Εριφύλη Δρίβα και Θοδωρής Καραουλάνης
Την ώρα που στην άλλη άκρη της Ευρώπης, στη Βόρεια Θάλασσα, δίπλα στη Μεγάλη Βρετανία, ο δανέζικος γίγαντας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Ørsted, ανακοίνωσε ότι ξεκινά το τρίτο της περιοχής και μεγαλύτερο στον κόσμο μέχρι σήμερα υπεράκτιο αιολικό πάρκο στον κόσμο, η Ελλάδα έλαβε δυσάρεστα νέα από τις Βρυξέλλες που δείχνουν ότι το «μέγα της θάλασσας έθνος» καθυστερεί πολύ να βάλει κανόνες στο τί μπορεί να γίνει στο θαλάσσιο χώρο της…
Συγκεκριμένα, χθες 20 Δεκεμβρίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καθώς δεν εκπόνησε και δεν κοινοποίησε τα θαλάσσια χωροταξικά της σχέδια.
Η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία που δεν έχει υλοποιήσει η χώρα μας, καθορίζει κοινή προσέγγιση για τα κράτη μέλη της ΕΕ όσον αφορά τον σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών τους.
Σκοπός του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού είναι η οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις θαλάσσιες περιοχές κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιτυγχάνονται διάφοροι οικολογικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί στόχοι. Σ’ αυτούς τους στόχους συγκαταλέγονται η ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και η διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ορθή επίτευξη των στόχων αυτών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Σημειώνεται ότι, ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, να μειώνει τις συγκρούσεις και να δημιουργεί συνέργειες, καθώς και να προωθεί τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ (π.χ. για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τον καθορισμό οδών ναυσιπλοΐας, την τοποθέτηση αγωγών και υποβρύχιων καλωδίων κ.λπ.). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θέτει επίσης σε εφαρμογή τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Υπενθυμίζεται ότι βασικά θέματα που θα καθορίσει ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός στη χώρα μας είναι το σε ποιες ευρύτερες περιοχές θα μπορούν να εγκατασταθούν υπεράκτια αιολικά πάρκα και άλλες ενεργειακές εγκαταστάσεις (πχ εγκαταστάσεις κυματικής ενέργειας, εξέδρες εξόρυξης κλπ), οι γενικές χωρικές κατευθύνσεις για τις εγκαταστάσεις ιχθυοκαλλιέργειας, η αλληλεπίδραση με τον χωροταξικό σχεδιασμό «της στεριάς» στο χώρο – μεταίχμιο της παραλίας, που πιθανόν απαγορεύεται και που επιτρέπεται μόνο η αλιεία και άλλα σχετικά θέματα. Αυτές οι αποφάσεις για χρήσεις που πολλές φορές σηκώνουν αντιπαραθέσεις και αντιθέσεις, έχουν πιθανόν καθυστερήσει την εκπόνηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού στη χώρα – αν και κανείς επίσημος δεν πρόκειται να το παραδεχθεί επισήμως.
Σύμφωνα με την οδηγία, τα παράκτια κράτη – μέλη της ΕΕ, όπως η Ελλάδα, έπρεπε να καταρτίσουν θαλάσσια χωροταξικά σχέδια το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2021 και να κοινοποιήσουν τα εν λόγω σχέδια στην Επιτροπή και στα άλλα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη εντός τριών μηνών από τη δημοσίευσή τους. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη εκπονήσει και υποβάλει τα θαλάσσια χωροταξικά της σχέδια στην Επιτροπή.
Είχε προηγηθεί προειδοποιητική επιστολή που εστάλη τον Δεκέμβριο του 2021 και αιτιολογημένη γνώμη τον Απρίλιο του 2023. Πλέον, η Επιτροπή παραπέμπει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εξάλλου, επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν, η Επιτροπή αποφάσισε χθες να θέσει στο αρχείο παρόμοια υπόθεση κατά της Βουλγαρίας μετά την έγκριση και την υποβολή στην Επιτροπή του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδίου της στις 31 Αυγούστου 2023.
Το economix.gr ζήτησε από το αρμόδιο Υπουργείο να σχολιάσει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές το ΥΠΕΝ δεν είχε ανταποκριθεί. Σημειώνεται ωστόσο ότι το αρμόδιο Υπουργείο, με πολύχρονες καθυστερήσεις, έχει αναθέσει έργο εκπόνησης σχετικού χωροταξικού σχεδίου σε ανάδοχο, αλλά δεν έχει ανακοινώσει ακόμη επισήμως της εξέλιξη του έργου και των δικών του ενεργειών που έπονται.
