Μία από τις πρώτες ολοκληρωμένες νέες πολιτικές που οραματίζεται η κυβέρνηση της ΝΔ για το δημόσιο τομέα ξεκινά να ξεδιπλώνεται αυτές τις ημέρες. Πρόκειται για το νέο σύστημα στοχοθεσίας και αμοιβής επίτευξης στόχων για τα στελέχη του δημοσίου και η προσπάθεια αυτή ξεκινά στοχευμένα τώρα από έναν τομέα με σημασία: το ΕΣΠΑ και όλες τις αρμόδιες κρατικές διαχειριστικές αρχές.
Πριν λίγες ημέρες δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η ΚΥΑ των υπουργών Μάκη Βορίδη, Θόδωρου Σκυλακάκη και Γιάννη Τσακίρη που περιγράφει το πως θα δοθούν τα πριμ επίτευξης στόχων και ποιοι θα είναι οι βασικοί στόχοι κάθε χρονιά για τα κεντρικά μεγαλοστελέχη των αρχών διαχείρισης του ΕΣΠΑ στη χώρα μας.
Το κίνητρο μάλιστα φαίνεται πραγματικά μεγάλο: τα αρμόδια υπουργεία έχουν προϋπολογίσει ότι θα χρειαστούν έως και 7 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο! Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι τα συγκεκριμένα πριμ, ειδικά για τα στελέχη του ΕΣΠΑ, δεν θα προέρχονται από τον τακτικό προϋπολογισμό ή με όποιον άλλο τρόπο επιλέξει το δημόσιο για άλλες υπηρεσίες, αλλά ειδικά από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (και συγκεκριμένα βαρύνει τη ΣΑΕ 519/1), το οποίο έχει και εθνικούς και κοινοτικούς πόρους και αφορά ακριβώς τα προγράμματα με τα οποία ασχολούνται τα στελέχη! Το πριμ-bonus ή ανταμοιβή επίτευξης στόχων, όπως αναφέρεται επισήμως, θα μπορεί να φτάσει έως το 15% κατά μέγιστο – ποσοστό καθόλου αμελητέο – του συνολικού ποσού που λαμβάνουν τα στελέχη ως βασικό μισθό και επίδομα θέσης ευθύνης.
Τονίζεται, βέβαια, αρμοδίως, ότι το bonus αυτό είναι ανταμοιβή και όχι επίδομα, οπότε πρέπει να δίνεται σε στελέχη που όντως πιάνουν τους στόχους και όχι οριζόντια και για αυτό η ΚΥΑ εξειδικεύει και τους στόχους – εν μέρει – και τη διαδικασία.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ, το ύψος της επιπλέον ανταμοιβής καθορίζεται: α) Κατά 40% από την επίτευξη των ετήσιων στόχων (όπως περιγράφονται στην ΚΥΑ) και β) Κατά 60% από τον προϊστάμενο της Ειδικής Υπηρεσίας του υπαλλήλου ή της Διεύθυνσης για τους υπαλλήλους της Κεντρικής Υπηρεσίας της ΜΟΔ Α.Ε., βάσει της συνολικής απόδοσής του. Μάλιστα για να γίνει κατανοητό από όλους ότι δεν αποτελεί επίδομα αλλά bonus αυτή η νέα παροχή, στην ΚΥΑ αναφέρεται ρητώς ότι «σε περίπτωση εκπλήρωσης των στόχων έτους 2022, καταβάλλεται ανταμοιβή επίτευξης στόχων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 1. Σε περίπτωση μη επίτευξης των στόχων δεν καταβάλλεται επιπλέον ανταμοιβή.»
Ποιους αφορά το bonus
Σύμφωνα με τις ερμηνείες που δίνουν υπηρεσιακοί παράγοντες στο economix.gr, το bonus αφορά στελέχη σε:
- Όλες τις Διαχειριστικές Αρχές του ΕΣΠΑ, του ΣΣ ΚΑΠ, TAMEY & ΙΝΤΕRREG
- Όλες τις Επιτελικές Δομές ΕΣΠΑ κλπ Υπουργείων και Αρχών
- την Αρχή Πιστοποίησης και Εξακρίβωσης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων
- την Κεντρική Υπηρεσία της ΜΟΔ ΑΕ
- τις Ειδικές Υπηρεσίες ΕΑΣ 6. ΕΥ-ΧΜ ΕΟΧ
Σημειώνεται ότι μπορεί όλα αυτά να αφορούν κυρίως υπηρεσιακούς του Υπουργείου Ανάπτυξης και της ΜΟΔ αλλά αφενός περιλαμβάνονται και οι αντίστοιχοι του Αγροτικής Ανάπτυξης και αφετέρου επίσης περιλαμβάνονται όλοι οι αποσπασμένοι από τα Υπουργεία σε αυτές τις διαχειριστικές αρχές. Αλλά πάντα μιλάμε για τα στελέχη (επικεφαλής, διευθυντές, τμηματάρχες κλπ) όχι όλους τους υπαλλήλους – και μάλιστα αυτοί επιλέγονται από τον «αρχηγό» κάθε υπηρεσίας και εν τέλει από τον Γενικό Γραμματέα ΕΣΠΑ.
Πάντως το economix.gr στοιχηματίζει ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα, αν δεν υπάρξουν σοβαρά προβλήματα, η απονομή bonus θα διευρυνθεί και σε άλλες «βοηθητικές» κατηγορίες εργαζομένων σε «σχετικές« υπηρεσίες….
Καθορισμός στόχων
Η ηγεσία των τριών υπουργείων συμφώνησε, με εισήγηση Τσακίρη προφανώς, στους στόχους που πρέπει να πιάσουν οι κεντρικές υπηρεσίες του ΕΣΠΑ για να πάρουν τα στελέχη την ανταμοιβή.
Συγκεκριμένα, για το έτος 2022 καθορίζονται οι ακόλουθοι στόχοι:
– Για τα Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027 και του Στρατηγικού Σχεδίου για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΣΣΚΑΠ), για τα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-2020, του ΠΑΑ 2014-2020 και του ΕΠΑλΘ 2014- 2020 και για το πρόγραμμα του Ταμείου Αλιείας, Θάλασσας και Υδατοκαλλιέργειας περιόδου 2021-2027:
α) Υποβολή και έγκριση από την Ε.Ε. των Προγραμμάτων της περιόδου 2021-2027,
β) υποβολή αιτημάτων πληρωμής ανά Πρόγραμμα ύψους ίσου τουλάχιστον του απαιτούμενου για την αποφυγή εφαρμογής του κανόνα αυτόματης αποδέσμευσης (ν+3).
Τονίζεται χαρακτηριστικά ότι η επίτευξη των στόχων α και β χαρακτηρίζεται ως εκπληρωμένη για τις οριζόντιες και συντονιστικού χαρακτήρα υπηρεσίες, τις Επιτελικές Δομές και την Κεντρική Υπηρεσία της ΜΟΔ Α.Ε., εφόσον οι ανωτέρω στόχοι επιτευχθούν για το 100% του αριθμού των Προγραμμάτων κατά περίπτωση. Από την άλλη πλευρά, για τις Διαχειριστικές Αρχές και τις υπηρεσίες εφαρμογής η επίτευξη των στόχων αφορά στο πρόγραμμα ευθύνης τους.
– Για τα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου: ο στόχος είναι – αύξηση στον αριθμό ενταγμένων πράξεων κατά το έτος 2022 έναντι του 2021 τουλάχιστον κατά 20%.
Ειδικά για το έτος 2022 όσον αφορά στο ύψος της επιπλέον ανταμοιβής της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 1, ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) καταβάλλεται με την επίτευξη των στόχων της περ. α της παρ. 2.1.1, ενώ το υπόλοιπο πενήντα τοις εκατό (50%) καταβάλλεται με την επίτευξη του στόχου της περ. β) της παρ. 2.1.1.
Οι στόχοι με απλά λόγια
Επειδή η γραφειοκρατική γλώσσα λέει πολλά αλλά με δυσνόητο τρόπο, ας το απλοποιήσουμε: αν η Κομισιόν εγκρίνει τα Επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΣΠΑ (που έχει ήδη εγκρίνει τα περισσότερα) τα στελέχη των αρχών (κεντρικά και περιφερειακά) θα λάβουν το 50% του bonus από τα χρήματα του ΠΔΕ. Το άλλο 50% θα το λάβουν αν πιάσουν το 100% των χρημάτων που ζητάμε από την ΕΕ για πληρωμή στο κάθε πρόγραμμα. Δεν πρέπει εδώ να ξεχνάμε το φέτος κλείνει το ΕΣΠΑ 2014-2020 και πρέπει εντός έτους να πληρωθούν τα πάντα (κανόνας ν+3), αλλιώς χάνονται. Έτσι το bonus φαίνεται απολύτως λογικό, αλλά μένει να δούμε πως θα γίνει η στοχοθεσία τα επόμενα έτη για να δούμε αν θα εξελιχθεί σε επίδομα. Και ας μην ξεχνάμε από τα παραπάνω ότι το 60% της αξιολόγησης εξαρτάται από τον «αρχηγό» κάθε διαχειριστικής αρχής….
Κάποιοι κακοπροαίρετοι θα σημειώσουν ότι τα στελέχη θα πάρουν μπόνους για να κάνουν τη δουλειά τους. Αλλά η πραγματικότητα στο δημόσιο, δυστυχώς, θέλει και τα αυτονόητα να είναι ζητούμενα, οπότε κυβερνητικοί κύκλοι τονίζουν στο economix.gr ότι μπροστά στο στόχο της απορρόφησης του 100% του ΕΣΠΑ, αξίζει να δοθούν αυτά τα έως 7 εκατομμύρια ευρώ στους υπαλλήλους που τα διεκπεραιώνουν.
Εγκύκλιος για τα αυτονόητα
Πάντως, ειδικά υπό τον φόβο να θεωρήσουν τα στελέχη ότι πρόκειται για επίδομα, το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων δεν αρκέστηκε στην έκδοση της ΚΥΑ και τυχόν ερμηνείες της. Έτσι, ανέλαβε πρωτοβουλία ο Υπουργός Άδωνις Γεωργιάδης να στείλει επιστολή – εγκύκλιο (και μάλιστα λίγο πριν την έκδοση της ΚΥΑ) στις υπηρεσίες που διευκρινίζει ακριβώς ότι πρόκειται για bonus και όχι επίδομα και ότι πρέπει να επιτυγχάνονται στόχοι και να γίνεται αξιολόγηση. Να σημειώσουμε μάλιστα ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης δεν υπογράφει τη σχετική ΚΥΑ, λόγω αρμοδιοτήτων, αλλά ως ο αρμόδιος για το προσωπικό υπουργός και ανώτερος όλων στην ιεραρχία του ΥΠΑΝΕΠ κρίθηκε ότι πρέπει να δώσει ο ίδιος οδηγίες στις υπηρεσίες!
Στην εγκύκλιο αυτή αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «είναι προφανές ότι το ύψος της ανταμοιβής δεν είναι νοητό να προσδιορισθεί κατά τρόπο οριζόντιο για όλους τους υπαλλήλους, αλλά αντιθέτως θα πρέπει να τελεί σε άμεση συνάρτηση με την προσφορά εκάστου υπαλλήλου στη λειτουργία και το έργο της Υπηρεσίας, σε σχέση με την επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων που κάθε φορά τίθενται. Σε αντίθετη περίπτωση και εφόσον η ανταμοιβή δεν προσδιορίζεται βάσει της εμπλοκής και συνεισφοράς εκάστου υπαλλήλου στην υλοποίηση των τιθέμενων στόχων, αλλά χορηγείται με τρόπο οριζόντιο, είναι προφανές ότι δεν εξυπηρετεί τη λειτουργία του συστήματος ανταμοιβής αλλά αποκτά ένα επιδοματικό χαρακτήρα, και κάθε άλλο παρά συμβάλλει στη μεγιστοποίηση της απόδοσης των υπαλλήλων.»
Και για όσους, ελαφρά την καρδία, κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν, ο υπουργός δίνει και πιο συγκεκριμένες διαδικαστικές εντολές και επιπλέον τονίζει: «Πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό ότι η ανταμοιβή έναντι επίτευξης στόχων αποτελεί εργαλείο διοίκησης και κίνητρο για την επιτάχυνση της αποτελεσματικής υλοποίησης των στόχων των προγραμμάτων και των επιμέρους υπηρεσιών που συμμετέχουν στο σχεδιασμό και την εφαρμογή τους και ως τέτοιο επιβάλλεται να αντιμετωπισθεί και αξιοποιηθεί.»
