Ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων και νέοι ευρωπαϊκοί κανόνες για τις συσκευασίες και την αντιμετώπιση των απορριμμάτων βρίσκεται εν όψει με στόχο την οικοδόμηση μίας κυκλικής οικονομίας και την περαιτέρω σταδιακή κατάργηση των μη βιώσιμων συσκευασιών καθώς και των πλαστικών συσκευασιών μίας χρήσης, καθώς τα νούμερα είναι αποκαρδιωτικά.
Αν δεν αλλάξει τίποτα, το 2030 κάθε Ευρωπαίος θα παράγει 209 κιλά απορριμμάτων συσκευασίας, διατηρώντας την τάση αύξησης που παρατηρείται. Αρκεί να αναφερθεί ότι, το 2021 κάθε Ευρωπαίος πολίτης παρήγαγε 188,7 κιλά απορριμμάτων συσκευασίας ετησίως και συνολικά στην ΕΕ τα συγκεκριμένα απόβλητα αυξήθηκαν σε 84 εκατ. τόνους έναντι 66 εκατ. τόνων το 2009.
Από τα πακέτα που καταφθάνουν μέσω διαδικτυακών αγορών μέχρι τα κύπελλα για τον καφέ που παίρνουμε απέξω, η συσκευασία βρίσκεται σχεδόν παντού. Το 2021 η ΕΕ παρήγαγε 188,7 κιλά αποβλήτων συσκευασίας ανά κάτοικο, ούτε λίγο ούτε πολύ 10,8 κιλά περισσότερα ανά άτομο σε σχέση με το 2020. Πρόκειται για την μεγαλύτερη αύξηση μέσα σε 10 χρόνια, και περίπου 32 κιλά περισσότερα από το 2011.
Συνολικά, η ΕΕ παρήγαγε 84 εκατ. τόνους αποβλήτων συσκευασίας, εκ των οποίων το 40,3% αφορούσε χαρτί και χαρτόνι. Το πλαστικό αφορούσε το 19%, το γυαλί το 18,5%, το ξύλο το 17,1% και το μέταλλο το 4,9%.
Το 2021, κάθε άνθρωπος που ζούσε στην ΕΕ παρήγαγε κατά μέσο όρο 35,9 κιλά αποβλήτων πλαστικής συσκευασίας. Από αυτά, τα 14,2 κιλά ανακυκλώθηκαν. Συγκριτικά με το 2020, αυξήθηκαν τόσο η παραγωγή απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών όσο και η ανακύκλωση: η παραγωγή σημείωσε αύξηση κατά κεφαλήν 1,4 (+4%) και η ανακύκλωση κατά κεφαλήν 1,2 κιλά (+9,5%).
Μεταξύ 2011 και 2021, η κατά κεφαλήν ποσότητα απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών που παρήχθη αυξήθηκε κατά 26,7% (+7,6 κιλά/κατά κεφαλήν). Η ανακυκλωμένη ποσότητα απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών αυξήθηκε την ίδια περίοδο κατά 38,1% (+3,9 κιλά/κατά κεφαλήν), όπως προκύπτει από στοιχεία της Eurostat.
Το ποσοστό ανακύκλωσης πλαστικών συσκευασιών έφτασε το 2021, το 39,7%.
Μετά τους αυστηρότερους κανόνες που εφαρμόστηκαν το 2020 για να αναφέρουν τα κράτη μέλη τα ποσοστά ανακύκλωσης που υλοποιούν, το ποσοστό ανακύκλωσης έπεσε από 41,1% το 2019 σε 37,6% το 2020. Το 2021, το ποσοστό ανακύκλωσης επέστρεψε σε μια ανοδική πορεία, φτάνοντας 39,7%.
Το 2021, η Σλοβενία (50,0%), το Βέλγιο (49,2%) και η Ολλανδία (48,9%) ανακύκλωσαν τα μισά, ή σχεδόν τα μισά, από τα απορρίμματα πλαστικών συσκευασιών που παρήγαγαν. Αντίθετα, λιγότερο από το ένα τέταρτο των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών ανακυκλώθηκε στη Μάλτα (20,5%), στη Γαλλία (23,1%) και στη Σουηδία (23,8%).
Υπενθυμίζεται ότι, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άναψε το πράσινο φως για διαπραγματεύσεις με τις κυβερνήσεις των κρατών μελών προκειμένου να υπάρξουν νέοι κανόνες για τις συσκευασίες για την αντιμετώπιση των απορριμμάτων και την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης.
Εκτός από τους στόχους συνολικής μείωσης των συσκευασιών που προτείνονται στον κανονισμό (5% έως το 2030, 10% έως το 2035 και 15% έως το 2040), οι ευρωβουλευτές θέλουν να θέσουν συγκεκριμένους στόχους για τη μείωση των πλαστικών συσκευασιών (10% έως το 2030, 15% έως το 2035 και 20% έως το 2040).
Μεταξύ άλλων, προτείνεται να περιοριστεί σημαντικά η χρήση ορισμένων μορφών συσκευασίας μίας χρήσης, όπως μικροσυσκευασίες ξενοδοχείων για προϊόντα ατομικής περιποίησης και το περιτύλιγμα για βαλίτσες στα αεροδρόμια.
Στόχος του Κοινοβουλίου είναι να αποσαφηνιστούν οι προϋποθέσεις για την επαναχρησιμοποίηση ή την επαναπλήρωση των συσκευασιών. Οι τελικοί διανομείς ποτών και τροφίμων στον τομέα των υπηρεσιών εστίασης, όπως τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και οι καφετέριες, θα πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να φέρουν το δικό τους δοχείο.
Οι ευρωβουλευτές θέλουν οι χώρες της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι το 90% των υλικών που περιέχονται στις συσκευασίες (πλαστικά, ξύλο, σιδηρούχα μέταλλα, αλουμίνιο, γυαλί, χαρτί και χαρτόνι) συλλέγονται ξεχωριστά έως το 2029.
