Με βρύσες σε παιδικές χαρές και αθλητικές εγκαταστάσεις, επαναχρησιμοποίηση προϊόντων και βαριά πρόστιμα, θα επιχειρήσει μεταξύ άλλων να λύσει η κυβέρνηση το δύσκολο στοίχημα απόσυρσης των πλαστικών μιας χρήσης.
Από τον Ιούλιο του 2021, απαγορεύεται η διάθεση των εξής προϊόντων: μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, περιέκτες και κυπελάκια ποτών από φελιζόλ, περιέκτες τροφίμων από φελιζόλ, αναδευτήρες ποτών, μπατονέτες, στηρίγματα για μπαλόνια, καθώς και πάσης φύσεως προϊόντα που διασπώνται σε μικροπλαστικά (οξοδιασπώμενα πλαστικά).
«Για όσα προϊόντα απαγορεύονται θα υπάρχουν και διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις, με σεβασμό στο περιβάλλον, ενώ η απαγόρευση θα ξεκινήσει 6 μήνες νωρίτερα για τον δημόσιο τομέα» εξήγησε ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης.
Αναλυτικά, η Οδηγία προβλέπει την:
- Μείωση της κατανάλωσης σε πλαστικά ποτήρια και πλαστικούς περιέκτες τροφίμων κατά 30% μέχρι το 2024 και κατά 60% μέχρι το 2026.
- Επανασχεδιασμό των προϊόντων, που αφορά τις πλαστικές φιάλες και τους περιέκτες ποτών. Ειδικότερα, τίθεται υποχρεωτικός στόχος χωριστής συλλογής των πλαστικών μπουκαλιών 77% το 2025 και 90% το 2023.
- Όλα τα καπάκια θα πρέπει να είναι προσαρτημένα στα μπουκάλια τους μέχρι το 2024, ενώ τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να κατασκευάζονται από 25% ανακυκλωμένο περιεχόμενο το 2025 και από 30% αντίστοιχα το 2023.
- Εισάγονται νέες απαιτήσεις σήμανσης από τον Ιούλιο του 2021, αναφορικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις συγκεκριμένων προϊόντων. Τα προϊόντα αυτά είναι τα πλαστικά ποτήρια, τα υγρά μαντηλάκια, τα είδη προσωπικής υγιεινής και τα καπνικά προϊόντα.
- Υποχρέωση των παραγωγών ορισμένων πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, για την κάλυψη του κόστους της περιβαλλοντικής διαχείρισης των προϊόντων τους.
Ειδικότερα, θεσπίζονται έως τον Ιανουάριο του 2023 συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για δύο νέες ομάδες προϊόντων όπως τα καπνικά προϊόντα και τα αλιευτικά εργαλεία, καθώς και άλλες 8 κατηγορίες προϊόντων (κυπελάκια ποτών, περιέκτες τροφίμων, περιέκτες ποτών, πακέτα και περιτυλίγματα, λεπτές σακούλες μεταφοράς, υγρά μαντηλάκια και μπαλόνια) τα οποία θα είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση των αποβλήτων των προϊόντων αυτών και για τον καθαρισμό των κοινόχρηστων χώρων και ακτών από τα απόβλητα των προϊόντων αυτών.
«Προκειμένου να μειώσουμε την κατανάλωση σε πλαστικά ποτήρια και τους περιέκτες τροφίμων, θεσπίζουμε περιβαλλοντική εισφορά στα προϊόντα αυτά από 01.01.2022. Τα χρήματα που θα συλλέγονται θα πηγαίνουν στο Πράσινο Ταμείο και θα επιστρέφουν στους Δήμους και τις Περιφέρειες για δράσεις καταπολέμησης της περιβαλλοντικής ρύπανσης» εξήγησε ο κ. Χατζηδάκης. Ταυτόχρονα, όπως είπε, θεσπίζονται μέτρα για τις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης όπως την υποχρέωση διάθεσης επαναχρησιμοποιήσιμων εναλλακτικών προϊόντων από 01.01.2022.
«Για να διευκολύνουμε τη μείωση της κατανάλωσης των πλαστικών φιαλών νερού, θεσπίζουμε την υποχρέωση δωρεάν παροχής νερού σε δημόσιες βρύσες μέσω των Ο.Τ.Α., σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές, από τον Ιούλιο του 2021» τόνισε.
Επιπλέον, από 05.01.2023 οι πολίτες που θα επιστρέφουν στα σημεία πώλησης τα πλαστικά μπουκάλια, για τα οποία θα επιβαρύνονται με λίγα λεπτά, θα παίρνουν πίσω τα επιπλέον χρήματα, ως ανταμοιβή για τη συμμετοχή τους στην ανακύκλωση. Για την αποτελεσματική εφαρμογή του μέτρου αυτού και τον καθορισμό της εγγύησης θα πραγματοποιηθεί μελέτη εφαρμογής έως τον Ιούλιο του 2021. Ταυτόχρονα, διευρύνεται η περιβαλλοντική σήμανση σε όλα τα Πλαστικά μίας Χρήσης που εμπίπτουν στην Οδηγία από 03.01.2022, ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες ποια προϊόντα προορίζονται για επαναχρησιμοποίηση, για ανακύκλωση και για κομποστοποίηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι 2 δις πλαστικά μπουκάλια αναψυκτικών και νερών διατίθενται στην Ελλάδα κάθε χρόνο, ενώ παράλληλα περισσότερα από 300 εκατ/ πλαστικά ποτήρια για το σερβίρισμα του καφέ κάθε χρόνο. Μάλιστα, το 50% των απορριμμάτων στη θάλασσα είναι Πλαστικά Μίας Χρήσης.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Κωνσταντίνο Αραβώση, «προς την κατεύθυνση αυτή για την εφαρμογή των στόχων σχεδιάζουμε σειρά μέτρων οικονομικού χαρακτήρα για την ενίσχυση των υποδομών και τη στήριξη των επιχειρήσεων με σκοπό την προσαρμογή τους στις νέες κατευθύνσεις του φιλόδοξου αυτού νομοσχεδίου. Ενδεικτικά αναφέρω ότι σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε χρηματοδοτικά εργαλεία για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών, την αναβάθμιση του εξοπλισμού της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών στο πλαίσιο των απαιτήσεων επανασχεδιασμού προϊόντων, την ενίσχυση εγκαταστάσεων ανάκτησης ανακυκλωμένων πλαστικών φιαλών ή για την παραγωγή εναλλακτικών προϊόντων, την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για τη θαλάσσια ρύπανση από πλαστικά και τη σύνδεση έρευνας και επιχειρηματικότητας στον τομέα της ανάπτυξης εναλλακτικών προϊόντων».
Ποιες θα είναι οι κυρώσεις
Ειδικότερα, για τη διάθεση προϊόντων που υπόκεινται σε απαγόρευση:
- Στον παραγωγό –1% επί του κύκλου εργασιών του, το προηγούμενο έτος
- Στην επιχείρηση εστίασης: 5€ανά τεμάχιο προϊόντος που διέθεσε στην αγορά (ελάχιστο πρόστιμο 500€)
Για τη μη απόδοση της Εισφοράς από τα πλαστικά ποτήρια και τους περιέκτες τροφίμων:
- Στην επιχείρηση εστίασης – 200 έως 5000€ανά παράβαση και σε περίπτωση υποτροπής διπλασιασμός (όπως και στην πλαστική σακούλα)
Για τη διάθεση προϊόντων που δεν πληρούν τις προδιαγραφές σχεδιασμού για ανακυκλωμένο περιεχόμενο:
- Στον παραγωγό –1% επί του κύκλου εργασιών του, το προηγούμενο έτος
Αυτό είναι το σχέδιο του ΥΠΕΝ για την απόσυρση πλαστικών μιας χρήσης
