Με αφορμή τα πραγματικά προβλήματα που δημιουργεί η πανδημία, κυρίως όσον αφορά την πρόσβαση πολιτών και κυρίως μηχανικών στις πολεοδομίες αλλά και τα κτηματολογικά γραφεία και άλλες υπηρεσίες, η ΠΟΜΙΔΑ βρίσκει ευκαιρία για μια ακόμη φορά (καθώς το πράττει συστηματικά σχεδόν ανά δίμηνο, μπορεί και συχνότερα) να ζητήσει «επειγόντως» νομοθετικές αλλαγές για τα θέματα ακινήτων!
Αυτή τη φορά – και πάλι – στο στόχαστρο της ΠΟΜΙΔΑ μπαίνει η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου…
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, «η παράταση των μέτρων κατά της πανδημίας, που έχει ως συνέπειά της τη δυσχέρεια ή και πλήρη αδυναμία πρόσβασης των πολιτών και των τεχνικών σε όλες τις σχετικές δημόσιες υπηρεσίες (πολεοδομίες, υποθηκοφυλακεία, κτηματολογικά γραφεία, Δήμους κλπ.), σε συνδυασμό με την αποκλειστική ισχύ της ταυτότητας κτιρίου από την 1.4.2021, μετατρέπει σε εφιάλτη τις μεταβιβάσεις ακινήτων και θέτει επιτακτικά θέμα επανεξέτασης της έναρξης ισχύος του μέτρου αυτού. Εξ αιτίας αυτού η ΠΟΜΙΔΑ με επιστολή της προς την πολιτική ηγεσία ζήτησε τις εξής τρείς αλλαγές στην ισχύουσα ρύθμιση για την ταυτότητα κτιρίου:
- Να επιτραπεί η παράλληλη ισχύς της βεβαίωσης μηχανικού καθόλη τη διάρκεια της πανδημίας, ώστε να μην παραλύσει η Κτηματαγορά και επηρεαστούν αρνητικά οι συναλλαγές των ακινήτων,
- Να δοθεί η δυνατότητα ρύθμισης αυθαιρέτων κατηγορίας 5 μέσω αποκλειστικά της υποβολής ταυτότητας κτιρίου, μέσα στην προθεσμία ισχύος του νόμου, με τις νόμιμες προσαυξήσεις, και
- Να αφαιρεθεί η μελέτη στατικής επάρκειας από τις προϋποθέσεις για έκδοση ταυτότητας «Διηρημένης Ιδιοκτησίας», δηλαδή μεμονωμένων διαμερισμάτων κλπ.
Τί λέει, τί κρύβει η ανακοίνωση και οι απίθανες αιτιάσεις της ΠΟΜΙΔΑ
Είναι πραγματικά να απορεί κανείς με τον οίστρο που πιάνει μερικές φορές τους ιθύνοντες της ΠΟΜΙΔΑ και στις ανακοινώσεις τους ανακατώνουν μήλα με πορτοκάλια… Ίσως απλά και μόνο για να κάνουν (επικοινωνιακή) εντύπωση… Αλλά αυτή τη φορά, και πάλι, ξεπέρασαν τις συνήθεις κορυφώσεις και πέρασαν σε άλλα επίπεδα….
Εξηγούμαστε. Πράγματι, στις δημόσιες υπηρεσίες με τεχνικό αντικείμενο (πολεοδομίες, υποθηκοφυλακεία, κτηματολογικά γραφεία, τεχνικές υπηρεσίες δήμων κλπ) παρατηρούνται ΠΟΛΥ μεγάλες καθυστερήσεις στις περισσότερες περιπτώσεις. Και αυτό γιατί, λόγω πανδημίας και μέτρων, η εξυπηρέτηση γίνεται μόνο με ραντεβού και με αυτόν τον τρόπο έχει περιοριστεί εξαιρετικά η ποσότητα ενδιαφερομένων που εξυπηρετούνται. Σημειώνουμε ότι, παρά τις εντολές τόσο του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης όσο και του Υπουργείου Εσωτερικών, για ικανοποίηση (υποβολή-εξυπηρέτηση-απάντηση) των αιτημάτων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, πολλές από τις υπηρεσίες αυτές «αντιστέκονται»…. Αλλά για αυτό δεν ζητά κάτι η ΠΟΜΙΔΑ….
Επίσης σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται, πρακτικά, επιτόπου έρευνα από μηχανικό συνήθως (ή πολίτη) στα αρχεία (κυρίως των πολεοδομιών) για να βρεθούν σχέδια και φάκελοι, καθώς οι υπάλληλοι δεν επαρκούν κλπ. Αυτό σωστά το εντοπίζει η ανακοίνωση, άλλωστε και οι φορείς των μηχανικών το έχουν τονίσει κατ’ επανάληψη. Αλλά μας κάνει εντύπωση πως δεν ζητά, για παράδειγμα, η ΠΟΜΙΔΑ να έχουν ίδια δικαιώματα πρόσβασης, πχ στα υποθηκοφυλακεία, οι μηχανικοί όπως και οι δικηγόροι. Ίσως για την παράλειψη αυτή να φταίει η επαγγελματική ιδιότητα κάποιων από τους υπογράφοντες στην ΠΟΜΙΔΑ….
Από εδώ και πέρα, ξεκινούν τα τραγελαφικά. Η ανακοίνωση με ημερομηνία 1η Μαρτίου επικαλείται κάτι που θα συμβεί την 1η Απριλίου αρχίζει να μιλά για «εφιάλτες» και άλλα γλαφυρά και εντυπωσιακά μεν, κωμικοτραγικά δε…
Πράγματι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου αποτελεί προϋπόθεση για κάθε μεταβίβαση ακινήτου ήδη από την 1η Φεβρουαρίου. Δεν έχει μάθει άραγε η ΠΟΜΙΔΑ ότι γίνονται μεταβιβάσεις ακινήτων ήδη με τον νέο θεσμό; Πως της διέφυγε;
Και επιπλέον, για ένα δίμηνο, δόθηκε η δυνατότητα να γίνεται μεταβίβαση και χωρίς το αποδεικτικό της συμπλήρωσης της ταυτότητας κτιρίου, που περιλαμβάνει τη νέα βεβαίωση μηχανικού ότι όλα έχουν καλώς στο κτίριο ή στην ιδιοκτησία, είναι νόμιμο και δεν έχει αυθαιρεσία. Απλά χρειάζεται βεβαίωση μηχανικού που να αναφέρει ότι έχει γίνει αυτοψία πριν την 31η Ιανουαρίου. Αυτό αναγάγει σε μείζον θέμα η ΠΟΜΙΔΑ και ζητά παράταση… Ίσως αν το ζητούσε με φυσιολογικό τρόπο και χωρίς φανφάρες και εντυπωσιασμούς, να γινόταν πιστευτή για τους στόχους της…
Με λίγα λόγια, επειδή πράγματι υπάρχει πρόβλημα με την πανδημία, το ΥΠΕΝ ίσως θα πρέπει να εξετάσει τη δυνατότητα μιας παράτασης των βεβαιώσεων μηχανικών που έχουν εκδοθεί πριν τον Φλεβάρη. Αλλά θα πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι όσο «μακραίνει» το διάστημα από την αυτοψία μέχρι τη δικαιοπραξία, τόσο πιθανότερο είναι – με κάποιον πονηρό ιδιοκτήτη – να γίνει αυθαιρεσία στο ακίνητο. Με συνέπειες τόσο στη νομιμότητα της πράξης όσο και συνολικά στη συνταγματικότητα των ρυθμίσεων…
Πέρα όμως από αυτό, ξεκινούν και τα ευτράπελα στην ανακοίνωση της ΠΟΜΙΔΑ… Φτάνει μάλιστα στο σημείο να ζητήσει να μην υπάρχει στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Διηρημένης Ιδιοκτησίας το βασικό έγγραφο: η στατική μελέτη! Βρε καμάρια της ΠΟΜΙΔΑ, δεν σκεφθήκατε ότι ο βασικός λόγος που θεσμοθετήθηκε η Ταυτότητα Κτιρίου είναι η ασφάλεια των κατασκευών; Να βρίσκει δηλαδή ο μηχανικός τη στατική μελέτη ενός κτιρίου και να βλέπει-κάνει αυτοψία για το αν υπάρχει πρόβλημα με την υφιστάμενη κατάσταση;
Φτάνει μάλιστα στο σημείο η ΠΟΜΙΔΑ να μιλά για «οξύμωρο» στο ότι ο νόμος προβλέπει η Ταυτότητα ενός διαμερίσματος να έχει ως δικαιολογητικό τη στατική μελέτη ολόκληρης της πολυκατοικίας… Στα μάτια πάντως οποιουδήποτε λογικού ανθρώπου, το οξύμωρο είναι να υπάρχει διαμέρισμα σε οικοδομή χωρίς μελέτη στατικής επάρκειας – βασικό δικαιολογητικό οποιασδήποτε νόμιμης οικοδομικής άδειας…
Και η ανακοίνωση της ΠΟΜΙΔΑ λαϊκίζει επικίνδυνα, αναφέροντας ότι «για να μεταβιβάσει ο ιδιοκτήτης δυαριού το διαμέρισμά του ζητείται να επιβαρυνθεί με το κόστος μελέτης στατικής επάρκειας ολόκληρης της πολυκατοικίας, πράγμα όχι μόνον κοστοβόρο, αλλά και πρακτικά μη πραγματοποιήσιμο». Που λέει ο νόμος ή η υπουργική απόφαση ότι ο ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος πρέπει να πληρώσει για τη μελέτη όλου του κτιρίου, μόνο η ΠΟΜΙΔΑ μπορεί να το βρει…
Αφήστε που, για να είμαστε ειλικρινείς, το «οξύμωρο» που διαπιστώνει η ΠΟΜΙΔΑ είναι προϊόν της πίεσης της… ίδιας της ΠΟΜΙΔΑ και προσωπικά του Προέδρου της Στράτου Παραδιά στον τότε ΥΠΕΝ Κωστή Χατζηδάκη! Και αυτό γιατί ποτέ μέχρι το 2020 δεν υπήρξε η έννοια ξεχωριστής ταυτότητας ανά ξεχωριστή ιδιοκτησία, ακριβώς διότι τεχνικά τα κτίρια είναι ενιαία ως προς την ασφάλειά τους – που ξαναλέμε ότι είναι ο βασικός λόγος καθιέρωσης της ταυτότητας κτιρίου. Τώρα που επέβαλλε η ΠΟΜΙΔΑ να υπάρχει και ταυτότητα ανεξάρτητης ιδιοκτησίας (δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα στην εξέλιξη του θεσμού, αφού σε 10-20 χρόνια θα ψάχνουμε ποιος και πότε θα δηλώσει τους κοινόχρηστους χώρους του – ενιαίου – κτιρίου…), ζητά – με θράσος θα λέγαμε – να καταργηθεί και η στατική μελέτη! Λίγη ντροπή και φιλότιμο, δεν θα έβλαπτε…
Με λίγα λόγια, η ΠΟΜΙΔΑ θα ήθελε πιθανόν να γίνονται οι μεταβιβάσεις ακινήτων όπως γίνονται οι μεταβιβάσεις χρημάτων: πληρωτέα άμα τη εμφανίσει… Ευτυχώς το κράτος προβλέπει ασφαλιστικές δικλείδες για να προστατεύσει τόσο τον αγοραστή όσο και τον πωλητή (ασφάλεια δικαίου και συναλλαγών λέγεται, για όσους ξεχάσει βασικές έννοιες…) και φυσικά το περιβάλλον και τις πόλεις μας (μέσω της καταπολέμησης της αυθαίρετης δόμησης). Και ο καλύτερος, σύγχρονος τρόπος που μόλις δημιουργήθηκε είναι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου.
Φτάνει μάλιστα η ΠΟΜΙΔΑ στην επιστολή της (δείτε παρακάτω…) να κόπτεται για την ενημέρωση και κατάρτιση των μηχανικών στη συμπλήρωση της ταυτότητας κτιρίου… Εδώ θα ξεκινούσαν τα κλάματα, αν δεν ήταν για γέλια η παρατήρηση… Ή μήπως το αντίστροφο; Αφενός, διότι δεν πρόκειται για πυρηνική φυσική, η συμπλήρωση της ταυτότητας κτιρίου είναι εντός των γνώσεων της πλειοψηφίας των μηχανικών. Για τα ειδικά θέματα του πληροφοριακού συστήματος και για την επίλυση ερωτημάτων, έχουν γίνει ήδη σεμινάρια και από το κεντρικό ΤΕΕ και από περιφερειακά τμήματα και από ιδιώτες και τα ερωτήματα λύνονται, ενώ προβλήματα που προκύπτουν αντιμετωπίζονται αρμοδίως. Αφήστε που για όσους έχουν δει τη βάση δεδομένων και το σύστημα είναι εξαιρετικά παραπλήσιο με το σύστημα e-adeies, με το οποίο οι μηχανικοί βγάζουν εδώ και δύο χρόνια οικοδομικές άδειες. Ευτυχώς που η ΠΟΜΙΔΑ δεν ζητά να σταματήσει και αυτό… Πάντως, πέρα από τα ευφυολογήματα, δεν θυμούμαστε άλλη φορά η ΠΟΜΙΔΑ να κόπτεται σε επίσημη ανακοίνωση για το καλό των μηχανικών. Τα καλά και συμφέροντα, προφανώς…
Τέλος, η ΠΟΜΙΔΑ θέτει, με περίεργο τρόπο, αλλά ορθά, ένα σημαντικό ζήτημα που πρέπει να εξετάσει το ΥΠΕΝ (και έχει προαναγγείλει ήδη ότι θα πράξει…). Και αυτό αφορά το πως θα μπορούν να μεταβιβαστούν πολλές περιπτώσεις αυθαιρέτων που ανήκουν στην κατηγορία 5 και δεν έχουν δηλωθεί ως τώρα, καθώς η προθεσμία έληξε, μετά από μια δεκαετία ρυθμίσεων, ωστόσο. Η λύση να γίνει αυτό μέσα από την ταυτότητα κτιρίου έχει προταθεί από το ΤΕΕ πολλές φορές τα τελευταία 5 χρόνια, την υιοθετεί τώρα και η ΠΟΜΙΔΑ, αλλά το ΥΠΕΝ έχει να επεξεργαστεί και άλλα δεδομένα πριν προχωρήσει σε ρυθμίσεις…
Α, και να μην ξεχάσουμε… Αυτές οι αναφορές που γίνονται από παράγοντες της ΠΟΜΙΔΑ πολλές φορές (προφορικά τις περισσότερες…) στους χιλιάδες ιδιοκτήτες με τους οποίους είναι σε επαφή, θα πρέπει κάποια στιγμή να δούμε αν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, διότι ποτέ δεν έχουμε δει σε εκδηλώσεις της κλπ πάνω από 50-60 ιδιοκτήτες…
Αναλυτικά η επιστολή της ΠΟΜΙΔΑ
Το πλήρες κείμενο της επιστολής της ΠΟΜΙΔΑ έχει ως εξής:
Προς τον Υπουργό ΥΠΕΝ κ. Κώστα Σκρέκα
Τον Υφυπουργό ΥΠΕΝ κ. Νίκο Ταγαρά
ΚΟΙΝ: Προς το Γεν. Γραμματέα Χ.Σ. & Αστικού Περιβάλλοντος κ. Ευθύμιο Μπακογιάννη
Ενταύθα
Αθήνα, 1.3.2021
ΑΙΤΗΜΑ: Παράλληλη ισχύς βεβαίωσης μηχανικού με Ταυτότητα Κτιρίου μέχρι τέλους πανδημίας, αφαίρεσης της στατικής επάρκειας για διηρημένες ιδιοκτησίες & ρύθμισης για αυθαίρετα ΚΑΤ5.
Αξιότιμοι κοι Υπουργοί, κε Γενικέ
1.Η παράταση των μέτρων κατά της πανδημίας, η οποία έχει ως συνέπειά της τη δυσχέρεια ή και πλήρη αδυναμία πρόσβασης των πολιτών και των τεχνικών σε όλες τις σχετικές δημόσιες υπηρεσίες (πολεοδομίες, υποθηκοφυλακεία, κτηματολογικά γραφεία, Δήμους κλπ.), σε συνδυασμό με την αποκλειστική ισχύ της ταυτότητας κτιρίου από την 1.4.2021, μετατρέπει σε εφιάλτη τις μεταβιβάσεις ακινήτων και θέτει επιτακτικά θέμα επανεξέτασης της έναρξης ισχύος του μέτρου αυτού.
Με κλειστές δημόσιες υπηρεσίες εν μέσω πανδημίας και καραντίνας άγνωστης διάρκειας, η συγκέντρωση τόσων αδειών, σχεδίων, μελετών, δικαιολογητικών και βεβαιώσεων και η διενέργεια αυτοψιών για έκδοση ΠΕΑ και ταυτότητας κτιρίου είναι πέρα από τις ανθρώπινες δυνατότητες. Ούτε είναι εύκολο να αποκτηθεί υπό τις συνθήκες αυτές εμπειρία στη δημιουργία και υποβολή Ταυτότητας Κτιρίου από ένα σημαντικό αριθμό μηχανικών της χώρας ώστε από την 1η Απριλίου να είναι δυνατή η υποχρεωτική κατάρτιση και υποβολή ταυτότητας κτιρίου για κάθε δικαιοπραξία.
2.Με δεδομένα τα παραπάνω ακυρώνεται ταυτόχρονα ολόκληρη η διαδικασία τακτοποίησης όλων των αυθαιρέτων, αφού προϋποθέτει πλέον ως τελικό της στάδιο την υποβολή ταυτότητας κτιρίου! Για αυτό και θα πρέπει να εξετάσετε και να δεχθείτε και τη δυνατότητα ρύθμισης αυθαιρέτων Κατηγορίας 5 μέσω αποκλειστικά της υποβολής ταυτότητας κτιρίου, μέσα στην προθεσμία ισχύος του νόμου περί αυθαιρέτων, με τις προβλεπόμενες σταδιακές προσαυξήσεις του Ενιαίου Ειδικού Προστίμου.
3.Τέλος, από προφανή παραδρομή, στο νόμο για την ταυτότητα «αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας», υπάρχει και το οξύμωρο να ζητείται μελέτη στατικής επάρκειας, που είναι δυνατή μόνο για ολόκληρο το κτίριο, δηλαδή για να μεταβιβάσει ο ιδιοκτήτης δυαριού το διαμέρισμά του ζητείται να επιβαρυνθεί με το κόστος μελέτης στατικής επάρκειας ολόκληρης της πολυκατοικίας, πράγμα όχι μόνον κοστοβόρο, αλλά και πρακτικά μη πραγματοποιήσιμο! Για τους λόγους αυτούς ζητούμε:
*Να επιτραπεί η παράλληλη ισχύς της βεβαίωσης μηχανικού καθόλη τη διάρκεια της πανδημίας, ώστε να μην παραλύσει η Κτηματαγορά και επηρεαστούν αρνητικά οι συναλλαγές των ακινήτων,
*Να δοθεί η δυνατότητα ρύθμισης αυθαιρέτων κατηγορίας 5 μέσω αποκλειστικά της υποβολής ταυτότητας κτιρίου, μέσα στην προθεσμία ισχύος του νόμου, με τις νόμιμες προσαυξήσεις, και
*Να αφαιρεθεί η μελέτη στατικής επάρκειας από τις προϋποθέσεις για έκδοση ταυτότητας «Διηρημένης Ιδιοκτησίας», δηλαδή μεμονωμένων διαμερισμάτων κλπ.
Στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση και συνεργασία!
Με ιδιαίτερη εκτίμηση
Ο Πρόεδρος, Στράτος Ι. Παραδιάς, Δικηγόρος Α.Π.- Πρόεδρος UIPI
Ο Αντιπρόεδρος, Χαράλαμπος Τσουτρέλης, Καθηγητής ΕΜΠ
Ο Γεν. Γραμματεύς, Τάσος Γ. Βάππας, Δικηγόρος Α.Π.-υ-Δ.Ν.
