Το σχεδιασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος για τα αυθαίρετα, στο νομοσχέδιο για την πολεοδομική μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε στο υπουργικό συμβούλιο, παρουσίασε ο υπουργός Περιβάλλοντος, αναφέροντας τι και πως θα γίνει με τις νομιμοποιήσεις παλαιών προ του 2011 και την αντιμετώπιση των νέων αυθαιρέτων, τονίζοντας ότι: «όλα τα αυθαίρετα που θα κτίζονται τούδε και στο εξής θα κατεδαφίζονται».
Όπως γράφει ο Αργύρης Δεμερτζής στο ecopress.gr, o Θόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας για το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ, που εισηγήθηκε ο ίδιος και ο αρμόδιος υφυπουργός ΠΕΝ Νίκος Ταγαράς προς έγκριση στο υπουργικό συμβούλιο της Τρίτης 9 Ιανουαρίου 2024, σημείωσε ότι: «αφορά μία γενικότερη πολεοδομική μεταρρύθμιση, η οποία σε ένα μέρος της είχε έχει ξεκινήσει για να αποκτήσουμε στο σύνολο της χώρας πολεοδομικό χωροταξικό σχεδιασμό με τα νέα ΤΠΣ και ΕΠΣ». Σημειώσε ότι: «εισάγεται ένα καινούργιο πακέτο μέτρων για την εκτός σχεδίου δόμηση, με μεταβατική ρύθμιση μέχρι να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός» και ότι: «η μεγάλη αλλαγή είναι στον τρόπο αντιμετώπισης στην αυθαιρέτων».
- Το πλέγμα των μέτρων πολεοδομικής και χωροταξικής μεταρρύθμισης, που παρουσιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος προς έγκριση στο υπουργικό συμβούλιο, για μεταφορά συντελεστή δόμησης, οριοθέτηση οικισμών, αναγνώριση οδών, νομιμοποίηση των δηλωμένων αυθαιρέτων, μεταξύ των οποίων της κατηγορίας 5 αλλά και για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων σε πυκνοδομημένες πόλεις, με μικρό κόστος.
- H μεταβατική νομοθετική λύση για γήπεδα τεσσάρων στρεμμάτων στην έκτος σχεδίου δόμηση και τα λεγόμενα «τυφλά οικόπεδα», με δουλεία διόδου.
- Επαναφορά τακτοποίησης αυθαιρέτων κατηγορίας 5, όχι όμως για όλους.
- Αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης.
Πρώτα οι κατεδαφίσεις και μετά οι νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων
-«Υπάρχουν αυθαίρετα που έγιναν στο παρελθόν και τα οποία λογικά θα κατεδαφιστούν. Υπάρχουν επίσης και κτίσματα, που έγιναν αυθαίρετα και με κάποιο πολεοδομικό και χωροταξικό ισοδύναμο θα μπορούσαν ενδεχομένως να νομιμοποιηθούν» δήλωσε ο κος Σκυλακάκης, σε συνέντευξη του στο OPEN TV και στους δημοσιογράφους Παναγιώτη Στάθη και Γιάννη Κολοκυθά, τονίζοντας ωστόσο ότι:
-«Αν δεν τελειώσουμε με την αυθαίρετη δόμηση οριστικά και ολοκληρωτικά δεν μπορούμε να κοιτάξουμε στο παρελθόν. Πρέπει να τελειώσουμε με τη νέα αυθαίρετη δόμηση, διότι όσο δεν τελειώνουμε δεν μπορούμε να συζητήσουμε λογικά και για το παρελθόν».
Ο υπουργός ΠΕΝ αναφέρθηκε σε νέα μέτρα αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, που προβλέπουν ότι θα κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα οι πρόσφατες αυθαίρετες κατασκευές που έχουν ανεγερθεί τα τελευταία χρόνια, ειδικά από το 2022 και προς τα πίσω και έθεσε τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων που έχουν ανεγερθεί προ του 2011 σε χρονική αλληλουχία για μετά την εφαρμογή των μέτρων άμεσων κατεδαφίσεων νέων αυθαιρέτων, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι: «για να υπάρχει νομιμοποίηση στο παρελθόν πρέπει να μηδενιστεί το φαινόμενο των αυθαιρέτων στο μέλλον».
Για περίπου ένα μήνα ακόμη οικοδομικές άδειες νομιμοποίησης αυθαίρετων
Παράλληλα ο υπουργός ΠΕΝ σημείωσε ότι με το νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ καταργείται η πολεοδομική δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτων με έκδοση οικοδομικής άδειας, όπως μέχρι σήμερα ισχύει, υπό τη βασική προϋπόθεση η αυθαίρετη κατασκευή να μην υπερβαίνει τους όρους δόμησης της περιοχής στην οποία βρίσκεται το ακίνητο, αναφέροντας χαρακτηριστικά:
-«Θα καταργηθεί η δυνατότητα οποιασδήποτε νομιμοποίησης μέσω οικοδομικής άδειας. Κάποιος σου λέει ναι έχτισα αυθαίρετα αλλά θα μπορούσε να βγάλω οικοδομική άδεια. Δεν πειράζει. Κακώς δεν έβγαλες άδεια, το κτίσμα σου θα γκρεμιστεί».
Σχετικά επιβεβαιώνεται το ρεπορτάζ του ecopress, που έγραψε ότι: «κλείνει το παράθυρο νομιμοποίησης αυθαιρέτων με έκδοση οικοδομικής άδειας», σημειώνοντας ότι «έχουν χρονικό περιθώριο περίπου ενός μήνα, δηλαδή μέχρι να ψηφιστεί το νομοσχεδίο του ΥΠΕΝ, ιδιοκτήτες που έχτισαν και αγοραστές επενδυτές που απέκτησαν ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές, να τα νομιμοποιήσουν με εκ των υστέρων έκδοση οικοδομικής άδειας.
Έρχεται νομοθετική ανατροπή και όσοι δεν προλάβουν θα βρεθούν αντιμέτωποι με αδυναμία μεταβίβασης και αξιοποίησης του ακινήτου, πρόστιμα αυθαιρέτων και πρωτόκολλα κατεδάφισης».
Τι είπε ο υπουργός για νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων
Ο υπουργός ΠΕΝ μίλησε εκτενώς και για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων. Διευκρινίζεται ότι τα ανοιχτά θέματα νομιμοποίησης αυθαιρέτων κατά βάση αφορούν αφενός μεν στην οριστική νομιμοποίηση δηλωμένων αυθαιρέτων κατηγορίας 5 (κτισμάτων χωρίς οικοδομική άδεια ή μεγάλες πολεοδομικές υπερβάσεις), που έχουν τεθεί σε καθεστώς υπαγωγής με πρόστιμο και εξαίρεση από την κατεδάφιση για 30 χρόνια αφετέρου δε, στην επαναφορά δυνατότητας υπαγωγής σε τακτοποίηση αυθαιρέτων της ίδιας κατηγορίας 5, η οποία έχει καταργηθεί, ενώ η δυνατότητα υπαγωγής σε τακτοποίηση αυθαιρέτων των άλλων κατηγοριών συνεχίζεται μέχρι το τέλος του 2025. Από το περίγραμμα των δηλώσεων του κου Σκυλακάκη προκύπτει ότι το σχέδιο του ΥΠΕΝ προβλέπει νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων αυτών και ενδεχομένως άλλων περιπτώσεων στο μέλλον, με καταβολή νέου προστίμου περιβαλλοντικού ισοζυγίου.
Τονίζοντας τη σημασία του πολεοδομικού ισοδύναμου, ο υπουργός ανέφερε ότι:
– «Δεν θέλουμε το αυθαίρετο γιατί χτίζεις πολύ περισσότερο, χωρίς να υπάρχει υποδομή. Υπάρχουν αυθαίρετα σε μέρη στα οποία δεν θα έπρεπε ποτέ να χτίσεις, όπως για παράδειγμα σε αρχαιολογικό χώρο, για τα οποία δεν το συζητώ πρέπει να κατεδαφιστούν. Υπάρχουν αυθαίρετα και σε μέρη που θα μπορούσες να χτίσεις εάν υπήρχαν οι αντίστοιχες υποδομές. Έχτισες χωρίς τις υποδομές, χωρίς να πληρώσεις εισφορά σε γη και χρήμα. Θα πρέπει λοιπόν να έλθεις να πληρώσεις το πρόστιμο. Να πληρώσεις και ένα κόστος προστίμου γιατί έχτισες εκεί. Και εκεί να μπορεί να υπάρχει νομιμοποίηση».
-«Υπάρχουν εκκρεμότητες αυθαιρέτων από το παρελθόν προ του 2011, μεταξύ των οποίων και δημόσια κτίρια, όπως για παράδειγμα σχολεία που είναι αυθαίρετα», είπε ο υπουργός και πρόσθεσε ότι: «η αυθαίρετη δόμηση γίνεται σε περιοχές που δεν επιτρεπόταν καθόλου και σε περιοχές που αν έρθεις και δώσεις το περιβαλλοντικό και χωροταξικό ισοδύναμο θα μπορούσε να υπάρξει νομιμοποίηση», συμπλήρωσε ότι: αυτή τη στιγμή έχουμε περιπτώσεις αυθαιρέτων προ του 2011, παράδειγμα τα σχολεία ή και άλλα κτίρια που θα μπορούσε να υπάρξει νομιμοποίηση». Ο ίδιος σε κάθε περίπτωση υπογράμμισε ότι:
-Για αυθαίρετα όλων των κατηγοριών που έχουν ανεγερθεί μετά το 2011 δεν υπάρχει καμία περίπτωση νομιμοποίησης», σημειώνοντας ότι: υπάρχει το χρονικό όριο του 2011, πού είναι η κόκκινη γραμμή, την οποία έχει θέσει για τα αυθαίρετα το Συμβούλιο της Επικρατείας και η Πολιτεία».
Χωρίς να προσδιορίσει χρονικά πότε θα ανοίξει το θέμα νομιμοποίησης αυθαιρέτων με περιβαλλοντικό ισοδύναμο, ο κος Σκυλακάκης έδωσε το μήνυμα ότι:
-«Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε κάτι τέτοιο, εάν δεν τελειώσουμε οριστικά με το θέμα της νέας αυθαίρετης δόμησης, ώστε να υπάρχει μία κόκκινη γραμμή τόσο για τα αυθαίρετα προ του 2011, όσο και μία νέα κόκκινη γραμμή κατεδαφίσεων, ώστε να ξέρει ο κόσμος πως ότι χτίζεται από δω και πέρα θα κατεδαφίζεται, θα πέφτει», επαναλαμβάνοντας ότι:
-«Νομιμοποίηση στο παρελθόν χωρίς να μηδενίζεις το φαινόμενο σημαίνει ότι δημιουργείς το κίνητρο για να συνεχιστεί η αυθαίρετη δόμηση».
«Αυθαίρετα της απληστίας»
-«Χτίζονται ακόμη και τώρα πολλά αυθαίρετα, τα οποία επειδή τα βλέπω να είναι σε κάποια νησιά, όπως για παράδειγμα στη Μύκονο. Εγώ θα τα ονόμαζα αυτά, αυθαίρετα της απληστίας», είπε ο υπουργός αναφερόμενος στο νέο μηχανισμό που δημιουργείται, ώστε το Δημόσιο να εντοπίζει νέες αυθαίρετες κατασκευές και να προβαίνει σε κατεδάφιση τους, ενώ παράλληλα οι κυρώσεις για τους παραβάτες θα είναι αυστηρότερες, με άμεση επιβολή προστίμων και άμεση εκτέλεση των κατεδαφίσεων.
-« Η φιλοσοφία της μεταρρύθμισης ξεκινάει από τη διαπίστωση ότι η αυθαιρεσία στη χώρα μας, μικρή, μεγάλη είτε εξωφρενική ήταν πολύ εκτεταμένη, με εκατομμύρια περιπτώσεις αυθαίρετης δόμησης. Από τούδε και στο εξής οτιδήποτε αυθαίρετο φαίνεται από ψηλά θα υπάρχει καταγραφή με δορυφορικές φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες και με drones σε ορισμένες περιοχές, ιδίως εκεί που έχουμε πολλά φαινόμενα αυθαίρετης δόμησης», είπε ο υπουργός. Και ότι: «με τη σύγκριση του τι υπάρχει τώρα, οτιδήποτε εμφανίζεται στο χάρτη και επιβεβαιώνεται ότι δεν έχει ανεγερθεί με νόμιμη άδεια θα γκρεμίζεται».
-«Θα υπάρχει συνεχής δορυφορική παρακολούθηση και μέσω του «e- άδειες» θα ξέρουμε τι καινούργιο είναι νόμιμο και οτιδήποτε δεν είναι νόμιμο θα γκρεμίζεται με απόφαση του κεντρικού κράτους. Τέρμα οι αποκεντρωμένες διοικήσεις . Το σύστημα θα καταγράφει αυτόματα το πού υπάρχει κάτι καινούργιο, στη συνέχεια θα γίνεται αυτοψία από μικτό κλιμάκιο ελέγχου με τη συμμετοχή εκπροσώπων από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, θα καταγράφεται η αυθαιρεσία, θα ακολουθείτε η νόμιμη διαδικασία ενστάσεων ή οτιδήποτε έχει να πει αυτός που αυθαιρέτησε και σε σύντομο χρόνο θα γίνεται η κατεδάφιση», εξήγησε ο ίδιος, αναφέροντας ότι για τις κατεδαφίσεις θα υπάρχουν μόνιμες εργολαβίες συνεργείων να τις υλοποιούν με κοινή ευθύνη των υπουργείων Περιβάλλοντος και Υποδομών.
Στο νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ προβλέπεται ειδικότερα ότι:
- Θα παρακολουθείται η αυθαίρετη δόμηση μέσω των αεροφωτογραφιών και της αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης. Με ψηφιακό σύστημα διασυνδεδεμένο με το σύστημα οικοδομικών αδειών, προκειμένου να εντοπίζεται σε πραγματικό χρόνο η δημιουργία νέων αυθαίρετων κτισμάτων και να ενεργοποιείται ο ελεγκτικός και κατασταλτικός μηχανισμός.
- Υποχρεωτικός έλεγχος από ελεγκτές δόμησης ανά τακτά χρονικά διαστήματα, κατά προτεραιότητα σε εγκαταστάσεις τουριστικών περιοχών, όπου υπάρχουν ξενοδοχεία ή παραθαλάσσιες επιχειρήσεις.
- Στη συνέχεια, θα εκδίδεται και πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευών των επιχειρήσεων αυτών, ώστε να υπάρχει ταυτοποίηση των ελέγχων.
Ο υπουργός επέλεξε ακριβό πάροχο ρεύματος
Στη συνέντευξη του ο υπουργός ΠΕΝ μίλησε για ενεργειακά θέματα και τα νέα τιμολόγια ρεύματος.
Είπε χαρακτηριστικά ότι: «η επιλογή τιμολογίου που έκανε ο ίδιος είναι υπό αίρεση γιατί είχα την ατυχία να πέσω σε πάροχο, που αποφάσισε να είναι ακριβός και αν δεν αλλάξει η τιμή του τον επόμενο μήνα θα μετακινηθώ».
Σημείωσε ακόμη ότι: «ο μεγάλος όγκος των καταναλωτών είναι στο πράσινο τιμολόγιο και με εξαίρεση ορισμένες περιπτώσεις σαν και αυτή που έπεσα εγώ, οι τιμές είναι καλές».
Κληθείς να απαντήσει εάν βλέπει αύξηση των τιμών του ρεύματος το επόμενο διάστημα ο υπουργός ΠΕΝ απέφυγε να διακινδυνεύσει πρόβλεψη.
Αιτήσεις για θέρμανση με ηλεκτρικό ρεύμα
Τέλος ο ΥΠΕΝ μίλησε για την επιδότηση θέρμανσης με ηλεκτρικό ρεύμα. Είπε ότι μέχρι τώρα έχουν γίνει περισσότερες από 200.000 αιτήσεις και αναμένεται να ξεπεράσουν το ένα εκατομμύριο.
