Το γόρδιο δεσμό της χρηματοδότησης για την κατασκευή και κυρίως για τη λειτουργία του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), ο οποίος θα αποτελέσει το δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο έργο της επόμενης δεκαετίας, επιχειρεί να λύσει το υπουργείο Υποδομών.
Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός για τη δημοπράτηση του έργου αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ, ωστόσο αυτό που προβληματίζει την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών είναι η κρατική επιδότηση που θα απαιτηθεί για το σύνολο της διάρκειας παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου.
Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, η οικονομική μελέτη που έχει εκπονήσει το αρμόδιο υπουργείο δείχνει ότι το έργο θα χρειαστεί επιδότηση από τον προϋπολογισμό η οποία θα υπερβεί τα 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η μελέτη υλοποιήθηκε λαμβάνοντας υπ’ όψιν την υφιστάμενη τιμή διοδίων που ισχύει για τα υπόλοιπα οδικά έργα παραχώρησης, η οποία ανέρχεται σε 0,067 ευρώ ανά χιλιόμετρο.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, το συνολικό κόστος για τη δημοπράτηση και τη λειτουργία του ΒΟΑΚ θα αγγίξει τα 3,5 δισ. ευρώ για όλη τη διάρκεια της σύμβασης παραχώρησης.
Τα σενάρια για τη χρηματοδότηση
Σύμφωνα με δηλώσεις των υπουργών Οικονομικών και Υποδομών, η κυβέρνηση εξετάζει δύο σενάρια για τη χρηματοδότηση της επένδυσης η οποία θα αναβαθμίσει το οδικό δίκτυο του μεγαλύτερου νησιού της χώρας.
Το πρώτο αφορά στη δέσμευση εσόδων από άλλη σύμβαση παραχώρησης, όπως από τη νέα σύμβαση της Αττικής Οδού. Το υπουργείο Υποδομών έχει ξεκινήσει την προετοιμασία για τη διενέργεια διαγωνισμού για τη συντήρηση και λειτουργία του αυτοκινητόδρομου μετά τη λήξη της υπάρχουσας σύμβασης παραχώρησης, η οποία έχει ως μέγιστο χρονικά όριο λήξης τον Οκτώβριο του 2024.
Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι τα έσοδα για το Δημόσιο από την παραχώρηση της Αττικής Οδού μετά τη λήξη της υφιστάμενης σύμβασης αναμένεται να ανέλθουν σε περίπου 2 δισ. ευρώ. Για την εφαρμογή της λύσης αυτής, ωστόσο, θα απαιτηθεί η έγκριση των θεσμών δεδομένου ότι τα έσοδα του Δημοσίου από συμβάσεις παραχώρησης χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους.
Το δεύτερο σενάριο υπό εξέταση, το οποίο δεν συγκεντρώνει πλέον πολλές πιθανότητες σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η χρηματοδότηση του έργου από τα κέρδη που αποκόμισαν οι κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ από τα ελληνικά ομόλογα.
Η ολοκλήρωση των μελετών και ο τρόπος δημοπράτησης του έργου
Θέμα λίγων μηνών είναι η ολοκλήρωση των απαιτούμενων μελετών για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων του έργου, οι οποίες όπως όλα δείχνουν θα είναι έτοιμες το φθινόπωρο.
Την περασμένη εβδομάδα ο Κώστας Καραμανλής ενέκρινε τον κανονισμό μελετών του έργου, βάσει του οποίου θα συνταχθούν οι μελέτες που θα καθορίσουν το βασικό σχεδιασμό των διαγωνισμών για την κατασκευή των τμημάτων Χανιά – Ηράκλειο και Χερσόνησος – Νεάπολη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η χάραξη του οδικού άξονα έχει σχεδόν διευθετηθεί και αναμένεται να οριστικοποιηθεί μετά την έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται να γίνουν ορισμένες αλλαγές στη χάραξη του ΒΟΑΚ, λόγω ενστάσεων των αρχαιολογικών υπηρεσιών της Κρήτης για την πιθανότητα ύπαρξης αρχαιοτήτων σε σημεία που πρόκειται να κατασκευαστούν σήραγγες.
Παρά το σχεδιασμό που είχε δρομολογήσει η προηγούμενη κυβέρνηση, το επικρατέστερο σενάριο είναι η κατασκευή και λειτουργία του έργου να υλοποιηθεί με σύμβαση παραχώρησης.
Σύμφωνα με τα σχέδια της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών ο ΒΟΑΚ επρόκειτο να δημοπρατηθεί με τρεις διαφορετικούς τρόπους.
Για το μεγαλύτερο τμήμα του νέου αυτοκινητόδρομου από τα Χανιά έως το Ηράκλειο, μήκους 160 χιλιομέτρων, είχε προκριθεί η διεξαγωγή διεθνούς διαγωνισμού με τη μέθοδο της σύμβασης παραχώρησης και με προϋπολογισμό ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο μεγαλύτερο τμήμα από τη Χερσόνησο έως τη Νεάπολη Λασιθίου, μήκους 22 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού περίπου 250 εκατομμυρίων ευρώ, η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υποδομών είχε αποφασίσει ότι θα υλοποιηθεί με ΣΔΙΤ.
Ο σχεδιασμός προέβλεπε επίσης και τρίτη εργολαβία για την κατασκευή του τμήματος Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, το οποίο επρόκειτο να κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, το επικρατέστερο σενάριο είναι σε πρώτη φάση να δημοπρατηθούν τα δύο πρώτα τμήματα με σύμβαση παραχώρησης. Όπως επισημαίνουν, ο ΒΟΑΚ θα φτάσει έως τη Σητεία και τα υπόλοιπα τμήματα θα δημοπρατηθούν σταδιακά.
Πρόθεση της κυβέρνησης, όπως άλλωστε τόνισε σε επίσκεψή του στην Κρήτη ο πρωθυπουργός τον περασμένο Φεβρουάριο, είναι η διαγωνιστική διαδικασία να ξεκινήσει τους πρώτους μήνες του 2021.
Για το έργο της κατασκευής, συντήρησης και λειτουργίας του ΒΟΑΚ έχουν εκδηλώσει έντονο μενδιαφέρον ορισμένοι από τους μεγαλύτερους κατασκευαστικούς ομίλους, όπως η ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ο όμιλος Μυτιληναίος μαζί με την ισπανική Acciona, η ΑΒΑΞ και η γαλλική κοινοπραξία Vinci Concession-Vinci Highways .
