Θετικά αποτελέσματα έχει το «μένουμε σπίτι», καθώς εκτός από το ότι έχει επιτύχει τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοΐού, φαίνεται και στην πράξη πως κάνει καλό στην φύση, δεδομένου ότι έχει μειωθεί η ατμοσφαιρική ρύπανση κατά 45%. Μάλιστα, τα στοιχεία δεν αφορούν αποκλειστικά την Ελλάδα, καθώς πολλές ακόμα ευρωπαϊκές χώρες, έχουν ήδη ανάλογα αποτελέσματα.
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, υλοποιεί εξειδικευμένες μετρήσεις στον Σταθμό Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης, στις κεντρικές εγκαταστάσεις του, στο Θησείο.
Η ομάδα Μελέτης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης σε Αστικές Περιοχές του ΕΑΑ, που μελετά τα δεδομένα εκπομπών ρύπων (κλασσικών και «θερμοκηπίου»), έχει ήδη διαπιστώσει ότι η μείωση χρήσης των οχημάτων σε ποσοστό περίπου 30-50% από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού λόγω των περιορισμών έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση έως και 40% των εκπομπών μονοξειδίου και διοξειδίου του άνθρακα, των οξειδίων του αζώτου και των μικροσωματιδίων.
Ως ορόσημο για τη σύγκριση των επιπέδων ρύπανσης ορίστηκε η 23η Μαρτίου, οπότε και ξεκίνησε η απαγόρευση της κυκλοφορίας και οι μετρήσεις αφορούν μέχρι και την 12η Απριλίου, ενώ η περίοδος από την 1η ως και την 22η Μαρτίου χρησιμοποιήθηκε ως αναφορά των συγκεντρώσεων πριν την εφαρμογή των μέτρων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αυξημένη βροχόπτωση κατά την δεύτερη περίοδο δεν έχει καμία επίδραση στα υπολογιζόμενα ποσοστά μεταβολής στους αέριους και μικρή στους σωματιδιακούς ρύπους.
Όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα:
– Γενικά, παρουσιάσθηκε μείωση στις συγκεντρώσεις των αέριων ρύπων που σχετίζονται με διεργασίες καύσης. Συγκεκριμένα, τα οξείδια του αζώτου (NOx) που προέρχονται κυρίως από τις εκπομπές των αυτοκινήτων, μειώθηκαν κατά 45%, με τα επίπεδα του διοξειδίου του αζώτου (ΝΟ2), που αποτελεί θεσμοθετημένο ρύπο, να μειώνονται κατά 35%. Το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), που παράγεται από ατελείς καύσεις ορυκτών καυσίμων και βιομάζας, επίσης παρουσιάζει μείωση της τάξης του 30%.
– Τα επίπεδα του θερμοκηπικού αερίου διοξειδίου του άνθρακα (CO2), χαρακτηριστική συνιστώσα των ανθρωπογενών εκπομπών ρύπανσης σε πλανητικό επίπεδο, μειώθηκαν κατά 2%. Ωστόσο, όσον αφορά την αστική συνεισφορά, λαμβάνοντας υπόψη το περιοχικό υπόβαθρο, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της τάξης του 35%.
– Οι συγκεντρώσεις των λεπτών σωματιδίων PM2.5 παρουσίασαν μείωση της τάξης του 20%. Ειδικότερα, τα σωματίδια που εκπέμπονται τοπικά κυρίως από την κυκλοφορία, όπως ο μαύρος άνθρακας (BC) και χαρακτηριστικά ιχνοστοιχεία, παρουσίασαν μείωση στο εύρος 25-45%. Αντίθετα, οι συγκεντρώσεις του θείου (S) που αντιπροσωπεύουν τον τομέα παραγωγής ενέργειας καθώς και τη διασυνοριακή ρύπανση δεν παρουσίασαν αξιόλογη μεταβολή.
– Κατά την αντίστοιχη περίοδο 1-22 Μαρτίου του 2019, δεν υπήρχε σημαντική διαφοροποίηση τόσο στα επίπεδα των ρύπων όσο και στις επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες (ταχύτητα ανέμου, βροχόπτωση και θερμοκρασία) σε σχέση με το 2020. Αντίθετα, για την περίοδο 23 Μαρτίου με 12 Απριλίου, το 2020 οι συγκεντρώσεις των ρύπων παρουσίασαν μείωση από 10-25% σε σύγκριση με το 2019. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένταση του ανέμου κατά την περίοδο αυτή του 2019 ήταν αυξημένη κατά 30% σε σχέση με το 2020, συντελώντας έτσι στον φυσικό καθαρισμό της ατμόσφαιρας, εκτιμάται ότι η πραγματική μείωση είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Σημειώνεται ότι υπεύθυνοι για τις μετρήσεις είναι ο επικεφαλής της Ομάδας Ατμοσφαιρικής Φυσικής και Χημείας, δρ. Ευάγγελος Γερασόπουλος και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, καθηγητής Νίκος Μιχαλόπουλος.
