Όταν η ισπανίδα υπουργός Οικονομίας Νάντια Καλβίνο διαπίστωσε ότι θα ήταν η μοναδική γυναίκα που θα συμμετείχε στη φωτογράφιση για την προώθηση του Φόρουμ των Ηγετών της Μαδρίτης τον περασμένο Μάιο, αποχώρησε.
“Δεν μπορούμε πλέον να θεωρούμε φυσιολογικό ότι το 50% του πληθυσμού μας δεν είναι παρόν”, είπε η Καλβίνο, η οποία μήνες νωρίτερα είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα παραβρισκόταν σε εκδηλώσεις όπου θα ήταν η μόνη γυναίκα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μειωμένη γυναικεία εκπροσώπηση στο χώρο της οικονομίας και των επιχειρήσεων.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι να εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στο πεδίο της οικονομίας. Γυναίκες ηγούνται του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Ωστόσο γενικότερα οι γυναίκες παραμένουν μια μικρή μειονότητα σε έναν τομέα που εξακολουθεί να θεωρείται από πολλούς ότι κυριαρχείται από άνδρες με κοστούμια.
“Η εκτεταμένη υποεκπροσώπηση των γυναικών στα οικονομικά είναι συστημική και δομική”, δήλωσε στο Reuters η Νγκόζι Οκόντζο-Ιγουέλα, η πρώτη γυναίκα επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. “Δεν είναι απλώς θέμα δικαιοσύνης, αλλά μακροπρόθεσμης παγκόσμιας ευημερίας”, προσθέτει.
Η Πρωτοβουλία Women in Economics επιδιώκει να προωθήσει την ισότητα των φύλων στον κλάδο. Σύμφωνα με τον Δείκτη του 2022, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν από 10% έως 24% των κορυφαίων παγκόσμιων θέσεων στα οικονομικά, καλύπτοντας τον ακαδημαϊκό χώρο και τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
“Δεν υπάρχουν γυναίκες στα σχολικά βιβλία και τα περισσότερα μεγάλα ονόματα στον χώρο της οικονομίας είναι άνδρες”, δήλωσε η Σάντρα Κρέτσμερ, ερευνήτρια της οικονομίας και μέλος της Πρωτοβουλίας Women in Economics.
Η Φρίντρικε Βέλτερ είναι η επικεφαλής του Ινστιτούτου Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (IfM) που εδρεύει στη Βόννη – ο λεγόμενος τομέας «Mittelstand», κλειδί για τις εξαγωγικές επιτυχίες της Γερμανίας.
Όπως λέει, η έλλειψη γυναικών σε κορυφαίους ρόλους στην οικονομία από μόνη της αποθάρρυνε άλλες γυναίκες να επιλέξουν τον κλάδο ως καριέρα.
“Όταν έγινα επικεφαλής αυτού του ινστιτούτου, αυτόματα είχαμε πολύ περισσότερες αιτήσεις από γυναίκες”, λέει η Βέλτερ, η οποία διορίστηκε πριν από δέκα χρόνια και τώρα συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων οικονομολόγων της Γερμανίας.
Η Τζάνετ Γέλεν, η πρώτη γυναίκα υπουργός Οικονομικών στις ΗΠΑ, αναφέρεται συχνά στο ζήτημα αυτό.
Στη διάρκεια εκδήλωσης τον περασμένο Δεκέμβριο είπε ότι απαιτείται μεγαλύτερη πρόοδος.
Όλα ξεκινούν από νωρίς. Στα πανεπιστήμια τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Γερμανία, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο των φοιτητών στα οικονομικά τμήματα σπουδών.
Οι λόγοι είναι σύνθετοι. Οι οικονομικές επιστήμες περιλαμβάνουν πολλά μαθηματικά και αναλυτική σκέψη και υπάρχει ένα κλισέ ότι οι άνδρες είναι καλύτεροι σε αυτά, κάτι που μπορεί να κάνει τις γυναίκες να διστάζουν να επιλέξουν αυτόν τον κλάδο, εκτιμά η Καταρίνα Βρόλικ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Gender Economics στο Γερμανικό Ινστιτούτο DIW.
Κατά τον Γκουίντο Φρίμπελ από το πανεπιστήμιο Goethe της Φρανκφούρτης, ένας άλλος παράγοντας θα μπορούσε να είναι η κουλτούρα. “Υπάρχει μια εξαιρετικά ανταγωνιστική κουλτούρα στα οικονομικά, είναι επιθετική”, λέει.
Έπειτα, υπάρχει ένα χάσμα στην εκπροσώπηση των δύο φύλων μεταξύ κατώτερων και ανώτερων βαθμίδων. Ενώ το 40% των θέσεων καλύπτεται με γυναίκες σε επίπεδο διδακτορικού και σε επίπεδο επίκουρων καθηγητών και λεκτόρων, το μερίδιο των γυναικών μειώνεται στο 27% στο ανώτερο επίπεδο, σύμφωνα με παγκόσμια μελέτη του Goethe.
Αυτό οδήγησε σε υπερβολική συγκέντρωση σε ορισμένα θέματα σε βάρος άλλων. Οι γυναίκες και οι άνδρες τείνουν να έχουν διαφορετικά ερευνητικά ενδιαφέροντα, εξηγεί η Αλίσα Γουάινμπεργκερ, οικονομική ερευνήτρια στο Goethe. Οι γυναίκες κάνουν περισσότερη έρευνα στους τομείς της υγείας, της εργασίας και της εκπαίδευσης, ενώ οι άνδρες επικεντρώνονται στην οικονομική θεωρία, τη μακροοικονομία και τα χρηματοοικονομικά.
“Χρειαζόμαστε περισσότερες γυναίκες να επιλέγουν τα οικονομικά ως αντικείμενο σπουδών, αλλά πρέπει επίσης να κρατήσουμε αυτές τις νέες γυναίκες στο χώρο”, δήλωσε η καθηγήτρια του πανεπιστημίου Goethe Νίκολα Φουκς-Σούντελν.
Στις υψηλότερες βαθμίδες της δημόσιας σφαίρας, μόνο ένας στους 10 διοικητές κεντρικών τραπεζών είναι γυναίκα και μόνο το 15% των υπουργών Οικονομικών, σύμφωνα με την Πρωτοβουλία Women in Economics.
Οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 12% των ανώτατων θέσεων εργασίας σε 33 από τα μεγαλύτερα ιδρύματα από το 1945 και πάνω από το ένα τρίτο αυτών των φορέων, συμπεριλαμβανομένων και των τεσσάρων μεγάλων αναπτυξιακών τραπεζών, δεν είχαν ποτέ επικεφαλής γυναίκα, έδειξε μελέτη που δημοσιοποιήθηκε τις προηγούμενες μέρες.
Η Παγκόσμια Τράπεζα υιοθετεί μια προληπτική προσέγγιση για να δημιουργήσει ένα πιο θετικό περιβάλλον και να άρει τα εμπόδια για τις γυναίκες οικονομολόγους, δήλωσε η Καθλίν Μπιγκλ, επικεφαλής οικονομολόγος στην Ομάδα Ανθρώπινης Ανάπτυξης της Ομάδας Αναπτυξιακής Έρευνας της τράπεζας.
“Μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες οικονομολόγοι αντιμετωπίζουν διάφορα εμπόδια στο επάγγελμα, όπως η έλλειψη προτύπων και η εχθρική εργασιακή κουλτούρα”, είπε. Η Ομάδα Έρευνας της Παγκόσμιας Τράπεζας οργανώνει ευκαιρίες καθοδήγησης και προσφέρει επιλογές εργασίας στο σπίτι για να καλύψει τις ευθύνες της οικογενειακής φροντίδας, συμπλήρωσε η Μπιγκλ.
Η Κριστίν Λαγκάρντ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε στη διάρκεια χθεσινής εκδήλωσης ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα. “Υπάρχουν απίστευτες ευκαιρίες που χάνονται αν οι γυναίκες αφεθούν στην άκρη του δρόμου της οικονομίας”, σχολίασε.
