Μια σημαντική τομή, που αφορά το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη δημιουργία σταθμών αποθήκευσης ενέργειας και η αγορά – αλλά και οι Ευρωπαίοι – αναμένει εδώ και μήνες περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ που, όπως γράψαμε προχθες, τέθηκε ήδη σε (σύντομη) δημόσια διαβούλευση στο opengov.
Θυμίζουμε ότι τα έργα αποθήκευσης ενέργειας είναι εξαιρετικά σημαντικά για την αύξηση της παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας καθώς από τη μία πλευρά δίνουν λύση στο βασικό πρόβλημα των ΑΠΕ που είναι η μη συνεχής παραγωγή ενέργειας λόγω των καιρικών συνθηκών και από την άλλη δίνουν διέξοδο (σε κάποιο βαθμό) σε ένα πρόβλημα που χαρακτηρίζει εδώ και χρόνια την ελληνική αγορά: την έλλειψη χωρητικότητας δικτύου για μεταφορά ενέργειας από μεγάλα έργα ΑΠΕ σε ορισμένες περιοχές της χώρας.
Όλοι άλλωστε καταλαβαίνουμε, αν έχουμε ασχοληθεί έστω και λίγο με θέματα ηλεκτρισμού, τη σημασία της αποθήκευσης – ή αλλιώς των μπαταριών σε αυτόνομα μικρά σχήματα…. Και το νομοσχέδιο δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα για δύο διακριτές κατηγορίες τέτοιων έργων αποθήκευσης: είτε τη δημιουργία αποκλειστικά σταθμών αποθήκευσης (δηλαδή μεγάλων «μπαταριών» στη χώρα) που δουλειά τους θα είναι η αποθήκευση ενέργειας από κάθε πηγή είτε τη δημιουργία σταθμών συνδεδεμένων με έργα ΑΠΕ που θα αποθηκεύουν την ενέργεια από φωτοβολταϊκά και αιολικά όταν αυτή παράγεται και θα τα κατευθύνουν αργότερα στο δίκτυο.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ που υπόσχεται λύσεις στα προβλήματα αδειοδότησης ΑΠΕ και τέθηκε σε διαβούλευση σχεδόν 15 ημερών (περίπου…), μέχρι 10 Μαΐου στις 19:00 το απόγευμα. Αναμένεται να φανεί κατά πόσο δεκάδες ενδιαφερόμενοι θα προλάβουν να καταθέσουν τις προτάσεις τους σε αυτό το διάστημα (που περιλαμβάνει την εβδομάδα της Διακαινισίμου που παραδοσιακά χρησιμοποιείται στον ιδιωτικό τομέα για άδειες) και αργίες (όπως η Πρωτομαγιά).
Νέες ρυθμίσεις που άργησαν πολύ
Το θεσμικό πλαίσιο για την αποθήκευση αναμένεται εδώ και πολλούς μήνες από την αγορά και ιδίως ξένους επενδυτές και εγχώριους σοβαρούς και μεγάλους παίχτες που θέλουν να επενδύσουν είτε αυτοτελώς σε τέτοια έργα είτε θέλουν να συνδέσουν με τέτοια έργα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα που ετοιμάζονται ή (υπο)λειτουργούν.
Σημειώνεται ότι ο Κώστας Σκρέκας υπόσχεται τις νέες αυτές ρυθμίσεις σχεδόν επί ένα χρόνο καθώς μάλιστα είχε βγάλει πέρυσι το καλοκαίρι υπουργική απόφαση αναστολής αδειοδότησης τέτοιων έργων ενόψει των νέων νομοθετικών ρυθμίσεων. Αφού το ΥΠΕΝ «έχασε» το ορόσημο του εξαμήνου που αρχικά είχε υποσχεθεί, έρχεται τώρα να παρουσιάσει τις ρυθμίσεις με μεγάλη καθυστέρηση. Οι επιπτώσεις της καθυστέρησης αυτής σε νέα τέτοια έργα θα φανούν λογικά κατά τη διαδικασία διαβούλευσης και ψήφισης. Βέβαια οφείλουμε να σημειώσουμε ότι πολλοί ενδιαφερόμενοι επενδυτές έχουν ήδη απευθυνθεί για το θέμα στο ΥΠΕΝ με συγκεκριμένες προτάσεις που τους συμφέρουν….
Το χρονοδιάγραμμα του ΥΠΕΝ πλέον, μετά την πολύμηνη καθυστέρηση, είναι ασφυκτικό και προβλέπει άμεση ολοκλήρωση του νομοσχεδίου και ψήφιση εντός Μαΐου (αν προλάβουν) ή Ιουνίου. Και αυτό γιατί το ΥΠΕΝ βρέθηκε πλέον υπό τη δαμόκλειο σπάθη της επιτήρησης του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς στη χρηματοδότηση από την ΕΕ περιλαμβάνεται το νέο θεσμικό πλαίσιο (τόσο για την απλοποίηση της αδειοδότησης όσο και για την αποθήκευση ενέργειας) ως μεταρρύθμιση – ορόσημο, με χρονικό ορίζοντα το τέλος Ιουνίου. Μάλιστα μαθαίνουμε ότι το χρονικό ορόσημο αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τη νομοθέτηση αλλά και την έκδοση των απαραίτητων Υπουργικών Αποφάσεων και μένει να φανεί αν το ΥΠΕΝ θα είναι έτοιμο – αν βέβαια τυχόν προκύψει έκδοση ΠΔ είναι βέβαιο ότι το ΥΠΕΝ δεν θα προλάβει. Και όλα αυτά γιατί, μεταξύ άλλων, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα χρηματοδοτήσει με τεράστια ποσά τέτοια έργα αποθήκευσης – εξού και το όπλο παρά πόδα από τους ενδιαφερόμενους επενδυτές….
Σημειώνεται παράλληλα ότι με το νομοσχέδιο και ειδικά για την αποθήκευση ενέργειας ενσωματώνεται στο εθνικό δίκαιο η κοινοτική οδηγία 2019/944/ΕΕ που περιέχει διατάξεις που αφορούν στην αποθήκευση, τη σωρευτική εκπροσώπηση και την επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας και ταυτόχρονα τροποποιούνται οι ορισμοί και το πεδίο εφαρμογής του ν. 4001/2011 που είναι «νόμος – πλαίσιο» για την ενέργεια και την ενσωμάτωση του κοινοτικού δικαίου. Βέβαια σημειώνεται ότι από την αρίθμηση της οδηγίας και μόνο φαίνεται ότι η χώρα μας έχει «ξοδέψει» ήδη σχεδόν 3 χρόνια για να την ενσωματώσει….
Ποιους μεγάλους στόχους θέλει να πετύχει το ΥΠΕΝ
Όπως αναφέρει το ΥΠΕΝ, στόχος της χώρας, είναι έως το τέλος της δεκαετίας να έχουν τεθεί σε λειτουργία σταθμοί αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας τουλάχιστον 3,5 GW, επιπλέον των υδροηλεκτρικών, καθώς αυτό προβλέπεται στις αναλύσεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που παρά την ελάχιστη θεσμική θωράκιση που έχει θεωρείται κάτι σαν Ευαγγέλιο από το ΥΠΕΝ ως βασικό κείμνεο Στρατηγικής της χώρας και παρά το γεγονός ότι το ΥΠΕΝ έχει εκδώσει και πολλά άλλα (όχι πάντα συμβατά) στρατηγικά κείμενα.
Σύμφωνα με τους εμπνευστές των ρυθμίσεων του νομοσχέδιου, τα έργα αποθήκευσης τα οποία θα προωθηθούν θα συμβάλλουν στην αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και ως εκ τούτου στη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και την ενίσχυση της επάρκειας ισχύος και της ενεργειακής ανταγωνιστικότητας της χώρας. Θα συμβάλλουν, επίσης, στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, μειώνοντας συνεπώς το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές.
Σύμφωνα με τοι ΥΠΕΝ, εώς το τέλος του 2025, βάσει των προβλέψεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), θα έχουν εγκατασταθεί σταθμοί αποθήκευσης συνολικής ισχύος περί τα 1500 MW εκ των οποίων τα 800-900 MW θα προέρχονται κυρίως από συστήματα αποθήκευσης περιορισμένης χωρητικότητας (π.χ. συσσωρευτές) και περί τα 700 MW από συστήματα αποθήκευσης μεγάλης χωρητικότητας (π.χ. σταθμοί αντλησιοταμίευσης).
Σημειώνεται από το ΥΠΕΝ, με σημασία (και περηφάνια;;;) ότι η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα μεταξύ των χωρών της ΕΕ που κοινοποίησε στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού καθεστώς ενίσχυσης των σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι βασικές ρυθμίσεις για την αποθήκευση ενέργειας
Όπως αναφέρει το ΥΠΕΝ σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα, οι κύριες παρεμβάσεις του σχεδίου νόμου είναι:
- Αναμόρφωση της αδειοδοτικής διαδικασίας για την εγκατάσταση μεμονωμένων σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
- Εισαγωγή προβλέψεων σχετικά με την αδειοδότηση σταθμών παραγωγής ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, που είτε έχουν τη δυνατότητα να απορροφούν ενέργεια από το σύστημα μεταφοράς ή το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, είτε όχι.
- Μεταβατικές διατάξεις για τη συμμόρφωση των υφιστάμενων αδειών και εκκρεμών αιτήσεων για την αδειοδότηση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με το νέο πλαίσιο.
Με το νομοσχέδιο, τα συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
- Έργα αμιγούς αποθήκευσης, δηλαδή μεμονωμένοι σταθμοί αποθήκευσης για τα οποία η άδεια αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας θα χορηγείται κατ’ αναλογία με τις απαιτήσεις που υφίστανται για τα Ειδικά Έργα ΑΠΕ.
- Έργα αποθήκευσης που συνδυάζονται με σταθμούς ΑΠΕ.
Ειδικότερα, στη δεύτερη περίπτωση που ενδιαφέρει κυρίως μεγάλους επενδυτές, δηλαδή των έργων αποθήκευσης που συνδυάζονται με σταθμούς ΑΠΕ, ο σταθμός αποθήκευσης θα μπορεί να λειτουργεί με δύο διαφορετικούς τρόπους:
Α) είτε μόνο υποστηρικτικά του σταθμού ΑΠΕ (η αποθήκη είναι πίσω από τον σταθμό ΑΠΕ – κατάντη του μετρητή) και δεν θα απορροφά ενέργεια από το δίκτυο, οπότε και θα λαμβάνει Βεβαίωση Παραγωγού όπως τα συνήθη έργα ΑΠΕ και θα έχει δυνατότητα να λάβει λειτουργική ενίσχυση
Β) Είτε θα μπορεί να απορροφά ενέργεια από το δίκτυο, οπότε και θα λαμβάνει Βεβαίωση Παραγωγού Ειδικών Έργων ΑΠΕ χωρίς να έχει τη δυνατότητα να λάβει λειτουργική ενίσχυση.
Αυτό που δεν γράφει το ΥΠΕΝ είναι η βασική ρύθμιση που προβλέπεται και αποτελεί σχεδόν «απαράβατο όρο» για κάθε σχετική επένδυση στην αποθήκευση: οι σταθμοί αποθήκευσης που θα παίρνουν ρεύμα από το δίκτυο, σε αντίθεση με κάθε άλλον καταναλωτή ενέργειας, δεν θα επιβαρύνονται με χρεώσεις Υπηρεσίας Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) και ΕΤΜΑΕΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Αερίων Εκπομπών Ρύπων), καθώς η ενέργεια που αποθηκεύουν δεν καταναλώνεται αλλά επαναεισέρχεται στο δίκτυο ή/και κατευθύνεται σε άλλον καταναλωτή.
Με χρεώσεις ΥΚΩ και ΕΤΜΑΕΡ οι μονάδες αποθήκευσης θα επιβαρύνονται μόνο για το μικρό συγκριτικά ποσοστό που θα χρησιμοποιείται για ίδιες ανάγκες κατανάλωσης – και το νομοσχέδιο περιγράφει πώς αυτό θα υπολογίζεται, θα αποδίδεται κλπ. Παράλληλα, σημειώνεται ότι ο Ειδικός Λογαριασμός που «πληρώνει» όλες τις σχετικές επενδύσεις μετενομάζευαι σε «Ειδικό Λογαριασμό Α.Π.Ε., Σ.Η.Θ.Υ.Α. και Αποθήκευσης Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου» για να περιλαμβάνει και τις επενδύσεις σε Αποθήκευση Ενέργειας.
Επιπλέον, σύμφωνα με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, η ΡΑΕ θα πρέπει εντός έξι μηνών να καθορίσει και για τις μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, όπως και στις άλλες επενδύσεις ΑΠΕ, με διαφανή κριτήρια, τη μεθοδολογία για τον υπολογισμό των τιμολογίων σύνδεσης και χρήσης των εθνικών δικτύων μεταφοράς και διανομής ρεύματος και ιδίως των τιμολογίων πρόσβασης στο ΕΣΜΗΕ και στο ΕΔΔΗΕ και στα Κλειστά Δίκτυα Διανομής, στα οποία περιλαμβάνονται οι χρεώσεις σύνδεσης και χρήσης σε αυτά.
Ειδικά οι μοναδιαίες χρεώσεις χρήσης συστήματος μεταφοράς και δικτύου διανομής για τους σταθμούς αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας υπολογίζονται και καταβάλλονται από τους κατόχους των σχετικών Αδειών Αποθήκευσης και Βεβαιώσεων, αντίστοιχα, με βάση την απορροφούμενη ισχύ των Σταθμών Αποθήκευσης, στον βαθμό που αυτή συμβάλλει στη διαμόρφωση της αιχμής του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με αναλογική εφαρμογή της μεθοδολογίας του πρώτου εδαφίου για τους καταναλωτές του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Ε.Σ.Μ.Η.Ε.).
Ένα εξαιρετικά σημαντικό σημείο του νομοσχεδίου, σύμφωνα με τις γενικές προβλέψεις της Οδηγίας, είναι η απαγόρευση που εισάγεται ειδικά για τους διαχειριστές του βασικού ηλεκτρικού δικτύου, αφενός τον Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (δηλαδή τον ΑΔΜΗΕ) και τους διαχειριστές των δικτύων διανομής (δηλαδή κυρίως, μέχρι σήμερα, τον ΔΕΔΔΗΕ) για επενδύσεις σε αποθήκευση ενέργειας.
Προβλέπεται δηλαδή ρητή απαγόρευση, όπως προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία και για άλλες επενδύσεις, ειδικά για τους Διαχειριστές, ώστε να μην έχει στην ιδιοκτησία του τέτοιες μονάδες αποθήκευσης, για λόγους προστασίας του ανταγωνισμού και ανάπτυξης της αγοράς από άλλους επενδυτές. Ωστόσο – πιθανότατα για λόγους ασφάλειας του Δικτύου και ενεργειακής επάρκειας – το νομοσχέδιο εισάγει εξαιρέσεις από τη γενική απαγόρευση, δίνοντας υπό συγκεκριμένες και ρητές προϋποθέσεις τη δυνατότητα και σε ΑΔΜΗΕ – ΔΕΔΔΗΕ να επιχειρήσουν σε αυτόν τον τομέα αν αποτύχει η αγορά ή αν είναι τεχνικά αναγκαίο. Οι συγκεκριμένοι όροι αναμένεται να προκαλέσουν το ενδιαφέρον της αγοράς, ειδικά καθώς προβλέπεται και διαδικασία σύναψης συμβάσεων υπό την έγκριση της ΡΑΕ.
Τί είναι η αποθήκευση ενέργειας για το ΥΠΕΝ – το «λεξικό της αποθήκευσης»
Σύμφωνα με τους ορισμούς για την αποθήκευση ενέργειας που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο, το ΥΠΕΝ βάζει τις ακόλουθες περιγραφές στη νομοθεσία:
Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας: η αναβολή της τελικής χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας σε χρονική στιγμή μεταγενέστερη από αυτή της παραγωγής της με τη μετατροπή της σε μορφή ενέργειας που μπορεί να αποθηκευτεί, η αποθήκευση της εν λόγω ενέργειας και η μεταγενέστερη εκ νέου μετατροπή της εν λόγω ενέργειας σε ηλεκτρική ενέργεια.
Εγκατάσταση αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: μια εγκατάσταση όπου γίνεται η αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας.
Εγκατεστημένη χωρητικότητα Σταθμού Αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: η αρχική εγκατεστημένη ενεργειακή χωρητικότητα του εξοπλισμού αποθήκευσης του Σταθμού Αποθήκευσης που εκφράζει τη μέγιστη ποσότητα ενέργειας, η οποία μπορεί να αποθηκευτεί στα συστήματα του Σταθμού Αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Εγγυημένη (ωφέλιμη) χωρητικότητα Σταθμού Αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: Η μέγιστη ποσότητα ενέργειας, την οποία ο Σταθμός Αποθήκευσης είναι δυνατό να αποδίδει εξασφαλισμένα στην έξοδό του αξιοποιώντας ενέργεια των αποθηκευτικών του συστημάτων, χωρίς ενδιάμεση φόρτιση αυτών. Η ενέργεια αυτή μετράται στο σημείο σύνδεσης του Σταθμού Αποθήκευσης με το σύστημα μεταφοράς ή το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.
Μέγιστη ισχύς απορρόφησης Σταθμού Αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: Η μέγιστη ισχύς που ο Σταθμός Αποθήκευσης δύναται να απορροφήσει από το Σύστημα Μεταφοράς ή το Δίκτυο Διανομής, όπως μετράται στο σημείο σύνδεσης του Σταθμού με το Σύστημα ή το Δίκτυο, αντίστοιχα.
Μέγιστη ισχύς έγχυσης Σταθμού Αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: η μέγιστη καθαρή ισχύς που ο Σταθμός Αποθήκευσης δύναται να αποδίδει συνεχώς στην έξοδό του (σημείο σύνδεσης με το σύστημα ή το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας).
Σταθμός αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: το σύνολο των εγκαταστάσεων που συνδέονται με το Σύστημα Μεταφοράς ή το Δίκτυο Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και επιτελούν αποκλειστικά λειτουργία Αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, κατά τον ορισμό που της αποδίδεται στον παραπάνω ορισμό.
Άδεια αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: η άδεια η οποία χορηγείται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) κατά τα άρθρα 132Ε έως 132Ζ του νόμου και τον Κανονισμό Αδειών Αποθήκευσης του άρθρου 135A για την άσκηση της δραστηριότητας αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Παρακαλούμε αποδεχτείτε τα cookies από το YouTube για την αναπαραγωγή αυτού του video. Με την αποδοχή θα έχετε πρόσβαση σε περιεχόμενο στο YouTube, μία υπηρεσία που παρέχεται από τρίτους.
Με την αποδοχή αυτής της ενημέρωσης, οι ρυθμίσεις σας θα αποθηκευθούν και η σελίδα θα ανανεωθεί.
