Πηγή Εικόνας: Pixabay

Το… δηλητήριο των φιδιών φαίνεται πως τραβάει το ενδιαφέρον των επιστημόνων και έτσι, το υπουργείο Περιβάλλοντος έδωσε το πράσινο φως ώστε να διεξαχθεί έρευνα για τη μεταβολική ανάλυση του από επιλεγμένα είδη που εξαπλώνονται στην Ελλάδα. 

Σύμφωνα με την σχετική απόφαση που αναρτήθηκε στην Διαύγεια, η άδεια ισχύει έως τον Μάιο του 2021 και είναι ανεξάρτητη από άδειες ή πιστοποιητικά, που τυχόν απαιτούνται από άλλες υπηρεσίες ή στρατιωτικές αρχές. 

Όπως επισημαίνεται, σκοπός της έρευνας είναι συγκεκριμένα η μεταβολική ανάλυση του δηλητηρίου και των εκκρίσεων του αδένα του Duvemoy από επιλεγμένα είδη φιδιών που εξαπλώνονται στην Ελλάδα, καθώς και αν η σύσταση τους επηρεάζεται από παραμέτρους όπως η γεωγραφική θέση του ζώου, γεγονός που έχει διαπιστωθεί σε άλλες έρευνες.

 «Το δηλητήριο των φιδιών προσελκύει από παλιά το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, καθώς αποτελεί σύνθετη ουσία που διαθέτει σε υψηλές συγκεντρώσεις σπάνια και δυνητικά πολύτιμα χημικά μόρια, τα οποία μελετώνται συστηματικά και πολλά από αυτά βρίσκουν εφαρμογή στην φαρμακοβιομηχανία για την παραγωγή φαρμάκων. Μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο βάρος μελέτης των δηλητηρίων έχει δοθεί σε είδη τα οποία είναι δυνητικά θανατηφόρα για τον άνθρωπο προκειμένου να βρεθεί κάποιο αντίδοτο (αντιοφικός ορός). Ωστόσο υπάρχουν είδη τα οποία διαθέτουν ήπιας μορφής δηλητήριο, μη επικίνδυνο για τον άνθρωπο» αναφέρεται στην απόφαση.

Η έρευνα αφορά στα είδη: 

Vipera ammodytes (European horned viper), 

Malpoton insignitus (MontpeJIier snake), 

Hieroohis aemonensis (Balkan whip snake), 

Telescopus fallax (Cat snake) και 

Natrix tessellata (Dice snake).

Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί αφορά σε συλλογή φιδιών από την Πελοπόννησο. Εκτιμάται πως θα χρειαστούν τρία έως πέντε άτομα για κάθε είδος. Τα άτομα θα συλλέγονται και θα μεταφέρονται ζωντανά στο εργαστήριο όπου θα διατηρούνται σε ειδικά διαμορφωμένα κλουβιά και θα υποστηρίζονται διατροφικά, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία λήψης δηλητηρίου. 

Η διαδικασία λήψης δηλητηρίου θα πραγματοποιείται υπό ήπια αναισθητοποίηση και ενδομυϊκή χορήγηση πιλοκαρπίνης, η οποία θα αυξήσει την έκκριση δηλητηρίου, καθώς η ποσότητα που τα περισσότερα από τα εν λόγω είδη παράγουν είναι μικρή, προκειμένου να πραγματοποιηθεί μεταβολική ανάλυση. Η αναισθησία δεν θα πραγματοποιηθεί για το είδος Vipera ammodytes, επειδή διαθέτει διαφορετικό μηχανισμό έκκρισης που καθιστά αδύνατη τη λήψη δηλητηρίου όταν το άτομο είναι αναίσθητο. 

Πιο συγκεκριμένα, η αναισθησία θα πραγματοποιηθεί με τη χρήση κεταμίνης σε δοσολογία 20mg/kg σωματικού βάρους υπό την επίβλεψη της συνεργαζόμενης κτηνιάτρου, ενώ η δόση πιλοκαρπίνης θα είναι 5mg/kg σωματικού βάρους. Για να συλλεχθεί η ελάχιστη απαραίτητη ποσότητα δηλητηρίου που μπορεί να αναλυθεί, η οποία υπολογίζεται στα 25-30 μl. θα χρειαστούν μία ή δύο προσπάθειες λήψης και κατόπιν το ζώο θα αφήνεται ελεύθερο στη θέση από την οποία συλλέχθηκε. Έτσι ο χρόνος παραμονής κάθε ατόμου στο εργαστήριο υπολογίζεται σε ένα μήνα το πολύ. 

Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τη διαθέσιμη βιβλιογραφία, η πειραματική διαδικασία δεν επιφέρει καμία επίπτωση ή απειλή στην επιβίωση του ζώου συνεπώς η επιβάρυνση του, μετά και την απελευθέρωση του θεωρείται μηδαμινή.

Ερευνητική ομάδα: 

  1. Γεώργιος Μήτσαινας, επιβλέπων ερευνητής
  2. Αλέξης Παναγιωτόπουλος
  3. Βασίλης Κυπραίος 
  4. Μυρτώ Πετροπούλου (προ- και μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών) 
  5. Βασιλική Νταβλούρου, συνεργαζόμενη κτηνίατρος.

Η έρευνα θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με το Ερευνητικό Ινστιτούτο Χημικής Μηχανικής και Χημικών Διεργασιών Υψηλής Θερμοκρασίας (ΙΤΕ/ΙΕΧΜΗ). Υπεύθυνη: κ. Μ. Κλάπα.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα ετοιμάζεται Άτλας των χερσαίων θηλαστικών