Τα συνεχόμενα ρεπορτάζ του economix για τις δυσκολίες και τα προβλήματα που δημιούργησε η επιλογή να μη δοθεί παράταση στην ημερομηνία λήξης των αυθαιρέτων, μπορεί να έχουν ενοχλήσει πολλούς στο ΥΠΕΝ (και το λένε, δεξιά – αριστερά), που έχει την αρμοδιότητα, αλλά μας επιβεβαιώνει η πραγματικότητα…
Και μάλιστα με υπογραφή ΥΠΕΝ!
Συγκεκριμένα, το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε σήμερα Παρασκευή 2/10 ότι ο αρμόδιος για τη Χωροταξία και Πολεοδομία Υφυπουργός Δ. Οικονόμου εξέδωσε χθες 1η Οκτώβρη εγκύκλιο με την οποία «διευκρινίζει» ότι οι μεταβιβάσεις ακινήτων που πραγματοποιούνται από την 1η Οκτωβρίου 2020 και εφεξής θα γίνονται με την υφιστάμενη διαδικασία (δηλαδή, για τη σύνταξη και υπογραφή συμβολαίου απαιτείται βεβαίωση μηχανικού ότι δεν υπάρχει αυθαιρεσία ή υπαγωγή στο νόμο αυθαιρέτων) χωρίς να απαιτείται καταχώρηση του ακινήτου στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου (η οποία δεν έχει ξεκινήσει ακόμη).
Θυμίζουμε ότι όλοι οι επιστημονικοί φορείς των μηχανικών και πολλοί άλλοι ζητούσαν από το ΥΠΕΝ να παραταθούν οι προθεσμίες δηλώσεων αυθαιρέτων που έληγαν στις 30 Σεπτεμβρίου μέχρι την έναρξη της ΗΤΚ, που προγραμματίζεται για τις αρχές του 2021, μετά από κοινή συμφωνία ΥΠΕΝ-ΤΕΕ-ΠΟΜΙΔΑ.
Όπως είχε καταγράψει αναλυτικά το economix (αλλά και η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, τα μοναδικά ΜΜΕ που ανέδειξαν με ρεπορτάζ το ζήτημα) οι επιλογές του ΥΠΕΝ οδηγούσαν σε κίνδυνο να παγώσουν οι μεταβιβάσεις όλων των ακινήτων, καθώς ο νόμος προβλέπει ότι από 1η Οκτωβρίου όλες οι συνέπειες υπαγωγής στον νόμο 4495 (με βασική τη δυνατότητα μεταβίβασης…) επέρχονται με την καταχώριση του ακινήτου στην ταυτότητα κτιρίου.
Η ίδια η ανάγκη έκδοσης εγκυκλίου, το γεγονός ότι απευθύνεται στους συμβολαιογραφικούς συλλόγους και το ΤΕΕ (μόνον) και η σπουδή αυτή να αποσταλεί με ημερομηνία 1η Οκτωβρίου (προθεσμία που θέτει ο νόμος για τον νέο τρόπο δήλωσης αυθαιρετων) αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι το ρεπορτάζ ήταν απολύτως ορθό (παρά την «άρνηση» του ΥΠΕΝ στις ανακοινώσεις του…)
Τί λεεί ακριβώς ο νόμος
Το άρθρο 102 του νόμου 4495 (νόμος Σταθάκη), όπως τροποποιήθηκε με τον 4643/2019 και τον νόμο 4710/2020, επί Υπουργίας Χατζηδάκη, προσβλέπει, κατά λέξη, τα εξής:
«Για τις υπαγωγές που θα γίνουν από την 1η Οκτωβρίου 2020 και μέχρι τις 31 Μαρτίου 2026 το ενιαίο ειδικό πρόστιμο θα καταβάλλεται προσαυξημένο κατά τα οριζόμενα στις περ. β΄ έως στ΄ της παρ. 3. Στις περιπτώσεις αυτές, η καταχώριση της ταυτότητας του κτιρίου ή της διηρημένης ιδιοκτησίας στο ηλεκτρονικό μητρώο του άρθρου 62 του παρόντος αποτελεί όρο για την επέλευση των συνεπειών της υπαγωγής.»
Τί λέει η νέα εγκύκλιος ΥΠΕΝ με υπογραφή Οικονόμου
Η εγκύκλιος οικονόμου αναφέρει επί λέξη τα εξής:
«Προς διευκρίνιση της ορθής εφαρμογής του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του αρ. 102
του ν. 4495/2017 για το διάστημα μη λειτουργίας του μητρώου του άρθρου 62 (Ταυτότητας
Κτιρίου) του ν. 4495/2017, σας ενημερώνουμε ότι οι συνέπειες των υπαγωγών στον νόμο
4495/2017 που πραγματοποιούνται από την 1η Οκτωβρίου 2020 και εφεξής έως την έναρξη
λειτουργίας του ηλεκτρονικού μητρώου του άρθρου 62 του ν. 4495/2017 επέρχονται χωρίς να απαιτείται καταχώρηση της ταυτότητας κτιρίου ή της διηρημένης ιδιοκτησίας.»
Τί ακριβώς συμβαίνει;
Στην πραγματικότητα, με την εγκύκλιο το ΥΠΕΝ παραδέχεται ότι οι εμπνεύσεις του (όπως η αυθαίρετη επιλογή της ημερομηνίας 30/9 για τη λήξη των προθεσμιών, όπως και οι διατυπώσεις που το ίδιο επέλεξε για την τροποποίησητ ου Ν.4495) δημιούργησαν πρόβλημα.
Με μια απλή ανάγνωση, άλλωστε, του κείμενου του νόμου και της εγκυκλίου είναι σαφές σε όποιον μιλά ει ελληνικά ότι άλλα λέει ο νόμος και άλλα η εγκύκλιος. Διότι ο νόμος δεν θέτει ως προϋπόθεση της έναρξης εφαρμογής όσων έχουν ψηφιστεί την έναρξη της ΗΤΚ. ¨ετσι το ΥΠΕΝ, με έναν λογικό συλλογισμό (αφού δεν έχει ξεκινήσει ακόμη το ηλεκτρονικό σύστημα δεν γίνεται να επιβληθούν οι προβλέπψεις του νόμου), αλλά χωρίς νομική κάλυψη, ερμηνεύει τον νόμο κατά πως επιθυμεί.
Δεν πρέπει να είναι τυχαίο άλλωστε ότι η εγκύκλιος έχει εκδοθεί από το Γραφείο του Υφυπουργού και όχι, όπως συνηθίζεται σε όλες ττις υπουργικές αποφάσεις και κάθε κανονιστική πράξη από την αρμόδια υπηρεσία, γεγονός που για κάθε καλόπιστο παρατηρητή σημαίνει ότι οι υπηρεσίες δεν έχουν εισηγηθεί κάτι τέτοιο και δεν υπάρχει για την εγκύκλιο «κύκλος υπογραφών» από μόνιμους δημοσίους υπαλλήλους…
Και από εδώ και στο εξής;
Η εγκύκλιος αποστέλλεται όπως σας αναφέραμε στους συμβολαιογραφικούς συλλόγους και το ΤΕΕ. Το Επιμελητήριο των μηχανικών που λειτουργεί το πληροφοριακό σύστημα προφανώς θα εφαρμόσει την εγκύκλιο – δεν έχει κανέναν λόγο να μην το κάνει. Άλλωστε η βεβαίωση μηχανικού για την έλλειψη αυθαιρεσίας ή η δήλωση υπαγωγής στους νόμους αυθαιρέτων είναι ο μόνος τρόπος που έχει η Πολιτεία για να σταματήσει την αυθαίρετη δόμηση. Αλλά το θέμα των συμβολαιογράφων είναι άλλο πράγμα…
Αφενός, όπως είχαμε καταγράψει εξαρχής, οι συμβολαιογράφοι δεν εποπτεύονται από το ΥΠΕΝ, ούτε το ΥΠΕΝ έχει κάποια αρμοδιότητα επί των δικαιοπραξιών που διεκπεραιώνουν οι συμβολαιογράφοι. Αφετέρου, οι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι, προς τους οποίους απευθύνεται η εγκύκλιος, δεν έχουν καμία δεσμευτική αρμοδιότητα προς τα μέλη τους, διότι κάθε συμβολαιογράφος έχει προσωπική ευθύνη να τηρεί τις διατάξεις του νόμου για τη σύνταξη συμβολαίων – και να διαπιστώνει αν μπορεί να γίνει δικαιοπραξία. Επομένως η εφαρμογή της εγκυκλίου και του συγκεκριμένου νόμου επαφίεται στα χέρια κάθε συμβολαιογράφου.
Οπότε ναι μεν έχουν να πατήσουν κάπου, αλλά και πάλι πρόκειται περί ερμηνείας νόμου, όχι ρητής διάταξης – η οποία στην περίπτωσή μας άλλα λέει…
Κίνδυνος από 1η Οκτωβρίου για τις μεταβιβάσεις ακινήτων λόγω διατύπωσης ΥΠΕΝ στο νόμο αυθαιρέτων!
