Πηγή Εικόνας: απε - μπεΤης Τέτης Ηγουμενίδη
Ένα νέο θεσμικό βήμα για την ενίσχυση της εγχώριας τεχνολογικής καινοτομίας κάνει η κυβέρνηση, προχωρώντας στη σύσταση του «Ελληνικού Εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης». Η υπό ίδρυση εταιρεία φιλοδοξεί να αποτελέσει τον βασικό μοχλό προώθησης και αξιοποίησης καινοτόμων λύσεων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), εστιάζοντας στην έρευνα, την επιχειρηματικότητα και την ψηφιακή αναβάθμιση της χώρας.
Με την επωνυμία «Φάρος AI Factory», η νέα εταιρεία προορίζεται να λειτουργήσει ως εθνικός – αλλά και περιφερειακός – επιταχυντής ΤΝ. Η λειτουργία της θα στηρίζεται σε έναν ενιαίο κόμβο με πρόσβαση σε εξειδικευμένη υπολογιστική ισχύ, δεδομένα, έτοιμα μοντέλα και υψηλής κατάρτισης ανθρώπινο δυναμικό.
Κεντρικό αντικείμενο της αποτελεί η ανάπτυξη, λειτουργία και διαχείριση του έργου «Pharos – The Greek AI Factory for accelerating AI innovation», συνολικού προϋπολογισμού 30 εκατ. ευρώ. Το έργο εντάσσεται στο πρόγραμμα-πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζοντας Ευρώπη» (2021-2027) και χρηματοδοτείται κατά 50% από την Κοινή Επιχείρηση για την Ευρωπαϊκή Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων (KE EuroHPC) και κατά 50% από εθνικούς πόρους.
Η λειτουργία του Φάρου θα βασιστεί στον υπερυπολογιστή «Δαίδαλο», ο οποίος βρίσκεται ήδη σε φάση υλοποίησης και θα εγκατασταθεί στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (ΤΠΠΛ).
Τα παραπάνω περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με τίτλο «Ίδρυση Ελληνικού Εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης – Συνεποπτεία της Η.Δ.Υ.Κ.Α. Μ.Α.Ε. από τα Υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υγείας», το οποίο τέθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση έως τη Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, στο μετοχικό κεφάλαιο της Φάρος AI Factory θα συμμετέχουν το ελληνικό Δημόσιο – μέσω του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης – με ποσοστό 30% και η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ) με 70%.
Το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας θα αποτελείται από επτά μέλη με τετραετή θητεία: πέντε θα προέρχονται από τους μετόχους (ένα από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τέσσερα από την ΕΕΣΥΠ, συμπεριλαμβανομένων του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου), ενώ τα δύο υπόλοιπα θα είναι οι γενικοί γραμματείς του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (ο ΓΓ Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ο Ειδικός Γραμματέας ΤΝ και Διακυβέρνησης Δεδομένων).
Η εταιρεία θα εποπτεύεται από τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ενώ οι προμήθειές της θα διενεργούνται βάσει ειδικού κανονισμού έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, ο οποίος εκδίδεται κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016, με την προϋπόθεση της συμβατότητας με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Για τη στελέχωσή της, η Φάρος AI Factory θα μπορεί να συνάπτει συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου ή αορίστου χρόνου, συμβάσεις έργου ή σχέσεις έμμισθης εντολής. Παράλληλα, θα έχει τη δυνατότητα δανεισμού προσωπικού από ιδιωτικές εταιρείες ή από την ΕΕΣΥΠ. Η έδρα της εταιρείας θα βρίσκεται στην Αγία Παρασκευή, εντός των εγκαταστάσεων του τεχνολογικού πάρκου του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος».
Στο ευρύ πεδίο δραστηριοτήτων της εταιρείας επίσης εντάσσονται:
Έρευνα, ανάπτυξη, σχεδίαση, παραγωγή, εγκατάσταση, διάθεση, συντήρηση και υποστήριξη συστημάτων, εφαρμογών και τεχνολογιών ΤΝ και συναφών υποδομών, όπως η συλλογή, ανωνυμοποίηση, ανάλυση, επεξεργασία και αξιοποίηση δεδομένων.
Ανάπτυξη αλγορίθμων μηχανικής και βαθιάς μάθησης, επεξεργασίας φυσικής γλώσσας και παραγωγικής ΤΝ, καθώς και δημιουργία, εκπαίδευση και προσαρμογή μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLMs).
Εμπορική αξιοποίηση όλων των αποτελεσμάτων του έργου Pharos, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και των υπηρεσιών που παρέχονται μέσω της πλατφόρμας.
Δημιουργία αξιόπιστων υποδομών ΤΝ στην Ελλάδα και παροχή υπηρεσιών για την ανάπτυξη λύσεων σε κρίσιμους τομείς, όπως η υγεία (ανωνυμοποιημένα δεδομένα και εργαλεία πρόγνωσης), ο πολιτισμός και η γλώσσα (γλωσσικά μοντέλα και ψηφιακή τεκμηρίωση), καθώς και η βιωσιμότητα και το περιβάλλον (διαχείριση φυσικών πόρων, κλιματική αλλαγή, ενεργειακή αποδοτικότητα).
Υποστήριξη χρηστών από νεοφυείς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και ερευνητικά ιδρύματα, μέσω ενιαίου κέντρου εξυπηρέτησης για την αξιοποίηση λύσεων ΤΝ.
Παροχή εκπαιδευτικών, συμβουλευτικών και επιχειρηματικών υπηρεσιών σε θέματα ΤΝ και καινοτομίας, με έμφαση στην ανάπτυξη και εμπορευματοποίηση νέων εφαρμογών από start-ups και ΜμΕ.
Αλλαγές στην ΗΔΙΚΑ
Το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου φέρνει αλλαγές στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ), η οποία υλοποιεί τα εθνικά και ευρωπαϊκά έργα ψηφιακού μετασχηματισμού στον τομέα της υγείας. Η εταιρεία μετονομάζεται σε «Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία» με τον διακριτικό τίτλο «ΗΔΥΚΑ».
Η εποπτεία της δεν θα ασκείται πλέον αποκλειστικά από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αλλά από κοινού με το υπουργείο Υγείας, με στόχο την ενιαία διαχείριση των ψηφιακών υπηρεσιών και υποδομών στον χώρο της υγείας.
Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα έχει την ευθύνη για το σύνολο των τεχνικών και ψηφιακών υποδομών της εταιρείας, τις οριζόντιες ψηφιακές πολιτικές και την τήρηση του εθνικού και ευρωπαϊκού πλαισίου ψηφιακής διακυβέρνησης. Από την άλλη, ο υπουργός Υγείας θα εποπτεύει όλες τις υπηρεσίες που αφορούν την υγεία, τη διαχείριση και ασφάλεια των ηλεκτρονικών δεδομένων, τη συμμόρφωση με το υγειονομικό πλαίσιο και την προστασία των ασθενών.
