Της Τέτης Ηγουμενίδη
Ο σχεδιασμός της Dimand για το νέο Δικαστικό Μέγαρο Πειραιά που θα κατασκευάσει για λογαριασμό του υπουργείου Δικαιοσύνης, στην περιοχή του Αγίου Διονυσίου επί των οδών Χαϊδαρίου, Φωκίωνος και Παπαστράτου, αφορά σε πολυώροφο κτίριο σε διάταξη «Π» με βαθμιαία κλιμάκωση των ορόφων, τριγύρω από υφιστάμενο διατηρητέο κτίριο που θα ανακαινιστεί.
Το έργο είναι συνολικής αξίας 80,9 εκατ. ευρώ, ενώ το ακίνητο που θα στεγάσει το νέο Δικαστικό Μέγαρο Πειραιά έχει έκταση 12.350 τ.μ.
Συνολικά εντός του νέου δικαστικού μεγάρου χωροθετούνται 27 χώροι ακροατηρίων και ολομέλειας με τους αντίστοιχους χώρους αναμονής τους, 24 αίθουσες συσκέψεων δικαστών, 8 χώροι αναμονής μαρτύρων, 2 αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, 2 βιβλιοθήκες, 319 γραφεία, γραφεία συνάντησης δικαστών και κατηγορουμένων, χώροι κλιμακίων μεταγωγών και βοηθητικοί χώροι αποθηκών, αρχείων, computer room, κυλικείων, μικρών κουζινών εξυπηρέτησης εργαζομένων, χώροι υγιεινής, με πρόβλεψη για ΑΜΕΑ ανά επίπεδο και ανά τμήμα κτιρίου, χώροι στάθμευσης συνολικά 365 ΙΧ οχημάτων, εντός υπογείου και στον περιβάλλοντα χώρο (οι 62 θέσεις).
Ειδικότερα, βάσει της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) ο σχηματισμός του συγκροτήματος δημιουργεί έναν εσωτερικό ακάλυπτο χώρο που ενοποιεί τις επί μέρους χρήσεις. Σε τμήματα του σώματος του κτιρίου δημιουργούνται διαμπερείς στοές για την εκτόνωση του εσωτερικού ακάλυπτου, μέσω των οπτικών φυγών προς τις περιμετρικές οδούς.
Οι τρεις πτέρυγες του κτιρίου, έχουν κλιμακωτό ύψος και αριθμό επιπέδων πλαισιώνοντας τον χαμηλό όγκο του διατηρητέου κτιρίου.
Το υφιστάμενο διατηρητέο κτίριο θα ανακαινισθεί στην κατάσταση και τη μορφή που είχε και εκεί προβλέπεται να δημιουργηθούν γραφεία δικηγόρων για μεγαλύτερη ιδιωτικότητα. Παράλληλα, θα αναπλαστεί ο σημερινός υποβαθμισμένος περιβάλλοντας χώρος του διατηρητέου μνημείου, προκειμένου αυτό να αναβαθμιστεί και να αναδειχθεί.
Επίσης θα διατηρηθεί και θα αποκατασταθεί το παλιό τοίχος του εργοστασίου σε όλο το μήκος των 84,80 μ. από την οικοδομική γραμμή, καθώς αυτό αποτελεί ενδιαφέρον δείγμα της όψης του παλαιού εργοστασίου και ίχνος της ιστορικής συνέχειας της περιοχής. Το διατηρητέο μνημείο σε συνδυασμό με τον τοίχο αποτελούν σημείο αναφοράς και διαχρονικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής.
Ακριβώς πίσω από το διατηρητέο, παράλληλα με την οδό Χαϊδαρίου, αναπτύσσεται ο τριώροφος όγκος του Δικαστικού Μεγάρου, ακολουθεί ο πενταώροφος όγκος παράλληλα με το εσωτερικό όριο του οικοπέδου και συνεχίζει ο εξαώροφος όγκος επί της οδού Φωκίωνος.
Με βάση το κτιριολογικό πρόγραμμα, οι χώροι χωρίζονται σε δύο μεγάλες ενότητες, (α) τις αίθουσες ακροατηρίων, δικαστών και αναμονής μαρτύρων και (β) τους γραφειακούς χώρους. Οι δύο ενότητες είναι διακριτές στο κτίριο με σκοπό να εξυπηρετούνται καλύτερα λειτουργικά, αλλά και να διατηρούν την αυτονομία τους σε περίπτωση ανάγκης.
Για το λόγο αυτό όλες οι αίθουσες των ακροατηρίων τοποθετήθηκαν στο ισόγειο και τον 1ο όροφο του συγκροτήματος, με άμεση πρόσβαση του κοινού του ακροατηρίου από τον εσωτερικό αύλειο χώρο και πρόσβαση των δικαστών από ανεξάρτητη είσοδο στο πίσω μέρος των αιθουσών. Οι υπόλοιποι γραφειακοί χώροι τοποθετήθηκαν στους ορόφους, για μεγαλύτερη αυτονομία κινήσεων.
Παρόλο το διαχωρισμό των χρήσεων, εσωτερικά του κτιρίου υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας όλων των χώρων μέσω κλιμακοστασίων, ανελκυστήρων καθώς και εσωτερικών αίθριων.
Στο νέο κτιριακό συγκρότημα το οποίο η Dimand έχει αναλάβει να υλοποιήσει για λογαριασμό του Ταμείου Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑΧΔΙΚ) του υπουργείου Δικαιοσύνης, σε οικόπεδο ιδιοκτησίας της, προβλέπεται επίσης η δημιουργία υπογείου συνολικής έκτασης 9.631 τ.μ. με χρήση χώρου θέσεων στάθμευσης, χωρητικότητας 303 θέσεων και εντός αυτού πατάρι Η/Μ εγκαταστάσεων και Computer room.
Στον περιβάλλοντα χώρο του κτιριακού συγκροτήματος, συνολικής έκτασης περίπου 6.295 τ.μ. θα κατασκευαστούν μεταξύ άλλων περιοχές πρασίνου επιφάνειας 3.300 τ.μ. στο ισόγειο επίπεδο και επιπλέον 200 τ.μ. σε δώμα, για την διασφάλιση του μικροκλίματος του συγκροτήματος και άλλες ειδικά διαμορφωμένες με καθιστικά για στάση των χρηστών, που αποτελούν προέκταση των χώρων αναμονής του κτιρίου.
Ο σχεδιασμός και η πρόβλεψη κατασκευής του κτιριακού συγκροτήματος είναι τέτοια ώστε να μπορεί να εξασφαλιστεί η δημιουργία και η λειτουργία αυτού με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα, ενεργειακής κλάσης Α+ κατ’ ελάχιστο. Ειδικότερα, έχει σχεδιαστεί ώστε να έχει ενεργειακή κατανάλωση τουλάχιστον 20% χαμηλότερη από τα κατώτατα όρια που έχουν οριστεί για την κατασκευή κτιρίων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (NZEB).
Επιπλέον, ακολουθώντας τη μεθοδολογία πιστοποίησης LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) του US Green Building Council, η οποία συνδέεται με τις παραμέτρους της ενέργειας, των υλικών, των υδάτινων πόρων, των στερεών αποβλήτων, της οπτικής άνεσης, της υγείας, της κινητικότητας κ.λπ., ο σχεδιασμός του έργου στοχεύει σε πιστοποίηση LEED σε επίπεδο Gold, ώστε να ανταποκριθεί σε περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους βιωσιμότητας.
Η συνολική προβλεπόμενη δόμηση για το νέο κτίριο και το διατηρητέο, ανέρχεται σε 24.642 τ.μ.. Οι επιφάνειες που δεν προσμετρώνται στο συντελεστή δόμησης (υπόγειοι χώροι, κλιμακοστάσια, ημιυπαίθριοι, εξώστες, κλπ) ανέρχονται σε 13.202 τ.μ.. Η συνολική δομημένη επιφάνεια του Δικαστικού Μεγάρου, συμπεριλαμβανομένου και του διατηρητέου κτιρίου, ανέρχεται σε 37.845 τ.μ..
Ακόμη, κατά μήκος της βόρειας πλευράς των εγκαταστάσεων προβλέπεται ζώνη εξυπηρέτησης μεταγωγικών και στάθμευσης υπηρεσιακών οχημάτων, στην οποία χωροθετούνται επιπλέον 15 θέσεις στάθμευσης (13 βορειοδυτικά και 2 βορειοανατολικά). Η ζώνη αυτή, αποκλειστικά υπηρεσιακής χρήσης, εξυπηρετείται κατά την είσοδο από την οδό Χαϊδαρίου και κατά την έξοδο από την οδό Φωκίωνος.
