Της Εριφύλης Δρίβα
Τεχνολογίες που αξιοποιούν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας καθώς και εναλλακτικά καύσιμα οδηγούν τις εξελίξεις προς μία «πράσινη» ναυτιλία, μία μετάβαση στην οποία η Ελλάδα λόγω του εφοπλισμού της, της ναυτοσύνης της αλλά και της έντονης νησιωτικότητάς της θα κληθεί να πρωτοστατήσει.
Οι ανακοινώσεις για την επικείμενη ίδρυση ναυτιλιακού κέντρου μείωσης εκπομπών αερίων ρύπων στην Αθήνα από τον Βρετανικό νηογνώμονα Lloyd’s Register και 5 από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες, εκλαμβάνεται ως ένα σημαντικό βήμα για τη ναυτιλία στη χώρα μας και διεθνώς, στην κατεύθυνση για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων που έχουν τεθεί από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) για το 2030 και το 2050.
Το Κέντρο Απανθρακοποίησης της Ναυτιλίας (Maritime Decarbonisation Hub) στην Αθήνα θα συμβάλλει στην αναζήτηση και απόδοση λύσεων που θα μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GΗG) του υπάρχοντος παγκόσμιου στόλου, ενώ θα προετοιμάσει και την ενεργειακή μετάβαση διασφαλίζοντας, μεταξύ άλλων την απαραίτητη κατάρτιση και δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού.
Η αναζήτηση εναλλακτικών καυσίμων και η πορεία προς μία «πράσινη» ναυτιλία έχει τεθεί ως κυρίαρχο ζήτημα και από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, ήδη προ τριετίας όταν ο πρόεδρός του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, μιλώντας σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), έκανε λόγο για «τεράστιες αλλαγές στη σχεδίαση και τη λειτουργία των πλοίων» και ζήτησε «να τρέξουμε και να εστιάσουμε περισσότερο στις τεχνολογικές εξελίξεις των καυσίμων».
Φορείς αυτής της αλλαγής θα είναι τα ναυπηγεία, του κατασκευαστές ναυτιλιακού εξοπλισμού, αλλά και τις Ενώσεις των ναυτικών, ώστε να διασφαλιστεί η ενδυνάμωση των δεξιοτήτων του προσωπικού στη θάλασσα και τη στεριά.
Σημαντικό ρόλο στην απανθρακοποίηση της ναυτιλίας θα παίξει η έρευνα και συγκεκριμένα οι μηχανικοί που βρίσκονται πίσω από τον σχεδιασμό, τη δημιουργία και την παρακολούθηση των έργων, της παραγωγής, της μεταφοράς, της κατανάλωσης ενέργειας, κάθε είδους.
Επενδύσεις εκατομμυρίων στη βιώσιμη θαλάσσια τεχνολογία
Παράδειγμα δυναμικής προώθησης της έρευνας και της καινοτομίας προς νέες βιώσιμες θαλάσσιες τεχνολογίες αποτελεί η Βρετανία, όπου πρόσφατα ανακοίνωσε 33 projects τα οποία έλαβαν χρηματοδότηση 33 εκατ. λιρών προκειμένου να προχωρήσουν στην ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής, όπως η ηλεκτρική ενέργεια, η αμμωνία, η μεθανόλη, το υδρογόνο και η αιολική ενέργεια.
Ένα από τα σχέδια που ξεχώρισαν υπόσχεται να «φέρει την επανάσταση στην τεχνολογία αιολικής πρόωσης» καθώς πρόκειται για το στροφείο πλεύσης που σχεδιάζει η Anemoi Marine Technologies.
Η εταιρεία πρόκειται να αναπτύξει περαιτέρω τον 24μετρο ρότορα πλεύσης για την εμπορική ναυτιλία. Όπως υποστηρίζει σύμφωνα με το ship-technology.com, το project που έλαβε την επιχορήγηση αφορά τον σχεδιασμό ενός νέου, μικρότερου στροφείου από αυτόν που ήδη υπάρχει με δυνατότητα χρήσης σε πλοία Kamsarmax (φορτηγό πλοίο) και vLOC (πλοίο μεταφοράς χύδην φορτίου).
Το στροφείο πλεύσης με διάμετρο 3,5 μέτρα θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε σκάφη μεσαίας εμβέλειας, όπως τάνκερ Handysize και Ultramax και RoRos.
Οι εναλλακτικές πηγές που κερδίζουν έδαφος
Σύμφωνα με τις προβλέψεις για το 2050 της DNV προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις στον δρόμο για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας θα μπορούσαν να υιοθετηθούν κάποια λειτουργικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης, όπως συστήματα λίπανσης αέρα στην καρίνα του πλοίου που μειώνουν την αντίσταση κατά την πλεύση και η αιολική πρόωση.
Συστήματα αιολικής πρόωσης έχουν ήδη εγκατασταθεί σε 28 μεγάλα σκάφη, επιτυγχάνοντας μέχρι σήμερα εξοικονόμηση καυσίμων μεταξύ 5-9%. Η δυνατότητα μετασκευής σε υπάρχοντα πλοία μπορεί να φτάσει το 25%.
Η η μετάβαση σε εναλλακτικές τεχνολογίες καυσίμων βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, όπως διαπιστώνεται στην ίδια έκθεση, με το ήμισυ της παραγγελθείσας χωρητικότητας (tonnage) να περιλαμβάνει δυνατότητα χρήσης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), υγραερίου (LPG) ή μεθανόλης σε κινητήρες διπλού καυσίμου.
Για τα πλοία σε λειτουργία, το 6,5% του tonnage μπορεί πλέον να χρησιμοποιεί εναλλακτικά καύσιμα. Η μεθανόλη, το υγραέριο και οι πρώτες νέες κατασκευές με καύσιμα υδρογόνου έχουν ήδη αρχίσει να εμφανίζονται στα στατιστικά στοιχεία. Επί του παρόντος, υπάρχουν πολλά εν εξελίξει projects για πλοία που κινούνται με αμμωνία και αναμένονται και νέες παραγγελίες.
