Με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, να κάνει λόγο για μια σημαντική επένδυση, «η οποία εφόσον πραγματοποιηθεί θα στηρίξει τον ενεργειακό κλάδο της χώρας και θα διασφαλίσει την επάρκεια εφοδιασμού σε κρίσιμες στιγμές όπως η σημερινή», κυρώθηκε με διευρυμένη πλειοψηφία η σύμβαση επέκτασης της υπόγειας δεξαμενής στη νότια Καβάλα στον σημερινό παραχωρησιούχο. Πρόκειται για το νομοσχέδιο με τον τίτλο «Κύρωση της έκτης τροποποίησης της από 23 Νοεμβρίου 1999 Σύμβασης περί εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή του Θρακικού Πελάγους που έχει καταρτισθεί μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Αναδόχου Εταιρείας ENERGEAN OIL AND GAS – ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ», το οποίο υπερψήφισαν η ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ και καταψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση και το ΜέΡΑ25.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέφρασε την απορία του για την αρνητική ψήφο του ΣΥΡΙΖΑ στην εν λόγω σύμβαση, επισημαίνοντας πως είναι η ίδια σύμβαση που επικύρωσε ως πέμπτη τροποποίηση το 2018 ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση και ανέφερε προς την πτέρυγα της αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Δυστυχώς, κυβερνήσατε με τα μπρος και με τα πίσω, με τα “Όχι” και με τα “Ναι” και γι’ αυτό τον λόγο, δυστυχώς, σας έκρινε και με τον τρόπο που σας έκρινε ο ελληνικός λαός».
Κατά την ομιλία του στην Ολομέλεια εξήγησε ότι είναι σημαντική η τροποποίηση, διότι αντίθετα μ’ αυτό που δεν έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ όλο το διάστημα που ήταν στην εξουσία, σήμερα επιχειρείται η αξιοποίηση της υπόγειας δεξαμενής, από την οποία αντλήσαμε ορυκτά καύσιμα, υδρογονάνθρακες τις προηγούμενες δεκαετίες, προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και προς όφελος των Ελλήνων πολιτών. Αυτό θα γίνει αποθηκεύοντας εκεί φυσικό αέριο τη θερινή εποχή, όπου παραδοσιακά, εκτός από τη σημερινή έκτακτη κατάσταση, είναι χαμηλές οι τιμές, το οποίο χρησιμοποιείται στη συνέχεια τη χειμερινή περίοδο, όπου παραδοσιακά είναι υψηλές οι τιμές. Ο κ. Σκρέκας προσέθεσε ότι ενώ οι περισσότερες χώρες, που έχουν θαλάσσιους χώρους, έχουν ακτογραμμές, έχουν υπόγειες αποθήκες, εμείς είμαστε η μόνη χώρα που δεν έχουμε τέτοια υπόγεια αποθήκη. Διευκρίνισε ότι μέσα από έναν διεθνή διαγωνισμό που διεξάγει το ΤΑΙΠΕΔ, γίνεται προσπάθεια να βρεθεί ιδιώτης επενδυτής ώστε να λειτουργήσει αυτήν την αποθήκη, «για να μπορέσουμε να στηρίξουμε την ελληνική οικονομία και την ελληνική κοινωνία». «Σήμερα αν την είχαμε, θα ήμασταν ακόμα καλύτερα, όπως είμαστε πολύ καλά που έχουμε την εγκατάσταση αεριοποίησης στη Ρεβυθούσα» είπε και απαντώντας στην κριτική μέρους της αντιπολίτευσης περί υψηλού κόστους που εν τέλει θα μετακυληθεί στους φορολογούμενους, ανέφερε ότι και τότε που έγινε η Ρεβυθούσα, επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, τα ίδια ακούγονταν για να «έρθουμε στο σήμερα να πούμε ευτυχώς που έχουμε αυτήν την εγκατάσταση, ενώ την αξιοποιήσαμε κι όλα αυτά τα είκοσι χρόνια».
«Έδωσε τη δυνατότητα να διαφοροποιήσουμε τις πηγές εφοδιασμού και να μην έχουμε μόνον έναν προμηθευτή που ήταν τότε η Ρωσία, αλλά να έχουμε και άλλους προμηθευτές, εισάγοντας υγροποιημένο φυσικό αέριο με καράβια από άλλα μέρη του κόσμου. Με αυτόν τον τρόπο πιέζουμε και τις τιμές προς τα κάτω, γιατί δημιουργούμε και ανταγωνισμό, γιατί όταν υπάρχει μόνο ένας προμηθευτής, υπάρχει μονοπώλιο και πώς μπορείς τελικά να διαπραγματευτείς με τον μοναδικό προμηθευτή σου στο φυσικό αέριο; Είναι μια ετεροβαρής διαπραγμάτευση που ποτέ δεν θα καταλήξει υπέρ του αγοραστή. Πάντα θα είναι υπέρ του μονοπωλιακού προμηθευτή. Αυτό, λοιπόν, μπορεί να κάνει αυτή η αποθήκη» επισήμανε ο αρμόδιος υπουργός.
Εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, η Σουλτάνα Ελευθεριάδου, καταλόγισε στην κυβέρνηση έλλειμμα σχεδίου και αμφισβήτησε τους λόγους για τους οποίους γίνεται η παράταση, όπως τους επικαλείται η κυβερνητική πλευρά, προβλέποντας πως δεν θα υλοποιηθούν διότι «δεν ενδιαφέρει αυτό την κυβέρνηση». «Δεν σας ενδιαφέρει η υγιής επιχειρηματικότητα. Δεν σας ενδιαφέρει το να παράγεται πετρέλαιο στην Ελλάδα, ειδικά αυτή την εποχή που έχουμε αυτά τα θέματα στο ενεργειακό κομμάτι. Σας ενδιαφέρει μόνο να κάνετε δώρα σε φίλους και ημετέρους. Και πάνω απ’ όλα έχει παραβιαστεί η αρχική σύμβαση παραχώρησης σε όλα τα επίπεδα. Κανονικά θα πρέπει η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ να παραδώσει τις εγκαταστάσεις αυτή την στιγμή» είπε απευθυνόμενη προς τον αρμόδιο υπουργό. Η κ. Ελευθεριάδου ζήτησε να τηρηθεί η αρχική σύμβαση παραχώρησης, να τηρηθεί προς όφελος των εργαζομένων και προς όφελος της τοπικής κοινωνίας, όπως προβλέπεται στην ίδια τη σύμβαση και επισήμανε πως αυτή τη στιγμή η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ με τον τρόπο που λειτουργεί μόνο προβλήματα φέρνει στην τοπική κοινωνία και δεν έχει και κανένα όφελος η ελληνική οικονομία. Τέλος, έθεσε το θέμα των εργαζόμενων στις εγκαταστάσεις του Πρίνου και υποστήριξε πως πρόκειται για επιχειρηματική επιλογή και για πολιτική επιλογή να το ανέχεται η κυβέρνηση.
Ο ειδικός αγορητής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, Λεωνίδας Στολτίδης, τόνισε ότι η σύμβαση δεν υπηρετεί τις ανάγκες της κοινωνίας, παρουσιάζει στα θύματα της εκμετάλλευσης ως δημόσιο συμφέρον, το συμφέρον των μονοπωλιακών ομίλων. Στην Ελλάδα, για την Energean δεσπόζει ως προτεραιότητα όχι οι εξορύξεις, αλλά η διεκδίκηση της μονάδας αποθήκευσης. «Οι επενδυτικές προτεραιότητες από τους ομίλους, βέβαια, συμβαδίζουν με τις κυβερνητικές δηλώσεις, ότι η Ελλάδα δεν θα δώσει βάρος στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτές οι αποφάσεις και οι προτεραιότητες δεν λαμβάνονται με γνώμονα τις λαϊκές ανάγκες, τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας, της ανεργίας και της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας.
Δεσπόζουν εδώ τα συμφέροντα των ΗΠΑ και Ελλήνων εφοπλιστών, με στόχο τον οικονομικό και γεωπολιτικό τους ανταγωνισμό με τη Ρωσία στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας και τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο» ανέφερε. Ο κ. Στολτίδης κατέληξε επισημαίνοντας ότι το ΚΚΕ καταψηφίζει την έκτη τροποποίηση της Σύμβασης, με κριτήριο το γεγονός ότι οι υδρογονάνθρακες αποτελούν περιουσία του ελληνικού λαού και είναι, όπως αποδεικνύεται, στις σημερινές συνθήκες επικίνδυνο να βρίσκονται στα χέρια των επιχειρηματικών ομίλων.
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλειος Βιλιάρδος, αφού δήλωσε ότι παρά το ότι το κόμμα του είναι υπέρ της κατασκευής του χώρου αποθήκευσης φυσικού αερίου, δεν θα ψηφίσει την σύμβαση διότι δεν επιθυμεί να στηρίξει εν λευκώ και χωρίς να έχει πάρει απαντήσεις στα ερωτήματα που έθεσε, όπως είπε χαρακτηριστικά, «για την παράταση της συμφωνίας, κατά τη συνήθη τακτική της τρόικα εσωτερικού».
Από το ΜέΡΑ25, ο ειδικός αγορητής, Κρίτων Αρσένης, ανέφερε ότι η κυβέρνηση επιδοτεί στην ουσία μια εταιρεία με εγγυήσεις για δανεισμό 100 εκατ. για να κρατήσει τους εργαζόμενους και το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να τους απολύσει, ενώ συνεχίζει να της προσφέρει αλλαγές στη σύμβαση μέσω μιας διαδικασίας που εν τέλει δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ. «Κάνετε μόνο εξυπηρετήσεις» ισχυρίστηκε τέλος και εκτίμησε ότι «μέχρι να συμβολαιοποιήσει το Ταμείο Ανάκαμψης, τα 60 δισ. και το ΕΣΠΑ, τα 24 δισ., μέχρι δηλαδή τον Μάρτιο, Απρίλιο, Μάιο δεν θα γίνουν εκλογές».
Απαντήσεις Σκρέκα
«Βεβαίως θα πρέπει να γίνει διαγωνισμός, βεβαίως θα πρέπει τα οικονομικά στοιχεία να είναι τέτοια που το έργο να είναι βιώσιμο και βεβαίως θα πρέπει να αξιολογήσουμε ποιο είναι το απευκταίο κόστος, εφόσον δημιουργήσουμε μια τέτοια δεξαμενή, στην περίπτωση που έχουμε εξαιρετικές καταστάσεις εξαιρετικών κρίσεων, όπως έχουμε τώρα τον πόλεμο της Ουκρανίας, μια εξαιρετική ενεργειακή κρίση που τροφοδοτείται απ’ αυτόν τον πόλεμο, πώς τελικά τέτοιες επενδύσεις μπορούν να μας βοηθήσουν να αμβλύνουμε τις επιπτώσεις τέτοιων εκρηκτικών κρίσεων και πώς αυτό μπορεί να βοηθήσει τελικά την ελληνική, την εγχώρια οικονομία. Αυτό, λοιπόν, κάνουμε.
Με πάρα πολύ απλά λόγια, επεκτείνουμε για ένα χρονικό διάστημα την παραχώρηση, μέχρι να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός, έτσι ώστε η ΕΝΕRGEAN OIL AND GAS να συνεχίσει να διαχειρίζεται, να συντηρεί επί της ουσίας τις εγκαταστάσεις εκεί, γιατί αλλιώς θα έπρεπε να τις αναλάβει το Δημόσιο. Ο σημερινός παραχωρησιούχος δεν θα χρησιμοποιήσει φυσικά -όπως είναι ξεκάθαρο, γιατί έχει εξαντληθεί και το κοίτασμα- αυτό το πεδίο για εξόρυξη υδρογονανθράκων. Θα το συντηρήσει, θα το διατηρήσει σε καλή κατάσταση, ώστε να παραδοθεί στον όποιον επενδυτή προκύψει από τον διεθνή διαγωνισμό», απάντησε ο υπουργός Περιβάλλοντος.
Αναφερόμενος στο ζήτημα των εργαζόμενων και στα επιμέρους ερωτήματα, ο κ. Σκρέκας απάντησε ότι οι χερσαίες και οι υπεράκτιες εγκαταστάσεις του Πρίνου τέθηκαν σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2021 προκειμένου να γίνει η προβλεπόμενη προγραμματισμένη περιοδική συντήρηση του εξοπλισμού και η οποία ολοκληρώθηκε μέχρι τις 22 Οκτωβρίου του 2021. Πριν την επανέναρξη της παραγωγής, το σωματείο εργαζομένων κατέλαβε τις εγκαταστάσεις και δεν επέτρεπε την είσοδο στις εγκαταστάσεις στα στελέχη, είτε διευθυντικά είτε υπεύθυνα είτε με θέση ευθύνης της διοίκησης του εργοστασίου. Παράλληλα, πιθανώς έγιναν απόπειρες επανέναρξης της παραγωγής, χωρίς να είναι διασφαλισμένες οι συνθήκες ασφαλείας. Η εταιρεία αναγκάστηκε να ζητήσει από τη ΔΕΠΑ τη διακοπή της παροχής φυσικού αερίου, αφού το κοίτασμα της νότιας Καβάλας, κατ’ αρχήν, είχε εξαντληθεί προκειμένου να μην έχουμε άλλες συνέπειες. Σημειωτέον ότι, από τις άνω συνθήκες την αναστολή λειτουργίας της παραγωγικής διαδικασίας διέταξε και η ΕΔΕΥ στις 8/11/21 με την εντολή να μην επανεκκινήσει το εργοστάσιο μέχρι να ανακτήσει η διοίκηση τον πλήρη έλεγχο των εγκαταστάσεων και να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητοι έλεγχοι, όπως έγιναν στη συνέχεια. Τώρα, ο στόχος είναι η άμεση επανέναρξη της παραγωγής. Αφού έχουν πραγματοποιηθεί οι απαιτούμενοι έλεγχοι, η εταιρεία θα πρέπει να καταθέσει τα απαραίτητα έγγραφα που να αποδεικνύουν ότι διασφαλίζεται η ασφαλής λειτουργία του εργοστασίου. Και αυτό περιμένουμε να γίνει από εδώ και πέρα. Αυτή τη στιγμή η εταιρεία έχει πραγματικά 56 εργαζόμενους που έχουν παραμείνει και εργάζονται -μεταξύ αυτών και διοικητικά στελέχη- από τους 198 που υπήρχαν. Επίσης, έχει προχωρήσει στην πρόσληψη 39 νέων εργαζομένων διαφόρων ειδικοτήτων και απομένει ακόμα κάποιος αναγκαίος αριθμός προσλήψεων, προκειμένου να καλυφθούν οι απαραίτητες θέσεις, ώστε να προβεί η εταιρεία με ασφάλεια και σύμφωνα με τις συμβατικές υποχρεώσεις στην επανέναρξη της παραγωγής το συντομότερο δυνατό. Τέλος, η σύμβαση προβλέπει την αποστολή στο Δημόσιο ετήσιου προγράμματος εργασιών πετρελαίου και λοιπών εκθέσεων και ήδη η εταιρεία όλα αυτά τα έχει πράξει ή θα τα πράξει προς την ΕΔΕΥ, θα τα αποστείλει δηλαδή προς την ΕΔΕΥ, που είναι και η καθ’ ύλην αρμόδια αρχή για να εγκρίνει και να προχωρήσει στη συνέχεια στη λειτουργία του εν λόγω εργοστασίου.
Η ανακοίνωση της Energean
Η παράταση της άδειας εκμετάλλευσης του εξαντλημένου κοιτάσματος φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα και όλες οι προηγούμενες (8 συνολικά) παρατάσεις που έχουν χορηγηθεί στο παρελθόν, από το 2012 και μετά, δόθηκαν με την προοπτική της δημιουργίας της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου, η οποία ως σήμερα δεν έχει καταστεί εφικτή, ενώ πλέον βρίσκεται σε εξέλιξη διεθνής διαγωνιστική διαδικασία από το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ).
Αυτό επισημαίνει η κάτοχος της άδειας, Energean, με αφορμή τη συζήτηση και την κύρωση στη Βουλή της σχετικής σύμβασης, υπενθυμίζοντας ότι «παρατάσεις δόθηκαν επί τριών διαφορετικών κυβερνήσεων και επί θητείας έξι διαφορετικών υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οπότε το αφήγημα περί “εύνοιας” προς την Energean είναι προφανές ότι δεν μπορεί να σταθεί με βάση τη λογική».
Η εταιρεία σημειώνει ακόμη ότι:
-Το κοίτασμα φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα έχει εξαντληθεί, εξ ου και η πρόταση της Energean ήδη από το 2011 για τη μετατροπή της άδειας εκμετάλλευσης σε άδεια αποθήκευσης φυσικού αερίου – πρόταση η οποία αν είχε γίνει δεκτή, η χώρα θα διέθετε ήδη εδώ και αρκετά χρόνια τη δική της αποθήκη και θα είχε στη διάθεσή της μια πολύτιμη υποδομή για τον μετριασμό των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης.
-Από τις παρατάσεις εξυπηρετείται το ελληνικό Δημόσιο. Η λήξη της ισχύος της άδειας εκμετάλλευσης θα σήμαινε ότι η παραχώρηση της Νότιας Καβάλας θα επιστρεφόταν από την Energean στο ελληνικό Δημόσιο, το οποίο αμέσως θα καθίστατο υπεύθυνο για τη συντήρηση, φύλαξη και διασφάλιση των συνθηκών ασφαλείας της εξέδρας Kappa η οποία βρίσκεται στην θαλάσσια περιοχή του κόλπου της Καβάλας. Και, επιπλέον, το ελληνικό Δημόσιο θα βρισκόταν αντιμέτωπο με σημαντικά κόστη αποψίλωσης ενός ανενεργού, πλέον, εξοπλισμού.
-Το εξαντλημένο κοίτασμα της Νότιας Καβάλας έχει προ πολλού πάψει να βρίσκεται στους επιχειρησιακούς σχεδιασμούς της Energean, η οποία επιπροσθέτως έχει την υποχρέωση διαρκούς συντήρησης της εγκατάστασης, ώστε αυτή να διατηρείται σε συνθήκες ασφαλούς λειτουργίας. Σε κάθε περίπτωση, η Energean είναι έτοιμη να επιστρέψει την παραχώρηση της Νότιας Καβάλας στο ελληνικό Δημόσιο όποτε της ζητηθεί. Η Energean έχει ως τώρα επιλέξει να διατηρεί παραχωρήσεις με γνώμονα και την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος και όχι με αμιγώς επιχειρηματικά κριτήρια, αλλά είναι σαφές ότι δεν θα δεχθεί να βρεθεί στην θέση του απολογούμενου για την εξυπηρέτηση οποιωνδήποτε σκοπιμοτήτων.
