Πρόοδο καταγράφει ο τομέας διαχείρισης αστικών αποβλήτων, κυρίως όσον αφορά την αξιοποίηση των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων (Ταμείου Συνοχής και Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης – ΕΤΠΑ) με νέα έργα, παρεμβάσεις, αλλά και νέες προσκλήσεις ένταξης.
Τα στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα το Economix.gr προκύπτoυν από επεξεργασίας απάντησης του υπουργείου Επενδύσεων σε κοινοβουλευτική ερώτηση, που αφορά το εάν και κατά πόσο εφαρμόζεται η χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων στη χώρα, σύμφωνα με όσα ορίζει η οδηγία 2018/851/ΕΕ.
Ως εκ τούτου, στο εγκεκριμένο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2014-2020 (ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ) οι διαθέσιμοι πόροι του Ταμείου Συνοχής (ΤΣ) και του ΕΤΠΑ για επενδύσεις στον τομέα των αστικών στερεών αποβλήτων, ανέρχονται σε 910,6 εκατ. ευρώ συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης (Σ.Δ.Δ.) και κατανέμονται σε δύο Αξονες Προτεραιότητας, δηλαδή Ταμείο Συνοχής και ΕΤΠΑ.
Κεφάλαια 860 εκατ. ευρώ
Όσον αφορά τους πόρους του Ταμείου Συνοχής, κεφάλαια 120 εκατ. ευρώ έχουν προγραμματισθεί να αξιοποιηθούν για παρεμβάσεις πρόληψης παραγωγής αποβλήτων, προετοιμασίας προς επαναχρησιμοποίηση, χωριστής συλλογής, ανακύκλωσης αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης, με επιδιωκόμενα αποτελέσματα μεταξύ άλλων και την προώθηση της χωριστής συλλογής των βιολογικών αποβλήτων.
Επίσης, πόροι ύψους 740,6 εκατ. ευρώ έχουν προγραμματισθεί να αξιοποιηθούν για παρεμβάσεις βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, με βάση τους επικαιροποιημένους ΠΕΣΔΑ, με επιδιωκόμενα αποτελέσματα μεταξύ άλλων και την προώθηση της χωριστής συλλογής των βιολογικών αποβλήτων την εκτροπή Βιοαποδομήσιμου Κλάσματος Αστικών Αποβλήτων (ΒΑΑ) από ταφή και επεξεργασία του πριν την τελική διάθεση.
H Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Προγράμματος διαχειρίζεται πόρους 378,6 εκατ. ευρώ με την έκδοση σχετικών προσκλήσεων και αποφάσεων, ενώ κονδύλια 482,1 εκατ. ευρώ έχουν εκχωρηθεί προς διαχείριση σε 12 ΕΥΔ των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΥΔ/ΠΕΠ), που λειτουργούν ως Ενδιάμεσοι Φορείς Διαχείρισης του ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ.
Οι παρεμβάσεις
Σύμφωνα με όσα αναφέρει το υπουργείο Επενδύσεων, σε παρεμβάσεις πρόληψης παραγωγής αποβλήτων, προετοιμασίας προς επαναχρησιμοποίηση, χωριστής συλλογής, ανακύκλωσης αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με στόχο μεταξύ άλλων και την προώθηση της χωριστής συλλογής των βιολογικών αποβλήτων, θα διατεθούν πόροι 5 εκατ. (του Σ.Δ.Δ. του ΕΤΠΑ).
Επίσης, πόροι 45 εκατ. ευρώ έχουν προγραμματισθεί να αξιοποιηθούν για παρεμβάσεις βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, με βάση τους επικαιροποιημένους ΠΕΣΔΑ – Διασφάλισης της αυτάρκειας σε δίκτυα υποδομών ανάκτησης και διάθεσης στις νησιωτικές Περιφέρειες Ιονίων Νήσων, Βορείου & Νοτίου Αιγαίου, με στόχο, μεταξύ άλλων, την εκτροπή Βιοαποδομήσιμου Κλάσματος Αστικών Αποβλήτων (ΒΑΑ) από ταφή και επεξεργασία του πριν την τελική διάθεση.
Προσκλήσεις και εντάξεις
Για την αξιοποίηση των πόρων της διαχειριστικής αρμοδιότητάς της, η ΕΥΔ/ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ έχει εκδώσει τις εξής πέντε προσκλήσεις, προϋπολογισμού:
–273 εκατ. ευρώ, που αφορά σε Δράσεις για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αστικών Αποβλήτων. Από αυτή χρηματοδοτούνται έργα που περιλαμβάνουν δίκτυα χωριστής συλλογής και έργα επεξεργασίας βιοαποβλήτων σε μονάδες κομποστοποίησης ή γραμμές προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων σε ΜΕΑ. Δεδομένου ότι η συγκεκριμένη πρόσκληση ήταν ενεργή από 15/7/2016 έως και 31/12/2016, το ερώτημα είναι πόσες πράξεις έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα. Συνολικά, λοιπόν, έχουν ενταχθεί 22 πράξεις που αφορούν την χωριστή συλλογή βιοπαοβλήτων ή/και την επεξεργασία τους σε μονάδες κομποστοποίησης (ΜΕΒΑ) ή σε διακριτές γραμμές μονάδων επεξεργασίας (ΜΕΑ). Η αξιολόγηση συνεχίζεται με πράξεις δημιουργίας δικτύων χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων σε Δήμους (Πύλου-Νέστορος, Βέλου-Βόχας, Παλλήνη, Αχαρνές, Καλλιθέα, Πετρούπολη, Οιχαλία, Κορωπί κλπ) και δημιουργίας υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων σε νησιά που συμπεριλαμβάνουν μονάδες ή γραμμές επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων (π.χ. Νάξος, Κεφαλονιά, Τήνος).
–45 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά στη χρηματοδότηση ώριμων έργων διαχείρισης αστικών αποβλήτων (επιμερίζεται σε 15 εκατ. ευρώ σε νησιά και 30 εκατ. ευρώ στις υπόλοιπες ηπειρωτικές περιοχές της χώρας). Με την πρόσκληση να έχει λήξει, έχουν ενταχθεί τα έργα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης 1 ης και 4ης ΓΕΝ Αιτωλοακαρνανίας (Ναυπάκτου) και η ΜΕΑ Ηλείας και βρίσκονται υπό αξιολόγηση 3 πράξεις (ΟΕΔΑ Σητείας, ΜΕΑ Χίου και ΜΕΒΑ & ΧΥΤΥ Καρπάθου), που συμπεριλαμβάνουν την επεξεργασία προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων.
– 32 εκατ. ευρώ η οποία αφορά σε υλοποίηση ώριμων δράσεων ανάκτησης ή/και διάθεσης αστικών αποβλήτων σε Περιφέρειες Μετάβασης. Η Πρόσκληση είναι ανοικτή. Έχει ενταχθεί ένα έργο που περιλαμβάνει επεξεργασία προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων (Μονάδα Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων Κέρκυρας).
–20 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά σε υλοποίηση ώριμων δράσεων ανάκτησης ή/και διάθεσής αστικών αποβλήτων. Με την πρόσκληση να είναι ανοικτή, έχει ενταχθεί ένα έργο που περιλαμβάνει επεξεργασία προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων (Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων Καβάλας), ενώ πρόσφατα υποβλήθηκε πρόταση για την υλοποίηση ΜΕΑ-ΜΕΒΑ Αγρίνιου.
–15 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά σε χρηματοδότηση της ολοκλήρωσης έργων phasing του ΕΠ-ΠΕΡΑΑ 2007-2013. Με την πρόσκληση να έχει λήξει, εντάχθηκε το έργο της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων Λευκάδας, που συμπεριλαμβάνει γραμμή επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων.
–10 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά σε υλοποίηση έργων διαχείρισης (συλλογή και επεξεργασία) βιοαποβλήτων στις Περιφέρειες Αττικής και Πελοποννήσου. Με την πρόσκληση να είναι ανοικτή, έχουν υποβληθεί και αξιολογούνται τρεις προτάσεις για δίκτυα χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων στους Δήμους Πειραιά, Αλίμου και Αγ. Αναργύρων- Καματερού Αττικής.
Ανά περιφέρεια
Πως προχωρούν οι προσκλήσεις ένταξης έργων ανά περιφέρεια;
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Αττικής έχει εκδώσει πρόσκληση με προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά σε ολοκλήρωση και συμπλήρωση υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων στην Περιφέρεια Αττικής. Στην πρόσκληση, που είναι ανοικτή, έχει ενταχθεί ένα έργο (Λειτουργική αναβάθμιση του ΕΜΑΚ Ανω Λιοσίων), που περιλαμβάνει την επέκταση της γραμμής επεξεργασίας των προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων.
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας έχει εκδώσει τέσσερις προσκλήσεις συνολικού προϋπολογισμού 88 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων η πρόσκληση με προϋπολογισμό 14,5 εκατ. ευρώ αφορά σε δίκτυα χωριστής συλλογής και διαχείρισης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Η Πρόσκληση είναι ακόμα ανοικτή. Υποβλήθηκε πρόταση από τον ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας για την συλλογή βιοαποβλήτων σε 37 εκ των 38 Δήμων της Περιφέρειας, καθώς και πρόταση προμήθειας εξοπλισμού συλλογής και διαχείρισης βιοαποβλήτων του Δήμου Αλεξάνδρειας Ημαθίας.
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Πελοποννήσου έχει εκδώσει πρόσκληση με προϋπολογισμό 58 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά σε ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών αποβλήτων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και εξαντλεί τους διαθέσιμους πόρους από την εκχώρηση του ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ για διαχείριση στερεών αποβλήτων με ενταγμένο έργο «Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων Πελοπόννησου με ΣΔΙΤ», που συμπεριλαμβάνει και τη δυνατότητα επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων.
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Θεσσαλίας έχει εκδώσει μία πρόσκληση με προϋπολογισμό 44,23 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά σε ολοκλήρωση και συμπλήρωση υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Η Πρόσκληση έχει λήξει. Έχει ενταχθεί η Μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων ΜΕΑ Δυτικής Θεσσαλίας που περιλαμβάνει επεξεργασία προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων. Αξιολογείται ακόμα μία πρόταση (Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων Π.Ε. Μαγνησίας).
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης έχει εκδώσει τρεις προσκλήσεις συνολικού προϋπολογισμού 33,8 εκατ. ευρώ εκ των οποίων:
-Μία πρόσκληση με προϋπολογισμό 23,7 εκατ. ευρώ αφορά σε ολοκλήρωση και συμπλήρωση υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (ΑΜΘ). Στο πλαίσιο αυτής εντάχθηκε το έργο «Ολοκληρωμένη διαχείριση Δήμου Προσοτσάνης», που περιλαμβάνει οικιακή κομποστοποίηση, δίκτυο Διαλογής στην Πηγή (ΔσΠ) βιοαποβλήτων και την κατασκευή μονάδας κομποστοποίησης στην Προσοτσάνη.
– Μία πρόσκληση με προϋπολογισμό 4,8 εκατ. ευρώ, αφορά σε διαχείριση βιοαποβλήτων. Στο πλαίσιο της εν λόγω πρόσκλησης έχουν υποβληθεί τέσσερις προτάσεις έργων που αφορούν σε τοπικές μονάδες κομποστοποίησης στους Δήμους Παγγαίου και Καβάλας και σε δράσεις διαχείρισης βιοαποβλήτων στους ΟΤΑ της Περιφέρειας ΑΜΘ και στο Δήμο Αβδήρων. Οι πράξεις είναι σε αξιολόγηση.
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας έχει εκδώσει τρεις προσκλήσεις συνολικού προϋπολογισμού 28,3 εκατ. ευρώ εκ των οποίων η πρόσκληση με προϋπολογισμού 7,3 εκατ. ευρώ αφορά σε διαχείριση βιοαποβλήτων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Έχουν υποβληθεί και αξιολογηθεί επτά προτάσεις που αφορούν στους Δήμους Αγρίνιου, Πατρέων, Πηνειού, Ήλιδας, Δυτικής Αχαΐας, Ανδρίτσαινας – Κρεστενών και Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου. Η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί μετά την έκδοση γνωμοδοτήσεων από τη ΕΥΚΕ για θέματα κρατικών ενισχύσεων.
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας έχει εκδώσει τρεις προσκλήσεις συνολικού προϋπολογισμού 18,65 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων η πρόσκληση με προϋπολογισμό 3,65 εκατ. ευρώ αφορά σε διαχείριση βιοαποβλήτων στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Η Πρόσκληση είναι ανοικτή και δεν έχουν ακόμα υποβληθεί προτάσεις.
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Ιονίων Νήσων έχει εκδώσει δύο προσκλήσεις συνολικού προϋπολογισμού 17,7 εκατ. ευρώ εκ των οποίων:
-Μία πρόσκληση με προϋπολογισμό 6,5 εκατ. ευρώ αφορά σε δράσεις για τη διαχείριση βιοαποβλήτων και ανακυκλώσιμων αστικών αποβλήτων – πράσινων σημείων στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Η Πρόσκληση έχει λήξει. Έχουν ενταχθεί έργα με σχετικές δράσεις στα νησιά Ζάκυνθος, Κεφαλονιά, Λευκάδα, Παξούς και Κέρκυρα.
-Μία πρόσκληση με προϋπολογισμό της τάξης των 11 εκατ. ευρώ αφορά σε δράσεις για την ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών αποβλήτων στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Στην πρόσκληση που έχει λήξει, έχει ενταχθεί ένα έργο ΙΜΑ και ΜΕΒΑ στο Δήμο Παξών.
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας έχει εκδώσει μία Πρόσκληση προϋπολογισμού περίπου 4 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά σε δράσεις για τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων. ‘Έχουν υποβληθεί και αξιολογηθεί 11 προτάσεις έργων από τους συνολικά 12 Δήμους της Περιφέρειας. Αναμένονται 10 εντάξεις μετά τον έλεγχο κρατικών ενισχύσεων.
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Κρήτης έχει εκδώσει πρόσκληση με προϋπολογισμό 2,3 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά σε δράσεις για τη διαχείριση βιοαποβλήτων. Η Πρόσκληση είναι ανοικτή και δεν έχουν υποβληθεί ακόμα σχετικές προτάσεις.
Η ΕΥΔ/ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου έχει εκδώσει πρόσκληση με προϋπολογισμό 1,4 εκατ. ευρώ, η οποία αφορά σε δράσεις δημοτική κομποστοποίηση βιοαποβλήτων. Με την πρόσκληση να έχει λήξει, έχει υποβληθεί μία πρόταση που αφορά στη δημοτική κομποστοποίηση αποβλήτων Δ. Λέσβου. Βρίσκεται υπό αξιολόγηση που θα ολοκληρωθεί μετά την έκδοση γνωμοδοτήσεων από τη ΕΥΚΕ για θέματα κρατικών ενισχύσεων.
Στους παρακάτω πίνακες καταγράφεται η πρόοδος των ενταγμένων έργων διαχείρισης αστικών αποβλήτων.
