Θέμα ημερών είναι η ανακοίνωση από τις Βρυξέλλες της νέας ευρωπαϊκής οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων η οποία θα θέτει νέους, πιο φιλόδοξους στόχους για την εξοικονόμηση ενέργειας σε κατοικίες και επαγγελματικά ακίνητα, με περισσότερα εργαλεία και υποχρεώσεις και μάλιστα εμπροσθοβαρώς, πιο νωρίς δηλαδή από όσα προβλέπονταν μέχρι τώρα, προκειμένου να εναρμονισθεί και ο κτιριακός τομέας με τη στρατηγική FITFOR55 της ΕΕ για μείωση και τελικά εξάλειψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Η νέα οδηγία, που προβλέπει υποχρέωση ριζικής ανακαίνισης στα παλαιά κτίρια, φαίνεται να προκαλεί ανησυχία σε όσους εκπροσωπούν μεγαλοϊδιοκτήτες ακινήτων, όπως την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) που εξέδωσε σχετική ανακοίνωση με παράπονα κλπ, όμως, οι νέες ενεργειακές προδιαγραφές των ακινήτων, που θα επιβάλλει από το 2027 η ΕΕ, μακροπρόθεσμα είναι ευεργετικές για το real estate.
Όπως εξηγούν στο economix παράγοντες της αγοράς ακινήτων που μας μίλησαν για το θέμα, κανείς δεν αμφισβητεί ότι το μεγαλύτερο τμήμα του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος στην Ελλάδα είναι γερασμένο. Ειδικά στην πρωτεύουσα, αυτό είναι πιο εμφανές από παντού αλλού στη χώρα, αν σκεφθούμε τον αριθμό των κτιρίων που κατασκευάστηκε μεταπολεμικά, από το 1950 και μετά στο κέντρο της Αθήνας και τις μετέπειτα δεκαετίες στα προάστια, οπότε κορυφώθηκε το σύστημα της αντιπαροχής.
Υπολογίζεται ότι από το 1950 έως το 1980 (σημείο που πλέον θεωρείται παλιά μια πολυκατοικία, για παράδειγμα) κατασκευάστηκαν στην Αθήνα 35.000 πολυκατοικίες τουλάχιστον πέντε επιπέδων, την ώρα που πριν από το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ο συνολικός αριθμός τους δεν ξεπερνούσε τις 1.000. Αντίστοιχη όμως, είναι η εικόνα που εμφανίζει το κτιριολογικό δυναμικό και άλλων μεγάλων πρωτευουσών. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο Παρίσι τα περισσότερα κτίρια κατασκευάστηκαν από το 1851 έως το 1914!
Τι θα αναφέρει όμως, η κοινοτική «ντιρεκτίβα»; Ότι σταδιακά σε ορίζοντα 18 χρόνων, από το 2027 μέχρι το 2040 ολόκληρο το εθνικό κτιριακό απόθεμα θα πρέπει να καλύπτεται από ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης. Ειδάλλως, δεν θα είναι δυνατή ούτε η ενοικίαση ούτε η μεταβίβασή τους.
Ενδεικτικά, η ενεργειακή κλάση E, που είναι η κατώτατη, θα πρέπει να έχει επιτευχθεί σε μονοκατοικίες και πολυκατοικίες μέχρι τον Ιανουάριο του 2027 και του 2030 αντίστοιχα. Γενικότερα, μία μονοκατοικία θα πρέπει να έχει περιορίσει σημαντικά το ενεργειακό αποτύπωμά της, δηλαδή να είναι κλάσης Γ μέχρι τον Ιανουάριο του 2033, ενώ στις πολυκατοικίες αυτό θα πρέπει να έχει συμβεί έως την 1η Ιανουαρίου 2040.
Στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι τα κτίρια συμβάλουν τα μέγιστα στην επίτευξη του στόχου για μηδενικούς ρύπους μέχρι το 2050, εκτιμώντας ότι αντιπροσωπεύουν το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και το 40% της κατανάλωσης ενέργειας στην Ε.Ε. Υπολογίζεται ότι το 75% των κτιρίων σε όλη την Ευρώπη δεν είναι ενεργειακά αποδοτικό και αυτό πρέπει να αλλάξει για να επιτευχθούν οι στόχοι για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Κίνητρα για ανακαίνιση
Ωστόσο, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς ακινήτων, ο βασικός πονοκέφαλος των ιδιοκτητών μονοκατοικιών και διαμερισμάτων μέχρι το 2033 και το 2040 θα πρέπει να είναι εκ των πραγμάτων και όχι λόγω οδηγιών η ανακαίνιση της οικίας τους, καθώς εάν πρόκειται για, ήδη, παλαιά ακίνητα π.χ. τριακονταετίας, τότε θα έχουν συμπληρώσει ήδη μισό αιώνα ζωής.
Με άλλα λόγια, εκ των πραγμάτων, η ενεργειακή αναβάθμιση του ακινήτου, σε πρώτη φάση, με κινήσεις όπως η αλλαγή κουφωμάτων, θα έχει καταστεί πρακτικά απαραίτητη πολύ νωρίτερα, ανεξαρτήτως της κοινοτικής οδηγίας, λόγω παλαιότητας. Εξάλλου, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, κυρίως στις μονοκατοικίες, που υπόκεινται περισσότερο στις καιρικές – θερμοκρασιακές μεταβολές, οι παρεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης είναι επείγουσες. Για παράδειγμα, η θερμομόνωση είναι απόλυτης προτεραιότητας σε μία μονοκατοικία, σε σχέση με ένα διαμέρισμα.
Όλα αυτά έχουν κοινό παρονομαστή το γεγονός ότι τα νεόδμητα ακίνητα διαθέτουν, ήδη, προδιαγραφές υψηλής ενεργειακής εξοικονόμησης, ενώ οι ενεργειακές παρεμβάσεις κάνουν καλό και στην τσέπη των χρηστών, καθώς περιορίζονται σημαντικά οι δαπάνες θέρμανσης και ψύξης.
Σημειώνεται ότι το ΤΕΕ έχει ζητήσει και περιγράψει επισήμως ως ανάγκη ένα συνολικό πλαίσιο για τα παλαιά κτίρια, με την ονομασία Ελληνικό Κύμα Ανακαίνισης, που θα περιλαμβάνει τόσο δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης όσο και στατικού ελέγχου και ενίσχυσης όπου απαιτείται, αλλά και εξοικονόμησης άλλων πόρων όπως το νερό και καθιέρωσης συστημάτων μηχανικού αερισμού. Με βάση τις προτάσεις του ΤΕΕ η κυβέρνηση καθιέρωσε για πρώτη φορά στις φετινές δηλώσεις φοροαπαλλαγές για δαπάνες ανακαίνισης, αλλά μόνο για τις σχετικές υπηρεσίες.
Την ίδια στιγμή, προχθές δόθηκε στη δημοσιότητα ο οδηγός του προγράμματος Εξοικονομώ, που έχει ύψος 632 εκατ. ευρώ και θα επιδοτήσει με άμεσες ενισχύσεις και άτοκα δάνεια την ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 κατοικιών σε όλη την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι όσο ενισχύεται το ενεργειακό κόστος, τόσο μειώνεται ο χρόνος της απόσβεσης των εργασιών ενεργειακής εξοικονόμησης, που τοποθετείται σήμερα σε περίπου μία πενταετία.
Συνολικά, εξάλλου, προβλέπονται, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, για παρεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης κονδύλια ύψους 1,7 δισ. ευρώ.
