Φρένο στην πρακτική των σούπερ μάρκετ και άλλων μεγάλων καταστημάτων που ενώ εισπράττουν το περιβαλλοντικό τέλος της πλαστικής «χοντρής» σακούλας, δεν το αποδίδουν με την σειρά τους στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, θα βάλει το υπουργείο Περιβάλλοντος με σχετική διάταξη του πολυνομοσχεδίου που θα παρουσιαστεί την Πέμπτη στο Υπουργικό Συμβούλιο. Αποτέλεσμα πάντως της… «πατέντας» είναι ο ΕΟΑΝ να έχει εισπράξει από την 1/1/2018 μέχρι και τα τέλη Οκτωβρίου 2019 περί τα 18 εκατ. ευρώ – χρήματα που για τους καλά γνωρίζοντες είναι λιγότερα εξαιτίας αυτής της διαδικασίας.
Όπως έχει γράψει ήδη το economix.gr, μεγάλα καταστήματα και σούπερ μάρκετ διαθέτουν για τους πελάτες τους σακούλες άνω των 50 μm – οι οποίες δεν υπόκεινται σε περιβαλλοντικό τέλος. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι πολίτες ναι μεν πληρώνουν 0.09 λεπτά ανά σακούλα αλλά αυτά δεν είναι χρήματα που αναμένεται να πάρουν πίσω μέσω ανταποδοτικότητας. Η… πατέντα δηλαδή, λειτουργεί προς όφελος των επιχειρήσεων. Πρόκειται βέβαια για κάτι νόμιμο, καθώς η Ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει για το συγκεκριμένο μέγεθος να μην αποδίδεται περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ωστόσο είναι κάτι το οποίο γνωρίζουν ελάχιστοι καταναλωτές.
Με την σημερινή νομοθεσία, οι επιχειρήσεις έχουν την υποχρέωση να εισπράττουν και να αποδίδουν στο κράτος ειδικό περιβαλλοντικό τέλος 0,09 ευρώ για κάθε λεπτή πλαστική σακούλα μεταφοράς, πάχους 15 έως 50 μm. Ορισμένοι όμως, κυρίως σούπερ μάρκετ, αντί της λεπτής πλαστικής σακούλας, προωθούν στους καταναλωτές άλλες με μεγαλύτερο πάχος, το οποίο καταβάλλει και πάλι ο πελάτης αλλά εκείνοι δεν είναι υποχρεωμένοι να το αποδώσουν.
Αποτέλεσμα αυτού, το μέτρο να προχωρήσει για όλους τους τύπους σακούλας – κάτι το οποίο όμως δεν θα επηρεάσει τους καταναλωτές, δεδομένου ότι το ποσό που καταβάλλει θα μείνει σταθερό. Έτσι, από το τέλος θα εξαιρούνται μόνο οι βιοαποδομήσιμες και οι λιπασματοποιήσιμες πλαστικές σακούλες μεταφοράς.
Όπως προβλέπεται, οι πολίτες από 1η Ιανουαρίου πληρώνουν 0,09 λεπτά την πλαστική σακούλα, ενώ τον Ιανουαρίου του 2018 όπου και θεσπίστηκε το μέτρο κατέβαλαν 0,04 λεπτά ανά τεμάχιο. Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται ανά 3 μήνες να αποδίδουν στην ΑΑΔΕ τα χρήματα που εισέπραξαν. Τα ποσά αυτά με την σειρά τους φτάνουν στο ΥΠΕΝ και καταλήγουν στον Οργανισμό για δράσεις ανταποδοτικότητας.
Σημειώνεται ότι με έξοδα του ΕΟΑΝ, έγινε η πιλοτική διανομή πάνινων και πλαστικών σακουλών πολλαπλών χρήσεων, καθώς και τροχήλατων καροτσιών λαϊκής (για τους ηλικιωμένους) σε τέσσερις Δήμους και συγκεκριμένα σε: Χαλάνδρι, Αλόννησο, Βόλβη και Ναύπακτο.
Το μέτρο συνολικά πάντως έχει θετική ανταπόκριση από τους πολίτες, υπάρχουν όμως και εκείνοι που αρνούνται πεισματικά να προσαρμόσουν στα νέα δεδομένα. Στον αντίποδα, άλλοι καταναλωτές έχουν από την πρώτη στιγμή προμηθευτεί πολλαπλές σακούλες, μοντέρνες τσάντες ή χρησιμοποιούν το καρότσι της λαϊκής.
Παράλληλα παρατηρείται μεγάλη αύξηση στην χρήση της πολύ λεπτής πλαστικής σακούλας με πάχος μικρότερο από 15 μm (για συσκευασία νωπών φρούτων και λαχανικών) και η οποία δεν υπόκειται σε ανταποδοτικό περιβαλλοντικό τέλος, με αποτέλεσμα να έχει καταλήξει να λειτουργεί ως σακούλα μεταφοράς.
Υπενθυμίζεται ότι από την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους εξαιρούνται οι επιχειρήσεις που έχουν πάψει να διαθέτουν πλαστικές σακούλες στους πελάτες τους, καθώς και ορισμένες κατηγορίες, όπως οι περιπτερούχοι και οι ασχολούμενοι με το υπαίθριο εμπόριο.
