Άγγελα Μέρκελ
Άγγελα Μέρκελ
Πηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ως κρίσιμος παράγοντας για την έκβαση των διμερών σχέσεων τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου με την Τουρκία καθώς και τις ανταγωνιστικές συνθήκες που αναπτύσσονται σε Ανατολική Μεσόγειο και Κυπριακή ΑΟΖ λογίζεται η γερμανική προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε.

Η Γερμανία ανέλαβε την εκ περιτροπής προεδρία την 1η Ιουλίου ενώ, μεταξύ άλλων στόχων, έχει ιεραρχήσει ψηλά στην ατζέντα της την υλοποίηση μιας κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής για ζητήματα που αφορούν την Τουρκία, όπως η κρίση στη Λιβύη, το μεταναστευτικό και οι παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Άλλωστε, για τις 13 Ιουλίου έχει προγραμματιστεί και το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. όπου και θα συζητηθεί το ενδεχόμενο επιβολής νέων κυρώσεων στην Άγκυρα για τις παραβιάσεις κατά της Κύπρου.

Υπό αυτό το πρίσμα, το Βερολίνο προσπαθεί να επικοινωνήσει τις ευρωπαϊκές θέσεις στην Άγκυρα με κάθε δυνατό τρόπο. Στην επίσημη συνάντηση των ΥΠΕΞ των δύο κρατών, Χάικο Μάας και Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τέθηκε το ζήτημα της διευθέτησης των τουρκικών γεωτρήσεων στην ανατολική Μεσόγειο, ανοιχτά της Κύπρου και δυνάμει και στην Κρήτη, με τον Τούρκο ΥΠΕΞ να παραδέχεται ότι υπάρχει πρόβλημα στην περιοχή. Στον ίδιο άξονα προστίθεται και η τηλεφωνική επικοινωνία της Γερμανίδας καγκελαρίου, Άνγκελα Μέρκελ, με τον Τούρκο πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν.

Οι προσπάθειες του Βερολίνου δεν αναλώνονται, ωστόσο, μόνο σε επίσημες συναντήσεις. Στο παρασκήνιο η γερμανική προεδρία αναζητά μία φόρμουλα προκειμένου να εκτονωθεί η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπό αυτό το πρίγμα, έγινε και η συνάντηση του εξ απορρήτων του Τούρκου Προέδρου, Ιμπραήμ Καλίν, με στενούς συνεργάτες της Άγκελα Μέρκελ στα τέλη Ιουνίου. Το Βερολίνο γνωρίζει πως η Αθήνα επιχειρεί να αναβαθμίσει το ζήτημα με την Τουρκία σε ευρωπαϊκό και, υπό αυτό το πρίσμα, θα κληθεί να παίξει ρόλο επιδιαιτητή σε περίπτωση κλιμάκωσης της έντασης τον Σεπτέμβριο.

Το σενάριο αυτό δημιουργεί έντονα προβλήματα στις σχέσεις Βερολίνου – Άγκυρας, δεδομένης και της οικονομικής συνεργασίας που υπάρχει ανάμεσα στις δύο πλευρές. Άλλωστε η Γερμανία απέτρεπε, όλο το προηγούμενο διάστημα, και την επιβολή ισχυρών κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα δεν κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια καθώς επίκειται στο επόμενο διάστημα και επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στη Γερμανία.

Στην Αθήνα αντιλαμβάνονται, επίσης, ότι εγγύτερα των ελληνικών θέσεων βρίσκεται το Παρίσι λόγω και των ταραγμένων διμερών γαλλο-τουρκικών σχέσεων. Μόλις προχθές ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, ενημέρωσε τη γερμανίδα καγκελάριο ότι παραλίγο να υπάρξει συμπλοκή μεταξύ γαλλικού και τουρκικού ναυτικού στο ναυτικό επεισόδιο στη Λιβύη ενώ, πριν αλλά και μετά τη λιβυκή κρίση, οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών βάδιζαν σε τεντωμένο σκοινί.

DW: ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΝΟΜΙΜΕΣ ΟΙ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γερμανική Deutsche Welle, η διευθύντρια του Ινστιτούτου Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου του Κιέλου, Νέλε Ματς-Λυκ, επεσήμανε πως οι τουρκικές γεωτρήσεις στην Κύπρο δεν είναι νόμιμες σημειώνοντας πως «ακόμη και αν το στάτους της βόρειας Κύπρου είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενο, οι τουρκικές γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα δεν καλύπτονται νομικά». Συμπλήρωσε, ωστόσο, ότι η χάραξη των ΑΟΖ θα πρέπει να γίνεται στη βάση της αρχής της ευθυδικίας, παρά και την αναγνώριση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας για τα νησιά όμοιας με αυτή της ηπειρωτικής χώρας.

Μάλιστα, αναφορικά με τη νομική δέσμευση που παράγει για την Τουρκία η Σύμβαση του ΟΗΕ (1982) για το Δίκαιο της Θάλασσας, παρά και το γεγονός ότι δεν έχει υπογραφεί από την Άγκυρα, τόνισε: «Η Τουρκία δεν δεσμεύεται νομικά από τη σύμβαση αυτή καθ’ αυτή, επειδή δεν έχει γίνει συμβαλλόμενο μέρος. Μόνο τα κράτη που επικυρώνουν ή προσχωρούν σε μια συνθήκη είναι νομικά υποχρεωμένα να την εφαρμόζουν. Επομένως, δεν έχει πρόσβαση στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας και ούτε στην Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Όρια της Υφαλοκρηπίδας. Αλλά πολλοί από τους κανονισμούς της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως οι θαλάσσιες ζώνες και η αρχή της ευθυδικίας κατά την οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, έχουν στο μεταξύ εθιμική ισχύ».