Αυλαία στα μεγάλα αυθαίρετα σε περίπου 7 μήνες, πρόκειται να ρίξει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Για όλα τα υπόλοιπα, παρέχεται μια δεύτερη… ευκαιρία για να προβούν σε τακτοποίηση μέχρι το 2025 μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, με τσουχτερά όμως πρόστιμα. Μάλιστα, όσοι ιδιοκτήτες δεν «εκμεταλλευτούν» την τρέχουσα παράταση, θα καταβάλλουν έως και 40% αύξηση επί του προστίμου τους.
Πιο συγκεκριμένα, δίνεται παράταση έως τις 30 Ιουνίου 2020 για την τακτοποίηση αυθαιρέτων με τον ισχύοντα νόμο, ενώ πρόκειται για την τελευταία ευκαιρία νομιμοποίησης των κτισμάτων που έχουν παραβάσεις κατηγορίας 5 (χωρίς καθόλου οικοδομική άδεια ή με βαριές αυθαιρεσίες που ξεπερνούν το 40% σε όλα τα πολεοδομικά μεγέθη). Ταυτόχρονα, μετά το πέρας της σχετικής προθεσμίας για την συγκεκριμένη κατηγορία αναμένονται μπουλντόζες. Σε δεύτερο χρόνο, δηλαδή από τον Ιούλιο του 2020 και έως τον Δεκέμβριο του 2025, την σκυτάλη θα πάρει η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου με την οποία όλα τα υπόλοιπα αυθαίρετα θα μπορούν να τακτοποιηθούν. Ωστόσο, για εκείνους που θα καθυστερήσουν να υπαχθούν στην ρύθμιση, αναμένεται να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη, δεδομένου ότι θα πληρώσουν προσαυξημένα πρόστιμα από 20% έως 40%.
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, η τακτοποίηση θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της ιδιοκτησίας του, δηλαδή η μη έκδοση της, θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Επομένως, για την μεταβίβαση του ακινήτου του, προϋπόθεση η τακτοποίηση και η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΗΤΚ είναι απαραίτητη σε όλες τις μεταβιβάσεις ανεξαρτήτως εάν υπάρχουν αυθαιρεσίες ή όχι καθώς προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο της μεταβίβασης της κυριότητας. Στην περίπτωση κτιρίων των οποίων οι οικοδομικές άδειες έχουν χαθεί και η διοίκηση δε διαθέτει αντίγραφο ή οποιουδήποτε στοιχείου αυτής, η τροπολογία προβλέπει ότι αυτό μπορεί να υποκατασταθεί από βεβαίωση της αρμόδιας Υπηρεσίας Δόμησης.
Όπως προκύπτει από την τροπολογία, τα κλιμακωτά πρόστιμα ορίζονται ως εξής:
- 20% εάν η αυθαίρετη κατασκευή υπαχθεί στις διατάξεις έως τις 30 Ιουνίου 2021.
- 25% εάν υπαχθεί έως από την 1η Ιουλίου 2021 έως 30 Ιουνίου 2022.
- 30% εάν υπαχθεί από 1η Ιουλίου 2022 έως 30 Ιουνίου 2023.
- 35% εάν υπαχθεί από 1η Ιουλίου 2023 έως 30 Ιουνίου 2024.
- 40% εάν υπαχθεί από 1η Ιουλίου 2024 έως 31 Δεκεμβρίου 2025.
Μετά τις αντιδράσεις που υπήρξαν, το ΥΠΕΝ, προχώρησε στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα και για διαμερίσματα προκειμένου να διευκολυνθεί η ένταξη περισσότερων πολιτών. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα τακτοποίησης αυθαιρεσιών επί κοινόχρηστων μερών μιας οικοδομής από οποιονδήποτε εκ των συνιδιοκτητών ανεξαρτήτως της σύμφωνης γνώμης των υπολοίπων με την καταβολή του αντίστοιχου προστίμου, όπως είχε αρχικά γίνει γνωστό.
Σε περιπτώσεις αυθαιρεσιών σε κοινόχρηστους χώρους οικοδομών διακρίνονται δύο περιπτώσεις:
1) η περίπτωση ιδιοχρησίας της αυθαίρετης κατασκευής ή της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης, όπου υπόχρεος για την τακτοποίηση και την καταβολή του ειδικού ενιαίου προστίμου είναι ο ιδιοκτήτης που ιδιοχρησιμοποιεί την αυθαίρετη κατασκευή και
2) η περίπτωση όπου γίνεται κοινή χρήση του κοινόχρηστου χώρου, στον οποίον ευρίσκεται η αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης, η οποία θα ρυθμισθεί στο επόμενο διάστημα με υπουργική απόφαση.
Ταυτόχρονα, καθορίζεται τι περιλαμβάνει η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας. Συγκεκριμένα περιλαμβάνει τα εξής:
- το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτιρίου εντός του οποίου ευρίσκεται η διηρημένη ιδιοκτησία, με τις αναθεωρήσεις της,
- τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια,
- το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης της διηρημένης ιδιοκτησίας,
- το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί,
- δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων,
- τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν τη διηρημένη ιδιοκτησία στην πραγματική της κατάσταση,
- το δελτίο δομικής τρωτότητας,
- τον πίνακα χιλιοστών και τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφ’ όσον απαιτούνται,
- το Πιστοποιητικό Πληρότητας της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας της Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας.
Στο μεταξύ, το ΥΠΕΝ διατηρεί την «κόκκινη» γραμμή των αυθαιρέτων, δηλαδή όσα κτίσματα ανεγέρθηκαν μετά την 28η Ιουλίου 2011 και για τα οποία προβλέπεται κατεδάφιση. Για αυτό τον λόγο, όπως επισημαίνει, δεν θα υπάρξουν ζητήματα συνταγματικότητας από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, οι συγκεκριμένες διατάξεις είναι τελικές καταληκτικές ημερομηνίες για την τακτοποίηση αυθαιρέτων, παρέχονται αντικίνητρα για την καθυστερημένη τακτοποίηση (αυξανόμενα πρόστιμα) και συνδέεται η τακτοποίηση με το μέτρο της ηλεκτρονικής ταυτότητας, το οποίο θεωρήθηκε από το ΣτΕ ως βασικό μέτρο αποτροπής της αυθαίρετης δόμησης στο μέλλον.
Στοιχεία Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας
Πάντως, τα τελευταία στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, φανερώνουν πως σε επεξεργασία βρίσκονται 171.639 δηλώσεις, έχουν προχωρήσει σε επόμενα βήματα ακόμη 322.132 ακίνητα, σε φάση υπαγωγής βρίσκονται 585.330 φάκελοι ενώ έχουν περαιωθεί οι διαδικασίες για 75.749 ακίνητα. Παράλληλα, έχουν εκδοθεί συνολικά 2.061.817 βεβαιώσεις μεταβίβασης για ακίνητα από το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ. Το σύνολο των δηλωμένων αυθαιρέτων, ανέρχεται στα 1.344.535.
Τα έσοδα από τις δηλώσεις αυθαιρέτων είναι 2.469.091.357 ευρώ και αφορούν τις υπαγωγές στους τρεις τελευταίους νόμους 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017. Ειδικότερα, για το νόμο 4014/2011 τα έσοδα ήταν 1.002.090.330 ευρώ, για τον ν.4178/2013 τα έσοδα ανέρχονται σε 1.079.487.631 ευρώ και για τον τωρινό νόμο, τον 4495/2017, φτάνουν τα 387.513.396 ευρώ.
