Το πράσινο για την ενίσχυση δράσεων ώστε να μην μείνει κανείς πίσω στη μετάβαση στην πράσινη οικονομία, άναψε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εγκρίνοντας τη έκθεση του ευρωβουλευτή, Μανώλη Κεφαλογιάννη για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ).
Το ΤΔΜ θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της μετάβασής τους σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία και θα χρηματοδοτήσει την παροχή βοήθειας για την αναζήτηση εργασίας και την αναβάθμιση και την απόκτηση νέων δεξιοτήτων. Επιπλέον, θα στηρίξει τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τα «εκκολαπτήρια επιχειρήσεων», τα πανεπιστήμια και τα δημόσια ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και τις επενδύσεις σε νέες ενεργειακές τεχνολογίες, στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη βιώσιμη τοπική κινητικότητα.
Στα σχέδια που θα καταρτίσουν τα κράτη μέλη για τη δίκαιη μετάβαση των οικονομιών τους, θα πρέπει να προσδιορίσουν τις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο από την ενεργειακή μετάβαση και να κατευθύνουν σε αυτές το μεγαλύτερο μέρος των πόρων που θα λάβουν από το ΤΔΜ. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις ιδιομορφίες των νησιών, των νησιωτικών περιοχών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών. Δεν θα δοθεί χρηματοδότηση για επενδύσεις στους τομείς της καύσης απορριμμάτων και των ορυκτών καυσίμων.
Το «πακέτο» περιλαμβάνει 7,5 δισ. € από τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 και επιπλέον 10 δισ. € από το Σχέδιο Ανάκαμψης της ΕΕ.
Με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο πλαίσιο του ΤΔΜ θα συσταθεί και ένας «μηχανισμός οικολογικής επιβράβευσης», αν αποφασιστεί να αυξηθούν οι πόροι του ταμείου μετά την 31η Δεκεμβρίου 2024. Οι πρόσθετοι αυτοί πόροι θα κατανεμηθούν στα κράτη μέλη ανάλογα με το βαθμό στον οποίο θα καταφέρουν να μειώσουν τις βιομηχανικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τους. Όσο μεγαλύτερη είναι η μείωση, τόσο περισσότερα θα είναι τα χρήματα που θα εκταμιεύονται για κάθε κράτος μέλος.
Άλλες σημαντικές πτυχές
* Η πρόσβαση των κρατών μελών στο ΤΔΜ θα εξαρτάται από το κατά πόσο έχουν εγκρίνει στόχους σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να καταστούν κλιματικά ουδέτερα έως το 2050. Πριν από την έγκριση αυτών των στόχων, κάθε κράτος μέλος θα δικαιούται το 50% της προβλεπόμενης για αυτό χρηματοδότησης.
* Επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες θα μπορούν να λαμβάνουν στήριξη σύμφωνα με τους προσωρινούς κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων που θεσπίστηκαν με στόχο την αντιμετώπιση έκτακτων περιστάσεων.
* Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα προαιρετικής μεταφοράς πόρων από άλλα ταμεία συνοχής.
* Το ποσοστό συμμετοχής της ΕΕ στις επενδύσεις (δηλ. το ποσοστό συγχρηματοδότησης) έχει οριστεί σε 85% το ανώτερο για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές, σε 70% για τις περιοχές που βρίσκονται σε διαδικασία μετάβασης και σε 50% για τις πιο ανεπτυγμένες περιοχές.
Η έκθεση εγκρίθηκε με 615 ψήφους υπέρ, 35 κατά και 46 αποχές. Μόλις το Συμβούλιο της ΕΕ εγκρίνει επίσημα τη συμφωνία, ο κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
