Σε περίπου ενάμιση με δύο μήνες αναμένεται το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας να έχει ολοκληρώσει τον έλεγχο της μελέτης του ΤΑΙΠΕΔ που κόστισε 1,8 εκατ. ευρώ και αφορά στη στατική επάρκεια του στεγάστρου Καλατράβα και τη μεταλλική κατασκευή του ποδηλατοδρομίου στο ΟΑΚΑ, ενώ το αργότερο μέχρι το καλοκαίρι του 2024 θα ανοίξει και πάλι.
Το… αιφνιδιαστικό κλείσιμο έχει οδηγήσει σε σειρά σεναρίων, με τους ειδικούς να υποστηρίζουν στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής πως το πρόβλημα δεν έγκειται στην κατασκευή του έργου αλλά στη μη συντήρησή του τα τελευταία 20 χρόνια και εξηγούν πως τα πράγματα δεν είναι τόσο τραγικά όσο παρουσιάζονται.
Το αντικείμενο της μελέτης, όπως επισημαίνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, είναι ο στατικός έλεγχος. Η μελέτη του ΤΑΙΠΕΔ αλλά και κάποια επιπλέον στοιχεία που ζητήθηκαν βρίσκονται στα χέρια του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και σε αυτήν τη φάση αναμένουν να μάθουν αν είναι ορθή ή όχι. «Πρέπει να δούμε πώς έχει γίνει η μελέτη, ποια είναι τα στοιχεία, αν έχουν πάρει τις σωστές παραδοχές και σωστές παραμέτρους, αν έχει ακολουθηθεί δηλαδή η μεθοδολογία που πρέπει», εξηγεί ο κ. Στασινός.
Πρόβλεψη
Ερωτηθείς για τα σενάρια που θέλουν το ΟΑΚΑ να κλείνει οριστικά, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ ήταν κατηγορηματικός, ενώ, όπως ανέφερε, «η εκτίμησή μου είναι ότι το αργότερο μέχρι το καλοκαίρι του 2024 θα ανοίξει».
Όπως προκύπτει από το συμπέρασμα της μελέτης που οδήγησε στο κλείσιμο του ΟΑΚΑ και έφερε στη δημοσιότητα η «Καθημερινή», τόσο η μεταλλική κατασκευή του στεγάστρου του κεντρικού σταδίου στο ΟΑΚΑ όσο και η αντίστοιχη μεταλλική κατασκευή του ποδηλατοδρομίου δεν ανταποκρίνονται στο κανονιστικό ελάχιστο επιτρεπόμενο επίπεδο στατικής επάρκειας. Ωστόσο, η μελέτη δεν αποδίδει ευθύνες στον αρχικό σχεδιασμό ή στην κατασκευή των έργων, αλλά αξιολογεί την παρούσα κατάσταση σε σχέση με την «ιδεατή» τους κατάσταση, την κατάσταση δηλαδή που εκτιμάται πως έπρεπε να έχουν όταν παραδόθηκαν.
Φ. Καρυδάκης (συνεργάτης του Εργαστηρίου Μεταλλικών Κατασκευών του ΕΜΠ): Πολλή τρομολαγνεία για το τίποτα…
Σύμφωνα με τα όσα εξήγησε στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο Φαίδων Καρυδάκης, συνεργάτης του Εργαστηρίου Μεταλλικών Κατασκευών του ΕΜΠ, με εμπειρία δεκαετιών στον σχεδιασμό ανάλογων έργων και ο οποίος μάλιστα συμμετείχε στην ομάδα που έλεγξε τις μελέτες του στεγάστρου του ΟΑΚΑ και παρακολούθησε τα πρώτα στάδια κατασκευής, «το έργο κατασκευάστηκε με μια σωστή μελέτη, στη διάρκεια των 20 χρόνων είχε κάποιες φθορές, οι οποίες είναι φυσιολογικές, καθώς όλα τα μεταλλικά έργα θέλουν παρακολούθηση και συντήρηση. Η μελέτη του ΤΑΙΠΕΔ λέει ότι λόγω μη συντήρησης έχει μειωθεί η στατική του επάρκεια, αλλά και αρχικά ήταν κατάντη ανεπαρκής. Αυτό το τελευταίο κομμάτι είναι περίεργο, διότι πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι το είχαν ελέγξει και το είχαν βρει επαρκές. Τώρα που είναι ανεπαρκές πιστεύω θα είναι σάπιες σε 2,3 λεπτομέρειες οι οποίες και αυτές θα μπορούσαν εύκολα να αποκατασταθούν».
Ερωτηθείς για τα σενάρια των προηγούμενων ημερών που ήθελαν το αιφνιδιαστικό κλείσιμο του ΟΑΚΑ να οφείλεται σε μια πιθανή κατάρρευση του στεγάστρου Καλατράβα επεσήμανε ότι «εγώ νομίζω ότι η προηγούμενη μελέτη που έγινε, στην οποία είχα κάποια σχέση, είχα κάνει κάποιες παρατηρήσεις και μετά διορθώθηκαν και κατασκευάστηκε, ήταν ικανοποιητική και το απέδειξε το ότι επί 20 χρόνια και με πλημμελή συντήρηση στάθηκε χωρίς να υπάρχει κανένα πρόβλημα το στέγαστρο. Στην πραγματικότητα, ένα κτίριο που στέκεται χωρίς πρόβλημα επί 20 χρόνια δεν πρέπει να έχει πρόβλημα. Αν, φυσικά, η έλλειψη συντήρησης έχει παρουσιάσει κάποια θέματα, αυτά διορθώνονται».
Καταλήγοντας ο κ. Καρυδάκης θεωρεί «ότι έχει δοθεί πολύ μεγάλη τρομολαγνεία για το τίποτε και αν το δουν με λίγη ψυχραιμία, το έργο αυτό μπορεί να συντηρηθεί και αν απαιτηθεί να ενισχυθεί, ώστε να αντέξει άλλα 20 ή 40 ή 100 χρόνια».
Π. Καρύδης (καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών): Δεν είναι μια συνήθης μεταλλική κατασκευή
Στο τρίτο στάδιο μελετών και ελέγχων για το στέγαστρο Καλατράβα παραπέμπει ο καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών, Παναγιώτης Καρύδης.
«Σε αυτό θα καθοριστούν και θα προδιαγραφούν με κάθε λεπτομέρεια οι απαιτούμενες επεμβάσεις», σημειώνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, επαναλαμβάνοντας ότι ο χρόνος για τις απαραίτητες ενέργειες δεν θα μπορούσε να είναι μικρότερος του ενός έτους.
Σχετικά με τη συντήρηση, ο κ. Καρύδης εστιάζει στην ανάγκη σταθερών ελέγχων με βάση τις περιβαλλοντικές συνθήκες. «Για παράδειγμα, ο έλεγχος των τενόντων – ελκυστήρων θα πρέπει να δίνεται αρκετά συχνά, δύο ή περισσότερες φορές το έτος, ανάλογα με την εποχή, τις επικρατούσες περιβαλλοντικές συνθήκες και την εναλλαγή αυτών (χειμώνα – καλοκαίρι) ώστε να διατηρείται η σωστή τάνυση για να μη χαλαρώνουν (το καλοκαίρι) ή να μην υπερβαίνεται η προδιαγραφόμενη αντοχή τους (τον χειμώνα). Ολα, λοιπόν, τα δομικά μέλη πρέπει να επιθεωρούνται κατά τα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα ανάλογα με το είδος τους και τη στατική λειτουργία τους. Ακόμη και ανάλογα με τη σπουδαιότητά τους στη στατική και σεισμική ασφάλεια του στεγάστρου», αναφέρει.
Άλλωστε, όπως εξηγεί, «δεν είναι μια συνήθης μεταλλική κατασκευή», υπογραμμίζοντας ότι κάθε δομικό στοιχείο και είδος της εν λόγω κατασκευής παρουσιάζει τις ιδιαιτερότητές της.
«Τα διάφορα προβλήματα που εμφανίζονται σήμερα είναι εξωτερικά, όπως η σκουριά – διάβρωση των συγκολλήσεων, των κοχλιών, των μεταλλικών στοιχείων, η χαλάρωση των ελκυστήρων – τενόντων, η θραύση ή χαλάρωση των κοχλιών, η ρηγμάτωση στοιχείων, η κόπωση των υλικών λόγω πολλών επαναληπτικών κύκλων φόρτισης – αποφόρτισης, η διάβρωση λόγω stress corrosion και άλλα, αλλά θα πρέπει να εξεταστεί και η εκ γενετής του έργου στατικότητά του και όχι μόνον όπως εμφανίζεται σήμερα εξωτερικά, να είναι επιβαρυμένη», καταλήγει.
Αυθαίρετο μέχρι το 2014 – Η διαδικασία τακτοποίησης έφερε και τη μελέτη στατικότητας
Μέχρι το 2014 το σύνολο των εγκαταστάσεων του Ολυμπιακού Σταδίου ήταν παντελώς αυθαίρετο, καθώς είχε ανεγερθεί χωρίς να υπάρχει οικοδομική άδεια. Δέκα χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες ολοκληρώθηκε η τακτοποίησή του από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν πηγές στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, μέχρι σήμερα δεν είχε λάβει το απαραίτητο πιστοποιητικό στατικής επάρκειας. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, για τη νομιμοποίηση εντελώς αυθαίρετων κατασκευών απαιτείται μελέτη στατικής επάρκειας. Έτσι, όπως διευκρινίζουν οι ίδιες πηγές, τα ζητήματα στατικότητας που αναδείχθηκαν φαίνεται πως ήταν αυτά που οδήγησαν στο κλείσιμό του, δεδομένου ότι ήρθαν στο φως κατά την εκπόνηση της μελέτης στατικής επάρκειας που ήταν απαραίτητη στο πλαίσιο της διαδικασίας τακτοποίησης του αυθαιρέτου.
Το έργο
Το στέγαστρο που σχεδίασε ο Ισπανός αρχιτέκτονας Σαντιάγο Καλατράβα ήταν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα έργα που σχετίζονται με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Από την αρχική μέχρι την τελική μελέτη έγιναν αρκετές τροποποιήσεις, δεδομένου ότι ήταν ένα αρκετά σύνθετο έργο, το οποίο μάλιστα για την ανάγκη των Ολυμπιακών Αγώνων χρειάστηκε να ολοκληρωθεί σε χρόνο-ρεκόρ.
Συγκεκριμένα, οι μελέτες για το στέγαστρο του ΟΑΚΑ πραγματοποιήθηκαν το 2001-2003, ενώ η κατασκευή ξεκίνησε τον Μάιο του 2003 και ολοκληρώθηκε σε 13 μήνες.
Τα δύο τόξα του στεγάστρου είναι πανομοιότυπα. Φτιαγμένα από ατσάλι, ζυγίζουν από 8.700 τόνους, έχουν ύψος 80 μέτρα και μήκος 304 μέτρα. Όλη η στέγη έχει έκταση 25.000 τ.μ.
