Ο Οκτώβριος του 2022 ήταν ο πιο ζεστός Οκτώβριος που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη, ανακοίνωσε η ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus για την παρακολούθηση της ατμόσφαιρας και την κλιματική αλλαγή, έπειτα από ένα καλοκαίρι με θερμοκρασίες ρεκόρ.
Οι μέσες θερμοκρασίες ήταν «κοντά στους 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από την περίοδο αναφοράς 1991-2020», διευκρίνισε σε ανακοίνωσή της η Copernicus, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Η ευρωπαϊκή υπηρεσία, η οποία δεν διαθέτει συγκρίσιμα δεδομένα πριν από την περίοδο 1991-2020, είχε ήδη ανακοινώσει πως το καλοκαίρι του 2022 ήταν το πιο ζεστό που έχει καταγραφεί ποτέ (με θερμοκρασίες κατά περίπου 1,34 βαθμό Κελσίου πάνω από τις φυσιολογικές).
«Οι σοβαρές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι σήμερα φανερές και έχουμε ανάγκη μια φιλόδοξη κλιματική δράση στη διάρκεια της COP27 για να εγγυηθεί τη μείωση των εκπομπών ώστε να σταθεροποιηθούν οι θερμοκρασίες σε ένα επίπεδο κοντά στον στόχο του 1,5 βαθμού που ορίζεται από τη συμφωνία του Παρισιού», σχολίασε η Σαμάνθα Μπέρτζες, υποδιευθύντρια της Υπηρεσίας Copernicus για την Κλιματική Αλλαγή (C3S).
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία, «ένα κύμα ζέστης προκάλεσε θερμοκρασίες ρεκόρ στη δυτική Ευρώπη και έναν Οκτώβριο με θερμοκρασίες ρεκόρ στην Αυστρία, την Ελβετία και τη Γαλλία, καθώς και σε μεγάλο τμήμα της Ιταλίας και της Ισπανίας».
Η ευρωπαϊκή ήπειρος είναι αυτή, όπου η θερμοκρασία αυξάνεται περισσότερο στη Γη.
Στη διάρκεια των 30 τελευταίων ετών, η Ευρώπη έχει καταγράψει άνοδο των θερμοκρασιών περισσότερο από διπλάσια από το μέσο όρο του πλανήτη, με άνοδο της θερμοκρασίας κατά περίπου 0,5 βαθμό Κελσίου ανά δεκαετία, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας (OMM) και της C3S που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 2 Νοεμβρίου.
Τον Οκτώβριο, σε ορισμένα τμήματα της ηπείρου, αυτή η αφύσικη ζέστη προστέθηκε στην ανομβρία, όπως είχε γίνει και στη διάρκεια του καλοκαιριού. «Ο καιρός ήταν πιο ξηρός από το μέσο όρο στο μεγαλύτερο μέρος της νότιας Ευρώπης και στον Καύκασο», σύμφωνα με την Copernicus.
Αντίθετα, «στο βορειοδυτικό τμήμα της Ιβηρικής χερσονήσου, σε περιφέρειες της Γαλλίας και της Γερμανίας, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ιρλανδία, στο βορειοδυτικό τμήμα της Σκανδιναβίας, σε ένα μεγάλο τμήμα της Ανατολικής Ευρώπης και στο κέντρο της Τουρκίας, ο καιρός ήταν πιο υγρός από το μέσο όρο».
Στον υπόλοιπο κόσμο, η Copernicus αναφέρει πως «ο Καναδάς γνώρισε ζέστη ρεκόρ και θερμοκρασίες πολύ πιο υψηλές από το μέσο όρο παρατηρήθηκαν επίσης στη Γροιλανδία και τη Σιβηρία».
Αντιθέτως, «οι πιο ψυχρές θερμοκρασίες σε σχέση με το μέσο όρο καταγράφηκαν στην Αυστραλία, στο ανατολικό άκρο της Ρωσίας και σε ορισμένα τμήματα της δυτικής Ανταρκτικής».
Από το τέλος του 19ου αιώνα, η θερμοκρασία της Γης έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 1,2 βαθμό Κελσίου και περίπου η μισή από την αύξηση αυτή σημειώθηκε στη διάρκεια των 30 τελευταίων ετών. Η φετινή χρονιά αναμένεται ότι θα είναι η πέμπτη ή η έκτη πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, παρά το γεγονός ότι από το 2020 έχουμε την επίδραση του Λα Νίνια, ενός περιοδικού φυσικού φαινομένου στον Ειρηνικό που ψυχραίνει την ατμόσφαιρα.
Οι καύσωνες απειλούν να σκοτώνουν 90.000 Ευρωπαίους τον χρόνο ως το 2100
Αν δεν ληφθούν μέτρα αποτροπής, 90.000 Ευρωπαίοι υπάρχει κίνδυνος να πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας των πολύ υψηλών θερμοκρασιών ως το τέλος του αιώνα, καθώς οι καύσωνες εγείρουν τη σοβαρότερη απειλή για την ανθρώπινη υγεία που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή, προειδοποίησε στο μεταξύ με έκθεση του ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ).
«Αν δεν ληφθούν μέτρα προσαρμογής, βάσει του σεναρίου αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 3° Κελσίου ως το 2100, 90.000 Ευρωπαίοι μπορεί να πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας των κυμάτων ζέστης», τονίζει στα μηνύματα-κλειδιά έκθεσης που έδωσε στη δημοσιότητα ο ΕΟΠ, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Αν η αύξηση της θερμοκρασίας περιοριστεί στον 1,5° Κελσίου, τον στόχο της συμφωνίας του Παρισιού, ο αριθμός αυτούς θα μειωθεί «στους 30.000 θανάτους τον χρόνο», προσθέτει, παραπέμποντας σε μελέτη του 2020.
Από το 1980 ως το 2020, εκτιμάται πως πέθαναν εξαιτίας των κυμάτων ζέστης 129.000 Ευρωπαίοι, σύμφωνα με τους αριθμούς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, που τονίζει ότι καταγράφηκε ανησυχητική αύξησή τους τα τελευταία χρόνια.
Ο συνδυασμός των ολοένα πιο συχνών καυσώνων, της γήρανσης του πληθυσμού και της υψηλής αστικοποίησης κάνει πιο ευάλωτους τους Ευρωπαίους στις υψηλές θερμοκρασίες, ειδικά στα κράτη του νότου, επισημαίνει ο ΕΟΠ.
Εξάλλου, την Δευτέρα, το ευρωπαϊκό γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) τόνισε ότι τουλάχιστον 15.000 θάνατοι στην Ευρώπη συνδέονταν άμεσα με τα κύματα ζέστης το καλοκαίρι του 2022.
Πέρα από τους αλλεπάλληλους καύσωνες, η κλιματική αλλαγή κάνει την Ευρώπη ολοένα πιο επιρρεπή στην εκδήλωση και στη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών.
Ορισμένα είδη κουνουπιών, που μεταδίδουν την ελονοσία και τον δάγκειο πυρετό, ζουν για μεγαλύτερα διαστήματα στην Ευρώπη, τονίζει ο Οργανισμός. Η άνοδος των θερμοκρασιών ευνοεί εξάλλου την εξάπλωση στο νερό βακτηρίων, ιδίως στη Βαλτική θάλασσα των βακτηρίων Vibrio, το πιο γνωστό από τα οποία ευθύνεται για τη χολέρα.
Μέτρα πρόληψης και επιτήρησης μπορούν πάντως να αποτρέψουν τις θανάσιμες συνέπειες για τους ανθρώπους.
«Πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή ευρύ φάσμα λύσεων, όπως η κατάρτιση αποτελεσματικών σχεδίων δράσης για την αντιμετώπιση των κυμάτων ζέστης, η οικολογική μεταμόρφωση των πόλεων (‘urban greening’), η βελτίωση της κλιματικής αποδοτικότητας κτιρίων και η προσαρμογή των ωραρίων και συνθηκών εργασίας», σύμφωνα με την έκθεση, που τονίζει ότι μπορεί έτσι να αποφευχθεί μεγάλο μέρος των θανάτων που οφείλονται στους καύσωνες.
