Έντονο προβληματισμό προκαλεί στην κυπριακή πλευρά η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) και του ΑΔΜΗΕ να απορρίψουν τη σύνδεση Κρήτης – Αττικής μέσω του υποθαλάσσιου ηλεκτρικού αγωγού EuroAsia Interconnector για την ενεργειακή διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Κρήτης – Αττικής και να εξασφαλίσουν την ενεργειακή διασύνδεση του νησιού μέσω ενός υποθαλάσσιου καλωδίου.
Στη Λευκωσία ερμηνεύουν τα προβλήματα στην υλοποίηση του αγωγού ως έκθεση απέναντι σε ενδεχόμενη ηλεκτρική διασύνδεση Τουρκίας – Κατεχόμενων και επιδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην επίσπευση των διαδικασιών για την ολοκλήρωση ολόκληρου του έργου. Εξάλλου, η ολοκλήρωσή του αντιμετωπίζεται και ως ένα μέσο για την ενεργειακή ασφάλεια και την άρση της ενεργειακής απομόνωσης του νησιού. Στην περίπτωση που τεθεί ζήτημα ενεργειακής ασφάλειας της Κύπρου, και με δεδομένο ότι τα ενεργειακά δίκτυά της συνδέονται πλήρως με τα Κατεχόμενα, θα αναγκαστεί να καλυφθεί ενεργειακά από την Τουρκία – αντί για την Ελλάδα και το Ισραήλ.
Η νέα ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας φαίνεται ότι αναγνωρίζει τον έντονο προβληματισμό που έχει επικρατήσει στη Λευκωσία και γι’ αυτό έχει ξεκινήσει ένα μπαράζ διαβουλεύσεων ώστε να οδηγηθεί, μέσα από τη λήψη πολιτικών αποφάσεων, στην επίλυση του ζητήματος. Άλλωστε, όλο το προηγούμενο διάστημα, ο Κωστής Χατζηδάκης συναντήθηκε πολλάκις με τον κύπριο ομόλογό του, Γιώργο Λακκοτρύπη, και στο πλαίσιο των διαβουλεύσεών τους τέθηκε και το ζήτημα του EuroAsia Interconnector. Το ίδιο ζήτημα συζήτησαν σε επίπεδο ηγεσίας οι κ.κ. Μητσοτάκης και Αναστασιάδης, κατά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Κύπρο.
ΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ…
Καταρχάς, οι προδιαγραφές που καθόρισαν ΡΑΕ και ΑΔΜΗΕ για το καλώδιο που θα συνέδεε Κρήτη – Αττική, γνωστό και ως «Αριάδνη», διέφεραν αισθητά από αυτές του EuroAsia Interconnector. Το έργο πλέον παύει να είναι ενιαίο με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται ο στόχος της διασύνδεσης Ισραήλ και Κύπρου με την Ευρώπη και να διατηρείται το αδιέξοδο στην ενεργειακή απομόνωση της γειτονικής χώρας. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστήσει σαφές ότι δεν προτίθεται να χρηματοδοτήσει τη διασύνδεση Κρήτης – Αττικής, παρά μόνο αν γίνει στο πλαίσιο του ενιαίου υποθαλάσσιου αγωγού.
Η άρνησή της να προβεί σε χρηματοδότηση του έργου γέννησε και την ανάγκη για εξεύρεση χρηματοδοτικών πόρων από ελληνικής πλευράς καθώς το έργο από κοινοτικό, όπου και θα λάμβανε χρηματοδότηση ύψους 335 εκατ. ευρώ, γίνεται πλέον εθνικό. Ο λογαριασμός θα κατέληγε στους καταναλωτές που θα επιβαρυνθούν με πολλά εκατομμύρια ευρώ για ένα έργο που θα μπορούσε να υλοποιηθεί και με κοινοτικά κονδύλια.
… ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ
Αποφάσεις για το μέλλον του υποθαλάσσιου αγωγού δεν έχουν ληφθεί ακόμη από ελληνικής πλευράς καθώς όλες εμπλεκόμενοι φορείς ασκούν πιέσεις προς τη δική τους κατεύθυνση. Η παρουσία, όμως, του ΥΠΕΝ στην Κύπρο και οι συνεχείς διαβουλεύσεις σε επίπεδο ηγεσίας μαρτυρούν το ενδιαφέρον της ελληνικής πλευράς να επανεκκινήσει τις συνομιλίες για την υλοποίηση του υποθαλάσσιου αγωγού. Τα στρατηγικά προβλήματα που δημιουργούνται από την απόφαση ΡΑΕ – ΑΔΜΗΕ αλλά και η ανάγκη για άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου οδηγούν την ελληνική πλευρά να σκεφτεί εκ νέου τις αποφάσεις της αναφορικά με το θέμα.
Ο κ. Χατζηδάκης θέτει ως προτεραιότητά του την έγκαιρη ενεργειακή διασύνδεση Κρήτης – Αττικής. Όπως διεμήνυσε στην κυπριακή πλευρά και τη διοίκηση της EuroAsia, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο νησί, για την ελληνική κυβέρνηση «είναι σημαντική προτεραιότητα η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ» αλλά «είναι ακόμα σημαντικότερη η ενεργειακή ευστάθεια της Κρήτης, πολύ περισσότερο που η λειτουργούσα σήμερα μονάδα της ΔΕΗ στη μεγαλόνησο θα πρέπει βάση του ενωσιακού δικαίου να αποσυρθεί».
Από τη δική της πλευρά, η EuroAsia φέρεται να δηλώνει πως, μόλις η ελληνική πλευρά αποδεχτεί τον Οδικό Χάρτη της Κομισιόν, είναι σε θέση να επανεκκινήσει τη συνεργασία με την Αθήνα. Η βάση της συνεργασίας, όπως διαρρέει η πλευρά της EuroAsia, είναι στη βάση των τεχνικών προδιαγραφών που προβλέπει η Κομισιόν και η οποία περιλαμβάνει θέματα χρηματοδοτικά, τεχνικά αλλά και διασυνδεσιμότητας για όλες τις πλευρές του έργου.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι το «φέσι» για τους καταναλωτές, εξαιτίας της καθυστέρησης στην υλοποίηση του αγωγού, ανέρχεται στα 300 εκατ. ευρώ ετησίως – ποσό που καταβάλεται μέσω των ΥΚΩ.
