Της Τέτης Ηγουμενίδη
Με «ψαλιδισμένο» προϋπολογισμό, 130 εκατ. αντί των 200 εκατ. που είχε αρχικά αποφασιστεί και ανακοινωθεί, προχωρά το εθνικό δορυφορικό πρόγραμμα, με την προκήρυξη του πρώτου σκέλους του που αφορά στην κατασκευή μέχρι 5 μικρών δορυφόρων παρατήρησης γης αξίας 60 εκατ. ευρώ.
Το εθνικό δορυφορικό πρόγραμμα εκτός από μικρότερο προϋπολογισμό έχει και εντελώς διαφορετικό προσανατολισμό. Οι μικροδορυφόροι που θα κατασκευαστούν δεν θα είναι τηλεπικοινωνιακοί όπως αρχικά είχε αποφασιστεί (είχε δημοσιοποιηθεί και σχετική προκήρυξη της ESA η οποία ακυρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023) και για αυτούς θα διατεθούν, όπως προαναφέραμε, 60 εκατ. αντί του συνόλου των 200 εκατ. ευρώ.
Η χρηματοδότηση του προγράμματος προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και όλες οι διαγωνιστικές διαδικασίες θα διεκπεραιωθούν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) με τη συμμετοχή στις επιτροπές στελεχών του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (φορέας στον οποίο ανήκει το έργο).
Εκτός από την κατασκευή των μικροδοροφόρων το αναθεωρημένο εθνικό δορυφορικό πρόγραμμα περιλαμβάνει την προμήθεια δορυφορικών εικόνων και υπηρεσιών, προϋπολογισμού 53 εκατ. ευρώ (επίκειται η σχετική προκήρυξη) καθώς και την παραγωγή λογισμικού (πλατφόρμα – γενική εφαρμογή για τις δορυφορικές υπηρεσίες) αξίας 17 εκατ. ευρώ (επίσης επίκειται η προκήρυξη του).
Το λογισμικό πρέπει να δημιουργηθεί από 100% ελληνικών συμφερόντων εταιρία.
Στις εικόνες η συμμετοχή ελληνικών φορέων θα είναι τουλάχιστον 30% και αν αυτό δεν είναι εφικτό ο όποιος ξένος πάροχος προτείνεται να δημιουργήσει γραμμή συμπαραγωγής στην Ελλάδα.
Είθισται στα δορυφορικά αυτά προγράμματα να δίνεται η δυνατότητα στην εγχώρια βιομηχανία της χώρας από όπου εκκινούν να συμμετέχει. Και αυτό είναι το σημαντικό για την ελληνική διαστημική βιομηχανία που έστω με ένα μικρότερο πρόγραμμα ανάπτυξης μικροδορυφόρων θα έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει τεχνογνωσία την οποία στη συνέχεια θα αξιοποιήσει σε άλλα προγράμματα.
Αναφορικά επίσης με το έργο της κατασκευής, τοποθέτησης σε τροχιά και λειτουργίας σμήνους μικρών δορυφόρων παρατήρησης γης, βάσει της προκήρυξης της ESA, δύναται να λάβουν μέρος φορείς από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως.
Κατά τη λήψη της απόφασης για την ανάθεση της σύμβασης, ωστόσο, θα έχουν προβάδισμα οι οικονομικοί φορείς εγκατεστημένοι στην Ελλάδα ή που θα δεσμευτούν να εκτελούν τις βασικές δραστηριότητες της Σύμβασης μέσω υποκαταστήματος που υφίσταται ή πρόκειται να ιδρυθεί στην Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση στην προκήρυξη αναφέρεται ότι η διαγωνιζόμενη κοινοπραξία θα πρέπει να στοχεύει, τουλάχιστον το 30% της συνολικής αξίας της σύμβασης, να παράγεται από φορείς εγκατεστημένους στην Ελλάδα.
Οι προσφορές για τους μικροδορυφόρους θα πρέπει να κατατεθούν μέχρι τις 5/3/2024 και όπως τονίζεται δεν θα δοθεί καμία χρονική παράταση. Ο λόγος είναι ότι το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης οριακά προλαβαίνει το ασφυκτικό του χρονοδιάγραμμα.
Μέσω του σμήνους των μικροδορυφόρων θα παρέχονται δεδομένα και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας οριζόντια σε πολλαπλούς φορείς του ελληνικού δημοσίου, όπως παραδείγματος χάριν τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Ναυτιλίας. Ειδικότερα, τα δορυφορικά δεδομένα και τα προϊόντα που θα προκύψουν από την επεξεργασία τους, θα υποστηρίξουν τις προσπάθειες της χώρας μας για την παρακολούθηση του περιβάλλοντος, την καταγραφή των διαχρονικών μεταβολών και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
