Της Τέτης Ηγουμενίδη
Στο προσκήνιο σε ολόκληρο τον κόσμο παραμένει διαρκώς και παρά τα σοβαρά γεωπολιτικά ζητήματα η συζήτηση γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Δεν είναι τυχαίο ούτε χωρίς λόγο. Η τεχνολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης εκτιμάται ότι θα επηρεάσει τους περισσότερους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.
Αυτό αναδεικνύει, μεταξύ πολλών άλλων, η μελέτη που εκπονήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», με την υποστήριξη της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού και παρουσιάστηκε σε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου προχθές υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και με τη συμμετοχή του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Παπαστεργίου.
Υπό τον τίτλο «Generative AI Greece 2030: Τα ενδεχόμενα μέλλοντα της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα» η εν λόγω μελέτη αποτελεί την πρώτη εμπειρική ερευνητική προσέγγιση στρατηγικής προόρασης (strategic foresight) για τη χρήση της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative Artificial Intelligence) στην Ελλάδα.
Η Παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη – ΠΤΝ αποτελεί ένα υποσύνολο της τεχνητής νοημοσύνης που διακρίνεται για την ικανότητα δημιουργίας νέων κειμένων, εικόνων ή άλλων τύπων περιεχομένου προσομοιώνοντας και μιμούμενη πρότυπα και δομές μεγάλων δεδομένων (training big data). Ενέχει αλγορίθμους και μοντέλα που προκρίνουν τη δημιουργία αποτελεσμάτων που δεν προϋπήρχαν στον φυσικό κόσμο αλλά προσομοιάζουν με αυτόν, συχνά χρησιμοποιώντας μορφότυπους, μοτίβα (patterns) και δομές που προκύπτουν από τα προαναφερθέντα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης (training data).
Σύμφωνα με την εν λόγω μελέτη η ΠΤΝ θα κυριαρχήσει σε όλους σχεδόν τους τομείς, όπως:
Στη δημόσια διοίκηση: Η ενσωμάτωση της ΠΤΝ στον τομέα της δημόσιας διοίκησης θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση του σημερινού καταιγισμού δεδομένων. Μπορεί να αναλύσει τις τάσεις που ανακύπτουν από τα ιστορικά δεδομένα, τη δραστηριότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τους οικονομικούς δείκτες παρέχοντας πολύτιμα συμπεράσματα.
Άμεσος στόχος θα μπορούσε να είναι η βελτιστοποιημένη παροχή ποιοτικής βοήθειας και πληροφοριών προς τους πολίτες σε εικοσιτετράωρη βάση και σε πραγματικό χρόνο.
Ήδη όπως είναι γνωστό έχει τεθεί σε πιλοτική λειτουργία το «mAIgov», ο πρώτος ψηφιακός βοηθός τεχνητής νοημοσύνης στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Οι πολίτες υποβάλλουν το ερώτημά τους σε φυσική γλώσσα, γραπτά ή φωνητικά, ώστε να εντοπίσουν την υπηρεσία που ψάχνουν. Η αναζήτηση πραγματοποιείται στις περίπου 1610 υπηρεσίες του gov.gr και τις 3270 διοικητικές διαδικασίες του Εθνικού Μητρώου Διοικητικών Διαδικασιών – MITOS. Το μοντέλο έχει συλλογιστική και απαντάει με βάση τα στοιχεία που καταχωρούνται, ενώ θα βελτιώνεται διαρκώς με τη χρήση.
Η ΠΤΝ μπορεί να ταξινομήσει γρήγορα τεράστιες ποσότητες εγγράφων, όπως έντυπα αιτήσεων και συμβάσεις, χρησιμοποιώντας αυτοματοποιημένες δυνατότητες σάρωσης εγγράφων. Εφαρμογές ΠΤΝ έχουν τη δυνατότητα να επισημαίνουν με ακρίβεια τις ασυνέπειες που μπορεί να μην εντοπίζονται λόγω ανθρώπινου λάθους.
Επίσης, με την εξέταση των προηγούμενων δαπανών, την πρόβλεψη των μελλοντικών απαιτήσεων βάσει των τάσεων και τη διευκόλυνση της λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων για την κατανομή των πόρων κάθε χρόνο, η ΠΤΝ δύναται να διευκολύνει επιταχύνει τις διαδικασίες κατάρτισης του προϋπολογισμού στις δημόσιες υπηρεσίες.
Δικαιοσύνη
Ο τομέας της Δικαιοσύνης δύναται να έχει πλήθος από εφαρμογές ΠΤΝ. Όπως σημειώνεται στη μελέτη, έχει συγκροτηθεί Διαρκής Επιστημονική Επιτροπή με αντικείμενο την εξέταση των επιπτώσεων της εισαγωγής της ΠΤΝ στο δικαστικό σύστημα. Η Επιτροπή αυτή θα υποβάλλει προτάσεις στον υπουργό Δικαιοσύνης για εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου που θα λαμβάνει υπόψη τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και θα δημιουργεί διατάξεις προστασίας των δικαιωμάτων των εμπλεκομένων. Επίσης, εφόσον σημαντικό μέρος της εργασίας των δικηγόρων έχει τη μορφή εγγράφων, η ικανότητα της ΠΤΝ να απορροφά γρήγορα τεράστιο όγκο πληροφοριών και στη συνέχεια να δημιουργεί πρωτότυπο περιεχόμενο υποδηλώνει ότι αυτές οι τεχνολογίες θα μπορούσαν να αλλάξουν τον τρόπο που εργάζονται οι δικηγόροι και τα δικηγορικά γραφεία.
Υγεία
Στις υπηρεσίες υγείας, υπάρχουν δύο βασικοί τομείς που η ΠΤΝ μπορεί να αξιοποιηθεί και να προσδώσει ώθηση στην εξέλιξή τους. Ο πρώτος αφορά στην φαρμακευτική έρευνα και την ανάπτυξη φαρμάκων. Όλα τα στάδια της διαδικασίας δημιουργίας, κλινικής δοκιμής και παραγωγής φαρμάκων θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την ΠΤΝ, οδηγώντας έτσι σε καλύτερη, γρηγορότερη και οικονομικότερη ανάπτυξη και διάθεση νέων φαρμακευτικών ουσιών.
Ο δεύτερος τομέας στον οποίο η ΠΤΝ μπορεί να φέρει δραστικές αλλαγές είναι ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης, ο οποίος διαθέτει τεράστιες ποσότητες δεδομένων ασθενών και ιατρικής βιβλιογραφίας. Εδώ υπάρχει ανάγκη για αποτελεσματικότερους τρόπους χρήσης αυτών των πληροφοριών. Οι παραδοσιακές μέθοδοι ανάλυσης δεδομένων είναι χρονοβόρες και συχνά υστερούν σε σχέση με τον ταχύτατο ρυθμό των ιατρικών εξελίξεων, θέτοντας ενδεχομένως σε κίνδυνο τη φροντίδα των ασθενών.
Έρευνα και Ανάπτυξη
Η ΠΤΝ έχει τη δυνατότητα να φέρει επαναστατικές αλλαγές στην έρευνα και ανάπτυξη (research and development – R&D) διαφόρων κλάδων στην ελληνική επιστημονική και βιομηχανική κοινότητα. Η εφαρμογή της στο R&D μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη αποδοτικότητα, καινοτομία και παραγωγικότητα.
Άμυνα
Οι χώρες σε όλο τον κόσμο αυξάνουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς για να αξιολογήσουν και να αξιοποιήσουν την ΠΤΝ. Η MarketResearch προβλέπει την ανάπτυξη της ΠΤΝ στην άμυνα με ρυθμό 21% CAGR για το 2022-2032, δημιουργώντας ένα μέγεθος αγοράς 2,91 δισ. δολαρίων μέχρι το 2032. Οι κύριοι χρήστες της ΠΤΝ στην άμυνα είναι κυρίως οι κυβερνήσεις και ο στρατός με εκτιμώμενο μερίδιο 47%, ακολουθούμενοι από τους εργολάβους άμυνας και τα ερευνητικά ιδρύματα.
Γεωργική παραγωγή
Ο γεωργικός τομέας, βασικός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας, πρόκειται να επωφεληθεί σημαντικά από την εξάπλωση της ΠΤΝ. Μάλιστα, εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι επενδύσεις σε εφαρμογές ΠΤΝ στην γεωργία, σχεδόν θα δεκαπλασιαστούν μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Τουρισμός
Όπως σημειώνεται στη μελέτη η ΠΤΝ μπορεί να ωφελήσει σημαντικά την Ελλάδα στον τομέα του τουρισμού, ενισχύοντας τη συνολική εμπειρία των επισκεπτών και προωθώντας τη χώρα ως κορυφαίο προορισμό. Μέσω έξυπνων ψηφιακών βοηθών (chatbots), οι τουρίστες μπορούν να λάβουν σε πραγματικό χρόνο, εξατομικευμένες συστάσεις και πληροφορίες σχετικά με τα τοπικά αξιοθέατα, τα καταλύματα και τις επιλογές για φαγητό, καθιστώντας τα ταξίδια τους πιο βολικά και ευχάριστα.
Ναυτιλία
Δεδομένου ότι ο ναυτιλιακός τομέας περιλαμβάνει γεωγραφικά κατανεμημένους πόρους, παλαιωμένα υπολογιστικά συστήματα και συχνές ανακατατάξεις προσωπικού, πτυχές όπως η μεταφορά γνώσεων, η προληπτική συντήρηση και η επικοινωνία είναι κρίσιμες. Ως εκ τούτου, η ΠΤΝ μπορεί να αξιοποιηθεί για συστήματα ερωτήσεων – απαντήσεων για την εσωτερική ανακάλυψη γνώσεων και την επίλυση προβλημάτων, την αυτοματοποίηση κουραστικών ή χρονοβόρων εργασιών (π.χ., δημιουργία αναφορών και διαδικασίες επικοινωνίας) και την ενισχυμένη παρακολούθηση συμβάντων με προληπτικές ειδοποιήσεις και συστάσεις (π.χ., για προγνωστική συντήρηση σκαφών, αστοχία υλικών/συστημάτων).
Με χρήση ΠΤΝ θα μπορούσαν επίσης να αναπτυχθούν προηγμένα συστήματα πλοήγησης που λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα καιρού σε πραγματικό χρόνο, τις συνθήκες κυκλοφορίας και τα χαρακτηριστικά των πλοίων.
Χρηματοοικονομικά
Οι υπηρεσίες χρηματοοικονομικών συμβουλών με βάση την ΤΝ και ειδικότερα την ΠΤΝ χρησιμοποιούν προηγμένους αλγορίθμους για την ανάλυση των οικονομικών δεδομένων και των ατομικών στόχων των χρηστών. Αυτό τους επιτρέπει να παρέχουν εξαιρετικά εξατομικευμένες συστάσεις και καθοδήγηση σχετικά με τον προϋπολογισμό, την αποταμίευση, τις επενδύσεις και τη διαχείριση του χρέους. Ταυτόχρονα, τα εργαλεία φορολογικής διαχείρισης με TN φέρνουν επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο γίνεται η διαχείριση της φορολογίας, αυτοματοποιώντας κουραστικές εργασίες, βελτιστοποιώντας τον φορολογικό σχεδιασμό και ελαχιστοποιώντας τα λάθη. Επιπλέον, η ΤΝ διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου, χρησιμοποιώντας την ανάλυση δεδομένων για την εκτίμηση της πιστοληπτικής ικανότητας και την αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου για περιπτώσεις δανεισμού και επενδύσεων σε πραγματικό χρόνο.
