Μια βασική δέσμευση της κυβέρνησης για τον ορισμό υπηρεσιακών και όχι πολιτικών στελεχών στις νεότευκτες θέσεις των υπηρεσιακών γενικών γραμματέων αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, καθώς το ΑΣΕΠ ανακοίνωσε ποιοι είναι επιλέξιμοι για τις νέες αυτές θέσεις, μετά από την εκδήλωσης ενδιαφέροντος που έτρεξε και την αξιολόγηση που μεσολάβησε από την αρμόδια επιτροπή.
Οι υπηρεσιακοί γενικοί γραμματείς θα αναλάβουν την «τυπική» δουλειά των Υπουργείων – ή τουλάχιστον αυτός είναι ο σχεδιασμός, αφήνοντας την πολιτική διαχείριση και α ειδικά θέματα στους θεματικούς γενικούς και ειδικούς γραμματείς. Είναι ένα πείραμα που προσπάθησε και ο ΣΥΡΙΖΑ να καθιερώσει αλλά με τις επιλογές που έγιναν μάλλον απέτυχε και μένει να δούμε αν οι νέες προβλέψεις της παρούσας κυβέρνησης θα επιτύχουν.
Σημειώνουμε ότι τέτοια διαδικασία επιλογής συζητείται από τα πολιτικά κόμματα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 (ξεκινώντας τότε με το ζήτημα του υπηρεσιακού γενικού γραμματέα στο ΥΠΕΞ για να διασφαλίζεται η συνέχεια στην εξωτερική πολιτική) με πολύ διαφορετικούς όρους. Από όσα βρήκαμε στο αρχείο μας την πρόταση πρωτοέκανε ο Αντώνης Σαμαράς ως αρχηγός τότε της Πολιτικής Άνοιξης, ζητώντας μάλιστα να κατοχυρωθεί και συνταγματικά…
Σήμερα, προβλέπεται ότι οι υπηρεσιακοί γενικοί γραμματείς θα αναλάβουν, βασικά τη «λάντζα» και τη γραφειοκρατία – ίσως αυτό εξηγεί και το μειωμένο ενδιαφέρον, μαζί φυσικά με τα αυξημένα προσόντα από τον νόμο. Θα ασχολούνται με τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού – δηλαδή τα υπηρεσιακά θέματα (πανίσχυρη αρμοδιότητα στη διοίκηση…), την οργανωτική και κυρίως την οικονομική διαχείριση των υπουργείων αλλά παράλληλα θα έχουν και την ευθύνη για την ομαλή και αποτελεσματική διοικητική και οικονομική λειτουργία των εποπτευόμενων φορέων των υπουργείων τους.
Ο θεσμός των υπηρεσιακών γραμματέων όπως εφαρμόζεται τώρα προβλέφθηκε στον νόμο 4622/19 για το επιτελικό κράτος, ένα από τα πρωτα νομοσχέδια της παρούσας κυβέρνησης της ΝΔ, το οποίο ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από την αντιπολίτευση. Για την κυβέρνηση όμως ήταν όχι μόνο σημαντικός αλλά κλειδί για την προώθηση του νέου μοντέλου διακυβέρνησης που θέλει να φέριε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Και ο θεσμός των υπηρεσιακών γενικών γραμματέων ήταν βασικό επιχείρημα της ΝΔ καθώς υποστηρίζει ότι με τον νέο αυτό θεσμό επιδιώκεται η αποκομματικοποίηση της διοικητικής και οικονομικής λειτουργίας των υπουργείων, καθώς τη θέση θα την καταλαμβάνει ένα υπηρεσιακό στέλεχος – αυξημένων προσόντων – και όχι κάποιο κομματικό στέλεχος – ή του ιδιωτικού τομέα, θα προσθέταμε εμείς, κάτι για το οποίο είχε δεσμευθεί η ΝΔ αλλά πράττει κυρίως στους θεματικούς γενικούς και ειδικούς γραμματείς.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά τότε η αιτιολογική έκθεση του νόμου «διαρρηγνύεται οριστικά η διαπλοκή πολιτικής και διοικητικής σφαίρας στα αμιγώς διοικητικά ζητήματα που εισήχθη στην ελληνική δημόσια διοίκηση με το ν. 1232/82 και είχε ως αποτέλεσμα την ενασχόληση της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας με θέματα όπως η τοποθέτηση των υπαλλήλων στις διοικητικές μονάδες, η συγκρότηση επιτροπών διαγωνισμού, η πληρωμή των δαπανών κτλ». Για όλα αυτά και πολλά άλλα υπεύθυνοι θα είναι πλέον οι υπηρεσιακοί γραμματείς.
Και το ΑΣΕΠ, σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου, ανακοίνωσε χθες τα αποτέλεσματα της αξιολόγησης των αιτήσεων όσων εκδήλωσαν ενδιαφέρον, δηλαδή τους προσωρινούς πίνακες επιλέξιμων υποψηφίων και των αποκλειομένων.
Σε αυτήν την αξιολόγηση υπάρχει και η μοριοδότηση καθενός υποψηφίου με βάση τα τυπικά του προσόντα – δεν περιλαμβάνεται η αξιολόγηση για τη φάση της συνέντευξης που ακολουθεί.
Από όσα ανακοινώθηκαν όμως μπορούμε να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα, στατιστικής φύσης, που δεν μπορούν, μάλλον, να μας κάνουν περήφανους για το επίπεδο της δημόσιας διοίκησης αλλά και για την επιτυχία του θεσμού.
Κατά πρώτον, ο αριθμός όσων αξιολογήθηκαν θετικά και είναι επιλέξιμοι μάλλον είναι μικρός. Παραμένει άγνωστο αν αυτό οφείλεται στην έλλειψη ενδιαφέροντος… Για παράδειγμα, υπάρχουν δύο σημαντικά υπουργεία με μονοψήφιο αριθμό επιλέξιμων υποψηφίων (Υποδομών κι Υγείας) και ακόμη τρία (Εσωτερικών, Παιδείας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης) με μόλις δέκα επιλέξιμους. Στα άλλα Υπουργεία ο αριθμός κυμαίνεται μεταξύ 12 και 17, με μόνη και ιδιάζουσα εξαίρεση το Υπουρεγίο Τουρισμού όπου οι ενδιαφέρομενοι επιλέξιμοι υπηρεσιακοί είναι…24! Και πηγές σχολίαζαν στο economix.gr ότι μάλλον είναι η πιο «ξεκούραστη» θέση (λόγω μεγέθους Υπουργείου) για την οποία υπάρχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι…
Αν στα «δύσκολα» υπουργεία υπάρχει λειψανδρία, δεν είναι από την άλλη ικανοποιητικός αριθμός ο ένας προς 15, για παράδειγμα, όπως είναι ο μέσος όρος, θα ρωτήσει ένας καλόπιστος αναγνώστης… Όχι ακριβώς, αν διαβάσετε παρακάτω…
Για παράδειγμα, σε μόλις 5 Υπουργεία υπάρχει έστω και ένας υποψήφιος με άριστη γνώση δεύτερης ξένης γλώσσας, ενώ υπάρχει υπουργείο (Υγείας) όπου κανένας υποψήφιος δεν αποδεικνύει έστω καλή γνώση δεύτερης ξένης γλώσσας της ΕΕ. Στα περισσότερα υπουργεία μόλις ένας ή δύο επικαλούνται έστω καλή γνώση δεύτερης ξένης γλώσσας. Με την εξαίρεση του Υπουργείου Τουρισμού (όπου όλοι οι υποψήφιοι γνωρίζουν έστω μία ξένη γλώσσα) σε όλα τα άλλα Υπουργεία υπάρχουν 1,2,3,4 ή 5 υποψήφιοι χωρίς γνώση ξένης γλώσσας! Ακόμη και στα Υπουργεία με μονοψήφιο αριθμό υποψηφίων! Τεκμαίρωντας ότι τα αγγλικά είναι η κυρίαρχη πρώτη ξένη γλώσσα (αν και στο δημόσιο και τα γαλλικά έχουν εκτεταμενή χρήση) μάλλον δεν είναι καλά τα πράγματα για τα επόμενα χρόνια στις σχέσεις μας με τις άλλες δημόσιες διοικήσεις… Ή θα αναγκαστεί η Πολιτεία εν τέλει να περιοριστεί σε πολύ λιγότερους υποψηφίους μέσω της συνέντευξης…
Ακόμη παρατηρούμε ότι τη μέγιστη βαθμολογία σε μόρια (600) συγκεντρώνουν ελάχιστοι υποψήφιοι (με τη βοήθεια των 350 μορίων της προϋπηρεσίας, έναντι 250 της εκπαίδευσης και των τυπικών προσόντων), μετρημένοι στα δάκτυλα των χεριών. Αλλά ακόμη και αυτοί δεν συγκεντρώνουν το σύνολο των πιθανών μορίων. Δηλαδή δεν βρέθηκε έστω και ένας που να έχει όλα τα τυπικά προσόντα που μοριοδοτούνται (πτυχίο, δεύτερο πτυχίο, πρώτο και δεύτερο μεταπτυχιακό, διδακτορικό, άριστη γνώση σε δύο γλώσσες, μία τουλάχιστον της ΕΕ). Επίσης, σημειώνουμε ότι παρότι το διδακτορικό ως εφόδιο απαντάται συχνά, δεν έχουν όλοι όσοι βρίσκονται στις πρώτες θέσεις των μορίων διδακτορικό…
Και σημειώνουμε επίσης ότι παρά την αίγλη που έχει εντός της δημόσιας διοίκησης η αποφοίτηση από την ΕΣΔΔ και την μοριοδότηση που παίρνουν οι απόφοιτοι, δεν είναι όλοι οι επιλεχθέντες απόφοιτοί της. Ακόμη αξίζει να αναφέρουμε ότι 26 υποψήφιοι αποκλείστηκαν (οι περισσότεροι για έλλειψη των αυξημένων τυπικών προσόντων της προϋπηρεσίας) από τις τελικές λίστες.
Αν ψάξετε είμαστε σίγουροι ότι θα βρείτε και εσείς πολλά και ενδιαφέροντα στις λίστες του ΑΣΕΠ που ανακοινώθηκαν.
Μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα του ΑΣΕΠ λεπτομέρειες για τη διαδικασία και να κατεβάσετε το σύνολο των αξιολογήσεων των υποψηφίων για κάθε Υπουργείο πατώντας εδώ (εξωτερικός σύνδεσμος σε zip αρχείο από το asep.gr)
Σημειώνουμε, βέβαια, ότι θα ακολουθήσουν και ενστάσεις και αμέσως μετά συνεντεύξεις με τους επτά επικρατέστερους για κάθε θέση, πριν φτάσουμε στην επιλογή. Και όποιοι επιλεγούν θα έχουν θητεία τριών ετών με επιλογή ανανέωσης για μια ακόμη τριετία…. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν στο economix.gr ότι (ελπίζουν…) η διαδικασία να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Μαρτίου…
