Πηγή Εικόνας: Martin Stadlober / PixabayΤης Έρης Δρίβα
Την ανάγκη να προχωρήσει με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα το μοντέλο διαχείρισης αποβλήτων με άξονα τη διαλογή στην πηγή, καθώς αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα προκειμένου να πετύχει τους στόχους της στο ζήτημα της ανακύκλωσης, τόνισαν οι ομιλητές στην ημερίδα που συνδιοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο την Τρίτη 21 Ιανουαρίου.
Την ανάγκη να υπάρξει ταχύτητα στην υλοποίηση του σχεδιασμού έθεσε επιτακτικά ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός τονίζοντας τον κίνδυνο «να μας ξεπεράσει η εποχή». Ζήτησε δε αποτελεσματικότητα και συνέργιες για να γίνου πραγματικότητα όσα συζητούνται. Με την άποψη αυτή συμφώνησε η πλειονότητα των ομιλητών καθώς όλοι έθεσαν το ζήτημα των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων για την επίτευξη των στόχων που έχει θέσει η χώρα στον τομέα της ανακύκλωσης, ενώ έγινε λόγος για σημείο καμπής και τελευταία ευκαιρία.
Ο Αντιπρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Νίκος Λαγαρός, έκανε λόγο για την ανάγκη να αλλάξει ο τρόπος που λειτουργούμε στο ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων, ενώ η καθηγήτρια του ΕΜΠ, Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής Χημικών Μηχανικών ΤΕΕ Μαρία Λοϊζίδου που είχε τον συντονισμό της ημερίδας τόνισε ότι η διαχείριση αποβλήτων με άξονα τη διαλογή στην πηγή, μας αφορά όλους και έβαλε στο τον τρόπο που μπορούμε να μαζέψουμε τα απόβλητα ώστε να είναι υλικά και όχι απόβλητα.
Γιώργος Στασινός: Ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι ο χρόνος και στο ζήτημα της διαλογής αποβλήτων έχουμε πάει πολύ αργά
Στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Γιώργος Στασινός, έθεσε τον παράγοντα του χρόνου ως τον πλέον σημαντικό και στο ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων στον άξονα της διαλογής στην πηγή. Μάλιστα, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου σημειώνοντας ότι «πάμε τόσο αργά που στο τέλος δεν θα πετύχουμε τίποτα, θα αλλάξουν τα πράγματα και εμείς θα προσπαθούμε ακόμα να πετύχουμε έναν στόχο του παρελθόντος».
Χαρακτήρισε κρίσιμη τη συνάντηση στο πλαίσιο της ημερίδας «καθώς γίνεται μεταξύ ανθρώπων που επηρεάζουν όλες τις αποφάσεις που θα βοηθήσουν ή δεν θα βοηθήσουν να πάμε πιο γρήγορα».
Χαρακτήρισε τη διαλογή στην πηγή βασικό στόχο για να επιτύχουμε στο ζήτημα της ανακύκλωσης και αυτό, σύμφωνα με τον Γιώργο Στασινό θα πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό και να μην το προσπερνάμε. Γι’ αυτόν τον λόγο, επέμεινε στην ανάγκη να γίνουν συνέργειες «και να είμαστε πιο γρήγοροι». Πρότεινε, επίσης, να τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι και σε χρονοδιάγραμμα ενός έτους να αξιολογηθεί η πορεία για την επίτευξή τους.
«Αν και σε ένα χρόνο πούμε τα ίδια που λέμε σήμερα, δεν θα έχουμε καταφέρει τίποτα και θα μας έχει ξεπεράσει η εποχή, και πλέον αυτά που θα συζητάμε όχι μόνο δεν θα είναι επίκαιρα, αλλά η χώρα θα έχει μείνει τόσο πίσω που θα πρέπει να αποκαλούμε τους εαυτούς μας ανίκανους» υπογράμμισε για να προσθέσει ότι «μπορεί να είμαστε όλοι ικανοί αλλά δεν σημαίνει ότι μπορούμε να τα πετύχουμε όλα».
Νίκος Λαγαρός: Στην Ελλάδα η ταφή παραμένει στο 75 με 80%, όταν ο ευρωπαϊκός στόχος είναι η μείωση στο 10% το 2035
Από την πλευρά του ο Αντιπρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Νίκος Λαγαρός, ταύτισε την κυκλική οικονομία με την ουσιαστική αλλαγή στον τρόπο που λειτουργούμε. «Σε μία εποχή όπου η κλιματική αλλαγή, η εξάντληση πόρων και τα προβλήματα αποβλήτων καθίστανται πιεστικά, η μετάβαση στην κυκλική οικονομία μας καλεί να καινοτομούμε, να συνεργαστούμε και να αναπτύξουμε βιώσιμες πρακτικές σε κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας» εξήγησε, τονίζοντας ότι η διαλογή στην πηγή είναι ένα βασικό στάδιο αυτής της αλυσίδας για την παραγωγή υψηλότερης αξίας δευτερογενών υλικών.
Επισήμανε τη δυνατότητα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου να συμβάλλουν στην παροχή τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης για τη διαμόρφωση ολοκληρωμένων στρατηγικών. Κατά τον ίδιο, η σωστή διαχείριση αποβλήτων είναι κρίσιμη για περιβάλλον και την προστασία της δημόσιας υγείας. Ζήτησε την ανάπτυξη στρατηγικών για τη μείωση της παραγωγής αποβλήτων και την ενίσχυση της ανακύκλωσης και την επαναχρησιμοποίηση πόρων.
Όπως τόνισε, η μη σωστή διαχείριση αποβλήτων δεν επηρεάζει μόνο το περιβάλλον αλλά πλήττει και την οικονομία καθώς χάνονται πόροι που θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν. Γι’ αυτό κύρια στρατηγική της ΕΕ είναι η κυκλική οικονομία για μείωση των αποβλήτων στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο. Ο στόχος που έχει τεθεί είναι η μείωση ταφής στο 10% το 2035, την ώρα που σήμερα στην Ελλάδα η ταφή παραμένει στο 75 με 80%. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τον κ. Λαγαρό, ότι όλοι οι φορείς πρέπει να εφαρμόσουν άμεσα τα μέτρα με αποτελεσματικό τρόπο για να πετύχουμε ως χώρα τους στόχους της ανακύκλωσης.
Στη συνέχεια ο Αντιπρύτανης αναφέρθηκε στις δράσεις του ΕΜΠ για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων με στόχο την πρόταση πρακτικών εφαρμογών. Ζήτησε τολμηρά βήματα στο πεδίο της διαχείρισης των αποβλήτων με έμφαση στη διαλογή στην πηγή και την ανάκτηση πόρων.
Διονυσία Αυγερινοπούλου: Η ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί τη βάση για ένα βιώσιμο μέλλον
Η κυκλική οικονομία είναι μία πραγματικότητα, μία αναγκαιότητα, δεν υπάρχει κάτι στο οποίο πρέπει να διαφωνήσουμε, τόνισε η Πρόεδρος Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής Διονυσία Αυγερινοπούλου. Χαρακτήρισε μάλιστα κρίσιμη τη συνδρομή της επιστημονικής κοινότητας για τις ορθές πολιτικές αποφάσεις.
«Η ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί τη βάση για ένα βιώσιμο μέλλον που συνδυάζει και την περιβαλλοντική προστασία και την κοινωνική συμμετοχή αλλά και τη βιώσιμη, οικονομική ανάπτυξη» σημείωσε η κ. Αυγερινοπούλου.
Στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι η μετάβαση σε κυκλικά μοντέλα μπορεί να δημιουργήσει εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα επιχειρήσεων και να μειώσει το κόστος παραγωγής και το κόστος του αποτυπώματός τους. «Η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε τομείς και σε άλλους τομείς όπως η κυκλική διαχείριση των υδάτων και μέσα από τον τομέα της βιώσιμης γεωργίας και της ανακύκλωσης υλικών» πρόσθεσε.
Αναφέρθηκε στα νομοθετικά βήματα που έχουν γίνει, ενώ, μεταξύ άλλων, σημείωσε ότι «στο πλαίσιο της ΕΕ εργαζόμαστε για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των συστημάτων τροφίμων». Όπως πρόσθεσε αυτή τη στιγμή τα απόβλητα τροφίμων αποτελούν το 40% των αστικών στερεών αποβλήτων.
Κλείνοντας η κ. Αυγερινοπούλου στάθηκε στο έργο της Επιτροπής της Βουλής σημειώνοντας ότι «ασχολούμαστε με όλες τις ροές όσες είναι ήδη αντικείμενο διαχείρισης και ρύθμισης καθώς και τις νέες, ακόμη και με ειδικές κατηγορίες αποβλήτων, συζητούμε για τα απόβλητα της βιομηχανίας καλλυντικών και άλλες ειδικές κατηγορίες. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι και η τεχνολογική καινοτομία».
Μαρία Λοϊζίδου: Το μείζον είναι να εστιάσουμε στα απόβλητα τροφίμων
Η καθηγήτρια του ΕΜΠ, Μέλος Επ. Επ. Χημικών Μηχανικών ΤΕΕ Μαρία Λοϊζίδου που είχε την ευθύνη διοργάνωσης της ημερίδας και πραγματοποίησε την εισαγωγική ομιλία τόνισε ότι το θέμα της διαχείριση αποβλήτων με άξονα τη διαλογή στην πηγή, μας αφορά όλους και έθεσε στο επίκεντρο το πώς μπορούμε να μαζέψουμε τα απόβλητα που παράγουμε ώστε να είναι υλικά και όχι απόβλητα.
Αναφέρθηκε στη σημασία της ιεράρχησης που θα πρέπει να αποτυπωθεί ξεκάθαρα και είναι αρχικά η πρόληψη, δηλαδή πώς δεν παράγουμε απόβλητα, μετά είναι η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση των υλικών, ακολουθεί η ανακύκλωση που εμπεριέχει και τη μετατροπή του περιεχομένου σε υλικό επομένως θέλει επεξεργασία, καινοτομία και εργοστάσια που θα κάνουν αυτή τη δουλειά, στη συνέχεια είναι η ανάκτηση που συνεπάγεται ανάκτηση πόρου και ενέργειας, σχολιάζοντας ότι έχουμε περιορισμό μόνο το 35% να οδηγείται σε θερμική επεξεργασία επομένως δεν μπορούμε να λέμε να τα κάψουμε. Τέλος είναι η διάθεση όπου ένα ποσοστό έως 10% θα μπορεί να οδηγείται στους ΧΥΤΑ.
Σε ό,τι αφορά τις νομοθετικές ρυθμίσεις αναγνώρισε ότι υπάρχει ενσωμάτωση των κοινοτικών διατάξεων, και τόνισε ότι έχουμε όλο το πλαίσιο που πρέπει να το αξιοποιήσουμε σωστά.
Χαρακτήρισε τους στόχους που έχει βάλει η χώρα αμείλικτους, τονίζοντας ότι θα πρέπει σιγά – σιγά να αρχίσουμε να τους πετυχαίνουμε. Ανέφερε ενδεικτικά ότι σήμερα, το 2025, έπρεπε να κάνουμε ανακύκλωση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) στο 55% κατά βάρος, το 2030 στο 60% και ταφή λιγότερη από 10% των υπολειμμάτων και το 2035 ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των ΑΣΑ σε ποσοστό 65%.
Τόνισε ότι το μεγάλο στοίχημα σε αυτή την περίπτωση είναι να δούμε ποιοι είναι υπεύθυνοι να κάνουν τη δουλειά και επισήμανε τη συναρμοδιότητα των Δήμων σε συνεργασία με τους οικείους φορείς διαχείρισης αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) και ΣΕΔ, ενώ «θα πρέπει να εφαρμόζονται αποτελεσματικά τα τοπικά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην αξιολόγηση της Κομισιόν το 2022, σύμφωνα με την οποία η ταφή είναι σε ποσοστό 77,7%, η ανακύκλωση στο 21% και υπάρχει μία πολύ μικρή ανάκτηση ενέργειας, τονίζοντας ότι «πρέπει να αρχίσουμε να μειώνουμε τα απόβλητά μας».
Σε ό,τι αφορά τη βαθμολογία της χώρας η κ. Λοϊζίδου τόνισε ότι οι προοπτικές για επίτευξη του στόχου των ΑΣΑ είναι στο 25% της μέγιστης βαθμολογίας, επομένως κινδυνεύει να χαθεί ο στόχος του 55% έως το 2025. Στην ανακύκλωση για απόβλητα συσκευασίας η Ελλάδα είναι στο 44% της μέγιστης βαθμολογίας έναντι στόχου ανακύκλωσης του 65%, κάτι που δημιουργεί έντονη αίσθηση ότι δεν θα επιτευχθεί ο στόχος, ενώ στην υγειονομική ταφή «παίρνουμε 0» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Λοϊζίδου καθώς είμαστε πολύ μακριά από το 10% που πρέπει να βάλουμε στο έδαφος ως απόβλητα μετά από επεξεργασία. Ειδικά στην ταφή, όπως παρατήρησε η καθηγήτρια, η Ελλάδα είναι πολύ πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι στο 25%, συνεπώς χρειάζεται βελτίωση.
Στη συνέχεια η κ. Λοϊζίδου, αναφέρθηκε στις υπάρχουσες μονάδες διαχείρισης στερεών αποβλήτων όπου επίσης θα πρέπει να υπάρξει βελτίωση, τονίζοντας ότι μέχρι σήμερα παίρνουμε σύμμεικτα απορρίμματα και η Κομισιόν είναι ξεκάθαρη, όταν το οργανικό απόβλητο ανακατευτεί με υπόλοιπα απορρίμματα ό,τι και να του κάνουμε θα παραμείνει απόβλητο. «Γι’ αυτό θα πρέπει να γίνει η διαλογή στην πηγή, για να είναι δυνατή η σωστή αξιοποίησή του» εξήγησε.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια, το μείζον είναι να εστιάσουμε στα απόβλητα τροφίμων καθώς το 46% των Αστικών Στέρεων Αποβλήτων είναι οργανικά και προέρχονται από το φαγητό. «Η διαλογή στην πηγή πρέπει να εστιάσει στο 46%» υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι μαζί με το 21% που είναι το χαρτί και το χαρτόνι «έχουμε μία πρώτη ύλη που πρέπει να σκεφτόμαστε ότι μπορούμε να την αξιοποιήσουμε σε μία κατεύθυνση. Ανακύκλωση στο χαρτί και αξιοποίηση του οργανικού υλικού για να κάνουμε υλικά, να κάνουμε προϊόντα. Χωρίς το 46% των οργανικών αποβλήτων δεν υπάρχει περίπτωση να πετύχουμε στόχους».
Αναφερόμενη στα βιοαπόβλητα, σημείωσε ότι θα πρέπει να διαχωρίζονται στην πηγή ή να συλλέγονται ξεχωριστά και να μην αναμιγνύονται με άλλα είδη αποβλήτων. Στη συνέχεια η κ. Λοϊζίδου εκτίμησε ότι η Αθήνα έχει μία καλή υποδομή προκειμένου να διώξει το σύμμεικτο και να βάλει τα προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα.
Επιμένοντας στα απόβλητα τροφίμων σημείωσε ότι το 53% στην ΕΕ προέρχεται από τα νοικοκυριά, ενώ στην Ελλάδα φτάνουν περίπου το 1 εκατ. τόνους. «Μην αγνοούμε τα νοικοκυριά είναι ο μεγάλος παραγωγός, είναι και τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία, αλλά τα νοικοκυριά είναι η καθημερινότητα» πρόσθεσε.
Ιδιαίτερη σημασία για την επιτυχία των δράσεων ανακύκλωσης, έχει κατά την καθηγήτρια η ενημέρωση του πολίτη πόρτα-πόρτα, ενώ σε σχέση με το κόστος της ανακύκλωσης παρατήρησε ότι έχουμε ένα υψηλό αρχικό κόστος αλλά όσο αυξάνει η ανακύκλωση από το 31% και πάνω το κόστος μειώνεται.
«Το τέλος ταφής μπορεί να χρησιμοποιηθεί σωστά και να κάνουμε τη σωστή ανακύκλωση» σημείωσε, ενώ στάθηκε στο παράδειγμα της Αγγλίας που όπως είπε «ήταν η χωματερή της Ευρώπης και μόλις έβαλε το υψηλό τέλος ταφής έγινε η καλύτερη χώρα στη διαχείριση των απορριμμάτων σήμερα».
Κλείνοντας πρότεινε, μεταξύ άλλων, τη σύσταση ομάδων κρούσης για διαλογή στην πηγή στους Δήμους καθώς «χωρίς ομάδες που θα πάνε πόρτα-πόρτα ξεχάστε ότι θα δουλέψει η διαλογή στην πηγή. Επίσης, θέλουμε χρηματοδότηση, εφαρμογή του Πληρώνω Όσο Πετώ, τα τοπικά σχέδια να είναι προσαρμοσμένα για κάθε δήμο, υποστήριξη των δήμων για διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων γιατί είμαστε πολύ πίσω, κέντρα δημιουργικής επαναχρησιμοποίησης, συστήματα εγγυοδοσίας και παρακολούθηση εφαρμογής των σχεδίων ανά δήμο».
Μανώλης Γραφάκος: «Η μάχη θα δοθεί στα βιοαπόβλητα και στα νοικοκυριά»
Μιλώντας στην ημερίδα, ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Μανώλης Γραφάκος ξεκαθάρισε ότι «δεν είναι όλα μαύρα διότι έχει γίνει δουλειά τα τελευταία χρόνια, στο επίπεδο των υποδομών». Ενδεικτικά ανέφερε ότι «λειτουργούν 12 μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων και άλλες 23 κατασκευάζονται, ενώ τις επόμενες εβδομάδες θα έχουμε τη Λάρισα, την Καβάλα, θα έχουμε στη Θεσσαλονίκη δύο μονάδες, θα έχουμε το Αγρίνιο και την Κέρκυρα. Τις επόμενες λίγες ημέρες περνάει από τη διυπουργική επιτροπή το ΣΔΙΤ Κόκα Λήμνου και μέχρι τον Μάρτιο θα έχουμε τελειώσει και με την έγκριση τριών ακόμα ΣΔΙΤ στο Νότιο Αιγαίο τη Μύκονο και τη Σύρο, στο Βόρειο Αιγαίο τη Λέσβο και τη Σάμο και στη Στερεά Ελλάδα τη Λαμία και τη Χαλκίδα».
Αναγνώρισε ως σωστή τη διαπίστωση ότι «πονάμε στη διαλογή στην πηγή» καθώς όπως είπε «δεν μπορούν να αμφισβητηθούν τα νούμερα και η αδυναμία που έχουμε επιδείξει σε αυτόν τον τομέα» ωστόσο, τόνισε ότι «εδώ είναι η ευκαιρία», σημειώνοντας ότι «βρισκόμαστε σε οριακό ταμείο».
Για το τέλος ταφής σημείωσε ότι «ερχόμαστε συγκροτημένα και αποτυπώνουμε το σχέδιό μας. Είπαμε πονάμε στη διαλογή στην πηγή, όλοι οι διαθέσιμοι πόροι πρέπει να καλύψουν αυτά τα κενά που θα μας πουν μέσα από ένα ολιστικό σχέδιο ανακύκλωσης, το οποίο είναι προαπαιτούμενο για τη συνέχιση της χρηματοδότησης. Ο κάθε ΦΟΔΣΑ συντάσσει σχέδιο και αποτυπώνει τις ανάγκες του και δική μας δουλειά είναι να καλύψουμε αυτές τις ανάγκες και να βρούμε τη χρηματοδότηση. Το τέλος ταφής προφανώς θα γυρίσει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με βάση ένα ολιστικό σχέδιο που θα πρέπει να υλοποιηθεί άρα πρέπει να είναι ρεαλιστικό. Ήδη κλείσαμε της Κεντρικής Μακεδονίας και πρέπει να εφαρμοστεί με πόρους συνδυαστικά από το τέλος ταφής και το ΕΣΠΑ».
Ο κ. Γραφάκος συμφώνησε στην έμφαση που θα πρέπει να δοθεί στα οργανικά απόβλητα και παρότρυνε τους ΦΟΔΣΑ και τους Δήμους να ρίξουν το βάρος κατά αποκλειστικότητα «διότι οι υπόχρεοι παραγωγής συσκευασίας έχουν συμφωνήσει και θα καταθέσουν σε λίγες εβδομάδες νέο επιχειρησιακό σχέδιο που θα καλύψει και τη συλλογή, άρα και εκεί κάτι κινείται» όπως σημείωσε.
«Η μάχη θα δοθεί στα βιοαπόβλητα και στα νοικοκυριά» τόνισε.
Συνοψίζοντας ανέφερε ότι «εντός Φεβρουαρίου θα έχουν κλείσει τα ολιστικά σχέδια όλης της χώρας και παροτρύνω τους φορείς ό,τι περιλαμβάνουν στο ολιστικό να το κάνουν με μία δημοπράτηση για αναγκαίο εξοπλισμό διαλογής στην πηγή, θα έχουμε πιο γρήγορα αποτελέσματα και παροτρύνω τους δήμους να συνεργαστούν με τους ΦΟΔΣΑ για τη διαλογή στην πηγή καθώς είναι πιο οικονομική λύση από ό,τι σε επίπεδο δήμων».
Κλείνοντας, ο κ. Γραφάκος εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι «του χρόνου τέτοια μέρα θα είμαστε σε καλύτερο επίπεδο. Αυτή η προσπάθεια δεν έχει χρώμα, δεν έχει τόπο είναι μία προσπάθεια για όλη την πατρίδα που δεν της αξίζουν οι θέσεις που έχει στη διαχείριση των αποβλήτων».
Πέτρος Βαρελίδης: Η χωριστή συλλογή είναι το κλειδί για οποιαδήποτε σωστή διαχείριση και αυτό προδιαθέτει ενεργή συμμετοχή όλων των πολιτών
Ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ Πέτρος Βαρελίδης, στο 2ο μέρος της ημερίδας, αναφέρθηκε στο τέλος ταφής υπενθυμίζοντας ότι έχει θεσπιστεί από το 2012, οπότε δεν είναι ξαφνικό, ωστόσο, «επιβεβαιώνει ότι το βασικό πρόβλημα που έχει η ελληνική πραγματικότητα είναι η δυσκολία να εφαρμόζει νόμους και κανόνες που υιοθετεί».
Στη συνέχεια εστίασε στα πλαστικά μίας χρήσης και ιδιαίτερα τα καλαμάκια, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων ότι «ειδικά τα πλαστικά καλαμάκια, προφανώς αυτά που αυτοπροσδιορίζονται ως επαναχρησιμοποιούμενα, προδήλως δεν είναι. Για τον σκοπό αυτό βγάλαμε εγκύκλιο που λέει τα πράγματα με το όνομά της και περιμένουμε τον Μάρτιο να δούμε τα αποτελέσματα των ελέγχων. Δεν θα δώσουμε άλλη περίοδο χάριτος. Όλα τα όργανα της πολιτείας να πράξουν αυτά που πρέπει από πλευράς ελέγχων».
Σε ό,τι αφορά τη χωριστή συλλογή αποβλήτων τη χαρακτήρισε «το κλειδί για οποιαδήποτε σωστή διαχείριση και αυτό προδιαθέτει ενεργή συμμετοχή όλων των πολιτών. Είναι δύσκολο ο πολίτες να αλλάξουν συνήθειες» σημείωσε παρατηρώντας ότι «στα ρεύματα των αποβλήτων όπου δεν απαιτείται συμμετοχή πολίτη έχουμε πολύ καλά ποσοστά συλλογής και ανάκτησης».
Ειδικότερα για τα πλαστικά, σημείωσε ότι αποτελεί δύσκολο ρεύμα για ανακύκλωση καθώς τα πλαστικά είναι πολύ διαφορετικά υλικά και πρέπει να διαχωρίζονται μεταξύ τους. «Μικρό ποσοστό οδηγείται σε πραγματική ανακύκλωση» ανέφερε και σημείωσε ότι χρειάζονται «πιο ρεαλιστικές προσεγγίσεις από την ΕΕ όπως της χημικής ανακύκλωσης που μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός».
Κωνσταντίνος Αραβώσης: Ολοκληρωμένο ψηφιακό μοντέλο παρακολούθησης της διαχείρισης αστικών αποβλήτων
Κατά τον Αντιπρόεδρο της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) και Πρόεδρο του θεματικού κλάδου των Αποβλήτων Κωνσταντίνο Αραβώση ο κύριος στόχος τα επόμενα χρόνια είναι η διαχείριση με άξονα τη διαλογή στην πηγή, ενώ η Αρχή στοχεύει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ψηφιακού μοντέλου για την παρακολούθηση των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) στην Ελλάδα που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων.
Αναλύοντας τη λειτουργία του ψηφιακού εργαλείου, ο κ. Αραβώσης εξήγησε ότι το νέο ψηφιακό μοντέλο θα μετράει και θα παρακολουθεί όλα τα στοιχεία και τους δείκτες για συλλογή, μεταφορά, διάθεση των αποβλήτων, ενώ θα περιλαμβάνει τον υπολογισμό οικονομικών, ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών. «Αυτό δεν θα γίνει σε έξι μήνες, θα προχωράμε με συγκεκριμένα βήματα και το κάθε βήμα θα είναι μία μικρή νίκη» ανέφερε ο κ. Αραβώσης. Η αρχή θα γίνει εντός του έτους με τους Δείκτες Ανακύκλωσης, θα ακολουθήσουν οι Δείκτες ΠΕΣΔΑ όπου βρίσκεται σε εξέλιξη η αναθεώρησή τους για να υπάρχει ξεκάθαρος υπολογισμός, και τελικός στόχος είναι η ενημέρωση των στοιχείων να γίνεται τουλάχιστον σε μηνιαία βάση, με προοπτική να καταστεί δυνατή η ενημέρωση σε real time. «Με τον τρόπο αυτό θα υπάρχει σαφής εικόνα για τις επιδόσεις των ΦΟΔΣΑ, ποιος προχωράει καλά, ποιος υπολείπεται των μέσων όρων» εξήγησε.
Ο κ. Αραβώσης επέμεινε στη δυνατότητα να παρακολουθεί κανείς με διαφάνεια πού βρίσκεται, ενώ «κεντρικό στίγμα που μπορεί να φέρει η ΡΑΑΕΥ είναι ο καθένας να πληρώνει αυτό που του αναλογεί, διότι ανακύκλωση χωρίς κίνητρα δεν μπορεί να υπάρξει».
Σχετικά με το έργο της ΡΑΑΕΥ, ανέφερε ότι έχει προχωρήσει στην πιστοποίηση 7 ΦΟΔΣΑ και δόθηκε περιθώριο τριών μηνών στους υπόλοιπους 7 να συμπληρώσουν κάποια στοιχεία για να λάβουν πιστοποίηση. «Η πιστοποίηση σημαίνει ότι έχουν τις μίνιμουμ προϋποθέσεις, όχι ότι είναι αυτό που θα έπρεπε. Για το λόγο αυτό αναμένεται η έκδοση οδηγού για τους ΦΟΔΣΑ και κάθε χρόνο θα γίνεται επαναπιστοποίηση με υψηλότερα στάνταρντ» διευκρίνισε.
Τα οφέλη από την αλλαγή του μοντέλου στη διαχείριση των αποβλήτων, σύμφωνα με τον κ. Αραβώση είναι τεράστια και, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν νέες θέσεις εργασίας όπου θα αναζητηθούν στελέχη με εξειδικευμένες γνώσεις γιατί αναπτύσσονται και νέα επαγγέλματα.
Ιωάννης Ανδρουλάκης: Η κυκλικότητα αφορά όχι μόνο την κοινωνία και την πολιτεία αλλά και την αγορά
Την ανάγκη συγχρονισμού των δράσεων και των ενεργειών «για να μην ξοδεύουμε δυνάμεις στον βρόντο και τα τοποθετούμε χρήματα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» επισήμανε ο Πρόεδρος ΔΣ του Πράσινου Ταμείου Ιωάννης Ανδρουλάκης.
Αναγνώρισε ότι «η ταχύτητα της κλιματικής αλλαγής βάζει όλο και πιο δύσκολα διλήμματα στις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν και η διαχείριση των αποβλήτων έρχεται ως ένας από τους επιμέρους στόχους που πρέπει να διαλειτουργήσει με τους υπόλοιπους για να φτάσεις σε έναν φιλόδοξο, οριακό ουτοπικό στόχο του 2050 για την κλιματική ουδετερότητα. Υπάρχει όμως ένας ενδιάμεσος στόχος του σχεδόν μηδενικής ταφής αποβλήτων έως το 2030».
Το Πράσινο Ταμείο ασχολείται με τη διαχείριση αποβλήτων καθώς συμμετέχει ως εταίρος και συγχρηματοδότης στο LIFE IP και ταυτόχρονα προσπαθεί να αναπτύξει δράσεις σε όλη την επικράτεια που έχουν να κάνουν με τη δυνατότητα εκμετάλλευσης αγροτοδιατροφικών αποβλήτων, συνεργασίες και διάχυση με δράσεις για την οικοδόμηση δυναμικού. Αναφέρθηκε σε εμβληματικά έργα όπως τα ολοκληρωμένα πράσινα σημεία σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βούλα-Βάρη-Βουλιαγμένη, το πρόγραμμα Πληρώνω όσα Πετάω. Επίσης, το Zero waste Διοίκησης, το Mind the waste, τη λειτουργία κέντρου αναπαλαίωσης επίπλου στον Δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, και άλλες δράσεις. Στις περιοχές απολιγνιτοποίησης χρηματοδοτεί το κέντρο δημιουργικής επαναχρησιμοποίησης αποβλήτων στην Πτολεμαΐδα.
Παράλληλα, τόνισε ότι ως Πράσινο Ταμείο «ενσωματώνουμε την κυκλικότητα σε όλα τα χρηματοδοτικά προγράμματα, που σημαίνει ότι όπου απευθύνουμε πρόσκληση βάζουμε δείκτες παρακολούθησης κυκλικής οικονομίας και εντάσσουμε στις προτάσεις το συγκεκριμένο κριτήριο».
«Η κυκλικότητα αφορά όχι μόνο κοινωνία, και την Πολιτεία αλλά και αγορά. Να δώσουμε το μήνυμα ότι όλη η προσπάθεια έχει αξιόλογο οικονομικό ενδιαφέρον. Αν λειτουργήσουμε ως πλέγμα και κατατείνουν σε έναν μεγάλο επιτελικό στόχο τότε έχουμε καλές πιθανότητες να προσεγγίσουμε τους στόχους μας που είναι φιλόδοξοι αλλά όχι ουτοπικοί» σημείωσε.
Παναγιώτης Σημανδηράκης: Τελευταία μεγάλη ευκαιρία της χώρας για να πετύχει τους στόχους στη διαχείριση αποβλήτων
Ο Πρόεδρος Δικτύου ΦΟΔΣΑ – Δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης έκανε λόγο για μία «εξαιρετικά κρίσιμη καμπή που έχει να κάνει με την τελευταία μεγάλη ευκαιρία της χώρας για να πετύχει τους στόχους, να περάσει στην υλοποίηση και να συμπορευθεί με την πραγματικότητα που ισχύει εδώ και κάποια χρόνια στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ».
Χαρακτήρισε σημαντική τη συμφωνία για την χρηματοδότηση 800 εκατ. ευρώ που θα αξιοποιηθούν μέσω ΦΟΔΣΑ για τον εκσυγχρονισμό υποδομών και την ανακύκλωση.
«Εμείς έχουμε από νωρίς επισημάνει τον κίνδυνο τα χρονοδιαγράμματα να πέσουν παντελώς έξω με κίνδυνο να υποστούμε απώλεια χρημάτων» τόνισε ο κ. Σημανδηράκης.
Όπως εξήγησε μία βασική αιρεσιμότητα από την Κομισιόν είναι οι εγκεκριμένοι περιφερειακοί σχεδιασμοί. «Κατά το υπουργείο θα έχει ολοκληρωθεί τον Ιούνιο παράλληλα με τα ολιστικά σχέδια» σημείωσε και πρόσθεσε ότι «είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι, αυτά που ευαγγελίζεται το ΥΠΕΝ είναι πέρα για πέρα εκτός χρονοδιαγράμματος και πραγματικότητας» παρατήρησε.
Δεύτερο σημείο, «προβληματικό» όπως το χαρακτήρισε είναι πόσοι είναι οι ΦΟΔΣΑ καθώς υπάρχει το ζήτημα της συνένωσης «και σήμερα σε λειτουργία είναι περισσότεροι από 14».
Σε ό,τι αφορά την πιστοποίηση σημείωσε ότι «ορίστηκε ως μίνιμουμ μόνιμο προσωπικό οι 11 εργαζόμενοι» τη στιγμή που τα επενδυτικά προγράμματα που θα υλοποιήσουν οι ΦΟΔΣΑ σε κάποιες περιπτώσεις θα ξεπεράσουν τα 100 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, αναφέρθηκε στο τέλος ταφής και τις σχετικές δικαστικές προσφυγές, εκφράζοντας την αντίρρησή του. «Το τέλος ταφής είναι άδικο και θα αποδειχθεί παράνομη η επιβολή. Και όταν αυτό θα αλλάξει θα γκρεμιστεί όλο το αφήγημα χρηματοδότησης του μετασχηματισμού για να πετύχουμε τους στόχους» εκτίμησε.
Νικόλαος Μαμαλούγκας: Ανάγκη να αλλάξει τελείως το μοντέλο διαχείρισης των αποβλήτων
Ο Προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Προγραμμάτων «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» και «Πολιτική Προστασία» Νικόλαος Μαμαλούγκας, εστίασε στη διαδικασία για τη χρηματοδότηση των Μονάδων Ανάκτησης και Ανακύκλωσης.
Αναφέρθηκε στην ανάγκη να αλλάξει τελείως το μοντέλο διαχείρισης των αποβλήτων, ενώ περιγράφοντας την κατάσταση είπε ότι έχουν γίνει πολλές προσπάθειες.
Ειδικότερα, έως σήμερα υπάρχουν εξελίξεις για 27 Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων συνολικού προϋπολογισμού 655 εκατ. ευρώ: 8 λειτουργούν, 10 είναι σε σύμβαση, 5 σε διαγωνιστική διαδικασία, 4 είναι μικρής δυναμικότητας σε νησιά. Σε ό,τι αφορά τις Μονάδες Επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων έως σήμερα από τις 14, οι 3 λειτουργούν, κατασκευάζονται 5, 3 είναι σε διαγωνιστική διαδικασία και 3 προς δημοπράτηση.
Σύμφωνα με τον κ. Μαμαλούγκα σε όλη την προηγούμενη περίοδο χρηματοδοτήθηκε ο εξοπλισμός βιοαποβλήτων που σε πάρα πολλές περιπτώσεις δεν χρησιμοποιείται καθώς υπάρχει μεγάλο πρόβλημα συλλογής τους. Η συλλογή τους, όπως τόνισε, εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες όπως η ευαισθητοποίηση του κοινού και η αλλαγή κουλτούρας νοικοκυριών. Τόνισε ότι η γραμμή ροής πρέπει να εστιάσει στον καφέ κάδο. «Λύνοντας το πρόβλημα του καφέ κάδου λύνουμε το πρόβλημα ανακύκλωσης» υπογράμμισε και με αυτό πρέπει να ασχοληθούμε τα επόμενα χρόνια και να αξιοποιήσουμε όλες τις υποδομές που λειτουργούν αλλά για σύμμεικτα απόβλητα.
Τόνισε την έλλειψη της ολιστικής διάστασης και τη συνεχή αλλαγή θεσμικού πλαισίου, ως τα κύρια προβλήματα.
Αναφερόμενος στις Μονάδες Ανάκτησης και Ανακύκλωσης σημείωσε ότι ο σχεδιασμός τους προέκυψε από την αναγκαιότητα για συγχρηματοδότηση από τα Ταμεία της περιόδου 2021-2027 και προϋποθέτουν την ύπαρξη εκτεταμένων δικτύων χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων που θα οδηγούνται προς επεξεργασία με σταδιακά αυξανόμενες ποσότητες, παράλληλα με τα αντιστοίχως μειούμενα υπολειμματικών σύμμεικτων αποβλήτων. Οι ΜΑΑ, σύμφωνα με τον κ. Μαμαλούγκα σχεδιάζονται με έτος στόχο το 2035 ώστε να εξασφαλίζεται σταδιακά ποσοστό ανακύκλωσης τουλάχιστον 65% από τη συνολική εισροή και υπόλειμμα προς ταφή 10%.
Οι ΜΑΑ χρηματοδοτούνται σε ποσό 582 εκατ. ευρώ για δημιουργία Μονάδων και την προσαρμογή ΜΕΑ σε ΜΑΑ, ενώ 155 εκατ. ευρώ θα αφορούν τα ολιστικά προγράμματα χωριστής συλλογής διακριτών ρευμάτων.
Όπως έκανε γνωστό η έκδοση πρόσκλησης προς το σύνολο των ΦΟΔΣΑ για τα ολιστικά σχέδια, τις υποδομές και ό,τι μπορεί να καταθέσει για χρηματοδότηση, θα εκδοθεί την επόμενη εβδομάδα.
Γιώργος Ηλιόπουλος: Χρειάζεται πολιτική βούληση για την εξεύρεση ανθρώπινου δυναμικού και για την οργάνωση
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ) Γιώργος Ηλιόπουλος εστίασε στα ζητήματα της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού και οργάνωσης, τονίζοντας ότι και στα δύο χρειάζεται πολιτική βούληση για να βρεθούν λύσεις.
Σύμφωνα με τον κ. Ηλιόπουλο, σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο δυναμικό «αυτές οι νέες μονάδες διαχείρισης αποβλήτων που κατασκευάζονται ψάχνουν ανθρώπους για να λειτουργήσουν. Ψάχνουν 400 άτομα, μηχανικούς» και πρότεινε να συντονίσει το ΤΕΕ πρόγραμμα ταχύρρυθμης εκπαίδευσης.
Αντίστοιχα, στους Δήμους, όπως είπε, «τα πράγματα είναι οριακά σε ό,τι αφορά το προσωπικό. Ο καφέ κάδος στα πρώτα βήματά του θα απαιτήσει πρόσθετα δρομολόγια» και πρότεινε την απελευθέρωση των προσλήψεων αμετάθετου προσωπικού για τη στελέχωση καθώς δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Ακόμα και σε περίπτωση συνεργασίας με ιδιώτες θα χρειαστούν επιπλέον άτομα στους Δήμους, τόνισε, και εκτίμησε ότι απαιτούνται 1.000 άτομα.
Στους ΦΟΔΣΑ, σύμφωνα με τον κ. Ηλιόπουλο θα απαιτηθεί ειδικής κατηγορίας επιστημονικό προσωπικό».
«Χρειαζόμαστε 1.500 ανθρώπους, αν δεν δοθεί απάντηση σε αυτό θα μείνουμε στα χαρτιά» προειδοποίησε.
Δεύτερος άξονας που απαιτείται πολιτική βούληση, κατά τον κ. Ηλιόπουλο είναι η ενσωμάτωση εργαλείων τεχνικής οργάνωσης, με παρατηρητήρια, με διαλειτουργικές βάσεις δεδομένων για να παρακολουθείται συνεχώς η δραστηριότητα και να βελτιστοποιείται το αποτέλεσμα.
Απέδωσε σε έλλειψη οργάνωσης και συντονισμού δυσλειτουργίες που παρατηρούνται, κάνοντας λόγο για καφέ κάδους που βρίσκονται παρκαρισμένοι σε αμαξοστάσια.
Για το τέλος ταφής υπενθύμισε ότι θεσπίστηκε με έναρξη εφαρμογή το 2014 στα 35 ευρώ, ενώ σήμερα επίσης είναι στα 35 ευρώ, «δηλαδή σε τιμή 2014» σχολίασε. «Κάθε χρόνο αναστέλλονταν η εφαρμογή για να προετοιμαστούν οι δήμοι και οι ΦΟΔΣΑ. Πέρασαν 10 χρόνια και όταν υπάρχουν καφέ κάδοι και κάθονται στα αμαξοστάσια στην Αττική εκεί δεν χρειάζεται περίοδος προσαρμογής. Να εξορθολογιστεί, ναι αλλά σε καμία περίπτωση να μην καταργηθεί ή να ανασταλεί. Χρειαζόμαστε το τέλος ταφής με δίκαιη προσαρμογή» τόνισε.
Σχετικά με τα έργα υποδομών σημείωσε ότι «αυτά που έχουν δρομολογηθεί και είναι σε φάση κατασκευής όμως η Αττική είναι ουραγός στην εξέλιξη αυτών των έργων. Να προβληματίσει η διαχείριση για Αττική γιατί εκεί θα επιτευχθούν ή όχι οι στόχοι».
Μιχάλης Γεράνης: Η διαλογή στην πηγή είναι μαραθώνιος και είναι αλλαγή κουλτούρας του καθενός απέναντι στο περιβάλλον
Μήνυμα ότι «η διαλογή στην πηγή είναι μαραθώνιος και είναι αλλαγή κουλτούρας του καθενός απέναντι στο περιβάλλον», έστειλε ο Πρόεδρος Περιφερειακού ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας Μιχάλης Γεράνης, αναγνωρίζοντας ότι η Αυτοδιοίκηση έχει ευθύνες όταν αποφασίστηκε με νόμο να γίνουν 14 ΦΟΔΣΑ, αντί για 2 με 3.
Σε ό,τι αφορά την Κεντρική Μακεδονία με αφορμή την ολοκλήρωση του ολιστικού σχεδίου για την ανακύκλωση, σημείωσε ότι «είμαστε 38 δήμοι και 2 εκατομμύρια πολίτες, θα πιάσουμε πρώτοι τους στόχους στην Επικράτεια».
«Είμαστε σε πολύ καλό δρόμο, θα πρέπει να δώσουμε βαρύτητα στη διαλογή στην πηγή. Ο λόγος επιτυχίας στην Κεντρική Μακεδονία είναι ότι συνεννοηθήκαμε όλοι ότι το σκουπίδι δεν έχει χρώμα και είπαμε πάμε να το διαχειριστούμε σωστά».
Για το τέλος ταφής σχολίασε ότι «είμαστε τυχεροί γιατί είχε θέμα η Αττική».
Νίκος Αγγελόπουλος: Χρειαζόμαστε τη στήριξη του ΤΕΕ και της ακαδημαϊκής κοινότητας
Ο Διευθυντής ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου Νίκος Αγγελόπουλος, περιέγραψε το παράδειγμα της περιοχής του στον τομέα διαχείρισης στερεών αποβλήτων όπου το 2021 υπήρχαν 81 ΧΑΔΑ και μηδενική διαχείριση αποβλήτων και μετά από μία 3ετία, το 2024 έγινε διαχείριση σε 244.000 τόνους αποβλήτων, ενώ ανακυκλώθηκαν 56.000 τόνοι.
«Στην προσπάθειά μας χρειαζόμαστε τη στήριξη του ΤΕΕ και της ακαδημαϊκής κοινότητας. Καλούμαστε να σχεδιάσουμε, να υλοποιήσουμε και να επανασχεδιάσουμε ένα σύστημα διαλογής στην πηγή σε ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα 4 ετών. Χρειαζόμαστε μία γενική συστράτευση του ΤΕΕ και της ακαδημαϊκής κοινότητας για να πετύχουμε σκοπό» τόνισε.
Κλείνοντας την πρώτη ενότητα, η κ. Λοϊζίδου σημείωσε ότι «πρέπει να αρχίσουμε να παίρνουμε τα προδιαλεγμένα υλικά, δεν υπάρχει άλλη δικαιολογία από το να αρχίσουμε τη διαλογή στην πηγή. Το τέλος ταφής δεν έχει νόημα να μπαίνει εκεί που δεν έχουμε υποδομές. Για την Αττική σημείωσε ότι έχει 48 κανάλια να υποδεχτεί το προδιαλεγμένο υλικό. Πρέπει να προχωρήσουμε με αυτά που έχουμε να μην είναι κλειδωμένοι οι κάδοι και κλειδωμένα τα απορριμματοφόρα. Πρέπει να δούμε πώς θα στηρίξουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους ΦΟΔΣΑ και αυτά πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα».
Ενημέρωσε, μάλιστα, ότι «θα πάρουμε το 60% των χρημάτων από την Κομισιόν, το 2029 θα έρθει επιπλέον 25% ως μπόνους αφού πιάσουμε τους στόχους και μου μετέφεραν από την Κομισιόν ότι θα μας έδιναν άλλο ένα 15%, συνολικά το 95% της χρηματοδότησης, αν πετυχαίνουμε τους στόχους. Πρέπει να πετύχουμε στόχους, εμείς έχουμε την ευθύνη. Εμείς παράγουμε τα απόβλητα εμείς πρέπει να τα διαχειριστούμε. Ας οργανωθούμε».
Κωνσταντίνος Ζέρβας: Διαχείριση αποβλήτων μέσω Internet of Things
Μιλώντας στην ημερίδα, ο Πρόεδρος Επιτροπής Διαχείρισης Υδάτων και Κυκλικής Οικονομίας Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) Κωνσταντίνος Ζέρβας, αναφέρθηκε στο μεγάλο βάρος που έχουν οι Δήμοι καθώς πρέπει να μαζέψουν τα σκουπίδια, τα ανακυκλώσιμα, τα ρούχα και τα ογκώδη απορρίμματα.
Αναφέρθηκε στα πιεστικά χρονοδιαγράμματα που υπάρχουν για τις τοπικές κοινότητες διερωτώμενος για την αποτελεσματικότητα που μπορεί να υπάρξει και επισημαίνοντας ότι από τη μία έχουμε τις υποδομές και τους πόρους, από την άλλη τη γραφειοκρατία και τη συμπεριφορά του κοινού.
Για το τέλος ταφής σημείωσε ότι «είχε θεσπιστεί πριν αρκετά χρόνια και το γνωρίζουν όλοι αλλά προφανώς για κάποιους λόγους έπαιρνε κάποιες παρατάσεις, ενώ πολλοί δήμοι υποχρεώθηκαν σε αύξηση των δημοτικών τελών».
Σχετικά με τους ΦΟΔΣΑ σημείωσε πως πρέπει να ολοκληρωθεί η συνένωση για να υπάρξουν τα ολιστικά προγράμματα ανακύκλωσης και στη συνέχεια η χρηματοδότηση για την εκτέλεσή τους και σχολίασε ότι «όταν ζητούμε νέες πολιτικές θα πρέπει να υπάρχουν οι πόροι και οι διαδικασίες, δεν μπορούμε να ζητούμε από τους ΦΟΔΣΑ να εφαρμόσουν προγράμματα όταν την ίδια περίοδο έχουμε αλλάξει το καθεστώς λειτουργίας».
Για τα βιοαπόβλητα, τόνισε τη σημασία της διαχείρισης μέσω του Internet of Things και τον ρόλο των νέων τεχνολογιών όπως η χημική ανακύκλωση και η Τεχνητή Νοημοσύνη.
Αλεξάνδρα – Σοφία Τόγια: Η διαλογή στην πηγή δεν είναι απλώς μία μέθοδος, είναι μία αλλαγή συμπεριφοράς
«Η διαλογή στην πηγή δεν είναι απλώς μία μέθοδος, είναι μία φιλοσοφία, είναι μία αλλαγή συμπεριφοράς που για να την πετύχουμε πρέπει να έχουμε συλλογική δράση» ανέφερε η Διευθύνουσα Σύμβουλος Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) Αλεξάνδρα – Σοφία Τόγια.
Σύμφωνα με την ίδια, με την ενίσχυση της χωριστής συλλογής μπορούμε να αυξήσουμε και να βελτιώσουμε το επίπεδο των υλικών και τα καλύτερα υλικά να τα επαναφέρουμε στην οικονομία.
Παρουσιάζοντας τις δράσεις του ΕΟΑΝ αναφέρθηκε στη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού και τη διαμόρφωση κανονιστικού πλαίσιο διαχείρισης νέων ρευμάτων αποβλήτων. Όπως έκανε γνωστό σήμερα υπάρχουν 25 συλλογικά συστήματα για 7 διαφορετικά υλικά, όπως συσκευασίες, ηλεκτρονικό-ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, ελαστικά, απόβλητα κατεδαφίσεων, μπαταρίες, οχήματα τέλους κύκλου ζωής. Επίσης, ολοκληρώνεται το κανονιστικό πλαίσιο για επιπλέον 10 νέα ρεύματα, κάποια θα συνδράμουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μεταξύ αυτών είναι για είδη επίπλωσης, στρώματα, κλωστουφαντουργικά, καπνικά, υγρά μαντιλάκια και μπαλόνια. «Θα συλλέγονται εν μέρει χωριστά και το σύστημα θα συνδράμει στον καθαρισμό των δημόσιων χώρων» σημείωσε.
Η ίδια έθεσε ως προτεραιότητα την ανάπτυξη νέων, στοχευμένων υποδομών αλλά και τη συμμετοχή του κοινού.
Αναφέρθηκε επίσης στα κίνητρα που πρέπει να παρέχονται και συγκεκριμένα, το τέλος ταφής, που έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα στη χώρα, το Πληρώνεις ό,τι πετάς και το DRS που αφορά το σύστημα επιστροφής εγγύησης. Υπογράμμισε τη σημασία της εναλλακτικής διαχείρισης βιοαποβλήτων που θα απομακρύνει από τον πράσινο κάδο ένα μεγάλο κομμάτι.
Γρηγόρης Κωνσταντέλλος: Να ξέρουμε ποιος κάνει τι και όχι όλα τα πάντα
Ο Δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, σχολίασε τη καθυστερημένη δράση στον τομέα διαχείρισης των αποβλήτων στην Ελλάδα, αναφέρθηκε στο ζήτημα της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού όπου πληρώνει «μόλις το 50 με 55%», ενώ έθεσε ζήτημα αρμοδιοτήτων σημειώνοντας ότι πρέπει να οργανωθούμε «να ξέρουμε ποιος κάνει τι και όχι όλοι τα πάντα».
Για το τέλος ταφής σημείωσε, μεταξύ άλλων ότι, «θα το αποδεχόμουν ως εξής, ελάτε να μετρήσουμε το τέλος ταφής και αναγκάστε τον δήμο να μπει σε έναν κωδικό και να κάνει δαπάνες σε συγκεκριμένες δράσεις».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στις δράσεις που γίνονται στον Δήμο ευθύνης του όπου μεταξύ άλλων το ποσοστό εκτροπής είναι στο 38% με στόχο να φτάσει το 55% το επόμενο έτος, ενώ η διαλογή στην πηγή γίνεται με 3.000 μικρούς καφέ κάδους που είναι χρεωμένοι σε κάθε κατοικία. Τα ογκώδη απορρίμματα γίνονται εναλλακτικό καύσιμο καθώς αποστέλλονται 3.500 τόνους τον χρόνο σε εργοστάσιο στην Αττική και 7.500 τόνοι από κλαδέματα γίνονται εδαφοβελτιωτικά.
Βαγγέλης Μαρινάκης: Οι λύσεις υπάρχουν, η τεχνολογία υπάρχει το θέμα είναι να υπάρξει πολιτική βούληση
Ο Πρόεδρος ΔΑΕΜ του Δήμου Αθηναίων, Επ. Καθηγητής ΕΜΠ Βαγγέλης Μαρινάκης, μιλώντας και εκ μέρους του Δημάρχου Αθηναίων, ανέφερε ότι «οι λύσεις υπάρχουν, η τεχνολογία υπάρχει το θέμα είναι να υπάρξει πολιτική βούληση».
Σημείωσε επίσης ότι «τώρα είναι η ώρα η αυτοδιοίκηση να μπορεί να έχει τα μέσα, τους πόρους και το θεσμικό πλαίσιο για να υλοποιεί δράσεις». Ειδικά για τον Δήμο σημείωσε ότι ήδη πάνω από 5.000 καφέ κάδοι έχουν διαμοιραστεί, γίνονται δράσεις ενημέρωσης σε σχολεία και μπήκε σε λειτουργία ο Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ).
Δημήτρης Παπασωτηρίου: Η υλοποίηση συστήματος εγγυοδοσίας αποτελεί τελευταία ευκαιρία συνολικής επανεκκίνησης
Ο Δημήτρης Παπασωτηρίου, Υπεύθυνος Τμήματος Μarketing & OΤΑ της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη διαπίστωση ότι «η ανακύκλωση συσκευασιών έχει κάνει σημαντικά βήματα μέχρι πριν κάποια χρόνια, ενώ σημειώνει υποχώρηση τα τελευταία χρόνια».
Ο κ. Παπασωτηρίου ξεκίνησε την ομιλία του διευκρινίζοντας ότι η ΕΕΑΑ δεν γνωρίζει κάτι περί κατάθεσης επιχειρησιακού σχεδίου με μεγαλύτερες εισφορές, ενώ σημείωσε ότι ενώ θα μπορούσε να καθοριστεί με απόφαση του ΕΟΑΝ το ύψος των εισφορών για όλους τους παραγωγούς, αυτό δεν έχει γίνει.
Στη συνέχεια διαπίστωσε, μεταξύ άλλων, ότι «έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και έχουμε οπισθοδρόμηση όταν θα έπρεπε να κάνουμε άλμα αυτή την περίοδο» πρόσθεσε ενώ διαπίστωσε επίσης ότι «χρειάζονται πόροι και μόνο για να διατηρηθεί το υπάρχον σύστημα και για την περαιτέρω ανάπτυξη» και ζήτησε αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής.
Κατά τον ίδιο στη διαχείριση αποβλήτων συσκευασιών απαιτείται «νέο λειτουργικό μοντέλο που θα βασίζεται σε πολλαπλά ρεύματα» ενώ «η υλοποίηση συστήματος εγγυοδοσίας αποτελεί τελευταία ευκαιρία συνολικής επανεκκίνησης» καθώς «δεν υπάρχει άλλος χρόνος για να υπάρξει παράταση στο καθεστώς οπισθοδρόμησης, τουλάχιστον στην ανακύκλωση συσκευασιών».
Κλείνοντας την ημερίδα η Έφη Τριτοπούλου, Project Manager του προγράμματος LIFE IP CYzero Waste, εκ μέρους του ΕΜΠ παρουσίασε το πρόγραμμα που εξελίσσεται στην Κύπρο και η Μαίρη Πλατή, Project Manager LIFE-IP CEI-GREECE, την εξέλιξη του αντίστοιχου προγράμματος στην Ελλάδα. Και τα δύο προγράμματα αφορούν τη κυκλική οικονομία.
