Πηγή Εικόνας: Θοδωρής ΚαραουλάνηςΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τους 22 νικητές των βραβείων του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους για το 2025.
Για πέμπτη συνεχή χρονιά, τα βραβεία του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους επιβραβεύουν έργα και πρωτοβουλίες που ξεχώρισαν και που συνδυάζουν τη βιωσιμότητα, την ένταξη και την αισθητική, δείχνοντας πώς μπορούν να εμπλουτιστούν οι ζωές των ανθρώπων και των κοινοτήτων, συνδυάζοντας τον πολιτισμό και την τεχνολογία, την καινοτομία και τον σχεδιασμό. Επίσης, με ένα ειδικό βραβείο αναγνωρίστηκε και η επείγουσα ανάγκη για οικονομικά πιο προσιτή και βιώσιμη στέγαση. Ανάμεσα στους νικητές ήταν και το έργο Tavros Project, η ανακαίνιση και η ενεργειακή αναβάθμιση μιας εργατικής πολυκατοικίας στον Ταύρο της Αθήνας.
Επιπλέον, για πρώτη φορά φέτος, απονεμήθηκε σε 20 μικρούς δήμους το βραβείο για την ενίσχυση των μικρών δήμων, μεταξύ των οποίων και η τοπική κοινότητα Αγνάντων για το
έργο της αποκατάστασης του παλαιού δημοτικού σχολείου Φράστων. Το συγκεκριμένο βραβείο αναδεικνύει τον ρόλο που παίζουν οι κοινότητες αυτές στη διαμόρφωση ενός πιο
βιώσιμου, συμπεριληπτικού και όμορφου μέλλοντος. Η νέα αυτή πρωτοβουλία υποστηρίζεται από ένα πιλοτικό σχέδιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η Πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε σχετικά:
«Κάθε χρόνο εντυπωσιάζομαι από τη δημιουργικότητα σ’ αυτόν τον διαγωνισμό. Και χαίρομαι ιδιαίτερα με το φετινό ειδικό βραβείο για τη στέγαση. Θα μας βοηθήσει να σκεφτούμε λύσεις για τη στεγαστική κρίση με νέο μυαλό, ενώ είναι και πηγή έμπνευσης για τις εργασίες μας σχετικά με το ευρωπαϊκό σχέδιο στέγασης. Σκοπός μας είναι να κάνουμε τη στέγαση πιο προσιτή, πιο βιώσιμη και πιο ποιοτική. Αυτοί είναι οι στόχοι και του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους. Το σπίτι δεν είναι μόνο τοίχοι και μια στέγη. Σπίτι είναι η αίσθηση ότι είσαι ασφαλής και ότι ανήκεις σε ένα τόπο».
Όλοι οι νικητές έλαβαν βραβεία ύψους έως 30 000 EUR, καθώς και ειδικό πακέτο επικοινωνίας. Τα βραβεία απονεμήθηκαν σε τελετή στις 30 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της οποίας η Επιτροπή προκήρυξε επίσης έναν σπουδαστικό διαγωνισμό για τον σχεδιασμό του επίσημου τροπαίου των βραβείων του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους για το 2026, καλώντας νέους ταλαντούχους ανθρώπους να προτείνουν ένα αντικείμενο που να συμβολίζει τη βιωσιμότητα, την ομορφιά και τη συνύπαρξη. Οι σπουδαστές και οι σπουδάστριες μπορούν να υποβάλουν τις προτάσεις τους έως τις 31 Ιανουαρίου 2026.
Βραβευθέντες του Βραβείου Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους 2025
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, οι νικητές του σκέλους «Πρωταθλητές του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους» περιλαμβάνουν τους πράσινους άξονες
και τις πλατείες της Ισπανίας που δείχνουν πώς μπορούν να ανακτηθούν οι δρόμοι από τα αυτοκίνητα για τους ανθρώπους και το πράσινο, ενώ ο συνεταιρισμός HausWirtschaft
της Αυστρίας συνδυάζει οικονομικά προσιτή στέγαση με κοινόχρηστους χώρους εργασίας και παιδικής φροντίδας. Στην Ουκρανία, η Promprylad δείχνει πώς ένα παλιό εργοστάσιο
μπορεί να αναγεννηθεί ως κόμβος καινοτομίας και κοινωνικών επενδύσεων. Η HempForma της Λιθουανίας αναβιώνει την παραδοσιακή παραγωγή κάνναβης για να δημιουργήσει
σύγχρονα, κυκλικά ακουστικά πάνελ. Σε αυτό το σκέλος, το βρώσιμο σχολείο της Πορτογαλίας, μετατρέποντας την εκπαίδευση σε ένα ζωντανό οικοσύστημα με επίκεντρο τα τρόφιμα και τη βιωσιμότητα, κέρδισε την ψηφοφορία του κοινού.
Στο σκέλος για τα «ανερχόμενα αστέρια του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους», τα βραβευμένα έργα περιλαμβάνουν το Pollino στην Ουγγαρία, το οποίο μετατρέπει την
αστική σήμανση σε οικοτόπους για τους επικονιαστές, ενώ στο κοινοτικό δικαστήριο του Kopli στην Εσθονία, μαθητές και κάτοικοι σχεδίασαν από κοινού έναν νέο δημόσιο χώρο από
ανακυκλωμένα δομικά υλικά. Το έργο Ταύρος της Ελλάδας δείχνει πώς οι ενεργειακές μετασκευές μπορούν να κάνουν τα κτίρια πιο υγιεινά και πιο αποδοτικά και το UN_SKIN της Ιταλίας διερεύνησε τα βιοϋλικά ως εναλλακτική λύση στο δέρμα.
Σε αυτό το σκέλος, η Θεραπευτική Γλυπτική της Ιταλίας, χρησιμοποιώντας τη συμμετοχική τέχνη ως εργαλείο σύνδεσης, μετασχηματισμού και ευημερίας, κέρδισε την ψηφοφορία του
κοινού.
Λύσεις του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους για οικονομικά προσιτή στέγαση Για την έκδοση αυτή, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο βραβείο «Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους για την οικονομικά προσιτή στέγαση», το οποίο απένειμε τέσσερα έργα στη Δανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, καταδεικνύοντας τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη μπορεί να προσφέρει πιο οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση, η οποία είναι επίσης υγιής, χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμη σε όλους. Τα τέσσερα αυτά έργα ανατέθηκαν σε ολοκληρωμένα έργα στην ΕΕ που συμβάλλουν στις προσπάθειες της ΕΕ για τη βελτίωση της οικονομικής προσιτότητας της στέγασης και συνδυάζουν τη δέσμευση αυτή με τις αξίες και τις αρχές του NEB.
Νέα ώθηση του ΝΕΒ για τους μικρούς δήμους
Παράλληλα με τα βραβεία NEB 2025, 20 μικροί δήμοι — από την Τσεχία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Κροατία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία,
την Πορτογαλία και τη Φινλανδία— κατέδειξαν τον τρόπο με τον οποίο το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους όχι μόνο διαμορφώνει μεγάλες πόλεις, αλλά και ενδυναμώνει τις αγροτικές
πόλεις και τις μικρότερες κοινότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη ώστε να υλοποιήσουν βιώσιμα και χωρίς αποκλεισμούς έργα.
Το NEB Boost for Small Municipalities, το οποίο υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, βοηθά αυτές τις τοπικές αρχές να ξεπεράσουν τα πρώιμα εμπόδια στην ανάπτυξη έργων που είναι βιώσιμα, χωρίς αποκλεισμούς και όμορφα.
Ιστορικό
Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους, το οποίο δρομολογήθηκε το 2021 μετά την ομιλία της προέδρου φον ντερ Λάιεν για την κατάσταση της Ένωσης το 2020, έχει εξελιχθεί σε μια
δυναμική κοινότητα σχεδόν 2.000 μελών σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέραν αυτής, εμπνέοντας σχεδόν 500 έργα μέχρι σήμερα. Έχει καταστεί βασική κινητήρια δύναμη για την
εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας σε τοπικό επίπεδο, γεφυρώνοντας την καινοτομία, τον σχεδιασμό, την αρχιτεκτονική, τον πολιτισμό και την κοινωνική ένταξη.
Μέσω των ετήσιων βραβείων NEB, η πρωτοβουλία αναδεικνύει απτές λύσεις που δείχνουν πώς οι κοινότητες μπορούν να ζήσουν πιο βιώσιμα και όμορφα, διασφαλίζοντας παράλληλα την οικονομική προσιτότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη. Σε πέντε εκδόσεις, τα βραβεία NEB έχουν αναδείξει έργα και ιδέες από ολόκληρη την ΕΕ, τα Δυτικά Βαλκάνια και
την Ουκρανία. Από το 2021 έχουν ληφθεί περισσότερες από 5700 αιτήσεις και 94 νικητές έχουν μοιραστεί περισσότερα από 2 εκατ. ευρώ για στήριξη. Μια καινοτομία στη φετινή έκδοση των βραβείων NEB ήταν τα βραβεία «NEB Affordable Housing» που επιβραβεύουν υποδειγματικά έργα στις λύσεις στέγασης της ΕΕ.
Η τελετή απονομής των βραβείων ΝΕΒ αποτέλεσε μέρος της δεύτερης εκδήλωσης για το ΝΕΒ στις περιφέρειες και τις πόλεις, η οποία πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 29-
30 Σεπτεμβρίου και συγκέντρωσε περισσότερους από 400 συμμετέχοντες. Η εκδήλωση επικεντρώθηκε στη στήριξη της υλοποίησης της πρωτοβουλίας για το NEB μέσω της ενθάρρυνσης της συνεργασίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών.
