Διεθνή απήχηση συνεχίζουν να έχουν οι επιστημονικές δημοσιεύσεις ελληνικών φορέων, οι οποίες διακρίνονται για τον αριθμό, την ποιότητα και την πρωτοτυπία τους, λαμβάνοντας συνεχώς περισσότερες αναφορές σε διεθνές επίπεδο. Ειδικότερα, τα έτη 2019 και 2020 καταγράφεται μεγάλη αύξηση του αριθμού των δημοσιεύσεων και των αναφορών.
Σύμφωνα με τη νέα έκδοση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), ενημερώνει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας – ΣΕΠΕ, το 2020 καταγράφονται 18.557 επιστημονικές δημοσιεύσεις ελληνικών φορέων στα διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Τα δύο τελευταία έτη 2019 και 2020, της περιόδου 2006-2020, καταγράφονται υψηλά ποσοστά αύξησης: 9,7% (από το 2018 στο 2019) και 10,1% (από το 2019 στο 2020).
Ως προς την απήχηση, την πρωτοτυπία, την ποιότητα και την αναγνωρισιμότητα, οι δημοσιεύσεις ελληνικών φορέων εξακολουθούν να τοποθετούνται δυναμικά στο διεθνές περιβάλλον. Ο αριθμός των αναφορών στις δημοσιεύσεις των ελληνικών φορέων, ο οποίος αποτελεί και τη βάση για τον υπολογισμό των βιβλιομετρικών δεικτών, συνεχίζει να διατηρεί την αυξητική τάση όλων των προηγούμενων ετών και την πενταετία 2016-2020 φθάνει τις 707.087 αναφορές. Σημειώνεται ότι αυτός ο αριθμός συνιστά ένα νέο ιστορικά υψηλό επίπεδο.
Την πενταετία 2016-2020, οι δημοσιεύσεις από ελληνικούς φορείς λαμβάνουν κατά μέσο όρο 9,38 αναφορές ανά δημοσίευση, ξεπερνώντας τον μέσο όρο αναφορών στην Ε.Ε. (7,82) και στον ΟΟΣΑ (7,56). Αντίστοιχη διεύρυνση σε σχέση με προηγούμενες πενταετίες καταγράφεται και ως προς τον σχετικό δείκτη απήχησης των δημοσιεύσεων από ελληνικούς φορείς, ο οποίος διαμορφώνεται σε 1,20 σε σχέση με την Ε.Ε. και σε 1,24 σε σχέση με τον ΟΟΣΑ.
Διεθνείς αναφορές
Επίσης, το ποσοστό των δημοσιεύσεων των ελληνικών φορέων που λαμβάνουν αναφορές – ένας ακόμα δείκτης που αποτυπώνει την πρωτοτυπία και την ποιότητα του ερευνητικού έργου και την αναγνωρισιμότητα των επιστημόνων συγγραφέων – διαμορφώνεται για την περίοδο 2006-2020 στο 77,8%, ποσοστό πάνω από το ποσοστό της Ε.Ε. (76,3%) και του ΟΟΣΑ (75,6%).
Ως προς τους βιβλιομετρικούς δείκτες, που καταγράφουν την ύπαρξη υψηλής απήχησης για τις δημοσιεύσεις, την πενταετία 2016-2020, τόσο ο αριθμός όσο και η κατανομή των δημοσιεύσεων των ελληνικών φορέων με υψηλή απήχηση, καταγράφουν σημαντική βελτίωση.
Ειδικότερα, 1.536 δημοσιεύσεις ελληνικών φορέων κατατάχθηκαν παγκοσμίως στο 1% των δημοσιεύσεων με υψηλή απήχηση, 6.003 δημοσιεύσεις στο 5%, 7.637 στο 10%, 10.472 δημοσιεύσεις στο 25% και 40.475 δημοσιεύσεις στο 50%.
Η κατανομή των δημοσιεύσεων των ελληνικών φορέων, που διαμορφώνεται με βάση το κριτήριο της υψηλής απήχησης, είναι 2,0%, 7,9%, 13,8%, 30,0% και 53,5%, με συνέπεια οι ελληνικές επιδόσεις να ξεπερνούν ξανά τον παγκόσμιο μέσο όρο σε όλες τις κατηγορίες (η πρώτη φορά ήταν την πενταετία 2012-2016), ενώ ξεπερνούν και τις αντίστοιχες επιδόσεις της Ε.Ε. για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία (top 1% και top 10%).
Σημαντική είναι, επίσης, η ηγετική συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων στις δημοσιεύσεις με υψηλή απήχηση. Σε ποσοστό 26,5% των δημοσιεύσεων με ελληνική συμμετοχή που ανήκουν στο top 1%, ο πρώτος συγγραφέας προέρχεται από ελληνικό φορέα. Στο top 5% το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 36,8%, και στο top 10% σε 41,4%.
Ποιοι παράγουν
Οι σημαντικότερες κατηγορίες ελληνικών φορέων, ως προς τον αριθμό δημοσιεύσεων, είναι τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) και τα Δημόσια Νοσοκομεία.
Την πενταετία 2016-2020 η συμμετοχή των Πανεπιστημίων στο σύνολο των δημοσιεύσεων από ελληνικούς φορείς είναι 85,0% (68.012 δημοσιεύσεις), των Ερευνητικών Κέντρων της ΓΓΕΚ 14,1% (11.265 δημοσιεύσεις), και των Δημόσιων Νοσοκομείων 12,8% (10.272 δημοσιεύσεις), ενώ οι υπόλοιπες κατηγορίες φορέων έχουν μερίδια κάτω από 5%.
Αναφορικά με τα ποσοστά δημοσιεύσεων με αναφορές, την πρώτη θέση έχουν τα Ερευνητικά Κέντρα της ΓΓΕΚ (80,6% των δημοσιεύσεων λαμβάνουν αναφορές), ενώ ακολουθούν οι Λοιποί Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς (77,1%), τα Πανεπιστήμια (74,0%), οι Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας (70,3%), τα Ιδιωτικά Μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα (69,8%) και τα Δημόσια Νοσοκομεία (67,8%).
Επιστημονικά πεδία
Για το 2020, οι περισσότερες δημοσιεύσεις ελληνικών φορέων ανήκουν στο επιστημονικό πεδίο “Φυσικές Επιστήμες” (Natural Sciences) (42,2%), ενώ δεύτερο κατά σειρά είναι το επιστημονικό πεδίο “Ιατρική και Επιστήμες Υγείας” (Medical & Health Sciences), το οποίο καταλαμβάνει ποσοστό 41,2%.
Το επιστημονικό πεδίο “Μηχανική και Τεχνολογία” (Engineering and Technology) έχει την τρίτη θέση με 22,0% και ακολουθούν τα επιστημονικά πεδία “Κοινωνικές Επιστήμες” (Social Sciences) με μερίδιο 7,4%, “Γεωργικές Επιστήμες” (Agricultural Sciences) με 11,3%, και “Ανθρωπιστικές Επιστήμες” (Humanities) με 2,2%.
Την πενταετία 2016-2020, οι σχετικοί δείκτες απήχησης των δημοσιεύσεων ελληνικών φορέων ξεπερνούν τον παγκόσμιο μέσο όρο 1 σε όλα τα επιστημονικά πεδία. Η υψηλότερη απήχηση (σχετικός δείκτης απήχησης: 1,47) καταγράφεται στο πεδίο “Ιατρική & Επιστήμες Υγείας” και ακολουθούν τα πεδία “Φυσικές Επιστήμες” (1,26), “Μηχανική & Τεχνολογία” (1,20), “Γεωργικές Επιστήμες” (1,20), οι “Ανθρωπιστικές Επιστήμες” (1,01) και οι “Κοινωνικές Επιστήμες” (0,99).
