Στην παρουσίαση του αναπτυξιακού προγράμματος για το Βόρειο Αιγαίο του 2030, στη Μυτιλήνη μίλησε την Παρασκευή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει περισσότερα από 340 έργα και παρεμβάσεις, προϋπολογισμού 1,9 δισεκατομμυρίων ευρώ.
«Κάθε έργο, το οποίο παρουσιάζεται εδώ, είναι κοστολογημένο, έχει συγκεκριμένο φορέα υλοποίησης και φυσικά εξασφαλισμένους πόρους. Οπότε θα έλεγα ότι είναι κι ένα συμβόλαιο λογοδοσίας, το οποίο θα επιτρέπει και στην τοπική κοινωνία να παρακολουθεί την πρόοδο όσων έχουμε δεσμευθεί ότι θέλουμε να υλοποιήσουμε την επόμενη τετραετία», σημείωσε ο πρωθυπουργός. Αναφέρθηκε επίσης στη Μόρια, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι «ο χώρος έχει αποδοθεί ουσιαστικά στον Δήμο, ιδιωτικές περιουσίες έχουν επιστρέψει στους ιδιοκτήτες τους και η Μόρια είναι ένα βουκολικό τοπίο με ελιές και πολύ σύντομα θα είναι ένα κέντρο εκπαίδευσης και πολιτισμού με εξασφαλισμένους πόρους, στηρίζοντας το πανεπιστήμιο και όχι μόνο».
Οι τέσσερις άξονες του προγράμματος
Το πρόγραμμα εδράζεται σε τέσσερις άξονες: τη δημιουργία σύγχρονων δικτύων και υποδομών για την αναπτυξιακή βελτίωση των συνδέσεων και της ασφάλειας των μετακινήσεων, την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών, την υλοποίηση επενδύσεων που προσδίδουν μεγαλύτερη αξία στην περιοχή και την υλοποίηση έργων για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα και την πράσινη μετάβαση.
Σύγχρονα δίκτυα και υποδομές
Στον τομέα των οδικών υποδομών, ο φάκελος περιλαμβάνει την αναβάθμιση του οδικού άξονα Καλλονής – Σιγρίου και τα έργα για τη βελτίωση του οδικού άξονα Καλλονής – Πέτρας στη Λέσβο, καθώς και για τις παρακάμψεις του Πυθαγορείου και της Χώρας στη Σάμο. Παράλληλα, δρομολογείται η εμβληματική κατασκευή της νότιας παράκαμψης Μυτιλήνης, αλλά και η βελτίωση της Εθνικής Οδού «Σάμος – Καρλόβασι».
Εστιασμένες παρεμβάσεις προβλέπονται επίσης για την αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών των νησιών του Βορείου Αιγαίου, όπως η δημιουργία νέου εμπορικού και επιβατικού λιμένα στο Σιγρί της Λέσβου, ενώ έχει ήδη ολοκληρωθεί η αποκατάσταση του λιμένα Ευδήλου Ικαρίας. Επιπλέον, σχεδιάζεται η επέκταση του μόλου Αγίου Κήρυκου στην Ικαρία και δρομολογούνται έργα για νέα αλιευτικά καταφύγια, αλλά και για τη βελτίωση των υφιστάμενων.
Ταυτόχρονα, αναβαθμίζονται οι υποδομές των αεροδρομίων των νησιών. Ειδικότερα, ολοκληρώθηκε ήδη η αναβάθμιση και επέκταση των υποδομών των αερολιμένων Μυτιλήνης και Σάμου. Αντίστοιχα έργα δρομολογούνται στα αεροδρόμια Χίου και Ικαρίας που έχουν και αυτά ενταχθεί στο δίκτυο των περιφερειακών αεροδρομίων, ενώ εκτελούνται ήδη έργα επέκτασης και βελτίωσης υποδομών στα αεροδρόμια Χίου και Λήμνου.
Βελτίωση της καθημερινότητας
Ο δεύτερος άξονας αποβλέπει στη βελτίωση της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής των πολιτών, με έμφαση στη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος και την ασφάλεια.
Ειδικότερα, στο πρόγραμμα προβλέπονται 200 εκατομμύρια ευρώ για δομές φιλοξενίας, λειτουργικά κόστη, ανάπτυξη ψηφιακών συστημάτων, καθώς επίσης 30 εκατ. ευρώ για έργα και 28 εκατ. ευρώ για έκτακτες επιχορηγήσεις και αποζημιώσεις κατοίκων, από το Ταμείο Ανάκαμψης. Έμφαση δίνεται ιδιαίτερα στην αξιοποίηση των εκτάσεων των πρώην Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης, μετά την ολοκλήρωση των κλειστών ελεγχόμενων δομών σε Σάμο, Λέσβο και Χίο.
Στο πεδίο της ασφάλειας, ο φάκελος περιλαμβάνει την επιχειρησιακή διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος, τη διακλαδική συνεργασία για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, την αντιμετώπιση των προκλήσεων ασφαλείας κατά την τουριστική περίοδο, καθώς και νέες υπηρεσίες και ενίσχυση δομών.
Σε ό,τι αφορά τη στήριξη των πληγέντων και την αποκατάσταση από φυσικές καταστροφές, κατανέμονται 138 εκατομμύρια ευρώ. 111,36 εκατ. στους πληγέντες, από τα οποία 2,9 εκατομμύρια ευρώ μέσω του «Samos Pass».
Όσον αφορά τα έργα για τον πολιτισμό, 87 εκατομμύρια προορίζονται για την ανάδειξη και αποκατάσταση των πολιτιστικών υποδομών, με σημαντικότερες την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό του Αρχαιολογικού Μουσείου Χίου, προϋπολογισμού 17 εκατομμυρίων ευρώ, και την αποκατάσταση του Κάστρου Μυτιλήνης, προϋπολογισμού 12 εκατομμυρίων ευρώ.
Σε ό,τι αφορά την παιδεία, το σχέδιο περιλαμβάνει παρεμβάσεις προϋπολογισμού 56 εκατ. ευρώ, για την κατασκευή κτιρίου της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Μυτιλήνη, την αναβάθμιση των υποδομών σε όλες τις βαθμίδες, τη δημιουργία νέων μονάδων, καθώς και τον διορισμό 1.341 εκπαιδευτικών και την πρόσληψη 4.516 αναπληρωτών.
Στον τομέα της υγείας, έχουν δρομολογηθεί παρεμβάσεις ύψους 22 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση και επέκταση των νοσοκομείων Μυτιλήνης, Χίου και Σάμου και των κέντρων υγείας, αλλά και για τον εκσυγχρονισμό του βιοϊατρικού εξοπλισμού.
Αγροτική παραγωγή και πράσινη μετάβαση
Σε ό,τι αφορά τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα, το αναπτυξιακό σχέδιο περιλαμβάνει την κατασκευή του φράγματος Τσικνιά στη Λέσβο. Το έργο, προϋπολογισμού 104 εκατ. ευρώ, θα βοηθήσει στην επίλυση των προβλημάτων άρδευσης και ύδρευσης του νησιού, με ένα σημαντικό μέρος των πόρων για τη χρηματοδότησή του να προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Παράλληλα, εντός του έτους αναμένεται να ολοκληρωθούν οι συμπληρωματικές εργασίες της κατασκευής του φράγματος Κόρης-Γεφύρι Χίου.
Σε εξέλιξη βρίσκονται έργα της ΔΕΔΔΗΕ, προϋπολογισμού 45 εκατ. ευρώ, που θα συνεισφέρουν στη συνολική αναβάθμιση των ενεργειακών υποδομών της Περιφέρειας και περιλαμβάνουν την κατασκευή υποσταθμών και την υπογειοποίηση δικτύων. Ενώ, υπό σχεδιασμό βρίσκεται η εγκατάσταση δύο νέων υποβρύχιων καλωδίων Μέσης Τάσης (46 χλμ. έκαστο) για τη διασύνδεση της Ικαρίας με τη Σάμο και την κάλυψη της συνολικής ζήτησης της Ικαρίας.
Για τη διαχείριση απορριμμάτων, υλοποιούνται, μεταξύ άλλων, έργα αποχέτευσης, επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων προϋπολογισμού 12,6 εκατ. ευρώ στα Βατερά Λέσβου, δίκτυο αποχέτευσης και εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων προϋπολογισμού 6 εκατ. ευρώ στην Αγιασό, καθώς και δράσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων του Δήμου Λήμνου, προϋπολογισμού 5,7 εκατ. ευρώ.
Επιχειρηματικότητα και καινοτομία
Όσον αφορά την επιχειρηματικότητα, το αναπτυξιακό πρόγραμμα περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση έξι έργων ερευνητικών φορέων στη δράση ενίσχυσης του ερευνητικού δυναμικού σε περιοχές με χαμηλή έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, ενώ προωθούνται και οι συνεργασίες φορέων (επιχειρήσεις σε συνεργασία με ερευνητικούς φορείς) σε έργα Έρευνας & Καινοτομίας σε δυναμικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας. Τα ερευνητικά έργα συνεργασίας είναι σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2023.
Για την ενίσχυση της απασχόλησης γίνονται ενέργειες μέσω προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα, με έμφαση κυρίως σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο κοινωνικού και εργασιακού αποκλεισμού.
Μέσω του αναπτυξιακού νόμου υλοποιούνται ιδιωτικές επενδύσεις 125,3 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 0,3 εκατ. ευρώ στον πρωτογενή τομέα, 9,1 εκατ. ευρώ στη μεταποίηση, 110,7 εκατ. ευρώ στον τουρισμό και 5,2 εκατ. ευρώ στις υπηρεσίες. Η στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων ανέρχεται σε 63,7 εκατ. ευρώ (επιχορηγήσεις επενδύσεων και φορολογικές απαλλαγές). Η υπαγωγή των επενδυτικών σχεδίων του αναπτυξιακού νόμου παρουσιάζει: α) ποσοστιαία ετήσια αύξηση κατά 117% από το 2019 στο 2022 β) ποσοστιαία ετήσια αύξηση κατά 56% του συνολικού επενδυτικού κόστους των υπαγόμενων επενδυτικών σχεδίων από το 2019 στο 2022 και γ) ποσοστιαία ετήσια αύξηση των νέων θέσεων εργασίας επενδυτικών σχεδίων αναπτυξιακού νόμου από το 2019 στο 2022 κατά 27%.
Μέσω του νέου αναπτυξιακού νόμου υλοποιούνται ιδιωτικές επενδύσεις 56,4 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 14,8 εκατ. ευρώ στο καθεστώς «Αγροδιατροφή» και 36,03 εκατ. ευρώ στο καθεστώς «Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων». Η στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων ανέρχεται σε 33 εκατ. ευρώ.
Στην παρουσίαση μίλησαν για τους τομείς ευθύνης τους, κατά σειρά, ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννης Πλακιωτάκης, ο υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης, ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Δημήτρης Πολίτης, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης, ο υφυπουργός αρμόδιος για την Αντεγκληματική Πολιτική Λευτέρης Οικονόμου, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ αρμόδιος για Θέματα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης από Φυσικές Καταστροφές Χρήστος Τριαντόπουλος, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, η υφυπουργός αρμόδια για θέματα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής Ζέττα Μακρή, ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Γεωργαντάς και η υφυπουργός Τουρισμού Σοφία Ζαχαράκη. Την παρουσίασε προλόγησε ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κωνσταντίνος Μουτζούρης. Συντόνισε ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Θανάσης Κοντογεώργης.
