Του Θοδωρή Καραουλάνη
Στις 30 Δεκεμβρίου 2023, μια ημέρα πριν τη λήξη της ισπανικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, η Βουλγαρία και η Ρουμανία έκαναν ένα σημαντικό βήμα προς την πλήρη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μετά από 12 χρόνια διαπραγματεύσεων, οι δύο χώρες θα ενταχθούν στον χώρο Σένγκεν, την περιοχή ελεύθερης κυκλοφορίας της ΕΕ.
Η απόφαση αυτή ήταν η τελευταία της ισπανικής Προεδρίας και ελήφθη ομόφωνα, μετά από γραπτή διαδικασία. Από τις 31 Μαρτίου 2024, οι επιβάτες που ταξιδεύουν αεροπορικώς ή θαλάσσια θα μπορούν να ταξιδεύουν μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας και των άλλων χωρών του Σένγκεν χωρίς να υποβάλλονται σε συνοριακούς ελέγχους. Η ημερομηνία αυτή αντιστοιχεί με την αλλαγή του χειμερινού/καλοκαιρινού προγράμματος που έχει ορίσει η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (IATA).
Η άρση των ελέγχων στα χερσαία σύνορα δεν θα ισχύσει ακόμη, θα αποτελέσει το επόμενο βήμα στη διαδικασία, με το Συμβούλιο να πρέπει να λάβει περαιτέρω απόφαση για τον καθορισμό ημερομηνίας για την άρση των ελέγχων στα εσωτερικά χερσαία σύνορα. Η Βουλγαρία και η Ρουμανία έχουν δεσμευτεί να ενισχύσουν τη λειτουργία του Σένγκεν και να περιορίσουν τις “δευτερεύουσες” μετακινήσεις των αιτούντων άσυλο.
Από τις 31 Μαρτίου 2024, δεν θα γίνονται πλέον έλεγχοι προσώπων στα εσωτερικά αεροπορικά και θαλάσσια σύνορα της ΕΕ μεταξύ Βουλγαρίας και Ρουμανίας και των άλλων χωρών του χώρου Σένγκεν. Μετά από αυτό το πρώτο βήμα, το Συμβούλιο θα πρέπει να λάβει περαιτέρω απόφαση για τον καθορισμό ημερομηνίας για την άρση των ελέγχων στα εσωτερικά χερσαία σύνορα, δήλωσε το Συμβούλιο.
Αυτά για τους Έλληνες σημαίνουν ότι για να πάνε με πτήση αεροπλάνου σε Βουλγαρία – Ρουμανία θα ακολουθούν πλέον τις διαδρομές Σένγκεν στα αεροδρόμια και θα μπορούν να ταξιδεύουν και με (νέου τύπου) ταυτότητες, αλλά η διαδικασία διαβατηρίου και τελωνείου θα ισχύουν ακόμη, όπως και σήμερα, για τα ταξίδια με αυτοκίνητο-φορτηγό κλπ.
Δηλώσεις με σημασία
«Το Σένγκεν μεγαλώνει! Το Συμβούλιο της ΕΕ αποφάσισε να διευρύνει τον χώρο Σένγκεν σε Βουλγαρία και Ρουμανία. Τα αεροπορικά και θαλάσσια εσωτερικά σύνορα θα αρθούν τον Μάρτιο του 2024, ενώ η απόφαση για την άρση των ελέγχων της ξηράς θα ληφθεί αργότερα», ανάρτησε η ισπανική Προεδρία στο X, προσθέτοντας ότι αυτή ήταν η τελευταία απόφαση στο πλαίσιο της εξάμηνης θητείας της. Η απόφαση ελήφθη ομόφωνα, μετά από γραπτή διαδικασία.
«Είμαι πολύ χαρούμενος που το 2024 οι αεροπορικοί και θαλάσσιοι εσωτερικοί έλεγχοι μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας και των άλλων χωρών Σένγκεν θα γίνουν παρελθόν, μετά από 12 χρόνια διαπραγματεύσεων. Συνεχίζουμε έτσι να χτίζουμε μια ολοένα ευρύτερη και ισχυρότερη περιοχή ελεύθερης κυκλοφορίας», δήλωσε ο Φερνάντο Γκράντε-Μαρλάσκα Γκόμεζ, Υπουργός Εσωτερικών της Ισπανίας.
Η άρση των συνοριακών ελέγχων θα συντομεύσει σημαντικά τον χρόνο αναμονής τόσο για επιβάτες όσο και για εμπορεύματα. Η Ρουμανία έχει υπολογίσει ότι έχασε 25 δισεκατομμύρια ευρώ επειδή δεν μπόρεσε να ενταχθεί στο Σένγκεν. Η Βουλγαρία δεν έχει διευκρινίσει συγκεκριμένα στοιχεία, αλλά οι μεταφορείς της έχουν παραπονεθεί για τεράστιες απώλειες από τον χρόνο που αφιέρωσε στην αναμονή στα σύνορα της χώρας με την Ελλάδα και τη Ρουμανία.
Η επέκταση του Σένγκεν στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την προώθηση της ελεύθερης κυκλοφορίας. Είναι ένα θετικό μήνυμα για την Ευρώπη και ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ωστόσο, η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη και η Βουλγαρία και η Ρουμανία θα πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την πλήρη ένταξη στον χώρο Σένγκεν. Η επιτυχία τους θα είναι ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την προώθηση της ελεύθερης κυκλοφορίας στην Ευρώπη.
Πρόβλημα και πάλι η μετανάστευση
Κύριο θέμα που καθυστέρησε την ένταξη των δύο χωρών στη Σένγκεν τα τελευταία χρόνια ήταν το θέμα του ελέγχου των συνόρων και της μετανάστευσης, καθώς πολλές χώρες εξέφραζαν αμφιβολίες για τις δυνατότητες των δύο χωρών, ώστε να αποφύγουν νέο κύμα προσφύγων. Ειδικά η Αυστρία είχε στηλώσει τα πόδια και κρατούσε επί μήνες σκληρή στάση.
Η βουλγαρική κυβέρνηση εξέδωσε το προηγούμενο Σάββατο ένα δελτίο τύπου, στο οποίο τονίζει ότι το Συμβούλιο δεσμεύτηκε να εργαστεί για την κατάργηση των ελέγχων στα χερσαία σύνορα και στον χώρο Σένγκεν. «Σε κοινή τριμερή δήλωση με την Αυστρία, σκιαγραφήθηκαν επίσης οι δεσμεύσεις της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας να ενισχύσουν τη λειτουργία του Σένγκεν», αναφέρει η βουλγαρική κυβέρνηση, αναφερόμενη στις διαπραγματεύσεις με την Αυστρία, την τελευταία χώρα που άρει το βέτο. «Ξεχωριστά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε να υποστηρίξει τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία στην προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Η Βουλγαρία θα λάβει σημαντική οικονομική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και επιχειρησιακή και τεχνική βοήθεια από τον Οργανισμό Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (FRONTEX) κατά μήκος των βουλγαροτουρκικών και βουλγαρο-σερβικών συνόρων», υπογραμμίζει η Σόφια.
Η βουλγαρική κυβέρνηση απέρριψε ως «παραπληροφόρηση» δημοσιεύματα στον Τύπο τις προηγούμενες ημέρες ότι η Σόφια είχε αποδεχτεί έναν επιπλέον όρο από τη Βιέννη να δέχεται πρόσφυγες από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Αντίθετα, η Σόφια εξηγεί ότι αναλαμβάνει να περιορίσει τις «δευτερεύουσες» μετακινήσεις των αιτούντων άσυλο και παραμένει προσηλωμένη στον Κανονισμό του Δουβλίνου και θα δέχεται εκ νέου αιτούντες άσυλο όποτε το πρώτο σημείο εισόδου τους στην ΕΕ είναι η Βουλγαρία. «Η Βουλγαρία δεν δέχεται και δεν μπορεί να δεχτεί πρόσωπα για τα οποία δεν ευθύνεται», αναφέρει η Σόφια.
Σύμφωνα με τη Σόφια, η τριμερής δήλωση έχει δεσμευτεί να συζητήσει μια ημερομηνία για την κατάργηση των ελέγχων στα χερσαία σύνορα το 2024.
