Ένα καινοτόμο πρόγραμμα για τις παλιές πολυκατοικίες της πόλης και κατ’ επέκταση για τη στέγαση σε αυτές, ετοιμάζεται να εφαρμόσει ο δήμος Αιγάλεω, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το υπέβαλε προς χρηματοδότηση κατά την πρόσκληση του European Urban Initiative – Innovation Action και η δική του πρόταση ήταν μέσα στις 14 που τελικά επιλέχθηκαν, από τις συνολικά 99 που υποβλήθηκαν. Ονομάζεται «Rock the Block» και ήταν το μοναδικό έργο από την Ελλάδα, που πέρασε με επιτυχία όλα τα στάδια της αξιολόγησης.
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σχέδιο, που φιλοδοξεί να συμβάλει στις σύγχρονες προκλήσεις της στέγασης και ν’ ανατρέψει τις διάφορες δυσκολίες που προκύπτουν, τόσο από τη χαμηλή ποιότητα και αισθητική των παλιών κτιρίων και υποδομών, όσο και από την οικονομική δυσκολία που υπάρχει, για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών. Το «Rock the Block» επιχειρεί μέσω τεχνικών παρεμβάσεων, που είναι «πράσινες, έξυπνες και αισθητικά άρτιες», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, ν’ αλλάξει το τοπίο των πολυκατοικιών, να βελτιώσει τις συνθήκες στέγασης, να επιφέρει αισθητική βελτίωση, ενεργειακή αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό στη λειτουργία τους, αρχικά σε μια πρώτη μικρή κλίμακα μέσα στην πόλη και στη συνέχεια εάν υπάρξει ανταπόκριση και πετυχημένη εφαρμογή, να εξαπλωθεί κι άλλο.
Ταυτόχρονα όμως, κι επειδή χρησιμοποιεί την πολυκατοικία ως μονάδα παρέμβασης, επιχειρεί μέσω συλλογικών διαδικασιών να ενεργοποιήσει τους ένοικους της πολυκατοικίας, να τους κινητοποιήσει ως προς τη συμμετοχή και ως προς τη δράση, για τη συλλογική αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων τους, με στόχο την καταπολέμηση της αποξένωσης, ενώ παράλληλα γίνεται και εργαλείο μετάδοσης γνώσεων και δεξιοτήτων προς την κατεύθυνση της οικονομικά προσιτής και αισθητικά βελτιωμένης κατοίκησης.
«Στο Αιγάλεω υπάρχει παλαιωμένο κτιριακό απόθεμα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής προγραμματισμού ανάπτυξης και διαφάνειας του δήμου, Δημήτρης Τζεμπελίκος, ο οποίος «τρέχει» το συγκεκριμένο πρόγραμμα και συνεχίζει: «Μελέτες που έχουν γίνει, δείχνουν ότι το 35% των κτιρίων είναι χτισμένα πριν από τη δεκαετία του ’60. Ένα 50% βρίσκεται ανάμεσα στο 1960 και το 1980 και μόνο το 15% είναι από το 1980 και μετά, που θεσπίστηκαν και οι αντισεισμικοί νόμοι. Ο δήμος Αιγάλεω είναι ένας προσφυγικός δήμος με πολλά παλιά κτίρια, που οι άνθρωποι έχτισαν τότε με πολλές δυσκολίες και στη συνέχεια δεν υπήρχε η δυνατότητα να αναβαθμιστούν και να βελτιωθούν. Τώρα με την ένταξη του προγράμματος, η χρηματοδότηση θα είναι 100%».
Όπως λέει ο κ. Τζεμπελίκος, το «Rock the Block» είναι ένα καινοτόμο εργαλείο πολιτικής και χρηματοδότησης για τη βελτίωση των συνθηκών στέγασης, μέσω τεχνικών επεμβάσεων και δημιουργικών δράσεων και εξηγεί: «Ενεργούμε με γνώμονα τις ανάγκες των δημοτών, γι’ αυτό και με το Rock the Block πάμε απευθείας στον δημότη, ώστε να ανακαινίσει, να βελτιώσει, να ομορφύνει την πολυκατοικία και να την κάνει να λειτουργεί καλύτερα κι αυτό χωρίς έξοδα για τον ίδιο. Επεμβαίνουμε λοιπόν σε επίπεδο δημότη, γιατί συνήθως οι χρηματοδοτήσεις είναι για δημοτικά κτίρια και εγκαταστάσεις, που ναι μεν είναι σημαντικό για τον δήμο, αλλά δεν έχει άμεσο αντίκτυπο στον ίδιο τον δημότη, ενώ τώρα αφορά το ίδιο το κτίριο στο οποίο κατοικεί. Και είναι πρωτοποριακό, γιατί μαζί με τον δημότη θα σχεδιάσουμε τη λύση, σε συνεργασία φυσικά με τους εξιδεικευμένους συνεργάτες μας».
Στο σημείο αυτό στέκεται ιδιαίτερα και στο άλλο σύγχρονο πρόβλημα μέσα σε μια πολυκατοικία, που είναι η αποξένωση των ενοίκων της: «Το πρόγραμμα λοιπόν θα λειτουργήσει μέσω της συμμετοχικής διαδικασίας στη λήψη αποφάσεων και σχεδιασμού, που αφορούν στις παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν για την αισθητική βελτίωση, την ενεργειακή αναβάθμιση και γενικότερα τη λειτουργία της πολυκατοικίας. Επομένως, οι κάτοικοι της πολυκατοικίας θα έρθουν σε επικοινωνία μεταξύ τους, ώστε να προσδιορίσουν τα προβλήματα και να θέσουν τις προτάσεις τους. Θα συνεργαστούμε όλοι μαζί».
Και πάει κι ένα βήμα παραπέρα, ευελπιστώντας το πρόγραμμα να λειτουργήσει θετικά και ως προς την οικονομική δυσκολία, που υπάρχει στην εποχή μας γύρω από τη στέγαση. Λέει συγκεκριμένα: «Το πρόγραμμα έχει ν’ αντιμετωπίσει κι άλλα προβλήματα της εποχής, όπως είναι τα αυξημένα ενοίκια. Δεν είναι εύκολο για μια οικογένεια να νοικιάσει σπίτι σήμερα και αν βρει με χαμηλό ενοίκιο, μάλλον θα είναι αισθητικά όχι ωραίο και ενεργειακά υποβαθμισμένο. Λέμε λοιπόν πως αυτός που θα ωφεληθεί από το πρόγραμμα και αφού θα καλυφθούν τα έξοδα με 100% επιδότηση, δηλαδή αφού αναβαθμίζεται η πολυκατοικία χωρίς χρήματα από τον ίδιο, μήπως δεχθεί να κρατηθούν σ’ ένα χαμηλό επίπεδο τα ενοίκια. Φυσικά, δεν μπορείς να τον υποχρεώσεις για κάτι τέτοιο, όμως μπορείς να το θέσεις, ώστε να κρατηθούν χαμηλά τα ενοίκια».
Θα πρέπει να αναφερθεί ακόμη πως το «Rock the Block» θα δημιουργήσει και δύο νέες δημοτικές δομές υποστήριξης των πολιτών. Πρόκειται για δύο νέα γραφεία, όπου στο πρώτο ο δημότης θα πηγαίνει για να συζητά όλα αυτά τα θέματα μέσω της συμμετοχικής διαδικασίας και το δεύτερο θα είναι για την ενημέρωση του πολίτη γύρω από τα προγράμματα που υπάρχουν.
Έχει επίσης τη σημασία του το γεγονός ότι στην υλοποίηση του έργου μετέχουν οργανισμοί όπως το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», το Εργαστήριο Οικοδομικής και Φυσικής των Κτιρίων του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου κ.α. Πρόκειται δηλαδή για μια κοινοπραξία με συντονιστή τον δήμο Αιγάλεω, που θα προσφέρει ακόμη και μελέτες στους ενδιαφερόμενους για τις παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν.
Ο κ. Τζεμπελίκος διευκρινίζει πως σε πρώτη φάση θα επιλεγούν δέκα πολυκατοικίες, ίσως και λίγο περισσότερες, ωστόσο θέτει την προοπτική της εξάπλωσης τους προγράμματος. Λέει συγκεκριμένα: «Θα επιλεγούν τουλάχιστον δέκα πολυκατοικίες, ώστε να γίνουν ενεργειακά αυτόνομες, έξυπνες και αισθητικά ωραιότερες, προς όφελος των κατοίκων τους. Όμως αν πάει καλά, τότε μπορεί να εξαπλωθεί. Θα πρέπει να δείξουμε στην ΕΕ ότι το πρόγραμμα είχε επιτυχία και σε τέτοιες περιπτώσεις η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει αντίρρηση να εγκρίνει χρηματοδότηση και για άλλα κτίρια. Επομένως, είναι πρόκληση για εμάς το να πετύχουμε».
«Επιτυχία και τιμή για τον δήμο μας»
Την απόλυτη ικανοποίησή του για την επιτυχή αξιολόγηση του προγράμματος, αλλά και την προσπάθεια για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του δημότη στο Αιγάλεω, εξέφρασε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Γιάννης Γκίκας.
«Το γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο είναι το μοναδικό από την Ελλάδα, που πέρασε όλα τα στάδια της αξιολόγησης και φυσικά εγκρίθηκε για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συνιστά από μόνο του πολύ μεγάλη επιτυχία και αποτελεί τιμή για τον δήμο Αιγάλεω. Το αποτέλεσμα αυτό μας γεμίζει με τεράστια υπερηφάνεια και ικανοποίηση, καθώς η διαρκής προσπάθεια να βελτιώσουμε την καθημερινότητα των πολιτών αποδίδει καρπούς», είπε συγκεκριμένα και κατέληξε:
«Η εξωστρέφεια είναι στοιχείο καταλυτικό για την περαιτέρω ανάπτυξη του δήμου και για μένα προσωπικά είναι ένα προσωπικό στοίχημα. Συγχαρητήρια σε όλους όσοι βοήθησαν, ώστε να πετύχουμε τον στόχο μας».
