Το ενδεχόμενο σύστασης εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV) η οποία θα αναλάβει την αξιοποίηση των εσόδων του Δημοσίου από τη νέα σύμβαση της Αττικής Οδού για τη χρηματοδότηση του ελλείμματος που θα προκύψει κατά την περίοδο λειτουργίας του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), εξετάζει το υπουργείο Υποδομών.
Μετά την πρώτη φάση της γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας, ο ΒΟΑΚ αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο έργο της επόμενης δεκαετίας με εκτιμώμενο προϋπολογισμό ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα σχέδια της κυβέρνησης, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2021 αναμένεται να ξεκινήσει η διαγωνιστική διαδικασία για το μεγαλύτερο τμήμα του νέου οδικού άξονα από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο, ενώ είναι πιθανό να συμβεί το ίδιο και για το τμήμα από τη Χερσόνησο έως τη Νεάπολη Λασιθίου.
Το μεγαλύτερο ερώτημα για το οποίο θα πρέπει να βρει απάντηση η κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Υποδομών είναι με ποιο τρόπο θα χρηματοδοτηθεί η επένδυση κατά τη διάρκεια λειτουργίας του νέου αυτοκινητόδρομου.
Από τις μελέτες που έχει εκπονήσει το υπουργείο Υποδομών προκύπτει ότι το έργο θα παράγει ελλείμματα ύψους 120 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, παρά τα έσοδα από τους σταθμούς διοδίων που θα κατασκευαστούν κατά μήκος του οδικού άξονα.
Όπως αναφέρουν αξιόπιστες πηγές, το υπουργείο Υποδομών εξετάζει το σενάριο αξιοποίησης των εσόδων που θα έχει το Δημόσιο από τη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί ο ΒΟΑΚ κατά την περίοδο λειτουργίας.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι για το θέμα αυτό έχουν ήδη διεξαχθεί συζητήσεις με το ΤΑΙΠΕΔ, στο οποίο με απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων το Νοέμβριο του 2011 έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα για περαιτέρω παραχώρηση της Αττικής Οδού, για χρονικό διάστημα έως και 25 έτη μετά τη λήξη της υφιστάμενης σύμβασης που έχει ως ανώτατο χρονικό όριο το 2024.
Ωστόσο, η χρηματοδότηση του ΒΟΑΚ από τα μελλοντικά έσοδα του Δημοσίου από την Αττική Οδό αποτελεί δύσκολη εξίσωση, δεδομένου ότι όλες οι εισπράξεις από την αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων του ΤΑΙΠΕΔ χρησιμοποιούνται για τη μείωση του δημόσιου χρέους.
Ως εκ τούτου, τα έσοδα που θα έχει το Δημόσιο από τη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άλλες επενδύσεις μόνο με τη σύμφωνη γνώμη των θεσμών.
Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι στο πλαίσιο των συζητήσεων που έχουν γίνει με το ΤΑΙΠΕΔ για το ΒΟΑΚ, έχουν πέσει στο τραπέζι καινοφανείς προτάσεις που δεν είναι πάντα ρεαλιστικές, όπως η ένταξη της εταιρείας που θα διαχειρίζεται τον αυτοκινητόδρομο στο χρηματιστήριο.
Εκτός από τη χρήση των μελλοντικών εσόδων της Αττικής Οδού, η κυβέρνηση εξετάζει και το ενδεχόμενο χρηματοδότησης έργων υποδομών από την επιστροφή των κερδών που αποκόμισαν οι κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ από τα ελληνικά ομόλογα.
Και αυτό το σενάριο έχει αρκετές δυσκολίες δεδομένου ότι τα χρήματα αυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται στο ίδιο δημοσιονομικό έτος, γεγονός που δημιουργεί περιορισμούς.
Το τρίτο σενάριο που θα εξετάσει το οικονομικό επιτελείο σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση του ΒΟΑΚ είναι η κάλυψη των ελλειμμάτων με κρατική επιδότηση από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
Το σύνολο των απαιτούμενων μελετών για το νέο οδικό άξονα της Κρήτης θα έχει ολοκληρωθεί έως το φθινόπωρο, ενώ μετά από την έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα οριστικοποιηθεί και το κρίσιμο ζήτημα της χάραξης του αυτοκινητόδρομου, το οποίο έχει σε μεγάλο βαθμό διευθετηθεί.
Το υπουργείο Υποδομών θα δημοπρατήσει το έργο με σύμβαση παραχώρησης με το συνολικό κόστος για την περίοδο κατασκευής και παραχώρησης να ανέρχεται σε περίπου 3,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με πηγές που έχουν καλή γνώση των χαρακτηριστικών της επένδυσης.
