Στην εκτίμηση ότι ο οδικός τουρισμός στην Ελλάδα διαμορφώθηκε φέτος στο 70%-80% των αντίστοιχων ροών του προπανδημικού 2019 συγκλίνουν οι εκτιμήσεις ταξιδιωτικών πρακτόρων και επαγγελματιών και, παρότι επίσημα αναλυτκά στοιχεία δεν υπάρχουν προς το παρόν, η ομάδα των ταξιδιωτών που επισκέπτονται τη χώρα με ΙΧ φαίνεται ότι «πήγε παρά πολύ καλά», σε αντίθεση με τα οργανωμένα ταξίδια με λεωφορείο, όπου η εικόνα δεν είναι εξίσου θετική, λόγω της πανδημίας. Τις εκτιμήσεις αυτές των ταξιδιωτικών πρακτόρων παρέθεσε -διευκρινίζοντας ωστόσο ότι τις δίνει με κάθε επιφύλαξη, εν αναμονή των επίσημων στοιχείων, καθώς πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τέτοιους αριθμούς- ο προϊστάμενος του ΕΟΤ με έδρα το Βουκουρέστι, Γεώργιος Σταφυλάκης, αρμόδιος για τις τουριστικές δεξαμενές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, μιλώντας στο πλαίσιο της εκδήλωσης του ΑΠΕ-ΜΠΕ στην 85η ΔΕΘ, με τίτλο «Διάλογοι: Η Β. Ελλάδα στο μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον της ΝΑ Ευρώπης».
«Ο οδικός τουρισμός αποτελείται από μεμονωμένους ταξιδιώτες στην πλειονότητά του. Αυτοί δεν καταγράφονται από τους tour operators και είναι ο άγνωστος “χ”. Ξέρουμε όμως ότι αυτή η κύρια ομάδα πήγε πάρα πολύ καλά και φαίνεται πως ίσως πήγε καλύτερα ακόμα και από το μέσο όρο (του τουρισμού), για τον οποίο έχουμε αυτή τη στιγμή εκτίμηση. Λιγότερο καλά πήγαν τα οργανωμένα ταξίδια με λεωφορείο και στις περιοχές που παραδοσιακά εξαρτώνταν από ροές σχετκές με τέτοια ταξίδια είδαμε προβλήματα. Η εικόνα πάντως είναι γενικά πολύ θετική, πιο θετική από ό,τι περιμέναμε» επισήμανε ο κ.Σταφυλάκης.
Μέχρι την Πελοπόννησο έφτασαν φέτος οδικώς οι Βαλκάνιοι
Μέχρι τα Ιόνια, τα νησιά του Αιγαίου και την Πελοπόννησο έφτασαν φέτος οι Βαλκάνιοι τουρίστες, «γεγονός που έπεισε τους τουριστικούς φορείς και εκτός Βόρειας Ελλάδας -που επένδυσαν στη Βαλκανική ήδη από την κατάργηση της βίζας το 2006- ότι οι Βαλκάνιοι τουρίστες είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα που έχει η χώρα από τον Βορρά ως τον Νότο», όπως επισήμανε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), Γρηγόρης Τάσιος, πρώτος αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ). Συμπλήρωσε πως φέτος υπήρξαν πάρα πολλοί τουρίστες από την Πολωνία, ενώ όταν το «κάδρο» ανοίξει για να συμπεριλάβει και την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, «βλέπουπε πως φέτος είχαμε και πολλούς Ουκρανούς, που μας επισκέφτηκαν με πτήσεις τσάρτερ, αλλά και με αυτοκίνητο, κι είναι μια νέα εθνικότητα για την Ελλάδα ουσιαστικά».
Στα 926 ευρώ ο καθαρός μέσος μισθός στο Βουκουρέστι
Στο μεταξύ, κατά τον κ.Σταφυλάκη, «πραγματικά παντού» έφτασαν φέτος και οι Ρουμάνοι: «φέτος τους είδαμε και σε πολύ καλούς αριθμούς και με πολύ καλή δαπάνη, είναι μια αγορά που αναπτύσσεται διαρκώς και ο ρυθμός αύξησης της αγοραστικής δύναμης των πολιτών είναι συνεχής». «Εφόσον μιλάμε για τη ρουμανική αγορά» σημείωσε, «είναι πρώτη και σε (κατά κεφαλήν) δαπάνη (στην Ελλάδα). Έχουμε συνεχή άνοδο από το 2017 και το 2018 είδαμε σημαντική αύξηση και σε αριθμό τουριστών και σε δαπάνη. Το 2019 είχαμε ίδιο αριθμό τουριστών, αλλά δαπάνη αυξημένη κατά 8-9% και φέτος θεωρώ ότι θα δούμε ακόμα μεγαλύτερη αύξηση στη δαπάνη από τη συγκεκριμένη χώρα. Αντλούμε τουρισμό από τα μεγάλα αστικά κέντρα των Βαλκανίων, πχ, από Βουκουρέστι προέρχεται το 40% των επισκεπτών. Στη Ρουμανία, ο μέσος μισθός έχει φτάσει τα τελευταία χρόνια να ανεβαίνει κατά πάνω από 100 ευρώ κάθε χρόνο. Ο μέσος καθαρός μισθός στη χώρα έχει φτάσει στα 744 ευρώ και στο Βουκουρέστι στα 926, ενώ στην πάνω περιοχή του μέσου όρου υπάρχουν πάρα πολύ υψηλοί μισθοί στα μεγάλα ατικά κέντρα γιατί υπάρχουν μεγάλες επενδύσεις και αποδόσεις στο real state. Αρα αυτοί οι άνθρωποι έχουν να ξοδέψουν». Μάλιστα, ο κ.Σταφυλάκης χαρακτήρισε ως αστειότητες τα όσα έχουν ακουστεί κατά καιρούς για αγορά αναλώσιμων από τη Ρουμανία, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει δαπάνη στην ελληνική αγορά.
Όταν προσφέρουμε δωμάτια των 40 ευρώ, θα έρθει ο τουρίστας των 40 ευρώ
Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η Χαλκιδική και η Πιερία δεν χρειάζονται τον τουρισμό από τα Βαλκάνια, καθώς μπορεί να αποφέρει προσωρινά έσοδα και να σώζει την παρτίδα σε ιδιαίτερες περιόδους όπως αυτή που βιώσαμε φέτος και πέρυσι, αλλά μεσομακροπρόθεσμα υποβαθμίζει το τουριστικό προϊόν των δύο περιοχών. Πώς σχολιάζει ο κ.Τάσιος αυτή την άποψη; «Οποιοσδήποτε τουρίστας θα επιλέξει προορισμό ανάλογα με τις υποδομές φιλοξενίας. Όταν προσφέρουμε στη Χαλκιδική, κυρίως σε κάποιες περιοχές και κυρίως ενοικιαζόμενα δωμάτια -τα ξενοδοχεία έχουν αλλάξει πάρα πολύ- των 40 ή 50 τετραγωνικών, που τον Ιούνιο δίδεται για 40-50 ευρώ σε μια οικογένεια, θα έρθει ο πελάτης των 40 ευρώ. Θα πρέπει να δούμε το κομμάτι της απόσυρσης ή της αλλαγής του μοντέλου φιλοξενίας. Στη Χαλκιδική, με βάση τα στοιχεία έχουμε 54.000 ξενοδοχειακές κλίνες, 40.000 κλίνες σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, 20.000 κλίνες AirBnB και 4200 ακίνητα. Όταν έχουμε ξενοδοχεία του 1968 στη Χαλκιδική και καταλύματα του 1975-1978, κάποια χρειάζονται απόσυρση, άρα πρέπει να σκεφτούμε πώς θα κανουμε την αναβάθμιση, πχ, με απόσυρση» απάντησε ο πρόεδρος της ΠΟΞ.
Η κατάσταση στα σύνορα, αλλά και η πίεση στις υποδομές, όταν ο πληθυσμός σχεδόν δεκαπλασιάζεται τον Αύγουστο
Ερωτηθείς δε για την κατάσταση στις χερσαίες πύλες της χώρας, ο κ.Τάσιος είπε ότι εδώ και 30 χρόνια αυτές είναι ίδιες και είναι πολύ κακές. «Έχουμε πολύ κακές χερσαίες εισόδους. Για να εκσυγχρονίσουμε (τις πύλες) στα σύνορα θέλουμε αποφάσεις από τέσσερα συναρνόδια υπουργεία. Είμαστε από τις λίγες χώρες στην ΕΕ, που δεν έχουμε τέλος διέλευσης στα σύνορα. Αν βάλουμε από 1 ευρώ (ας εξαιρεθούν οι εργάτες γης) και το πολλαπλασιάσουμε με τα εκατομμύρια των αφίξεων, τότε τα χρήματα (για τον εκσυγχρονισμό) θα τα βάζουν σχεδόν όλα οι ίδιοι ανθρωποι που μας επιλέγουν ως τουριστικο προορισμό… Οι (χερσαίες) πύλες εισόδου στη χώρα είναι 11, αλλά στα σύνορα της Δράμας, π.χ, στην Εξοχή, δεν μπορεί να περάσει λεωφορείο, η Ελλάδα δέχεται μόνο εισερχόμενους με ΙΧ» σημείωσε και πρόσθεσε πως, ευτυχώς, με τα tablet scanner, που χρειάστηκαν για το σκανάρισμα των QR των εμβολίων, βελτιώθηκε η κατάσταση ως προς τον εξοπλισμό.
Ο κ.Τάσιος πρότεινε ακόμα να καταργηθεί ο φόρος διαμονής και οι πόροι που θα απελευθερωθούν να περάσουν στους δήμους για αναβάθμιση υποδομών, η οποία επείγει σε πολλές περιοχές. «Όταν έχεις μια Χαλκιδική με 110.000 μόνιμους κατοίκους, που τον Αύγουστο, στην αιχμή της σεζόν, με τον τουρισμό, τους τουρίστες της μίας ημέρας και τη δεύτερη κατοικία, φτάνει περίπου το 1 εκατ. σε καθημερινή βάση, και η αυτοδιοίκηση έχει να κάνει βιολογικό καθαρισμό από το 1992 με το Γ’ ΚΠΣ και μέχρι το 2000, έχουμε μείνει πολύ πίσω. Το ένα ζητούμενο είναι πώς θα διαχειριστούμε αυτά τα απόβλητα και απορρίματα. Το δεύτερο οι οδικές υποδομές και το τρίτο το νερό. Αυτό που είναι το μεγάλο στοίχημα για τη Χαλκιδική στο επόμενο τρίμηνο είναι ο διαγωνισμός για την κατασκευή του φράγματος Χαβρία, προϋπολογισμού πάνω από 200 εκατ., τα τελευταία 20 χρόνια έχουν δαπανηθεί σε μελέτες 40 εκατ. (…) Αν δεν βρεθεί ενδιαφερόμενος στο επόμενο τρίμηνο θα χαθεί το έργο, γιατί είναι ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα), και θα πούμε το νερό νεράκι» υπογράμμισε.
Ποιες χώρες κερδίζουν όταν η Ελλάδα χάνει σε οδικό τουρισμό και πόσο εύκολο είναι να χάσει η χώρα μας τον οδικό τουρισμό της, προς όφελος άλλων χωρών; «Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο πλεονέκτημα στον οδικό τουρισμό, είναι πολύ πιο εύκολη χώρα για κάποιον σε σχέση με άλλους προορισμούς, υπάρχει αίσθημα ασφάλειας και οι τουρίστες προέρχονται από χώρες πολύ εξοικειωμένες με την Ελλάδα και τους Έλληνες, αισθάνονται άνετα ανάμεσά μας. Ως ανταγωνιστή σήμερα βλέπω τη Βουλγαρία, η οποία (έχει μεν αυξημένες αφίξεις οδικού τουρισμού αλλά) απορροφά συνήθως ένα κύμα τουριστών πιο χαμηλής δαπάνης. Η Τουρκία κυρίως προσελκύει bus charter, όχι τόσο αυτούς που ταξιδεύουν με ΙΧ» επισήμανε ο κ.Σταφυλάκης, προειδοποιώντας πάντως ότι η επιλογή προορισμού για έναν τουρίστα δεν είναι αυτόματη, δεν θα επισκεφτεί την Ελλάδα απλά επειδή είναι όμορφη χώρα.
«Οι άνθρωποι, όταν αποφασίζουν να ταξιδέψουν, κάνουν ορθολογικές επιλογές, μη θεωρούμε ότι υπάρχει αυτοματισμός σε αυτό το πεδίο και θα έρθουν επειδή η Ελλάδα είναι όμορφη ή επειδή είναι δίπλα μας. Όταν είναι να ταξιδέψουν, βάζουν κάτω τι προσφέρει η Ελλάδα, ποιες είναι οι υπηρεσίες και ποιες είναι οι τιμές. Δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο και ό,τι έχουμε πετύχει μέχρι σήμερα έχει γίνει με δουλειά του ιδιωτικού τομέα, των Τour Operators και του ΕΟΤ, τίποτα δεν είναι αυτόματο. Το είδαμε και πέρυσι, πως είχαν επιλογές, πως όταν προέκυψαν τα προβλήματα στην Ελλάδα (λόγω της πανδημίας), η ίδια τους η αγορά, οι Τour Operators τους, έδωσε λύσεις. Ειναι απίστευτο σε τι εξωτικούς προορισμούς ταξίδεψαν, όσο δεν μπορούσαν να επισκεφτούν την Ελλάδα» επισήμανε ο προϊστάμενος του ΕΟΤ με έδρα το Βουκουρέστι.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τη Διεύθυνση Μακεδονίας – Θράκης του ΑΠΕ – ΜΠΕ, στο αμφιθέατρο «Ξανθίππη Χόιπελ» του MOMus – Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης , στο χώρο της ΔΕΘ. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Αλεξάνδρα Γούτα.
