Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε χθες την πρώτη δημοπρασία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου για τη στήριξη της παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου στην Ευρώπη, με αρχικά έσοδα από την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών ύψους 800 εκατ. ευρώ, τα οποία θα διοχετευθούν μέσω του Ταμείου Καινοτομίας. Οι παραγωγοί ανανεώσιμου υδρογόνου μπορούν να υποβάλουν προσφορά για στήριξη με τη μορφή σταθερής πριμοδότησης ανά χιλιόγραμμο παραγόμενου υδρογόνου. Η πριμοδότηση αποσκοπεί στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της τιμής παραγωγής και της τιμής που είναι επί του παρόντος διατεθειμένοι να πληρώσουν οι καταναλωτές, σε μια αγορά όπου η παραγωγή του μη ανανεώσιμου υδρογόνου εξακολουθεί να είναι φθηνότερη.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου συμπληρώνει άλλα εργαλεία πολιτικής για τη δημιουργία μιας αγοράς ανανεώσιμου υδρογόνου, την τόνωση των επενδύσεων στη σχετική παραγωγική ικανότητα και την αναβάθμιση της παραγωγής. Το ανανεώσιμο υδρογόνο μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο στο μελλοντικό ενεργειακό μείγμα της Ευρώπης, ιδίως όσον αφορά την απανθρακοποίηση της βαριάς βιομηχανίας και ορισμένων τομέων μεταφορών, καθώς μπορεί να αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα. Καθιστώντας δυνατή την ταχύτερη ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών υδρογόνου, η πιλοτική δημοπρασία θα συμβάλει στον στόχο του σχεδίου REPowerEU για την εγχώρια παραγωγή 10 εκατομμυρίων τόνων υδρογόνου έως το 2030.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, στο πλαίσιο της πιλοτικής δημοπρασίας, οι παραγωγοί ανανεώσιμου υδρογόνου, όπως ορίζεται στην οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της, μπορούν να υποβάλουν προσφορές για στήριξη από την ΕΕ για συγκεκριμένο όγκο παραγωγής υδρογόνου. Οι προσφορές θα πρέπει να βασίζονται σε προτεινόμενη πριμοδότηση τιμής ανά χιλιόγραμμο παραγόμενου ανανεώσιμου υδρογόνου, με ανώτατο όριο τα 4,5 ευρώ/kg. Οι προσφορές μέχρι αυτή την τιμή, οι οποίες συμμορφώνονται επίσης με άλλες απαιτήσεις καταλληλότητας, θα κατατάσσονται από τη χαμηλότερη στην υψηλότερη τιμή προσφοράς και θα λαμβάνουν υποστήριξη με αυτή τη σειρά, έως ότου εξαντληθεί ο προϋπολογισμός της δημοπρασίας. Τα επιλεγμένα έργα θα λάβουν τη χορηγούμενη επιδότηση επιπλέον των εσόδων της αγοράς που παράγουν από τις πωλήσεις υδρογόνου, για διάστημα έως και 10 ετών. Μόλις τα έργα υπογράψουν τις συμφωνίες επιχορήγησης, θα πρέπει να αρχίσουν να παράγουν ανανεώσιμο υδρογόνο εντός πέντε ετών.
Η σώρευση με άλλα είδη ενισχύσεων από συμμετέχοντα κράτη μέλη δεν θα είναι δυνατή, ώστε να διασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για όλα τα έργα, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασής τους. Αυτό θα αποτρέψει τον κατακερματισμό στα αρχικά στάδια της ευρωπαϊκής αγοράς υδρογόνου και θα μειώσει το διοικητικό κόστος για τα επικείμενα εθνικά καθεστώτα στήριξης του υδρογόνου.
Δημοπρασίες ως υπηρεσία
Η Επιτροπή προσφέρει επίσης έναν νέο μηχανισμό «δημοπρασιών ως υπηρεσίας» στο πλαίσιο της τράπεζας υδρογόνου. Αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να χρηματοδοτήσουν έργα που έχουν υποβάλει προσφορά στον πλειστηριασμό, αλλά δεν έχουν επιλεγεί για στήριξη από το Ταμείο Καινοτομίας λόγω δημοσιονομικών περιορισμών. Αυτό τους επιτρέπει να χορηγούν εθνική χρηματοδότηση σε πρόσθετα έργα στην επικράτειά τους, χωρίς να χρειάζεται να διεξαγάγουν χωριστό πλειστηριασμό σε εθνικό επίπεδο, μειώνοντας τον διοικητικό φόρτο και το κόστος για όλα τα μέρη. Η συμμετοχή των κρατών μελών στο σύστημα «Δημοπρασίες ως υπηρεσία» είναι εθελοντική και οι φορείς ανάπτυξης έργων πρέπει επίσης να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους για αυτό κατά την αίτησή τους για να είναι επιλέξιμοι. Το καθεστώς θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο αποτρέποντας τον κατακερματισμό της αγοράς και τα συστήματα παροχής κινήτρων.
Κάθε στήριξη που παρέχεται από τα κράτη μέλη μέσω αυτής της υπηρεσίας θα θεωρείται κρατική ενίσχυση. Πρέπει να κοινοποιήσουν την υποστήριξή τους στην Επιτροπή και θα επωφεληθούν από μια εξορθολογισμένη διαδικασία έγκρισης, καθώς οι πλειστηριασμοί σχεδιάζονται σε επίπεδο ΕΕ σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για το κλίμα, την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργεια.
Υποβολή προσφορών
Η προθεσμία για την υποβολή προσφορών λήγει στις 8 Φεβρουαρίου 2024 (18:00 ώρα Ελλάδος) και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση μέσω της διαδικτυακής πύλης της ΕΕ για τις χρηματοδοτήσεις και τους διαγωνισμούς. Οι φορείς υλοποίησης έργων ενθαρρύνονται θερμά να συμβουλεύονται αυτές τις συχνές ερωτήσεις κατά την προετοιμασία των προτάσεών τους και να συνεργάζονται με χρηματοπιστωτικό ίδρυμα το συντομότερο δυνατόν σχετικά με τις ομολογίες ολοκλήρωσής τους.
Στις 30 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακή ημερίδα, η οποία θα δώσει την ευκαιρία στους αιτούντες να υποβάλουν ερωτήσεις στον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA), ο οποίος θα υλοποιήσει τη δημοπρασία. Τα εθνικά σημεία επαφής του Ταμείου Καινοτομίας διοργανώνουν επίσης ενημερωτικές ημερίδες στα περισσότερα κράτη μέλη.
Οι αιτούντες θα ενημερωθούν σχετικά με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης ήδη από τον Απρίλιο του 2024 και θα υπογράψουν τις συμφωνίες επιχορήγησης εντός εννέα μηνών από τη λήξη της πρόσκλησης.
Η πιλοτική δημοπρασία θα επιτρέψει στην Επιτροπή να συλλέξει αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με τη δεξαμενή έργων ανανεώσιμου υδρογόνου της ΕΕ, το επίπεδο ανταγωνισμού για αυτό το είδος στήριξης, το κόστος παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου και την αγοραία τιμή του. Η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τα διδάγματα από το πιλοτικό πρόγραμμα για να ενημερώσει τους μελλοντικούς πλειστηριασμούς που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν για άλλες τεχνολογίες και προϊόντα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές. Η Επιτροπή σκοπεύει να δρομολογήσει δεύτερο γύρο πλειστηριασμών το 2024.
Η πιλοτική δημοπρασία θα βοηθήσει την Επιτροπή να συλλέξει αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με τη δεξαμενή έργων στην ΕΕ για το ανανεώσιμο υδρογόνο, το επίπεδο ανταγωνισμού για τέτοιου είδους στήριξη, το κόστος της παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου και την αγοραία τιμή του.
