Της Εριφύλης Δρίβα
Πάνω από τα μισά νέα οχήματα είναι πολύ πλατιά για τους χώρους στάθμευσης στους δρόμους καθώς κατά μέσο όρο «τσιμπάνε» ένα εκατοστό κάθε δύο χρόνια, όπως δείχνει έρευνα της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Μεταφορών και Περιβάλλοντος. Μάλιστα, το Παρίσι στις 4 Φεβρουαρίου αποφασίζει για την αύξηση των τελών στάθμευσης στα SUVs, ενώ το ζήτημα θα τεθεί στα μέσα του ερχόμενου μήνα και στο Ευρωκοινοβούλιο.
Σύμφωνα με την έρευνα της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Μεταφορών και Περιβάλλοντος (Transport & Environment) η τάση της αύξησης του πλάτους του οχήματος θα συνεχιστεί εξαιτίας της αύξησης των πωλήσεων SUVs, εκτός αν ληφθεί νομοθετική δράση. Περίπου τα μισά από τα νέα οχήματα που έχουν πωληθεί είναι ήδη πολύ πλατιά σε σχέση με το ελάχιστο όριο των θέσεων στάθμευσης στους δρόμους πολλών χωρών. Το Παρίσι ίσως γίνει η πρώτη μεγάλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που θα αντιμετωπίσει το ζήτημα εφόσον οι πολίτες του ψηφίσουν υπέρ των τριπλάσιων τελών στάθμευσης για τα SUVs στο σχετικό δημοψήφισμα στις αρχές Φεβρουαρίου.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι σχετική πρωτοβουλία υιοθέτησε πρόσφατα η Λυών χρεώνοντας τα SUVs με 15 ευρώ παραπάνω τον μήνα σε σχέση με ένα συμβατικό αυτοκίνητο και 30 ευρώ σε σχέση με ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο. 50% ακριβότερο είναι το κόστος στάθμευσης στην πόλη Τύμπιγκεν της Γερμανίας που εφαρμόζει σχετικά μέτρα στις οικιστικές περιοχές ήδη από το 2022.
Κατά μέσο όρο το πλάτος των νέων οχημάτων αυξήθηκε σε 180,3 εκατοστά το πρώτο μισό του 2023, από 177,8 εκατοστά που ήταν το 2018, σύμφωνα με την έρευνα, ενώ τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η τάση αυτή διαρκεί ήδη δύο δεκαετίες. Συνολικά, το μέσο πλάτος ενός αυτοκινήτου στην ΕΕ αυξήθηκε από 170,5 εκατοστά το 2001 σε 180,2 εκατοστά το 2020. Σημειώνεται ότι, τα αυτοκίνητα στην ΕΕ υπόκεινται στο ίδιο ανώτατο επιτρεπόμενο όριο των 255 εκατοστών που ισχύει για τα λεωφορεία και τα φορτηγά.
Ο υπεύθυνος για την πολιτική οχημάτων της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Μεταφορών και Περιβάλλοντος, Τζέιμς Νιξ δήλωσε ότι «τα αυτοκίνητα γίνονται όλο και πιο πλατιά εδώ και δεκαετίες και η τάση θα συνεχίσει να είναι αυξητική, αν δεν θέσουμε αυστηρότερα όρια. Σήμερα ο νόμος επιτρέπει τα νέα αυτοκίνητα να είναι όσο πλατιά όσο και τα φορτηγά. Το αποτέλεσμα είναι μεγάλα SUVs και ημιφορτηγά να σταθμεύουν σε πεζόδρομους θέτοντας σε κίνδυνο τους πεζούς, τους ποδηλάτες και όσους κινούνται στους δρόμους».
Μεταξύ των 100 κορυφαίων μοντέλων του 2023, το 52% των αυτοκινήτων που πωλήθηκαν ήταν πολύ πλατιά για το ελάχιστο καθορισμένο όριο στάθμευσης στους δρόμους που είναι 180 εκατοστά για τις μεγάλες πόλεις, ανάμεσά τους το Λονδίνο, το Παρίσι και η Ρώμη, σύμφωνα με την έρευνα. Η στάθμευση εκτός δρόμου είναι πλέον πιεσμένη ακόμα και για τα συμβατικά αυτοκίνητα, ενώ τα μεγάλα SUVs δεν χωράνε πια. Αρκεί να αναφερθεί ότι τα μεγάλα πολυτελή SUVs έχουν πλάτος περίπου 200 εκατοστά και ένας τυπικός χώρος στάθμευσης περίπου 240 εκατοστά. Επομένως, οι επιβαίνοντες σχεδόν δεν χωρούν να μπουν και να βγουν από το όχημα.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες χρησιμοποιούν αυτή την αύξηση πλάτους στα πολυτελή SUVs για να αυξήσουν επίσης το πλάτος και στα μεσαίου και συμβατικού μεγέθους οχήματα.
Η τάση προς πλατύτερα οχήματα μειώνει τον διαθέσιμο χώρο στον δρόμο για άλλα οχήματα και ποδήλατα, ενώ τα σταθμευμένα οχήματα καταπατούν ολοένα και περισσότερο τα πεζοδρόμια και τους πεζόδρομους. Το μεγαλύτερο πλάτος οδήγησε επίσης και στην ενίσχυση του ύψους των οχημάτων, παρότι τα στοιχεία από τα τροχαία δείχνουν ότι μία αύξηση 10 εκατοστών στο ύψος του μπροστινού μέρους οχήματος αυξάνει κατά 30% τον κίνδυνο απωλειών σε συγκρούσεις με πεζούς και ποδηλάτες (VIAS Institute, 2023. Η έρευνα αφορούσε οχήματα με ύψος μπροστινού μέρους 90 εκατ. έναντι οχημάτων με ύψος 80 εκατ.).
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Μεταφορών και Περιβάλλοντος αναφέρει ότι οι Ευρωβουλευτές θα πρέπει να ζητήσουν την αναθεώρηση του μέγιστου πλάτους των νέων αυτοκινήτων στη σχετική συζήτηση που θα γίνει το επόμενο διάστημα. Επίσης, οι δημοτικές αρχές θα πρέπει να βασίσουν την πολιτική των χρεώσεων και των τελών βασιζόμενες στο μέγεθος και το βάρος, έτσι ώστε τα πολυτελή SUVs και τα ημιφορτηγά να πληρώνουν περισσότερο για τη χρήση μεγαλύτερης έκτασης.
Σημειώνεται ότι, στα μέσα Φεβρουαρίου η επιτροπή της Ευρωβουλής για τις μεταφορές αναμένεται να ψηφίσει σχετικά με τροποποίηση της Οδηγίας που αφορά το βάρος και τις διαστάσεις, ζητώντας την επανεξέταση του μέγιστου πλάτους για τα νέα αυτοκίνητα. Η ρήτρα επανεξέτασης δεν θα καθορίζει νέα όρια αλλά θα απαιτεί από την Κομισιόν να εξετάσει το ζήτημα.
