Δύο σημαντικές υποδομές «κλείδωσαν» στο χρηματοδοτικό πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης με «υπογραφές» του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θ. Σκυλακάκη. Η πρώτη σχετίζεται με τις «Έξυπνες Γέφυρες», δράση που αφορά στη παροχή υπηρεσιών προληπτικής συντήρησης γεφυρών της ΟΣΕ Α.Ε και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε σε διάφορες περιφέρειες της χώρας, με φορέα υλοποίησης το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Η δεύτερη αφορά στον «Εκσυγχρονισμό αρδευτικού δικτύου του ΤΟΕΒ Ταυρωπού» (υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης) δηλαδή στη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του έργου αποκατάστασης και εκσυγχρονισμού των δικτύων άρδευσης του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β.) Ταυρωπού, που προωθείται μέσω ΣΔΙΤ.
Το project «Smart Bridges»
Το έργο προωθείται από το υπ. Υποδομών & Μεταφορών, με φορέα υλοποίησης το ΤΕΕ και προϋπολογισμό, σύμφωνα με το τεχνικό δελτίο, σχεδόν 100 εκατ. ευρώ (ειδικότερα 99.494.500 ευρώ), με τους πόρους από το RRF να υπολογίζονται σε 80.237.500 ευρώ. Το έργο αφορά στην “έξυπνη” παροχή υπηρεσιών συντήρησης των γεφυρών στην Ελλάδα. Το έργο απαιτεί την προμήθεια και εγκατάσταση ειδικών αισθητήρων / οπτικών ινών μέτρησης φορτίου που θα καταγράφουν τη μετατόπιση των γεφυρών σε πραγματικό χρόνο με σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους. Να σημειωθεί ότι το Τεχνικό Επιμελητήριο τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε προωθήσει σχετική διαβούλευση επί σχεδίου διακήρυξης ηλεκτρονικού διαγωνισμού, όπου γίνονταν αναφορά σε προϋπολογισμό άνω των 156 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένης προαίρεσης 23,6 εκατ. ευρώ αλλά και ΦΠΑ).
Όπως σημειώνεται στη σχετική απόφαση ένταξης από το ΥΠΟΙΚ, μετά την οριστική παραλαβή του έργου έχει προβλεφθεί Περίοδος Εγγύησης και Συντήρησης (ΠΕΣ) συνολικής διάρκειας πέντε ετών, η οποία αφορά το σύνολο του έργου (εξοπλισμός, εφαρμογές λογισμικού και λογισμικού συστήματος). Η ελάχιστη ζητούμενη Περίοδος Εγγύησης για το σύνολο του πληροφοριακού συστήματος που θα καλύπτει το έργο (εξοπλισμός, εφαρμογές λογισμικού και λογισμικού συστήματος) είναι τρία έτη από την Οριστική Παραλαβή του Έργου. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μέσα από αυτή τη δράση δρομολογεί την ενίσχυση της ασφάλειας των γεφυρών στην Ελλάδα, με αιχμή τις σιδηροδρομικές, εισάγοντας ένα σύγχρονο σύστημα ελέγχου της κατάστασής τους. Με απόφαση που έχει υπογράψει ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, φορέας υλοποίησης του έργου είναι το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.).
Το μεγαλύτερο ποσοστό των γεφυρών της χώρας κατασκευάστηκε στις δεκαετίες ’50 έως ’80 και οδεύει σήμερα προς το τέλος της θεωρητικής ζωής του. Είναι επομένως σαφές ότι για την ασφαλή χρήση των γεφυρών απαιτείται να αξιολογηθεί άμεσα η δομική και λειτουργική επάρκειά τους, κυρίως ως προς τα κινητά φορτία λειτουργίας τους, βάσει σύγχρονων διαδικασιών και μεθοδολογιών άμεσης αξιολόγησης (Smart Assessment Procedures ή «SAP»).
Με το έργο αυτό, επιδιώκεται η παροχή υπηρεσιών προληπτικής συντήρησης γεφυρών της ΟΣΕ Α.Ε και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε σε διάφορες περιφέρειες της χώρας, με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών όπως το Ίντερνετ των πραγμάτων (IOT). Οι πληροφορίες που σχετίζονται την κατάσταση των γεφυρών, θα καταγράφονται και θα επεξεργάζονται με ειδικούς αλγόριθμους που υπολογίζουν την αντοχή των γεφυρών και θα είναι διαθέσιμες σε εξειδικευμένους μηχανικούς που θα είναι αρμόδιοι για τη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας των γεφυρών και την πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων.
Όλες οι υποδομές ων γεφυρών θα εξοπλιστούν με ειδικά συστήματα μέτρησης της δομικής απόκρισης, αισθητήρες / οπτικές ίνες που θα μετρούν και καταγράφουν τις απαραίτητες πληροφορίες, σε πραγματικό χρόνο με σύγχρονες και αποδεκτές τεχνολογικές μεθόδους.
Η συνθήκη ελέγχου είναι η αξιολόγηση σε πραγματικό χρόνο της δομικής τρωτότητας των γεφυρών υπό τα συνήθη φορτία λειτουργίας και ο καθορισμός με σαφήνεια των μεγίστων επιτρεπόμενων όριων διελεύσεων βαρέων οχημάτων (έλεγχος μεγίστων παραμορφώσεων). Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η έγκαιρη πρόβλεψη αστοχιών (situational awareness), δίνεται η δυνατότητα άμεσων λήψεων αποφάσεων και μέτρων (informed decision making process) ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η εξοικονόμηση πόρων μέσω προτεραιοποίησης συντηρήσεων και ενισχύσεων όπου πραγματικά απαιτείται.
Με τη δημιουργία καινοτόμου τεχνικού φακέλου ψηφιακού διδύμου (digital twin) στις γέφυρες, αλλά με την εγκατάσταση αισθητήρων μηχανικών καταγραφών, στάθμης υδάτων και μετεωρολογικών δεδομένων, το σύστημα δύναται να χρησιμοποιηθεί για την αποτροπή καταστροφών που προκαλούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής. Εξειδικευμένοι μηχανικοί θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα των γεφυρών και τις μετρήσεις πραγματικού χρόνου για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων, με στόχο την πρόληψη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και τη διαχείριση μελλοντικών κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα.
Το ΣΔΙΤ φράγμα Ταυρωπού
Το έργο αφορά στη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του έργου αποκατάστασης και εκσυγχρονισμού των δικτύων άρδευσης του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β.) Ταυρωπού, προωθείται μέσω ΣΔΙΤ και είναι ένα από τα έργα κατασκευής φραγμάτων (άρδευση/ύδρευση) που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης. Όπως προκύπτει από το Τεχνικό Δελτίο, το ποσό συνεισφοράς του RRF ανέρχεται σε 34,2 εκατ. ευρώ ενώ υπολογίζεται και ιδιωτική συμμετοχή 79,8 εκατ. ευρώ, λόγω ΣΔΙΤ, η οποία θα καλυφθεί μετά την ολοκλήρωση του έργου με πληρωμές διαθεσιμότητας από το ΠΔΕ. Πάντως, στην προκήρυξη του διαγωνισμού στα τέλη του 2022 γίνονταν αναφορά για συνολική αξίας σύμβασης περίπου 128,75 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι έχει ήδη γίνει η δημοπράτηση του διαγωνισμού, με τις κοινοπραξίες ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΧΡ. Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ – INTRAKAT – ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ και ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ – ΑΒΑΞ να διεκδικούν (α’ φάση, εκδήλωση ενδιαφέροντος) το πρώτο αρδευτικό έργο μέσω ΣΔΙΤ του γνωστού προγράμματος «Ύδωρ 2.0».
Ο ιδιώτης θα επιστρέψει το έργο στο Ελληνικό Δημόσιο, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σύμβαση, στο τέλος της συμβατικής περιόδου των 25 ετών, με αντάλλαγμα την καταβολή πληρωμών διαθεσιμότητας κατά την περίοδο λειτουργίας.
Το αντικείμενο της παρούσας σύμπραξης αφορά στη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του έργου αποκατάστασης και εκσυγχρονισμού των δικτύων άρδευσης του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β.) Ταυρωπού. Ειδικότερα, το αντικείμενο της Σύμβασης Σύμπραξης αφορά:
1. στην εκπόνηση όλων των απαραίτητων μελετών
2. στην κατασκευή: – του κεντρικού προσαγωγού αγωγού μήκους 18 χλμ. – του πρωτεύοντος αρδευτικού δικτύου μήκους 17 χλμ. – του δευτερεύοντος αρδευτικού δικτύου μήκους 69 χλμ. – του τριτεύοντος αρδευτικού δικτύου μήκους 685 χλμ.
3. στην βελτίωση/αναβάθμιση των έργων στο κύριο σημείο υδροληψίας
4. στη συντήρηση και τη λειτουργία του αρδευτικού δικτύου.
Τα σχεδιαζόμενα έργα αφορούν στην αντικατάσταση των ανοικτών διωρύγων του υφιστάμενου δικτύου άρδευσης με υπόγεια σωληνωτά δίκτυα, τα οποία θα λειτουργούν υπό πίεση. Παράλληλα, θα προστεθούν στο δίκτυο όλες οι απαραίτητες συσκευές ελέγχου, με τα φρεάτια τους, για την εξασφάλιση της σωστής του λειτουργείας.
Το έργο πρόκειται να εξυπηρετήσει την άρδευση των αγροκτημάτων Αρτεσιανού, Γεωργικού, Καναλίων, Καρδίτσας, Καρδιτσομαγούλας, Κρύας Βρύσης, Λοξάδας, Μακρυχωρίου, Μητρόπολης, Μυρίνης, Παλαιοκκλησίου, Προδρόμου, Ρούσσου, Σταυρού, Φαναρίου, Φράγκου, καθώς και μέρος των αγροκτημάτων Αγ. Αναργύρων, Αγ. Θεοδώρων και Ξινονερίου της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας.
Η συνολική εξυπηρετούμενη έκταση του έργου ανέρχεται σε 115.000 στρέμματα και βρίσκεται υπό την αρμοδιότητα του ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Για την υλοποίηση του έργου δεν υφίσταται ανάγκη για απαλλοτριώσεις γης. Τα σχεδιαζόμενα έργα δεν θίγουν ιδιοκτησίες, καθώς θα κατασκευαστούν στις ήδη υπάρχουσες ζώνες έργων (απαλλοτριωμένες εκτάσεις) που καταλαμβάνει το υφιστάμενο εγγειοβελτιωτικό έργο Ταυρωπού.
