

Της Τέτης Ηγουμενίδη
Η κτηματαγορά αναμένει με μεγάλο ενδιαφέρον την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για το Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) η οποία, όπως γνωστοποίησε το ανώτατο δικαστήριο, θα δημοσιοποιηθεί αύριο Παρασκευή.
Κεντρικό ζήτημα αποτελεί το τι σημαίνει για το ΣτΕ η έννοια της «έναρξης εργασιών» καθώς στην ανακοίνωση του (δελτίο Τύπου) που έχει προηγηθεί, αναφέρει ότι δύναται να εκτελεστούν απρόσκοπτα οι οικοδομικές άδειες με χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ η υλοποίηση των οποίων είχε αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την 11η Δεκεμβρίου 2024.
Ωστόσο, ακόμα και όταν διευκρινιστεί, οι καθόλα νόμιμες οικοδομικές βάσει των περιβαλλοντικών κινήτρων του ΝΟΚ παραμένουν χωρισμένες σε δύο κατηγορίες: Αυτές που εκτελούνται ή θα εκτελεστούν και αυτές που θα πάνε στο καλάθι των αχρήστων με ό,τι αυτό σημαίνει για τους ενδιαφερόμενους.
Μεταξύ άλλων σε ένα οικόπεδο με νόμιμη οικοδομική άδεια οι εργασίες θα συνεχιστούν εφόσον ξεκίνησαν πριν την 11/12/2024 (και δεν υπάρχουν προσφυγές), ενώ σε ένα άλλο που οι εργασίες ήταν προγραμματισμένο να εκκινήσουν μια ή λίγες μέρες αργότερα από το δελτίο τύπου του ΣτΕ η οικοδομική άδεια δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί.
Επίσης για όσες οικοδομές δεν υφίσταται προσφυγή οι εργασίες συνεχίζονται, ενώ σε αυτές που έχει γίνει διακόπηκαν.
Επιπρόσθετα, κρίσιμο ζήτημα που αφορά συνολικά την ελληνική κοινωνία είναι η δυνατότητα που θα έχουν οι θιγόμενοι να προσφύγουν ζητώντας αποζημιώσεις για το κόστος της οικοδομικής άδειας και για τις περαιτέρω δαπάνες που έκαναν ή για τα χρήματα που θα χρειαστεί να επιστρέψουν σε όσους αγόρασαν κατοικία και εν τέλει δεν θα την αποκτήσουν. Τις αποζημιώσεις θα καταβάλλει το ελληνικό δημόσιο, δηλαδή ο Έλληνας φορολογούμενος.
Οι συνέπειες της απόφασης του ΣτΕ, επηρεάζουν συνολικά την αγορά των ακινήτων πολύ περισσότερο όμως αυτή της κατοικίας, η οποία έχει καταστεί απλησίαστη για την πλειονότητα των Ελλήνων. Το πρόβλημα της έλλειψης προσφοράς που φέρνει την αύξηση των αξιών εκτιμάται ότι θα επιδεινωθεί περαιτέρω.
Κατασκευαστές πολυκατοικιών κάνουν λόγο για αύξηση των τιμών πώλησης των νεόδμητων διαμερισμάτων έως και 30% λόγω της κατάργησης των κινήτρων του ΝΟΚ.
Υπενθυμίζεται ότι το ΣτΕ δεν έκρινε αντισυνταγματικά τα περιβαλλοντικά κίνητρα, αλλά τη διαδικασία με την οποία εφαρμόζονται. Βάσει της ανακοίνωσης του ανώτατου δικαστηρίου στις 11/12/2024 η Ολομέλεια του Δικαστηρίου έκρινε ότι «το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ (άρθρα 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25), με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτιρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, αντίκειται στο άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος.
Αυτό όχι, καταρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου τους, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης. Τα παρεχόμενα με τις διατάξεις αυτές κίνητρα πρέπει να έχουν ληφθεί υπόψη και να έχουν σταθμιστεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού».