Πηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕΗ στάθμη της θάλασσας θα ανέβει δραματικά και θα θέσει σε κίνδυνο εκατομμύρια κτίρια, αν ο κόσμος συνεχίσει να καίει ορυκτά καύσιμα, προειδοποιεί μια νέα μελέτη.
Ερευνητές από το πανεπιστήμιο McGill του Καναδά, πραγματοποίησαν την πρώτη μεγάλης κλίμακας αξιολόγηση, κτίριο προς κτίριο, για το μέλλον των παράκτιων υποδομών σε ολόκληρο τον Νότιο Ημισφαίριο, που καλύπτει την Αφρική, τη Νοτιοανατολική Ασία και την Κεντρική και Νότια Αμερική.
Χρησιμοποιώντας λεπτομερείς δορυφορικούς χάρτες και δεδομένα υψομέτρου, οι επιστήμονες υπολόγισαν πόσα κτίρια θα «πλημμυρίσουν» σε διάφορα επίπεδα της θάλασσας σε χρονικά διαστήματα πολλών αιώνων.
Η μελέτη που δημοσιεύεται στο Urban Sustainability εξέτασε σενάρια ανόδου της στάθμης της θάλασσας μεταξύ 0,5 και 20 μέτρων, διαπιστώνοντας ότι με άνοδο μόλις μισού μέτρου, επίπεδο που προβλέπεται να συμβεί ακόμη και με φιλόδοξες μειώσεις εκπομπών, περίπου τρία εκατομμύρια κτίρια θα μπορούσαν να πλημμυρίσουν. Σε σενάρια με άνοδο πέντε μέτρων ή περισσότερο, όπως θα μπορούσε να αναμένεται μέσα σε μερικές εκατοντάδες χρόνια αν οι εκπομπές δεν σταματήσουν σύντομα, η έκθεση αυξάνεται απότομα, με πάνω από 100 εκατομμύρια κτίρια να κινδυνεύουν.
Πολλά από αυτά τα κτίρια βρίσκονται σε πυκνοκατοικημένες, χαμηλού υψομέτρου περιοχές, πράγμα που σημαίνει ότι ολόκληρες γειτονιές και κρίσιμες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων λιμανιών, διυλιστηρίων και χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς, θα επηρεαστούν.
Όπως αναφέρει, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του πανεπιστημίου, ο καθηγητής Jeff Cardile που συμμετείχε στην έρευνα, ο μεγάλος αριθμός κτιρίων που κινδυνεύουν από τη σχετικά μέτρια μακροπρόθεσμη άνοδο της στάθμης της θάλασσας δημιουργεί έκπληξη. «Ορισμένες παράκτιες χώρες είναι πολύ πιο εκτεθειμένες από άλλες, λόγω των χαρακτηριστικών της παράκτιας τοπογραφίας και της θέσης των κτιρίων» σημειώνει.
Διαδραστικός χάρτης με κρίσιμες πληροφορίες για πολεοδόμους
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα ευρήματα αυτά προσφέρουν κρίσιμες πληροφορίες για πολεοδόμους, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και κοινότητες που εργάζονται για την προετοιμασία για την αναπόφευκτη άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Ο διαδραστικός χάρτης της μελέτης, ο οποίος είναι διαθέσιμος στο κοινό μέσω του Google Earth Engine, επιτρέπει στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να απεικονίσουν ποιες περιοχές αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη έκθεση. Αυτά τα δεδομένα μπορούν να χρησιμεύσουν στην ανάπτυξη σχεδιασμού για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, όπως την κατασκευή προστατευτικών υποδομών, την προσαρμογή του χωροταξικού σχεδιασμού ή, σε ορισμένες περιπτώσεις την ελεγχόμενη υποχώρηση.
Η βασική συγγραφέας της έρευνας εκτιμά ότι «δεν υπάρχει διαφυγή από μία, τουλάχιστον μέτρια άνοδο της στάθμης της θάλασσας», γι’ αυτό «όσο νωρίτερα οι παράκτιες κοινότητες αρχίσουν να σχεδιάζουν υπό αυτό το πρίσμα, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουν να συνεχίσουν να ευημερούν».
Τι συμβαίνει στην Ευρώπη
Αν και η μελέτη του Πανεπιστημίου McGill επικεντρώνεται στο Νότιο Ημισφαίριο, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αποτελεί σοβαρή απειλή για ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης.
Μελέτη μοντελοποίησης που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports το 2024, διαπίστωσε ότι οι ζημίες που προκαλούνται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσαν να κοστίσουν δισεκατομμύρια στις οικονομίες της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου έως το τέλος του αιώνα.
Οι ερευνητές υπολόγισαν τις πιθανές οικονομικές απώλειες και τα κέρδη σε σύγκριση με ένα σενάριο χωρίς άνοδο της στάθμης της θάλασσας και με ετήσια οικονομική ανάπτυξη 2% σε όλες τις περιοχές, σε συνδυασμό με προηγούμενα στοιχεία για τις οικονομικές απώλειες που προκάλεσαν 155 πλημμύρες σε ολόκληρη την ήπειρο μεταξύ 1995 και 2016.
Διαπίστωσαν ότι, σε ένα σενάριο υψηλών εκπομπών, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να κοστίσει συνολικά το εκπληκτικό ποσό των 872 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το έτος 2100.
Οι περιοχές που αναμένεται να πληγούν περισσότερο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας περιλαμβάνουν το Βένετο και την Εμίλια-Ρομάνια στην Ιταλία, το Ζαχοδνοπομόρσκι στην Πολωνία, καθώς και περιοχές γύρω από τη Βαλτική Θάλασσα, τις ακτές του Βελγίου, τη δυτική Γαλλία και την Ελλάδα, όπως αναφέρει το Euronews.
Ωστόσο, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας έχει ήδη καταστροφικές επιπτώσεις σε όλη την Ευρώπη. Στη Βαρκελώνη, για παράδειγμα, οι κάτοικοι φοβούνται ότι οι τεχνητές παραλίες θα καταστραφούν λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Το 2019, η Βενετία υπέστη καταστροφικές πλημμύρες που συνδέονταν με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τις έντονες βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Στην Ελλάδα, στο νησί της Δήλου, μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO έχουν ήδη υποστεί δομικές ζημιές λόγω των αυξημένων πλημμυρών, σύμφωνα πάντα με το Euronews.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από τον γεωεπιστήμονα Enes Zengin του Τμήματος Πολεοδομίας και Περιφερειακού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Dumlupınar, χρησιμοποιώντας δεδομένα από την Τεχνική Έκθεση για την Άνοδο της Στάθμης της Θάλασσας του 2022 της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών των ΗΠΑ.
Ο Zengin δημιούργησε «χάρτες κινδύνου πλημμύρας» για πέντε διαφορετικά σενάρια με κατηγορίες κινδύνου που κυμαίνονται από πολύ υψηλές έως πολύ χαμηλές, σύμφωνα με τις προβλέψεις για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο.
Η μελέτη αξιολόγησε την ευπάθεια 464 ιστορικών τοποθεσιών κατά μήκος των ανατολικών ακτών της Τουρκίας και της Ελλάδας στη Μεσόγειο.
Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 147 αρχαιολογικοί χώροι, κάστρα, φρούρια, πύργοι, γέφυρες, νεκροπόλεις ή ερείπια κατά μήκος της ακτογραμμής θα διατρέχουν κάποιο επίπεδο κινδύνου τα επόμενα 50 χρόνια, ακόμη και στην καλύτερη περίπτωση.
Από τους 464 χώρους που αναλύθηκαν, 34 θεωρούνται ότι διατρέχουν «πολύ υψηλό» κίνδυνο, 19 «υψηλό» κίνδυνο και 27 «μέτριο» κίνδυνο.
Αν και τα αποτελέσματα αυτά είναι ανησυχητικά, η μελέτη υπογραμμίζει ότι 317 τοποθεσίες κρίθηκαν ασφαλείς από πλημμύρες, ακόμη και στο χειρότερο σενάριο ανόδου της στάθμης της θάλασσας κατά πέντε μέτρα.
