Ήρθε η ώρα να συζητηθεί και να μελετηθεί το μέλλον της Μυκόνου, του πιο γνωστού και επιτυχημένου ελληνικού τουριστικού προορισμού. Ενός νησιού που από πολλούς χαρακτηρίζεται ως το «ανεξάρτητο κρατίδιο» της Μυκόνου, καθώς η ιστορία και η πράξη δείχνουν ότι οι κανόνες που ισχύουν αλλού δύσκολα ακολουθούνται εκεί όταν δεν συμφέρουν τα τοπικά συμφέροντα. Και αυτό, πέρα από τη νύχτα, τις παραλίες, την εστίαση κλπ αφορά κυρίως την οικοδομή, την πολεοδομία και τη χωροταξία, όπως γνωρίζει όλη η χώρα. Οι αυθαίρετες βίλες της Μυκόνου είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιστορία της αυθαιρεσίας στη χώρα. Το κράτος ευελπιστεί όμως ότι μέσα από την εκπόνηση ενός Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου που θα καλύπτει ολόκληρη την έκταση του νησιού, μπορεί να μπει «τάξη στο χώρο» και δεν είναι τυχαίο ότι το ΕΠΣ Μυκόνου είναι από τα πρώτα χρονικά που ανέθεσε το ΤΕΕ σε μελετητές, υπό την εποπτεία του ΥΠΕΝ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Πάρα πολύ επιτυχημένη, αλλά και ιδιαίτερα εποικοδομητική υπήρξε η εκδήλωση για την Εκκίνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου Νήσου Μυκόνου, το οποίο ανέλαβε ομάδα μελετητών με επικεφαλής την εταιρεία «Η Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί». Ο Σεβασμός στην ιστορία και το παρελθόν, αλλά και η ισορροπία και η αρμονία στο νησί σε συνδυασμό με βασικά κριτήρια της βιώσιμης ανάπτυξης θα αποτελέσουν τα βασικά εργαλεία για την επιτυχημένη υλοποίηση του, όπως εξήγησε ο πρόεδρος του Ομίλου «Σαμαράς & Συνεργάτες», Δημήτρης Σαμαράς, στην ομιλία του.

Η εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Γρυπάρειου Πολιτιστικού Κέντρου, ξεκίνησε με χαιρετισμούς του Δημάρχου Μυκόνου, Κωνσταντίνου Κουκά, του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Νίκου Ταγαρά, του Γ.Γ. Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, κ. Ευθυμίου Μπακογιάννη, του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, Γιώργου Χατζημάρκου, ο βουλευτής Κυκλάδων Φίλιππος Φόρτωμας, ενώ χαιρετισμό έστειλαν ο πρώην υπουργός Γιάννης Βρούτσης και  η Βουλευτής Κυκλάδων Κατερίνα Μονογυιού.

Ακολούθησε παρουσίαση του Προγράμματος Εκπόνησης Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Νήσου Μυκόνου από την Επικεφαλής Εταιρεία της Αναδόχου Ένωσης Μελετητών,  «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί» από τον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο, κ. Δημήτρη Ν. Σαμαρά και το Στέλεχος του Τομέα Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Βιώσιμης Ανάπτυξης της εταιρείας, MPLAN, Μηχανικού Χωροταξίας και Ανάπτυξης, κα. Τατιάνα Αγγελίδου.

Ο κ. Σαμαράς υπογράμμισε για τη σημασία του ρόλου της Μυκόνου όχι μόνο για την ελληνικό τουρισμό, αλλά για τον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη: «Η Μύκονος είναι η Ναυαρχίδα του Ελληνικού Τουρισμού, με παγκόσμια ακτινοβολία, και θεωρείται ως το πλέον αναγνωρίσιμο ελληνικό νησί σε ολόκληρο τον κόσμο. Αδιαμφισβήτητα, είναι το νησί που έχει τοποθετήσει την Ελλάδα στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς του πλανήτη, και μάλιστα είναι το νησί, που κατάφερε να ξεπεράσει σε φήμη και την ίδια την Ελλάδα, στο παγκόσμιο τουριστικό γίγνεσθαι, και με αυτήν την έννοια ο ελληνικός τουρισμός χρωστάει πολλά στη Μύκονο. Φυσικά η Μύκονος μπορεί να πρωτοστατεί στον παγκόσμιο τουρισμό, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε και την πολύ σημαντική πολιτισμική της ιστορία που ξεπερνάει τα 5.000 χρόνια, αλλά και τις αρχαιότητές που βρίσκονται στο Δήμο Μυκόνου  οι οποίες είναι επίσης παγκόσμιας εμβέλειας.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, είναι μεγάλη μου χαρά, ιδιαίτερη τιμή αλλά και τεράστια ευθύνη, η ανάληψη, από την εταιρεία μας, και γενικά από όλη την ομάδα μελέτης, της εκπόνησης του ΕΠΣ του Δήμου της Μυκόνου.

Η ευθύνη μας είναι τεράστια, γιατί η Μύκονος δεν είναι απλά ένας πολύ σημαντικός, έως και μοναδικός , τουριστικός προορισμός. Είναι το ελληνικό νησί με διαχρονική παγκόσμια ακτινοβολία που κρατάει τα σκήπτρα εδώ και μισό αιώνα.

Η Μύκονος αναπτύχθηκε έντονα τουριστικά τα τελευταία 50 χρόνια και κατέκτησε την κορυφή ως τουριστικός προορισμός, αλλά πλέον έφτασε στα όριά της, ίσως και να τα ξεπέρασε.

Tο ΕΠΣ, και οι λύσεις που θα δοθούν, μέσω αυτού, στα χωροταξικά και πολεοδομικά προβλήματα, δε επιτρέπεται να κινούνται στη λογική, μιας απλής τακτοποίησης εκκρεμοτήτων.

Αντιθέτως, θα πρέπει να υπακούουν στη λογική, μιας συνολικής στρατηγικής για το μέλλον του νησιού.

Με λίγα λόγια, η ευθύνη όλων μας, είναι ότι μέσω του ΕΠΣ πρέπει να σκεφτούμε, να οραματιστούμε και να σχεδιάσουμε, τη Μύκονο του 2050, τη Μύκονο των επόμενων γενεών, προστατεύοντας τα μοναδικά της χαρακτηριστικά, αλλά και αναδεικνύοντας και άλλα, που θα της προσδώσουν μεγαλύτερη αξία και θα τη διατηρήσουν στο χρόνο. Αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να είναι συλλογική, γιατί αφορά όλους μας, όχι μόνο εμάς τους μελετητές, αλλά και όλους εσάς.

Σήμερα, βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι, και καλούμαστε να επιλέξουμε τη σωστή κατεύθυνση, αυτή που θα οδηγήσει  τη Μύκονο στο σωστό δρόμο, που όχι μόνο θα τη διατηρήσει, αλλά θα την ενισχύσει, και θα χαράξει τη νέα βιώσιμη πορεία της. Είναι μονόδρομος η βιωσιμότητά της, και μονόδρομος οι επιλογές που πρέπει να ακολουθήσουμε, για να έχει η Μύκονος ένα βιώσιμο μέλλον.

Η μελέτη του ΕΠΣ, θα πρέπει να υπηρετεί τις αρχές της βιωσιμότητας, όπως έχουν οριστεί από τον ΟΗΕ, προτάσσοντας τους 3 πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης, που είναι, η οικονομία, η κοινωνία και το περιβάλλον.

Με λίγα λόγια, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε, είναι να κάνουμε τη σωστή διάγνωση της σημερινής κατάστασης του νησιού, και έχοντας τη σωστή διάγνωση τότε θα δώσουμε τις σωστές λύσεις.

Αυτή είναι η ευθύνη που έχουμε αναλάβει όλοι μας.

Όχι μόνο εμείς οι μελετητές, αλλά και όλοι εσείς, οι φορείς της Μυκόνου που είστε σήμερα εδώ, με πρώτο το Δήμο της Μυκόνου, αλλά και την Πολιτεία γενικότερα, που σήμερα εκπροσωπείται από τον αρμόδιο Υφυπουργό κ. Ν. Ταγαρά και τον αρμόδιο Γ.Γ. κ. Θύμιο Μπακογιάννη, που είναι αξιολογότατοι και έχουν την κεντρική ευθύνη για την έγκριση του ΕΠΣ, αλλά και τα άλλα συναρμόδια  Υπουργεία, όπως, το Τουρισμού, του Πολιτισμού, της Ναυτιλίας, το  Υποδομών και Μεταφορών, το Ανάπτυξης και που όλοι μαζί, με προτάσεις, με διάλογο, με διαβούλευση, θα πρέπει να βρούμε τις βέλτιστες βιώσιμες λύσεις για τη Μύκονο των επόμενων γενεών.

Όπως ανέφερα, η Μύκονος , έχει ξεπεράσει σήμερα τα όριά της, ίσως να έχει ξεπεράσει και αυτό που λέμε τη φέρουσα ικανότητά της.

Αρκετοί ίσως γνωρίζετε, ότι την έννοια της φέρουσας ικανότητας την επικαλείται, και το Συμβούλιο της Επικρατείας και πλέον αυτή η έννοια, παίζει κυρίαρχο ρόλο τα τελευταία χρόνια, σε αρκετές αποφάσεις του ΣΤΕ. Ιδιαίτερα δε, για σημαντικές επενδύσεις σε νησιά, η έννοια της φέρουσας ικανότητας, έχει πλέον καθοριστικό ρόλο στη θετική ή αρνητική γνωμοδότηση, του ΣΤΕ.

Βασικές υποδομές, όπως, η ύδρευση, η αποχέτευση, τα απορρίμματα, η ρύπανση γενικότερα, φυσικά το οδικό δίκτυο, ο κυκλοφοριακός φόρτος, οι μεταφορές, τα logistics, οι λιμενικές υποδομές, η ενέργεια, το περιβάλλον, η έλλειψη στέγης, δηλαδή η έλλειψη κατοικίας για τους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και τους Δημοσίους Υπαλλήλους, όπως και άλλες υποδομές, θα πρέπει, όχι απλά να εξετασθούν στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας, αλλά να μελετηθούν με τρόπο, που να είναι καινοτόμος και πρωτοποριακός, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του νησιού».

Ο κ. Σαμαράς, υπογράμμισε ότι είναι ευκαιρία να αναδειχτούν και άλλα μοναδικά χαρακτηριστικά του Δήμου Μυκόνου, να προβληθούν σωστά, να ενισχυθεί η αξία τους, έτσι ώστε να συμβάλουν στην ενίσχυση του brand name του μοναδικού  τόπου αυτού: «Οι αρχαιότητες του Δήμου Μυκόνου πρέπει να αναδειχθούν και να αποκτήσουν πιο σημαντικό ρόλο στο τουριστικό προϊόν.

Η Δήλος, που στην αρχαιότητα αποτέλεσε, σημαντικότατο θρησκευτικό κέντρο, αλλά και εμπορικό λιμάνι, του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, και που σήμερα είναι μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, θα πρέπει να αναδειχθεί περισσότερο, και ίσως θα πρέπει, η δυναμική της Μυκόνου με την ιστορία της Δήλου, να φωτίσουν και αυτήν την πλευρά του ελληνικού πολιτισμού.

Εκτός των παραπάνω, θα πρέπει να φροντίσουμε, ώστε η Μύκονος, να αποκτήσει και άλλα μοναδικά χαρακτηριστικά, που θα ενισχύσουν και θα διατηρήσουν στο χρόνο αυτή τη μοναδικότητά της.

Όλα τα παραπάνω βέβαια, θα πρέπει να γίνουν με σεβασμό, στην ιστορία, στον πολιτισμό, στο περιβάλλον αλλά και με το βλέμμα στο μέλλον, με στόχο τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, που θα ισορροπεί, και θα λειτουργεί αρμονικά και σε συμφωνία μεταξύ, της κοινωνίας, της οικονομίας, του πολιτισμού και του περιβάλλοντος.

Με λίγα λόγια, οι κρίσιμες έννοιες για την επιτυχία του νέου ΕΠΣ, είναι η ισορροπία και η αρμονία που πρέπει να επέλθει στο νησί.

Η Μύκονος, ως πρώτος τουριστικός προορισμός παγκόσμιας εμβέλειας, δε θα μπορούσε να μην είναι και αυτή, πρωτοπόρος στο θέμα των ΕΠΣ,(μαζί με τη Σαντορίνη, αφού οι δυο συμβάσεις υπεγράφησαν την ίδια μέρα στις 4/8/22), με βάση το πρόγραμμα με την ονομασία ‘’Κωνσταντίνος Δοξιάδης’’, που αποσκοπεί στην, χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση όλης της χώρας και χρηματοδοτείται από το ΤΑΑ και για αυτό αξίζουν πολλά συγχαρητήρια τόσο στον αγαπητό Δήμαρχο κ. Κουκά, όσο βέβαια και στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, που μας τιμάει σήμερα με την παρουσία του, αλλά και στο ΤΕΕ, που ανέλαβαν την τεράστια ευθύνη αυτού του σημαντικού προγράμματος για όλη τη χώρα».

Όσον αφορά στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης ο κ. Σαμαράς διευκρίνισε ότι ο συνολικός χρόνος για την υλοποίηση του ΕΠΣ είναι μόλις 14 μήνες. Εξ αυτών ο χρόνος εκπόνησης όλων των μελετών, είναι μόλις έξι (6) μήνες -και μετράει από τις 4 Αυγούστου που υπογράψαμε τη σύμβαση με το ΤΕΕ δηλαδή, θα πρέπει οι μελέτες να παραδοθούν μέχρι στις  4 Φεβρουαρίου του 2023- χρονικό διάστημα στο οποίο θα πρέπει, να γίνει η διαβούλευση. Στους υπόλοιπους οχτώ (8) μήνες, θα πρέπει να ελεγχθούν και να εγκριθούν όλες οι μελέτες από τις αρμόδιες υπηρεσίες κυρίως του ΥΠΕΝ, μετά βέβαια και από τις σχετικές γνωμοδοτήσεις των συναρμόδιων υπουργείων, των υπηρεσιών και των συλλογικών οργάνων και φυσικά να γνωμοδοτήσει θετικά και το ΣΤΕ για αν εκδοθεί το σχετικό Π.Δ.

Οι προδιαγραφές για την εκπόνηση μελετών του ΕΠΣ, όπως δημοσιεύθηκαν στο ΦΕΚ 510/Β/09-02-2022, είναι πολύ απαιτητικές και ιδιαίτερα αυστηρές.

Οι μελέτες που απαιτούνται είναι σύνθετες και σημαντικές. Απαιτούνται μελέτες, τοπογραφικές, γεωλογικές, χωροταξικές, πολεοδομικές, περιβαλλοντικές, συγκοινωνιακές, αλλά και άλλες, που καταλαβαίνετε ότι έχουν αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους και καλύπτουν αρκετά επιστημονικά πεδία.

Για να πετύχουμε αυτό τον στόχο, και για να είναι το αύριο της Μυκόνου βιώσιμο, θα πρέπει ο καθένας να παραμερίσει το προσωρινό ατομικό του συμφέρον και να δει συνολικά το αύριο, να δει το μέλλον του νησιού.

Γιατί, μόνο αν η Μύκονος έχει ένα βιώσιμο μέλλον, μόνο τότε και ο καθένας θα μπορεί να απολαμβάνει αυτό το μέλλον και να έχει και αυτός μέλλον στο νησί αυτό.

Στο πλαίσιο της διαβούλευσης, εκτός από αυτά που θα ειπωθούν σήμερα, εμείς, σύντομα θα αποστείλουμε, σε όλους τους φορείς, σχετικές προσκλήσεις, ώστε να μας αποστείλετε εγγράφως τις δικές σας προτάσεις, για όλα τα παραπάνω που ανέφερα αλλά και για όλα όσα εσείς πιστεύετε ότι θα βελτιώσουν τη Μύκονο, ότι θα της προσδώσουν επιπλέον χαρακτηριστικά για ένα βιώσιμο μέλλον, που θα το χαίρονται οι επόμενες γενιές, και που εμείς όλοι, θα είμαστε χαρούμενοι για αυτό το μέλλον.

Ο σκοπός είναι κοινός για όλους μας, ο κάθε ένας με τον διακριτό του ρόλο, η πολιτεία, δηλαδή η κυβέρνηση και συναρμόδια υπουργεία, ο Δήμος, οι φορείς του νησιού και εμείς οι μελετητές και ο τελικός στόχος είναι δύσκολος αλλά έχουμε μόνο μια επιλογή !!  Να τον πετύχουμε!!!

Εμείς από την πλευρά μας, με όλο το δυναμικό της Σαμαράς και Συνεργάτες Α.Ε. και εγώ προσωπικά, δεσμεύομαι ότι θα δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας, ώστε μέσω του ΕΠΣ, να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις, προκειμένου η Μύκονος, να είναι το νησί πρότυπο με αρχές βιωσιμότητας».

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με τοποθέτηση για τη διαμόρφωση κατευθύνσεων πολιτικής για το χωρικό σχεδιασμό στο πλαίσιο του ΕΠΣ από την καθηγητή του ΕΜΠ, κ. Κωνσταντίνο Σερράο και τοποθετήσεις Φορέων του νησιού.