Πλαστική σακούλα
Πλαστική σακούλα
Πηγή Εικόνας: Juan Pablo Arenas from Pexels

Με διάταξη στο αναπτυξιακό πολυνομοσχεδίο, αναμένεται ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης να εισπράξει τα χρήματα που δεν του είχαν αποδοθεί από το περιβαλλοντικό τέλος της πλαστικής σακούλας.

Μάλιστα, ο ΕΟΑΝ, έχει βάλει στα ταμεία του μόλις όσα αντιστοιχούν μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2018, δηλαδή ποσό ύψους 7,8 εκατ. ευρώ. Και αυτό γιατί η προηγούμενη κυβέρνηση, 2 χρόνια σχεδόν μετά την εφαρμογή του μέτρου, δεν προχώρησε στην σχετική διοικητική πράξη που θα ενεργοποιούσε την καταβολή των χρημάτων, με αποτέλεσμα το ποσό να παραμένει κλειδωμένο στο υπουργείο Περιβάλλοντος. Έτσι λοιπόν, μέχρι σήμερα, τα υπόλοιπα 6 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 2ο εξάμηνο του έτους 2018, είναι στον πάγο. Την ίδια ώρα, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων έχει εισπράξει 15.506.584 ευρώ. Από τα επίσημα στοιχεία και την ενημέρωση των φορέων δεν προκύπτει ακόμη εικόνα για το τρέχον έτος. Σημειώνεται ότι τα χρήματα αυτά αφορούν όσα όλοι οι καταναλωτές πληρώνουν για τη χρήση πλαστικής σακούλας και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κανέναν άλλο σκοπό πλην όσων ορίζει ο νόμος με δικαιούχο τον ΕΟΑΝ.

Την εκκρεμότητα του 2018, λόγω της αδυναμίας της προηγούμενης κυβέρνησης, την οποία έχει αναδείξει με συνεχόμενα δημοσιεύματα το economix.gr, προσπαθεί να λύσει με διάταξη νόμου το ΥΠΕΝ στο υπό συζήτηση στη βουλή αναπτυξιακό πολυνομοσχέδιο, επιλύοντας τα γραφειοκρατικά προβλήματα κατά παρέκλιση των υφιστάμενων διατάξεων του δημοσίου λογιστικού.

Πλαστική σακούλα: ακόμα να εισπράξει ο ΕΟΑΝ το περιβαλλοντικό τέλος – το κόλπο των σούπερ μάρκετ 

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 18, «εντός του οικονομικού έτους 2018, δεν κατέστη δυνατή η δέσμευση πίστωσης και η ανάληψη υποχρέωσης από τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που απαιτούνταν προκειμένου να εκδοθούν τα χρηματικά εντάλματα για την απόδοση στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ)». Μάλιστα, όπως σημειώνεται, «για την αντιμετώπιση του προβλήματος και την απόδοση των εσόδων στους δικαιούχους φορείς, προτείνεται η έκδοση των χρηματικών ενταλμάτων για την απόδοση των προαναφερόμενων εσόδων να πραγματοποιηθεί σε βάρος του προϋπολογισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας οικονομικού έτους 2019, κατά παρέκκλιση των περί αναλήψεων υποχρεώσεων διατάξεων, τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων νομιμότητας και κανονικότητας των δημόσιων δαπανών».

Όπως προβλέπεται, οι πολίτες από 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους πληρώνουν 0,09 λεπτά την πλαστική σακούλα, ενώ τον Ιανουαρίου του 2018 και για όλη τη χρονιά, οπότε και θεσπίστηκε για πρώτη φορά το μέτρο, κατέβαλαν 0,04 λεπτά ανά τεμάχιο. Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται ανά 3 μήνες να αποδίδουν στην ΑΑΔΕ τα χρήματα που εισέπραξαν. Πρόκειται για την  εφαρμογή της Οδηγίας 2015/720 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την οποία έπαψε η δωρεάν διάθεση πλαστικής σακούλας μεταφοράς και επιβλήθηκε η καταβολή αντισταθμιστικού περιβαλλοντικού τέλους για τις λεπτές πλαστικές σακούλες με πάχος τοιχώματος μικρότερο των 50 μικρών (μm) και η τιμολόγηση της πλαστικής σακούλας μεταφοράς με πάχος τοιχώματος από 50 – 70 μικρά (μm).

Το μέτρο συνολικά πάντως έχει θετική ανταπόκριση από τους πολίτες, υπάρχουν όμως και εκείνοι που αρνούνται πεισματικά να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Στον αντίποδα, άλλοι καταναλωτές έχουν από την πρώτη στιγμή προμηθευτεί πολλαπλές σακούλες, μοντέρνες τσάντες ή χρησιμοποιούν το καρότσι της λαϊκής.

Παράλληλα παρατηρείται μεγάλη αύξηση στην χρήση της πολύ λεπτής πλαστικής σακούλας με πάχος μικρότερο από 15 μm (για συσκευασία νωπών φρούτων και λαχανικών) και η οποία δεν υπόκειται σε ανταποδοτικό περιβαλλοντικό τέλος, με αποτέλεσμα να έχει καταλήξει να λειτουργεί ως σακούλα μεταφοράς. Αντίστοιχα, αρκετοί ζητούν από περίπτερα σακούλα ακόμα και αν αγόρασαν μικρά προϊόντα, ώστε να την έχουν για άλλη χρήση.

Στο μεταξύ, εκτιμάται πως το 2019 τα χρήματα θα είναι λιγότερα από πέρσι, με δεδομένο ότι οι καταναλωτές εξοικειώνονται με το μέτρο και απορρίπτουν την χρήση της πλαστικής σακούλας. Όπως έχει γράψει πρώτο το economix.gr, σε 57.170.676 ανέρχονται οι πλαστικές σακούλες που διατέθηκαν στην αγορά κατά το 1ο τρίμηνο του 2019 και καταβλήθηκε περιβαλλοντικό τέλος. Για το 2018, ο συνολικός αριθμός που διατέθηκε είναι 598.242.740,66 και συγκεκριμένα κατά το α’ τρίμηνο διατέθηκαν 206.492.277, το β’ 87.869.143,33, το γ’ 158.611.149 και το δ’ 154.942.004 σακούλες.

Υπενθυμίζεται ότι από την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους εξαιρούνται οι επιχειρήσεις που έχουν πάψει να διαθέτουν πλαστικές σακούλες στους πελάτες τους, καθώς και ορισμένες κατηγορίες, όπως οι περιπτερούχοι και οι ασχολούμενοι με το υπαίθριο εμπόριο.

Η νέα διοίκηση στον ΕΟΑΝ, τα σοβαρά και τα τρέχοντα ζητήματα στην ανακύκλωση