Άμεσα στην αγορά και ειδικά στο κομμάτι της επικοινωνίας ρίχνει σχεδόν 20 εκατομμύρια ευρώ (που εν τέλει μπορεί να φτάσουν και τα 25 εκατ.) το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με απόφαση Χατζηδάκη, προκειμένου να αξιοποιηθούν για ευαισθητοποίηση των πολιτών τόσο στη μείωση χρήσης πλαστικής σακούλας όσο και στην απαγόρευση χρήσης πλαστικών μίας χρήσης (το νομοσχέδιο για τα οποία μόλις ψηφίστηκε).
Σύμφωνα με επίσημη ενημέρωση του ΥΠΕΝ, ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), κ. Νίκος Χιωτάκης και ο Διευθύνων Σύμβουλος, κ. Γιάννης Σιδέρης, μετά από συνεννόηση με τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστή Χατζηδάκη, φέρνουν εισήγηση στο αμέσως επόμενο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΑΝ για την αξιοποίηση των τελών της πλαστικής σακούλας.
Τα τέλη αυτά για τα έτη 2018, 2019 και το πρώτο τρίμηνο του 2020 ανέρχονται συνολικά στα 27 εκατομμύρια ευρώ (βάσει των στοιχείων της ΑΑΔΕ), εκ των οποίων μέχρι σήμερα έχουν αποδοθεί στον ΕΟΑΝ τα 19,7 εκατομμύρια ευρώ.
Από αυτά, το 60% θα πάει σε μια direct-to-citizen επικοινωνία του Υπουργείου, 30% θα πάει καθαρά για προγράμματα επικοινωνίας (για απόβλητα-πλαστικά κλπ) και μόλις 10% σε καθαρές «πράσινες» δράσεις στο πεδίο.
Γιατί και πως, ερωτηματικά και στόχοι
Κύκλοι της αγοράς και του Υπουργείου Περιβάλλοντος αναφέρουν σε συζητήσεις ότι τα τέλη από την πλαστική σακούλα δεν απαιτείται, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, να αφιερωθούν σε συγκεκριμένα έργα ή εξοπλισμό σε κρατικούς ή άλλους φορείς, καθώς τόσο μέσω του τρέχοντος ΕΣΠΑ, του Πράσινου Ταμείου και του προγράμματος Αντώνης Τρίτσης, όσο και με τους πόρους του επόμενου ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, δεν υπάρχει πρακτικά χρηματοδοτικό κενό στην τοπική διαχείριση αποβλήτων. Προφανώς οι διευκρινίσεις αυτές δίνονται για να μην υπάρξουν κατηγορίες περί κατασπατάλησης πόρων εκεί που δεν απαιτούνται. Πάντως είναι γεγονός ότι η νέα νοοτροπία που καλείται να υιοθετήσει η κοινωνία στη διαχείριση αποβλήτων, προφανώς απαιτεί ενημέρωση και εκπαίδευση.
Θυμίζουμε ότι το ΥΠΕΝ, όπως μόνο το economix έχει ξανα-αναφέρει, έχει προχωρήσει σε σωρεία επικοινωνιακών δράσεων το τελευταίο έτος, τόσο μέσω διαδοχικών και πολλαπλών αναθέσεων για καμπάνιες και διαχείριση socialmedia και ηλεκτρονικής ενημέρωσης (και άλλες διάφορες…) όσο και με απευθείας προγράμματα προβολής με διαφημίσεις σε ενημερωτικές σελίδες κλπ (όπως για τα απόβλητα λόγω κορωνοϊού, για το Κτηματολόγιο κλπ).
Πέρα από αυτά, το ΥΠΕΝ συνεργάζεται σταθερά σε μια επικοινωνιακή καμπάνια μεγάλου εύρους με το Ίδρυμα Λασκαρίδη, στην Εκστρατεία «Ελλάδα Χωρίς Πλαστικά μιας Χρήσης», με πολυποίκιλες δράσεις, που έχουν τύχει εξαιρετικής προβολής – αλλά και γκρίνιας στη Βουλή, από κόμματα και βουλευτές (της αντιπολίτευσης, κυρίως, για να είμαστε ειλικρινείς).
Τώρα, με το τεράστιο budget που φαίνεται να αφιερώνεται από τους πόρους της πλαστικής σακούλας (καθόλα νόμιμα, να σημειώσουμε, αφού στους σκοπούς του τέλους αναφέρεται ρητά η ευαισθητοποίηση των πολιτών κλπ), το ΥΠΕΝ ευελπιστεί να φτάσει απευθείας το ίδιο «σε κάθε νοικοκυριό της χώρας» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. Να δούμε αν αυτό θα έχει και φωτογραφία του Υπουργού…
Και επειδή προφανώς οι πρωτοβουλίες αυτές του ΥΠΕΝ θα έχουν ξεκάθαρο πράσινο πρόσημο, αναμένουμε με ενδιαφέρον αν θα εφαρμοστούν στις προμήθειες-αναθέσεις διαδικασίες πράσινων συμβάσεων, αν θα υπάρχουν πιστοποιητικά προέλευσης από ΑΠΕ για το ρεύμα που θα καταναλωθεί, αν τα υλικά θα προέρχονται όλα από ανακύκλωση (ή αν θα είναι μόνο ανακυκλώσιμα…) και αν το ΥΠΕΝ θα υπολογίσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα (σε χρήση πόρων αλλά και σε εκπομπές αερίων ρύπων) αυτής της τεράστιας επικοινωνιακής δράσης. Για να μην ξεχνιόμαστε, όταν μιλάμε για περιβαλλοντική ευθύνη στην πράξη…
Και παρεπιμπτώντως: πότε αλήθεια θα παρουσιάσει το (αρμόδιο για όλες τις περιβαλλοντικές επιδόσεις) Υπουργείο απολογιστικά στοιχεία για την ανακύκλωση, την κατανάλωση ή την εξοικονόμηση πόρων (ρεύματος, νερού κλπ) που το ίδιο κάνει, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις μετακινήσεις των υπηρεσιακών οχημάτων, τα δεδομένα χρήσης των ηλεκτρικών οχημάτων που έχει;
Πού θα πάνε τα 20-27 εκατομμύρια ευρώ
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι δράσεις που θα προταθούν προς χρηματοδότηση είναι:
1. Διανομή στους πολίτες επαναχρησιμοποιούμενων ειδών. Περίπου το 60% του τέλους θα διατεθεί για να διανεμηθούν:
– 3.500.000 πάνινες τσάντες για ψώνια που θα φτάσουν σε κάθε νοικοκυριό της χώρας.
– 1.000.000 επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια.
«Με τη δωρεάν διανομή αυτών των επαναχρησιμοποιούμενων ειδών παρακινούμε τους πολίτες να αλλάξουν συνήθειες. Να εγκαταλείψουν τη χρήση καθημερινών πλαστικών μιας χρήσης και να εξοικειωθούν με υλικά που είναι φιλικά στο περιβάλλον.», τονίζεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.
2. Κληρώσεις με πλούσια δώρα για όσους δεν χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες με τις αγορές τους.
Σε πρώτη φάση θα κληρωθούν 6 ηλεκτρικά αυτοκίνητα, 30 ηλεκτρικά σκούτερ και 60 ποδήλατα/πατίνια για όσους πολίτες με τις αγορές τους δεν χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες. Οι πολίτες θα υποβάλουν τις αποδείξεις των αγορών τους σε ειδική πλατφόρμα του ΕΟΑΝ και θα αποκτούν δικαίωμα συμμετοχής στην κλήρωση.
3. Καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για την ανακύκλωση και τον περιορισμό της χρήσης των πλαστικών μιας χρήσης. Περίπου το 30% του ανταποδοτικού τέλους θα διατεθεί σε αυτή τη μεγάλη εκστρατεία που θα έχει ως επιμέρους στόχους ενημέρωσης: α) τη διαλογή αποβλήτων σε 4 ρεύματα, β) τη χρήση του καφέ κάδου για απόβλητα τροφίμων, γ) τον περαιτέρω περιορισμό της πλαστικής σακούλας, δ) την κατάργηση ορισμένων καθημερινών πλαστικών μιας χρήσης.
4. Χρηματοδότηση περιβαλλοντικών δράσεων. Περίπου το 10% του ανταποδοτικού τέλους θα διατεθεί σε πιλοτικά προγράμματα ανακύκλωσης και άλλες καίριες δράσεις για το περιβάλλον, όπως δενδροφυτεύσεις.
Πάνινη τσάντα με υπογραφή
Ειδικά για την πάνινη τσάντα που θα διανεμηθεί σε όλα τα νοικοκυριά της χώρας σημειώνεται ότι θα αξιοποιηθεί το σχέδιο που είχε φτιάξει το 2018 η διεθνούς φήμης Ελληνίδα σχεδιάστρια μόδας κ. Σίλια Κριθαριώτη. Για το λόγο αυτό ο Κωστής Χατζηδάκης συναντήθηκε χθες με την κ. Κριθαριώτη και την ευχαρίστησε για την προσφορά της.
Ο υπουργός Περιβάλλοντός και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Το μεγαλύτερο όπλο μας στη μάχη ενάντια στην πλαστική ρύπανση είναι η αλλαγή της κουλτούρας μας. Είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε συνήθειες στην καθημερινότητά μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του.
Οι δράσεις που προτείνεται να υλοποιήσει ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) εξυπηρετούν αυτόν τον μεγάλο στόχο: Παρακινούν τους πολίτες να περιορίσουν τη χρήση της πλαστικής σακούλας και των πλαστικών μιας χρήσης. Προωθούν την ανακύκλωση. Ενισχύουν την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών. Χρηματοδοτούν στοχευμένες περιβαλλοντικές δράσεις.
Έτσι επιστρέφουμε στους πολίτες τα χρήματα από το τέλος της πλαστικής σακούλας και προστατεύουμε αποτελεσματικά το περιβάλλον».
