Εξαιρετικά χαμηλή είναι η ανταπόκριση των φορέων της αυτοδιοίκησης και του δημοσίου στην ενεργειακή εξοικονόμηση, ενώ καλπάζουν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και ισχύει η ευρωπαϊκή δέσμευση μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης. Η κυβέρνηση αποφάσισε να ανακοινώσει νέα μέτρα και να δώσει νέα ώθηση στα θεσμοθετημένα μέτρα, με κίνητρα αλλά και ποινές για τους παραβάτες, στο πλαίσιο κοινής συνέντευξης Τύπου των υπουργών Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη.
Όπως γράφει το ecopress.gr, στον πυρήνα των ανακοινώσεων αναμένεται να είναι η επιβράβευση μέσω ενίσχυσης του προϋπολογισμού τους και έγκριση νέων προσλήψεων για την επιτυχημένη εφαρμογή των μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και αντίστοιχα περικοπές χρηματοδότησης και απαγόρευση νέων προσλήψεων στους σπάταλους δήμους και φορείς του δημοσίου.
Είναι εντυπωσιακό ότι σε εγκύκλιο που εξέδωσε τις προηγούμενες ημέρες το υπουργείο Εσωτερικών, καλεί για μία ακόμη φορά τους φορείς της αυτοδιοίκησης να προχωρήσουν στην εφαρμογή των θεσμοθετημένων μέτρων, ορίζοντας μέσω της πλατφόρμας παρακολούθησης των μέτρων, τονίζοντας ότι: «για την πλήρη και αποτελεσματική χρήση της εφαρμογής είναι απαραίτητο πρωτίστως οι φορείς να έχουν ορίσει Υπεύθυνο/ους Ενεργειακών Υποδομών/Εγκαταστάσεων και Διοικητικά Υπεύθυνο/ους. Η μέχρι τώρα όμως ανταπόκριση των φορέων του δημοσίου τομέα είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Με βάση τα τελευταία στοιχεία 226 φορείς μόνο έχουν ορίσει Υπευθύνους Ενεργειακών Υποδομών και Εγκαταστάσεων» και προσθέτοντας ότι:
-«Ως εκ τούτου αν η εικόνα περιορισμένης ανταπόκρισης δεν αλλάξει και όσον αφορά τα μέλη άλλα και τον ρυθμό σύνδεσης τους με την πλατφόρμα η αποστολή εξοικονόμησης ενέργειας από τα κτήρια και τις εγκαταστάσεις του δημοσίου, ενόψει του δυσχερούς σε ενεργειακούς όρους χειμώνα, καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής».
Στην ίδια εγκύκλιο το υπουργείο Εσωτερικών τονίσει ότι «η μη άμεση ανταπόκριση των φορέων θα ληφθεί υπόψη στον προγραμματισμό των προσλήψεων έτους 2023 που θα εγκριθεί στο τακτικό Υπουργικό Συμβούλιο τον Σεπτέμβριο του 2022 και θα επηρεάσει την έγκριση σχετικών αιτημάτων των φορέων αυτών για τους επόμενους κύκλους κινητικότητας».
Αυστηρές δηλώσεις
Σε συνέχεια της έκδοσης της εγκυκλίου ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης, μέσω τηλεοπτικής συνέντευξής του διαμήνυσε πως όσοι Δήμοι δεν πετύχουν τον στόχο και αποδειχτούν ενεργειακά σπάταλοι δε θα μπορούν να κάνουν προσλήψεις!
-«Οι φορείς του Δημοσίου το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουν είναι να μπουν και να δηλώσουν στην πλατφόρμα ορισμένα στοιχεία που αφορούν στην κατανάλωσή τους και εν συνεχεία να πιάσουν τον στόχο της μείωσης της ηλεκτρικής ενέργειας που έχουμε βάλει», ανέφερε ο Μάκης Βορίδης, αναφέροντας παράλληλα πως το ΥΠ.ΕΣ. θα αλλάξει την εν λόγω υπουργική απόφαση, θεσμοθετώντας πλέον, πέρα από τα κίνητρα, και κυρώσεις, εάν δεν επιτυγχάνεται ο στόχος της μείωσης κατανάλωσης. «Δε θα μπορούν να κάνουν προσλήψεις, δε θα τους δίνω προσωπικό», ήταν η αναφορά του υπουργού Εσωτερικών.
Τα θεσμοθετημένα μέτρα
Υπενθυμίζεται ότι με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ – ΦΕΚ Β3424/2-7-2022) των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, Επικρατείας & Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκου Πιερρακάκη, καθώς και του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη εξειδικεύονται τα μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια και εγκαταστάσεις φορέων του δημόσιου τομέα.
Ο στόχος για τους φορείς του Δημοσίου, όσον αφορά στη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, τίθεται στο 10% τουλάχιστον, σε σχέση με τις καταναλώσεις της ίδιας χρονικής περιόδου του 2019, για τον πρώτο χρόνο εφαρμογής των μέτρων. Για τα επόμενα έτη ο στόχος θα επαναπροσδιοριστεί.
Ειδικότερα όσον αφορά στα άμεσα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, περιλαμβάνουν τις εξής υποχρεώσεις:
1) Συντήρηση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, συμπεριλαμβανομένων των κλιματιστικών μονάδων, τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος. Ειδικά για το τρέχον έτος, η προληπτική συντήρηση για τα συστήματα ψύξης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 31.7.2022 και για τα συστήματα θέρμανσης μέχρι 31.10.2022.
2) Καθορισμός εσωτερικής θερμοκρασίας (μέγιστης/ελάχιστης) τόσο σε θερμαινόμενα/ κλιματιζόμενα όσο και σε μη κτίρια βάσει των προδιαγραφών του προτύπου ΕΛΟΤ EN 15251:2007. Η εσωτερική θερμοκρασία των κτιρίων γραφείων του δημόσιου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, κατά τη θερινή περίοδο τηρείται στους 27ο C και κατά τη χειμερινή στους 19ο C.
3) Απενεργοποίηση ψύξης/θέρμανσης σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.
4) Απενεργοποίηση εξοπλισμού γραφείου σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.
5) Χρήση του νυχτερινού αερισμού των κτιρίων, όπου αυτό είναι δυνατό.
6) Σκίαση του κτιρίου προς βελτίωση της ενεργειακής του συμπεριφοράς, εφόσον αυτό δεν μειώνει σε μη ανεκτό επίπεδο τον φυσικό φωτισμό των εσωτερικών χώρων.
7) Μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης κατά 10% τουλάχιστον, ενδεικτικά μέσω βελτιστοποίησης του χρονοπρογραμματισμού του οδοφωτισμού και εξορθολογισμού του καλλωπιστικού/διακοσμητικού φωτισμού.
8) Δράσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των αντλιοστασίων (π.χ. τοποθέτηση inverter).
Παράλληλα, δρομολογούνται και μεσοπρόθεσμα μέτρα, τα οποία αφορούν σε αναβάθμιση των υφιστάμενων συστημάτων φωτισμού, με τη χρήση ενεργειακά αποδοτικών λαμπτήρων, φύτευση δωμάτων – εφόσον είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, διατάξεις ανάκτησης θερμότητας από τα καυσαέρια λεβήτων και διατάξεις ανάκτησης θερμότητας από τον απορριπτόμενο αέρα των κλιματιζόμενων χώρων, εγκατάσταση συστήματος αναλογικού ελέγχου σταθερής θερμοκρασίας σε κεντρικές κλιματιστικές μονάδες, μόνωση σωληνώσεων συστημάτων θέρμανσης, εγκατάσταση έξυπνων μετρητών κ.ά.
Για την παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων σε κάθε κτίριο του δημοσίου τομέα και για τη συγκέντρωση και παροχή στοιχείων, ο οικείος Υπουργός, εντός επτά εργάσιμων ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης, ορίζει υπεύθυνο ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων, για τις υπηρεσίες του Υπουργείου και τους εποπτευόμενους αυτού φορείς.
Ο Υπουργός δύναται με απόφασή του να αναθέτει την αρμοδιότητα ορισμού υπεύθυνου ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων για τους εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου στον επικεφαλής του φορέα ή στο όργανο διοίκησης.
Για τους ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού ο υπεύθυνος ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων ορίζεται από τον οικείο Δήμαρχο ή Περιφερειάρχη, αντίστοιχα, και είναι αρμόδιος και για τα νομικά πρόσωπα του οικείου ΟΤΑ. Για τις Ανεξάρτητες Αρχές ορίζεται από τον επικεφαλής της Αρχής και για τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις από τον οικείο συντονιστή.
Η εξειδίκευση των δράσεων και του συνολικού ετήσιου στόχου σε επιμέρους στόχους, ανά κτίριο ή/και ανά ηλεκτροδοτούμενη εγκατάσταση, γίνεται από τους υπευθύνους ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων. Οι ίδιοι ορίζουν τους διοικητικά υπεύθυνους για την υλοποίηση των μέτρων. Για το σύνολο των εγκαταστάσεων κάθε φορέα ορίζονται ένας ή περισσότεροι διοικητικά υπεύθυνοι, οι οποίοι συντονίζουν (για τα κτίρια ή/και τις εγκαταστάσεις της αρμοδιότητάς τους) ενέργειες όπως: ο χρονικός και οικονομικός προγραμματισμός των αναγκαίων παρεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας, οι ενέργειες για την ορθή λειτουργία των κεντρικών εγκαταστάσεων θέρμανσης – ψύξης και τη διενέργεια περιοδικής συντήρησης των λεβήτων – καυστήρων και μονάδων κλιματισμού κ.ά.
Η παρακολούθηση υλοποίησης των παραπάνω δράσεων και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας για την επίτευξη του στόχου μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας τουλάχιστον κατά 10%, γίνεται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής (publicenergysavings.gov.gr) που δημιουργείται για το σκοπό αυτό.
Στους φορείς του Δημοσίου που εφαρμόζουν, αποτελεσματικά, τα μέτρα – όπως προκύπτει από τα στοιχεία που καταχωρούνται στην ειδική εφαρμογή – δύναται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, να χορηγείται επιβράβευση μέσω ενίσχυσης του προϋπολογισμού τους.
Ά. Σκέρτσος: Η εξοικονόμηση ενέργειας πρέπει να μπει στην κουλτούρα μας ανεξαρτήτως κρίσης
Το καλό παράδειγμα στην εξοικονόμηση ενέργειας πρόκειται να δώσει το Δημόσιο, δήλωσε χθες ο υπουργός Επικρατείας ‘Ακης Σκέρτσος παραπέμποντας στις σχετικές σημερινές ανακοινώσεις. Με μικρές, έξυπνες κινήσεις, εξ άλλου, είναι εφικτός ο εθνικός στόχος εξοικονόμησης ενέργειας κατά 10-15%, πρόσθεσε. Σε κάθε περίπτωση, «η εξοικονόμηση, ανεξαρτήτως της κρίσης, είναι κάτι που πρέπει να μπει στην κουλτούρα μας ούτως ή άλλως. Κάνει καλό στο περιβάλλον, στην τσέπη μας, δημιουργεί πιο συνειδητοποιημένους καταναλωτές», δήλωσε μιλώντας στην ΕΡΤ1, μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ξεκινώντας από τη σύσκεψη, τη Δευτέρα, στο Μέγαρο Μαξίμου για τα ενεργειακά, διευκρίνισε πως «δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις, η σύσκεψη έγινε προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάσταση. Μιλάμε για ένα πολύ δυναμικό φαινόμενο, το οποίο μέρα τη μέρα αλλάζει σε βασικά δεδομένα». Αφού διευκρίνισε δε, πως οι παρεμβάσεις θα είναι σε ευρωπαϊκό αλλά και σε εθνικό επίπεδο, επέμεινε πως «η Ελλάδα έχει φροντίσει, εδώ κι ένα χρόνο, να λάβει πολλά μέτρα ενίσχυσης των νοικοκυριών και επιχειρήσεων για να μπορέσουν να απορροφήσουν έως και το 95% των αυξήσεων λόγω των διεθνών τιμών. Δεν είναι ένα ελληνικό πρόβλημα, πολλές φορές γίνεται αυτή η παρερμηνεία, και σκοπίμως, και από την αντιπολίτευση». Επιπλέον, επεσήμανε, μόλις προχθές η Γερμανία ανακοίνωσε ότι υιοθετεί το ελληνικό σχέδιο ενώ «σήμερα συζητιούνται στις Βρυξέλλες τέσσερις προτάσεις, οι δύο από τις οποίες είναι ελληνικές. Η Ελλάδα έχει κινηθεί εγκαίρως, έχει κάνει ουσιαστική δουλειά», συμπέρανε.
Ερωτηθείς για το χθεσινό πρωτοσέλιδο της «Εφημερίδας των Συντακτών», σύμφωνα με το οποίο η κυβέρνηση επανεξετάζει το σύστημα τιμολόγησης, ο υπουργός Επικρατείας απάντησε ως εξής: «Δεν πρέπει να καλλιεργείται πανικός, ζούμε μια ιστορικά πρωτοφανή συγκυρία […] η κυβέρνηση έχει δείξει ότι μπορεί να διαχειρίζεται με σημαντική επάρκεια και αποτελεσματικότητα όλα αυτά τα εξωγενή σοκ». Ταυτοχρόνως, όμως, διευκρίνισε πως «τα χρήματα δεν είναι απεριόριστα, για αυτό πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις στη δομή της αγοράς ενέργειας. Ο μηχανισμός και η πολιτική των ενισχύσεων θα συνεχισθούν, δεν μπορούμε να τινάξουμε στον αέρα νοικοκυριά και επιχειρήσεις».
Και στο διευκρινιστικό ερώτημα μέχρι πότε θα υποστηρίζονται νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ήταν καθησυχαστικός, εξηγώντας πως «οι ενισχύσεις κατά ένα μικρό μέρος προέρχονται από τον προϋπολογισμό, κατά το μεγαλύτερο μέρος, τουλάχιστον κατά τα ¾, προέρχονται από την ιδιαιτερότητα με τα υπερέσοδα που προκύπτουν λόγω των τιμών. […] Όσο υπάρχει αυτή η τεχνητή διόγκωση των τιμών θα προκύπτουν και υπερέσοδα, τα οποία, με εκπτώσεις, θα τροφοδοτούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις».
Ξεχωριστό κεφάλαιο είναι η εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο, και εν αναμονή σχετικών ανακοινώσεων, ο υπουργός Επικρατείας υπογράμμισε ότι «η εξοικονόμηση, ανεξαρτήτως της κρίσης, είναι κάτι που πρέπει να μπει στην κουλτούρα μας ούτως ή άλλως. Κάνει καλό στο περιβάλλον, στην τσέπη μας, δημιουργεί πιο συνειδητοποιημένους καταναλωτές». Και σε αυτήν την εθνική προσπάθεια, «πρώτο το κράτος δίνει το μήνυμα, ότι πρέπει να μειώσουμε, όσο μπορούμε, 10-15% σε ετήσια βάση, την κατανάλωση ενέργειας», στόχος που μπορεί να υλοποιηθεί μέσω από «μικρές, έξυπνες κινήσεις», όπως είπε.
Για τις ΔΕΚΟ και τους Δήμους ειδικότερα, παρατήρησε πως «η “ποινή” θα έλθει από την ίδια την πραγματικότητα, δεν θα μπορεί να πληρώσει (κάποιος) τους λογαριασμούς ενέργειας εάν συμπεριφέρεται με ανεύθυνο τρόπο. Και δεν θα υπάρχουν χρήματα για να επιδοτηθούν πρόσθετα κόστη από αλόγιστη κατανάλωση», ξεκαθάρισε επίσης.
Για το επίδομα θέρμανσης, παρέπεμψε στις ανακοινώσεις, που θα γίνουν από τον πρωθυπουργό και οι οποίες «θα ανταποκρίνονται στις αυξημένες απαιτήσεις που προκαλεί ο φετινός χειμώνας». Ενώ για το ‘fuel pass 3’, διαπίστωσε αποκλιμάκωση στις τιμές, ως εκ τούτου «αξιολογούμε αν θα υπάρξει ενίσχυση».
Χρ. Σταϊκούρας: Θα υπάρξει ένταση των προσπαθειών για την εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο
«Είναι γεγονός ότι η άσκηση (για την εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο) έχει ξεκινήσει να υλοποιείται, και δεν έχει προσδοκώμενα αποτελέσματα στα πρώτα στάδιά της. Θα υπάρξει ένταση των προσπαθειών, ώστε όλοι να συμβάλουν στο δημόσιο, για να μπορέσουμε πρώτα από όλα να οριοθετήσουμε και να ορίσουμε υπεύθυνους και μετά να κάνουμε εξοικονομήσεις. Αν από κάποιο στάδιο (και μετά) δεν υπάρχουν συγκεκριμένα απτά αποτελέσματα μείωσης κατανάλωσης στο Δημόσιο, τότε υπάρχουν και εναλλακτικές λύσεις, που ο αρμόδιος υπουργός (σ.σ. ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης) έχει μοιραστεί μαζί σας. Στα επόμενα στάδια θα πρέπει να τα αξιολογήσουμε αυτά (τα αντικίνητρα)» σημείωσε ο κ. Σταϊκούρας, ερωτηθείς αν θα εφαρμοστούν τα αντικίνητρα σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι στόχοι για την εξοικονόμηση στο Δημόσιο, στη διάρκεια συνέντευξής του στην ΕΡΤ-3, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Παράλληλα έδωσε εκ νέου τη διαβεβαίωση ότι τα μέτρα στήριξης των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων κόντρα στην ενεργειακή κρίση θα υπερβούν σημαντικά τα 10 δισ. ευρώ, έναντι των αρχικών εκτιμήσεων για 8,5 δισ. ευρώ, επισημαίνοντας ότι οι προγραμματισμένες παρεμβάσεις μέχρι το τέλος του 2022 ξεπερνούν σημαντικά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και αποτελούν το μεγαλύτερο σχετικό πακέτο (στην ΕΕ), σύμφωνα με εκτιμήσεις της Κομισιόν και οίκων αξιολόγησης.
Ο κ. Σταϊκούρας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο και νέων μειώσεων φόρων, αν υπάρχουν τα περιθώρια: «έχουμε ήδη δει σημαντικές μειώσεις φόρων κι εφόσον υπάρχουν τα περιθώρια, θα δούμε (αν υπάρχει δυνατότητα για περαιτέρω μειώσεις). Σας προϊδεάζω ότι μία εξ αυτών (των φορολογικών ελαφρύνσεων) θα είναι η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους, ύψους, αθροιστικά, περίπου 450 εκατ. ευρώ», επιβεβαίωσε.
Κληθείς να απαντήσει με ένα «ναι» ή ένα «όχι» στο αν θα δοθούν κίνητρα για την επιστροφή στη θέρμανση με πετρέλαιο, ο υπουργός είπε χαρακτηριστικά: «Δεν υπάρχει “ναι” ή “όχι”, όλα αξιολογούνται. Θα υπάρξουν ανακοινώσεις του πρωθυπουργού και εξειδίκευση αυτών». Ο κ. Σταϊκούρας δεν προέβη σε αποκαλύψεις σχετικά με τις παρεμβάσεις στήριξης που σχεδιάζει η κυβέρνηση, ούτε σε σχέση με το αν τα νέα μέτρα στήριξης για την ηλεκτροδότηση για το φυσικό αέριο θέρμανσης θα έχουν ρήτρα εξοικονόμησης ενέργειας.
Για το πλαφόν στο φυσικό αέριο σημείωσε ότι πρόκειται για μια σημαντική λύση, την οποία η κυβέρνηση επιδιώκει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ για τον πληθωρισμό και αν αυτός θα επιμείνει εκτίμησε ότι είναι ένα πρόβλημα που θα κρατήσει πανευρωπαϊκά και παγκοσμίως περισσότερο από τις αρχικές εκτιμήσεις, η εξέλιξη του οποίου συνεκτιμάται από την ελληνική κυβέρνηση, η οποία χτίζει γραμμές άμυνας.
