Με λιγότερα καμένα δάση, έπεσε η αυλαία της φετινής αντιπυρικής περιόδου. Όπως προκύπτει από τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Πληροφοριακού Συστήματος για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS), από την αρχή του 2019 κάηκαν στην Ελλάδα περίπου 120.450 στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων, αριθμός χαμηλός συγκριτικά με τον μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας που ήταν 259.500 στρέμματα.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, σε αυτή την εικόνα συνέβαλαν καίρια η άμεση αντίδραση του Πυροσβεστικού Σώματος, ο αποτελεσματικός συντονισμός της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας αλλά και η καθοριστική συνεισφορά της Δασικής Υπηρεσίας, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.
Από όλες τις φετινές πυρκαγιές, στις 138 που αποτέλεσαν πολύ σοβαρά περιστατικά κλήθηκαν από την Πυροσβεστική και συνέδραμαν επιτόπου οι αποκεντρωμένες Δασικές Υπηρεσίες με παροχή εξειδικευμένων πληροφοριών, που αφορούσαν στη σύνθεση και στη διαδοχή του δασικού περιβάλλοντος της απειλούμενης περιοχής, αλλά και στη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών και λωρίδων.
Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Κωνσταντίνος Αραβώσης «ως υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε δημοσίως όλα τα στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος και της Δασικής Υπηρεσίας για την άρτια εκτέλεση των υπηρεσιακών τους καθηκόντων και την παγίωση μιας ευέλικτης και αποτελεσματικής συνεργασίας, με στόχο την προστασία του δάσους και του φυσικού περιβάλλοντος».
Όσον αφορά την Εύβοια, περιοχή που επλήγη περισσότερο, βάσει των αποτελεσμάτων της αυτοψίας που διενήργησε πρόσφατα στην περιοχή το WWF Ελλάς, παραμένει μια από τις πιο επικίνδυνες περιοχές για εκδήλωση πυρκαγιών. Μάλιστα, μόνο το 2019 σε 5 πυρκαγιές κάηκαν 37.128 στρέμματα που αντιπροσωπεύουν το 31% των συνολικών εκτάσεων στη χώρα. Επιπλέον, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που διατηρεί το Πυροσβεστικό Σώμα για το διάστημα 2011-2018, στον Καλλικρατικό Δήμο Διρφύων – Μεσσαπίων εκδηλώνονται κατά μέσο όρο ετησίως 30 πυρκαγιές υπαίθρου με απώλεια κάθε φορά περίπου 1.332 στρέμματα καμένων εκτάσεων.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η συσσώρευση καύσιμης ύλης, η οποία φαίνεται ότι επηρέασε σε καθοριστικό βαθμό και την εξέλιξη του συγκεκριμένου περιστατικού στο Κοντοδεσπότι. Ειδικότερα, η περιοχή – όπως σημειώνεται στην έκθεση αυτοψίας – πρέπει να αποκτήσει ένα σύγχρονο διαχειριστικό σχέδιο με δράσεις για την παρακολούθηση, τη διαχείριση και μείωση της καύσιμης ύλης, την εκτέλεση κατάλληλων δασοτεχνικών έργων που συμβάλλουν στην πρόληψη των πυρκαγιών, αλλά και τη δημιουργία πυρανθεκτικών δασών, μειώνοντας τον κίνδυνο μεγάλης έντασης πυρκαγιών.
Την ίδια ώρα, επιβαρυντικός παράγοντας είναι και η απουσία κοινού τοπικού σχεδίου πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών που να περιλαμβάνει μέτρα για τη διαχείριση καύσιμης ύλης, προτάσεις για αντιπυρικά έργα και υποδομές, καθώς και αναγνώριση κινδύνων.
Τι σχεδιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος
Στο μεταξύ, το υπουργείο Περιβάλλοντος δρομολογεί μια Πράσινη Στρατηγική με έμφαση στην προστασία των δασών, με στόχο την πρόληψη, την αποτροπή αλλά και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση σχετικών φαινομένων.
Σύμφωνα με τον κ. Αραβώση, ο στρατηγικός σχεδιασμός, τον οποίο ήδη έχει ξεκινήσει και υλοποιεί το υπουργείο, περιλαμβάνει την:
– Ολοκλήρωση της ανάρτησης δασικών χαρτών και της κύρωσης τους για τις περιοχές καταρτισμένων δασικών χαρτών της χώρας, καθώς και για τις λοιπές υπό κατάρτιση, με έμφαση στην επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης των αντιρρήσεων. Ο στόχος είναι διπλός: ο τερματισμός της ανασφάλειας των πολιτών και ταυτόχρονα η θεσμική προστασία του δασικού περιβάλλοντος και της δημόσιας περιουσίας.
– Εξασφάλιση της χρηματοδότησης για τη σύνταξη αντιπυρικών σχεδίων σε επίπεδο χωρικής αρμοδιότητας Δασαρχείου για το σύνολο της χώρας, με στόχο την απόλυτη συνέργεια μεταξύ του σχεδιασμού πρόληψης και αυτού της επιχειρησιακής καταστολής.
– Ρύθμιση όλων των θεμάτων συνεργασίας μεταξύ Πυροσβεστικού Σώματος και Δασικών Υπηρεσιών, με σκοπό την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος στο πεδίο των δασικών πυρκαγιών.
– Σύνταξη ειδικών αντιπυρικών σχεδίων πρόληψης, καταστολής και – αν απαιτηθεί – έγκαιρης εκκένωσης των πολιτών για τις κρίσιμες ζώνες μίξης δάσους – οικισμών, κατόπιν και εκπαίδευσης των κατοίκων των περιοχών αυτών.
– Θεσμοθέτηση νέων τεχνικών προδιαγραφών σύνταξης διαχειριστικών μελετών δασικών οικοσυστημάτων, ώστε όλα τα δασικά οικοσυστήματα της χώρας μας να διαχειρίζονται αειφορικά, σύγχρονα και παραγωγικά.
– Άμεση υλοποίηση όλων των απαιτούμενων διαδικασιών για τα δασικά μέτρα της προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 245.000.000 ευρώ. Στόχος είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απορρόφηση της ανωτέρω πίστωσης που μένει ανεκμετάλλευτη εδώ και 4,5 χρόνια. Ταυτόχρονα, έγκαιρος σχεδιασμός για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021 – 2027.
– Σχεδιασμός και εγκατάσταση ενός μόνιμου συστήματος παρακολούθησης της αποκατάστασης των κατεστραμμένων δασικών εκτάσεων.
– Ενίσχυση με προσωπικό και αναβάθμιση με μέσα και υποδομές της Δασικής Υπηρεσίας, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί με επιτυχία στον πολυλειτουργικό της ρόλο.
