωγής μετρητών στην Ελλάδα.

– Η Elster, η οποία αποτελεί πλέον εταιρεία του διεθνούς βιομηχανικού ομίλου  Honeywell. Ο όμιλος εισήλθε στον κλάδο των μετρήσεων το 2016 μέσω της εξαγοράς της Elster. Η Elster έχει υλοποιήσει ανάλογα έργα στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γαλλία, στην Ολλανδία και στην Ισπανία. Η Elster διαθέτει εργοστάσια παραγωγής στη Ρουμανία και υπέβαλε φάκελο με την ρουμάνικη θυγατρική της Elster Rometrics.

-H PROTASIS είναι ελληνική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα εκπροσωπώντας την Γαλλική εταιρεία Sagemcom, τον μεγαλύτερο προμηθευτή της Enedis στην Γαλλία με αντίστοιχα έργα σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ολλανδία και Λιθουανία. Η παραγωγή της βρίσκεται στην Ευρώπη.

– Η Iskraemeco, κατασκευαστής μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας και συναφών προϊόντων, λογισμικού και υπηρεσιών επικοινωνιών με έδρα τη Σλοβενία. Με πάνω από 100 εκατομμύρια μετρητές εγκατεστημένους σε Ευρώπη, Ασία, Μέση Ανατολή, Αφρική και Λατινική Αμερική.Η Iskraemeco διαθετει γραμμές παραγωγής στην Ευρώπη.

Gridspertise, η οποία ιδρύθηκε το 2021 από τον ιταλικό όμιλο Enel προκειμένου να εμπορευματοποιήσει την τεχνολογία έξυπνων δικτύων του ομίλου. Η εταιρεία συγκεντρώνει τη βαθιά τεχνογνωσία του ομίλου Enel με έργα ψηφιοποίησης σε όλο τον κόσμο, τα οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν την ανάπτυξη  περισσοτέρων από 44 εκατ. έξυπνων μετρητών σε οκτώ χώρες.

Intrasoft International, η οποία παρέχει ολοκληρωμένες λύσεις, προϊόντα και υπηρεσίες πληροφορικής υψηλής ποιότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η οποία εστιάζει στρατηγικά στην ενέργεια και τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας προσφέροντας ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών μεταξύ άλλων και για συστήματα έξυπνων μετρητών. Σημειώνεται ότι από το 2021 η Intrasoft International, έγινε μέλος του Ομίλου πληροφορικής Netcompany, με έδρα στη Δανία.

Οι προσφορές των εταιριών θα αποσφραγιστούν σήμερα, Τρίτη 14 Ιουνίου, στις 12:00 και στη συνέχεια θα ξεκινήσει η πρώτη φάση του διαγωνισμού, δηλαδή η αξιολόγηση της διαδικασίας ελέγχου των προϋποθέσεων συμμετοχής και των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής από την Επιτροπή Διεξαγωγής.

Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου θα ξεκινήσει η δεύτερη φάση του διαγωνισμού, με τη γνωστοποίηση του αναλυτικού τεύχους διαδικασίας με διαπραγμάτευση στους οικονομικούς φορείς που έχουν προεπιλεγεί στην πρώτη φάση.

Σημειώνεται ότι κάποιες από τις εταιρείες αυτές (λίγες…) βρίκσονται ήδη στην ελληνική αγορά με έξυπνους μετρητές για άλλες χρήσεις. Ως γνωστόν, έξυπνα μετρητικά συστήματα εγκαθίστανται προοδευτικά εδώ και καιρό σε όλα τα έργα παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ και τα τελευταία χρόνια στα περισσότερα έργα ύδρευσης και άρδευσης που υλοποιούνται ανά την Ελλάδα, ενώ και οι εταιρείες παροχής φυσικού αερίου επενδύουν σε έξυπνους μετρητές για τα δικά τους δίκτυα.

Ένας σύνθετος διαγωνισμός με πολλές ουρές

Δεν είναι μόνο το ιστορικό των αποτυχημένων προσπαθειών ψηφιοποίησης του μετρητικού δικτύου ρεύματος στη χώρα που οδήγησε σε έναν αρκετά σύνθετο τρόπο διαγωνισμού. Είναι και οι τεχνολογικές εξελίξεις που προχωρούν με αλματώδεις ρυθμούς και καθιστούν εύκολα παρωχημένες μέσα σε 3-4 χρόνια τεχνικές επιλογές που κάποτε μπορεί να φάνταζαν καινοτόμες.

Ταυτόχρονα, η Κυβέρνηση αποφάσισε να εκμεταλευτεί την ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τη ψηφιοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ και την εγκατάσταση των μετρητών, με τα σφικτά χρονοδιαγράμματα που αυτό έχει. Άλλωστε οι «έξυπνοι μετρητές παντού» αποτελούν βασική στόχευση της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού που έχει δημιουργήσει το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ως οδικό χάρτη ψηφιακών επενδύσεων του μέλλοντος για τη χώρα. Έτσι, ενέταξε ως έργο – σταθμό και μεγάλη μεταρρύθμιση τη ψηφιοποίηση του ηλεκτρικού δικτύου με κύριο έργο τους έξυπνους ηλεκτρονικούς μετρητές ρεύματος με κόστος πε΄ριπου 830 εκατομμύρια ευρώ.

Σύμφωνα με παλαιότερες εκτιμήσεις του ΔΕΔΔΗΕ, που θα επιβεβαιωθούν ή όχι (καθώς από τη μία υπάρχουν διάφορες τεχνικές λύσεις αλλά στο διαγωνισμό θα υπάρχουν και εκπτώσεις αλλά και διαπραγμτάευση) μέσα από τις ρποσφορές και τα επόμενα βήματα του διαγωνισμού, το κόστος για κάθε νέο μετρητή που θα τοποθετείται ανέρχεται στα 150 ευρώ και με βάση το σχεδιασμό προβλέπεται σε βάθος χρόνου η εγκατάσταση 7,3 εκατομμμυρίων έξυπνων μετρητικών διατάξεων.

Μαζί με μια κεντρική δομή, δηλαδή το κέντρο τηλεμέτρησης χωρητικότητας 8 εκατ. μετρητών, που θα συμπληρώσει το πρότζεκτ, τα απαιτούμενα κεφάλαια θα ανέλθουν σε περίπου 830 εκατ. ευρώ έως το τέλος της τρέχουσας 10ετίας. Βάσει του αρχικού σχεδίου (το οποίο όμως είναι υπό αναθεώρηση με βάση τα ορόσημα και τις εξελίξεις τοπυ Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που βάζει τα χρήματα και έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027) προβλέπεται κάθε χρονιά να τοποθετείται καθορισμένος αριθμός μετρητών:

2022 – 300.000 μετρητές.
2023 – 500.000 μετρητές.
2024 – 800.000 μετρητές.
2025 – 1 εκατ. μετρητές.
2026 – 1 εκατ. μετρητές.
2027 – 800.000 μετρητές.
2028 – 1 εκατ. μετρητές.
2029 – 1 εκατ. μετρητές.
2030 – 900.000 μετρητές.

Οι προσφορές που θα κατατεθούν σήμερα αφορούν την προμήθεια:

-Εξοπλισμού Πεδίου (δηλαδή τις μετρητικές μονάδες και τον εξοπλισμό επικοινωνίας τεχνολογίας point-to-point)

-Συστήματος Προηγμένης Μετρητικής Υποδομής– Advanced Metering Infrastructure System (συστήματα λογισμικού)

-Συστήματος Διαχείρισης Μετρητικών Δεδομένων-Meter Data Management System (MDM System)

Στην πρόσκληση τονίζεται ότι κάθε προσφορά που θα υποβάλλεται για την ανάθεση των εν λόγω συμβάσεων θα αποτελείται από δύο προϊόντα:

Προϊόν 1: Εξοπλισμός Πεδίου και AMI System

Ειδικά για αυτό το τμήμα της προσφοράς, πρέπει σε κάθε περίπτωση να προσφέρεται ως ένα ενιαίο προϊόν από τον ίδιο προσφέροντα, ενώ δεν είναι δυνατή η κάλυψη μέρους του προϊόντος (π.χ. το AMI System ή μέρος της συνολικής ποσότητας Εξοπλισμού Πεδίου) από υπεργολάβο. Σε περίπτωση υποβολής προσφοράς από ένωση εταιριών/ κοινοπραξία, η προσφορά θα αποτελείται υποχρεωτικά από ένα ενιαίο προϊόν, ενώ δεν θα γίνουν δεκτές εναλλακτικές προσφορές.

Προϊόν 2: MDM System.

Το πεδίο εφαρμογής της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας περιλαμβάνει την εγκατάσταση των συστημάτων, την ενοποίηση μεταξύ τους και με άλλα συστήματα του ΔΕΔΔΗΕ και την εκπαίδευση του προσωπικού στη χρήση τους, καθώς και υπηρεσίες υποστήριξης (support services) και συντήρησής τους.

Ο ΔΕΔΔΗΕ θα συνάψει συμβάσεις συμφωνίας πλαισίου για την προμήθεια του πρώτου προϊόντος με έως και τρεις προμηθευτές με βάση την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει της βέλτιστης σχέσης ποιότητας τιμής (ακι με ανώτατο όριο τα 7,7 εκατομμύρια μετρητές).

Σημειώνεται ότι ο διαγωνισμός ΔΕΝ στοχεύει στην ανάδειξη ενός και μόνο προμηθευτή (άλλωστε η Ελλάδα έχει πικρή εμπειρία από ανάθεση ηλεκτρονικού εξοπλισμού σε όλη τη χώρα σε έναν μόνο προμηθευτή, τη δεκαετία του 1990, που οδήγησε μέχρι και σε πολιτικές εξελίξεις…) που θα προσφέρει την καλύτερη τιμή…

Για λόγους ταχύτητας υλοποίησης και τεχνολογικής ανεξαρτησίας (όπως και άλλων σημαντικών επιδιώξεων…) θα υπάρξει συμφωνία πλαίσιο με 2 ή 3 (ή περισσότερους ίσως) από όσους προκριθούν από τον έλεγχο των δικαιολογητικών τους και τη διαπραγμάτευση ως κατάληλοι προμηθευτές. Υπολογίζεται ότι σε κάθε έναν από όσους κριθούν ως κατάλληλοι θα ανατεθούν από 2 εκατομμύρια εώς 3 εκατομμύρια μετρητές. Δεν θα ανατεθεί το σύνολο του έργου με τη μία εξαρχής, αλλά με βάση τη συμφωνία πλαίσιο που θα δημιουργηθεί, σε κάθε προμηθευτή θα ανατεθεί ένας αρχικός εγγυημένος όγκος Μετρητικών Μονάδων και στη συνέχεια θα μπορούν να διεξάγοντυαι μίνι διαγωνισμοί (μεταξύ των επιλεγέντων αναδόχων) για την ανάθεση πρόσθετων όγκων, χωρίς δέσμευση ποσοτήτων και χρονοδιαγράμματος για τον ΔΕΔΔΗΕ.

Σε κάθε διαγωνισμό – ανάθεση μέσα στη συμφωνία πλαίσιο, η συνολική ποσότητα των Μετρητικών Μονάδων που προκηρύσσεται θα διαμοιράζεται στους προμηθευτές που υπέβαλαν παραδεκτές προσφορές βάσει της κατάταξης τους.

Έτσι αν για παράδειγμα προκριθούν τρεις προμηθευτές, ο πρώτος σε κατάταξη θα πάρει το 40% του συνολικού όγκου, ο δεύτερος το 35% και ο τρίτος το 25%. Αντίστοιχα, για δύο προμηθευτές, ο πρώτος θα πάρει το 60% και ο δεύτερος το 40% σου συνολικού όγκου κοκ.

Τα πλεονεκτήματα που θα φέρει το έργο των έξυπνων μετρητών ρεύματος

Ο διαγωνισμός για τους έξπυπνους μετρητές είναι πράγματι ένας από τους σημαντικότερους για τον εκσυγχρονισμό της ενεργειακής αγοράς με τεράστια οφέλη για τον καταναλωτή αλλά και το περιβάλλον. Και κυρίως για τον ΔΕΔΔΗΕ….

Ειδικότερα μπορούμε να εκτιμήσουμε τα εξής πλεονεκτήματα:

  • Με την πρόσβαση στα στοιχεία των τωρινών και προηγούμενων μετρήσεων μέσω οικιακής οθόνης ή του διαδικτύου, παρέχεται στον καταναλωτή η δυνατότητα για καλύτερη διαχείριση των φορτίων του και εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας.
  • Αν μάλιστα αυτή η δυνατότητα διαχείρισης φορτίων και εξοικονόμησης ενέργειας μπορέσει να συνδυαστεί και με παροχή αντίστοιχων υπηρεσιών προς καταναλωτές από ιδιώτες (αν και υπάρχουν προβληματισμοί για την ασφάλεια δεδομένων…) θα μιλάμε στην πραγματικότητα για τη δημιουργία μιας νέας αγοράς.
  • Μειώνονται οι χρόνοι διακοπών ηλεκτροδότησης, λόγω καλύτερης εποπτείας του δικτύου από τον ΔΕΔΔΗΕ. Mε δεδομένο ότι το 90% του Δικτύου στην Ελλάδα είναι εναέριο και άρα ευάλωτο στην έξαρση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, το πλεονέκτημα αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό γιατί δίνει τη δυνατότητα στον Διαχειριστή να εντοπίσει τις βλάβες εξ αποστάσεως και να επέμβει άμεσα προκειμένου να αποκαταστήσει τις ζημιές στο Δίκτυο επιτυγχάνοντας πολύ ταχύτερους χρόνους επανηλεκτροδότησης.
  • Μειώνεται το λειτουργικό κόστος για την καταμέτρηση, την αποκοπή και την επανασύνδεση, αφού η ανάγνωση των μετρήσεων, η αποκοπή και επανασύνδεση γίνονται εξ αποστάσεως. Αυτό σημαίνει ότι η επίσκεψη υπαλλήλων ή εργολάβων του ΔΕΔΔΗΕ για μετρήσεις στα ρολόγια θα είναι σύντομα παρελθόν….
  • Εξίσου σημαντικό πλεονέκτημα είναι και η δυνατότητα μείωσης των ρευματοκλοπών, οι οποίες παρουσιάζουν έξαρση τα τελευταία χρόνια. Τόσο η μείωση του λειτουργικού κόστους, όσο και η μείωση της επιβάρυνσης της αξίας ρεύματος λόγω μείωσης των ρευματοκλοπών θα έχουν άμεση (θετική) επίδραση στα τιμολόγια, καθώς δεν θα χάνονται χρήματα….
  • Καταργούνται οι «έναντι» λογαριασμοί, αφού ανά πάσα στιγμή θα ξέρουν όλοι (πελάτης – διαχειριστής – πάροχος) την πραγματική κατανάλωση και έτσι θα εκδίδονται κανονικοί – εξοπφλητικοί λογαριασμοί (πιθανότατα μηνιαία) από όλους – ή με βάση τη συμφωνία που θα κάνει κάθε πελάτης με κάθε πάροχο….
  • Διευκολύνεται σημαντικά το άνοιγμα της αγοράς και η διαδικασία αλλαγής προμηθευτή και επιπλέον παρέχονται στους προμηθευτές πολλές δυνατότητες για πολλαπλές ενεργειακές εφαρμογές και ελκυστικότερες προσφορές. Μέσω προγραμμάτων όπως Multiband tariffs, Dynamic tariffs και smart charging που υποστηρίζουν οι νέοι έξυπνοι μετρητές, δίνονται νέες δυνατότητες για μέγιστη εξοικονόμηση από την πλευρά καταναλωτή, για καλύτερη διαχείριση του φορτίου αιχμής προς όφελος του δικτύου και διευκολύνεται η ομαλή διείσδυση της ηλεκτροκίνησης. Αυτό σημαίνει στην πραγματικότητα φθηνότερο ρεύμα σε συγκεκριμένες ώρες σε κάθε διαφορετική περιοχή ή γιοα κάθε διαφορετική εφαρμογή – αλλά και δυνατότητα επιβάρυνσης για άλλες….

Τα κυριότερα όμως πλεονεκτήματα πηγάζουν από τον εκσυγχρονισμό του λειτουργικού μοντέλου του ΔΕΔΔΗΕ, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών του, τη συνολική αναδιάρθρωση της αγοράς λιανικής και της ενίσχυσης του ανταγωνισμού, τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών ευκαιριών για εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες και την αποτελεσματική απόκριση της ζήτησης, η οποία βρίσκεται στον πυρήνα του Target Model της ΕΕ.

Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις που υπάρχουν στις μελέτες του ΔΕΔΔΗΕ, το ετήσιο όφελος με την ολοκλήρωση του έργου (το 2031) θα αγγίξει τα 223 εκατ. ευρώ και από πιθανότατα θα αυξάνεται από εκεί και πέρα. Από αυτά, πάνω από τα μισά, περίπου τα 130 εκατομμύρια ευρώ, αφορούν όφελος για τους καταναλωτές και το υπόλοιπο για τον ΔΕΔΔΗΕ. Βέβαια οι εκτιμήσεις αυτές δεν έχουν λάβει υπόψιν τους τις εξελίξεις στην αγορά ενέργειας, τον πληθωρισμό κλπ που μόλις πρόσφατα αλλάζουν όλες τις μακροπ΄ροθεσμνες τάσεις και εκτιμήσεις στην παγκόσμια αγορά.

Πάντως ένα είναι γεγονός, αν ολοκληρωθεί το έργο: μέσα από την εγκατάσταση και λειτουργία των έξυπνων μετρητών ρεύματος, η Ελλάδα επιταχύνει την ενεργειακή της μετάβαση και αποκτά τις σύγχρονες υποδομές που θα στηρίξουν τη συλλογική προσπάθεια για την ταχύτερη οικονομική ανάπτυξή της, υπογραμμίζουν στελέχη του ΔΕΔΔΗΕ. Και για αυτό αποτελεί και κρίσιμη παράμετρο του Εθνικού Σχεδιασμού για την Ενέργεια και το Κλίμα, προσθέτει το economix.gr, που μόλις τώρα μπαίνει σε ράγες υλοποίησης….