Ο κτιριακός και συνολικά ο κατασκευαστικός τομέας ευθύνεται για το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών CO2 παγκοσμίως, γεγονός που έχει οδηγήσει τα τελευταία χρόνια στην αναζήτηση πιο βιώσιμων δομικών υλικών και κυρίως πιο «πράσινου» τσιμέντου. Πλέον, οι τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί φαίνεται ότι βρίσκουν τον δρόμο τους προς την πραγματική αγορά.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τον κτιριακό τομέα αυξήθηκαν κατά περίπου 5% την τελευταία 10ετία, τη στιγμή που θα έπρεπε να είχαν μειωθεί κατά 28%, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP). Όπως αναφέρεται, οι εκπομπές είχαν μείνει στάσιμες από το 2023, καθώς οι πολιτικές για το Κλίμα, όπως τα πρότυπα για τα πράσινα κτίρια, η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η ηλεκτροδοτούμενη θέρμανση και ψύξη, είχαν αρχίσει να έχουν αποτελέσματα. Ωστόσο, ο κτιριακός τομέας εξακολουθεί να καταναλώνει το 32% της παγκόσμιας ενέργειας και να συμβάλλει στο 34% των εκπομπών CO2.
Η απανθρακοποίηση του τσιμέντου, μερική ή πλήρης, με αποθήκευση άνθρακα ή άλλες μεθόδους, έχει βρεθεί στο επίκεντρο της έρευνας και τα πιο πρόσφατα δείγματα επιτρέπουν την αισιοδοξία ότι η παραγωγή του μπορεί να γίνει σε μεγάλη κλίμακα και να δώσει ώθηση σε επενδύσεις σε πιο βιώσιμα κατασκευαστικά υλικά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ της Heidelberg Materials και της βρετανικής κυβέρνησης για την χρηματοδότηση της πρώτης μονάδας δέσμευσης άνθρακα στον κόσμο, η οποία θα επιτρέπει την παραγωγή τσιμέντου, πλήρως απαλλαγμένου από τον άνθρακα.
Το εργοστάσιο Padeswood, που βρίσκεται στη βόρεια Ουαλία, θα γίνει το πρώτο εργοστάσιο τσιμέντου στον κόσμο με πλήρως απανθρακοποιημένη διαδικασία παραγωγής τσιμέντου και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να συλλέγει περίπου 800.000 τόνους CO₂ ετησίως, που ισοδυναμεί με σχεδόν το σύνολο των εκπομπών CO₂ του εργοστασίου.
Μετά την έναρξη λειτουργίας του Brevik CCS τον Ιούνιο του 2025, το Padeswood CCS θα είναι η δεύτερη εγκατάσταση της Heidelberg Materials που θα επιτρέπει την παραγωγή του evoZero, του πρώτου τσιμέντου στον κόσμο με μηδενικές εκπομπές άνθρακα, σε πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα. Αυτό θα αυξήσει σημαντικά τη διαθεσιμότητα του evoZero σε όλη την Ευρώπη.
Το Padeswood CCS θα παράγει τσιμέντο με μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα, συλλέγοντας σχεδόν όλες τις εκπομπές από τον κλίβανο και τη μονάδα συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας (CHP). Οι εκπομπές που συλλέγονται από τον κλίβανο περιλαμβάνουν CO₂ από καύσιμα βιομάζας, κυρίως από οικιακά απορρίμματα τροφίμων, ξύλου και χαρτιού που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν οικονομικά.
Με τη δέσμευση αυτών των εκπομπών, η μονάδα έχει τη δυνατότητα να γίνει δεξαμενή άνθρακα: Αυτό είναι εφικτό χάρη στη χρήση υψηλής αναλογίας βιογενών εναλλακτικών καυσίμων στη διαδικασία παραγωγής τσιμέντου, τα οποία αποτελούνται από φυτικά υλικά που έχουν απορροφήσει CO₂ κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Εάν οι σχετικές εκπομπές άνθρακα στη συνέχεια δεσμευτούν και αποθηκευτούν, αυτό μειώνει τη συνολική ποσότητα CO₂ στην ατμόσφαιρα.
Η κατασκευή της εγκατάστασης δέσμευσης άνθρακα στο εργοστάσιο τσιμέντου Padeswood θα ξεκινήσει μέσα στο 2025, με την έναρξη λειτουργίας να προβλέπεται για το 2029. Το δεσμευμένο CO₂ θα συμπιέζεται και θα μεταφέρεται μέσω υπόγειου αγωγού για ασφαλή αποθήκευση κάτω από τον βυθό της θάλασσας στον κόλπο του Λίβερπουλ, στο πλαίσιο του έργου HyNet North West, σύμφωνα με το Construction Briefing.
Στη Γαλλία, η Ecocem, ένας από τους κορυφαίους παρόχους τεχνολογιών τσιμέντου χαμηλών εκπομπών άνθρακα στην Ευρώπη, ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας του νέου κέντρου Έρευνας και Καινοτομίας (R&I) στη Γαλλία. Σύμφωνα με την εταιρεία, το κέντρο αποτελεί σημαντική επένδυση στην καινοτομία και θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στη στρατηγική της Ecocem για την παροχή λύσεων απανθρακοποίησης στις βιομηχανίες τσιμέντου και σκυροδέματος.
Με κόστος άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ, η εγκατάσταση 3300 m² ενισχύει τη δέσμευση της Ecocem για επιστημονική καινοτομία και την εστίασή της στην ανάπτυξη και παροχή τεχνολογιών τσιμέντου χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ικανών να χρησιμοποιούν μια σειρά εναλλακτικών SCM (συμπληρωματικών τσιμεντοειδών υλικών) και προσθέτων ορυκτών για την αντικατάσταση του κλίνκερ, του συστατικού του τσιμέντου με υψηλές εκπομπές άνθρακα, το οποίο ευθύνεται για πάνω από το 90% των εκπομπών του.
Επιτρέποντας την περαιτέρω απανθρακοποίηση του τσιμέντου πέραν του 70% που είναι ήδη εφικτό με την τεχνολογία ACT της Ecocem, το κέντρο θα υποστηρίξει την φιλοδοξία της εταιρείας να παρέχει στη βιομηχανία τσιμέντου τα μέσα για να επιτύχει τον στόχο του μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών έως το 2040, δέκα χρόνια νωρίτερα από τους παγκόσμιους στόχους και χωρίς να εξαρτάται από την δέσμευση άνθρακα.
Η ανακοίνωση αυτή ακολουθεί άλλα πρόσφατα ορόσημα για την ACT, όπως οι κανονιστικές εγκρίσεις στη Γαλλία, ένα νέο εργοστάσιο παραγωγής στη Δουνκέρκη, μια επιπλέον επένδυση 170 εκατομμυρίων ευρώ για την κατασκευή τεσσάρων νέων γραμμών παραγωγής ACT στη Γαλλία έως το 2030, πιστοποίηση του κλάδου στις ΗΠΑ και συνεργασίες με κατασκευαστικές εταιρείες όπως η Bouygues και η Vinci Construction.
Ακόμα ένα δείγμα της στροφής που γίνεται παγκοσμίως, αποτελεί η επένδυση της Microsoft στην εταιρεία κατασκευής πράσινου τσιμέντου Fortera σε μια προσπάθεια να επιταχύνει την υιοθέτηση οικολογικών δομικών υλικών σε όλες τις παγκόσμιες δραστηριότητες των data center της. Η στρατηγική επένδυση ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, που πραγματοποιείται μέσω του Ταμείου Κλιματικής Καινοτομίας της εταιρείας, θα υποστηρίξει την κατασκευή του πρώτου πλήρους εμπορικού εργοστασίου της Fortera και θα εξασφαλίσει τα δικαιώματα προμήθειας της Microsoft για τσιμέντο χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Η νέα μονάδα, με δυναμικότητα παραγωγής 400.000 τόνων τσιμέντου ετησίως, θα χρησιμοποιεί τις τεχνολογίες «ReCarb» και «ReAct» της Fortera. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι αυτές οι διαδικασίες μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως και 70% σε σύγκριση με το παραδοσιακό τσιμέντο, διατηρώντας παράλληλα τα πρότυπα απόδοσης.
Η τεχνολογία της Fortera έχει σχεδιαστεί για να ενσωματώνεται σε υπάρχοντα εργοστάσια τσιμέντου, επιτρέποντας στους παραγωγούς να μειώσουν τις εκπομπές χωρίς να αναδιαμορφώσουν την υποδομή τους. Η εταιρεία κερδίζει έδαφος στην αγορά, με πρόσφατες συνεργασίες, όπως με τον παραγωγό ασβέστη Graymont, και πιλοτικές εφαρμογές σε πραγματικά κατασκευαστικά έργα.
